ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು
ಬೇಗ್ಂ ಸಮ್ರು ಭಾವಚಿತ್ರ
ಜನನ	ಫರ್ಜಾನಾ ಝೆಬ್-ಉನ್-ನಿಸ್ಸಾ c. ೧೭೫೩ ಕುಟಾನ, ಮೀರತ್, ಭಾರತ
ಮರಣ	೨೭ ಜನವರಿ 1836 (ವಯಸ್ಸು ೮೨–೮೩) ಮೀರತ್ ಹತ್ತಿರ, ಸರ್ಧಾನ, ಭಾರತ
Burial place	ಬೆಸಿಲಿಕಾ ಆಫ಼್ ಅವರ್ ಲೇಡಿ ಆಫ಼್ ಗ್ರೇಸಸ್, ಸರ್ಧಾನ
ಇತರೆ ಹೆಸರು	ಜೋನ್ನಾ ನೊಬಿಲಿಸ್ ಸೋಂಬ್ರೆ
ವೃತ್ತಿ(ಗಳು)	ನಾಚ್ ಹುಡುಗಿ ಸರ್ಧಾನ ಆಡಳಿತಗಾರ್ತಿ
ಸಂಗಾತಿ	ವಾಲ್ಟ್ರ್ ರೆನ್ಹಾಡೆರ್ಟ್

ಬೇಗಮ್ ಸಮ್ರು (ಫರ್ಜಾನಾ ಝೆಬ್ ಅನ್-ನಿಸ್ಸಾ ) ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ, ಜೋನ್ನಾ ನೊಬಿಲಿಸ್ ಸೋಂಬ್ರೆ (ಸಿ. ೧೭೫೩- ೨೭ ಜನವರಿ ೧೮೩೬), ಮತಾಂತರಗೊಂಡ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್. ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಾಚ್ (ನೃತ್ಯ) ಹುಡುಗಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಳು, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮೀರತ್ ಬಳಿಯ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸಂಸ್ಥಾನವಾದ ಸರ್ಧಾನದ ಆಡಳಿತಗಾರ್ತಿಯಾದಳು. ಅವಳು ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಕೂಲಿ ಸೈನ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥಳಾಗಿದ್ದಳು. ಇದನ್ನು ಅವಳ ಪತಿ, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕೂಲಿ ವಾಲ್ಟರ್ ರೆನ್ಹಾರ್ಡ್ಟ್ ಸಾಂಬ್ರೆ ಅವರಿಂದ ಅನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದಿದ್ದಳು. ಈ ಕೂಲಿ ಸೈನ್ಯವು ಯುರೋಪಿಯನ್ನರು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ೧೮ನೇ ಮತ್ತು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸರ್ಧಾನದ ಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಆಳಿದ ಕಾರಣ ಆಕೆಯನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಏಕೈಕ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಆಡಳಿತಗಾರ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಅಪಾರ ಶ್ರೀಮಂತೆಯಾಗಿದ್ದಳು, ಆದರೆ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ಇಲ್ಲದೆ ನಿಧನಳಾದಳು. ಆಕೆಯ ಆನುವಂಶಿಕತೆಯಿರುವ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ೧೯೨೩ ರಲ್ಲಿ ಸರಿಸುಮಾರು ೫೫.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಚಿನ್ನದ ಅಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ ೧೮ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಯ್ಚ್ ಅಂಕಗಳು ಎಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಯಿತು. ಆಕೆಯ ಆನುವಂಶಿಕತೆಯು ಇಂದಿಗೂ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ. "ರೆನ್ಹಾರ್ಡ್ಸ್ ಎರ್ಬೆಂಗೆಮೈನ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್" ಹೆಸರಿನ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಇನ್ನೂ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಜೀವನ

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಅವರ ಮನೆಯವರು. ಚೆಸ್ಟರ್ ಬೀಟಿ ಲೈಬ್ರರಿ

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಉತ್ತಮ ನಿಲುವು, ಸುಂದರ ಮೈಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ಅಸಾಧಾರಣ ಕ್ರಮದ, ಅಸಾಧಾರಣ ನಾಯಕತ್ವದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಳು. ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ, ಅವಳು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಸಿದಳು. ಆಕೆ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮೂಲದವಳು ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.

ಅವಳು ತನ್ನ ಹದಿಹರೆಯದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಲಕ್ಸೆಂಬರ್ಗ್‌ನ ಕೂಲಿ ಸೈನಿಕ ವಾಲ್ಟರ್ ರೆನ್‌ಹಾರ್ಡ್ಟ್ ಸಾಂಬ್ರೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು (ಅಥವಾ ಅವನೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಳು). ಆಗ ೪೫ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ವಾಲ್ಟರ್ ರೆನ್‌ಹಾರ್ಡ್ಟ್ ಸೋಂಬ್ರೆ, ಕೆಂಪು ದೀಪದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬಂದು ೧೪ ವರ್ಷದವಳಾಗಿದ್ದ ಫರ್ಜಾನಾಳ ಮೋಡಿಗೆ ಬಿದ್ದರು ಎಂದು ಜೋಹಾನ್ ಲಾಲ್ ತಮ್ಮ "ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು - ಫೇಡೆಡ್ ಪೋಟ್ರೇಟ್ ಇನ್ ಎ ಗಿಲ್ಡೆಡ್ ಫ್ರೇಮ್" ನಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಸೈನಿಕ ವಾಲ್ಟರ್ ರೆನ್‌ಹಾರ್ಡ್ಟ್ ಸೋಂಬ್ರೆ, ಲಕ್ನೋದಿಂದ ರೋಹಿಲ್‌ಖಂಡ್‌ಗೆ (ಬರೇಲಿ ಬಳಿ), ನಂತರ ಆಗ್ರಾ, ದೀಗ್ ಮತ್ತು ಭರತ್‌ಪುರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮತ್ತೆ ದೋವಾಬ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಫರ್ಜಾನಾ ಅವನಿಗೆ ಈ ಒಳಸಂಚುಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದಳು.

ಆಡಳಿತಗಾರ್ತಿ

1805–26ರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಮತ್ತು ಅವಳ ಸೇನೆಯ ಚಿತ್ರಣದ ವಿಭಾಗ

೧೭೭೮ ರಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಪತಿ ವಾಲ್ಟರ್ ರೆನ್‌ಹಾರ್ಡ್ಟ್‌ನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವಳು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸುಮಾರು £ ೯೦,೦೦೦ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರ ರಾಜ್ಯಾಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಧಾನದಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳುತ್ತಾ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾದಳು. ತನ್ನ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನ ಆಂತರಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ನಡವಳಿಕೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಶ್ಲಾಘನೀಯವಾಗಿತ್ತು. ೭ ಮೇ ೧೭೮೧ ರಂದು, ಸುಮಾರು ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಬೇಗಮ್ ಸಮ್ರು, ರೋಮನ್ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಪಾದ್ರಿ ಜೋನ್ನಾ ನೊಬಿಲಿಸ್ ಯಿಂದ ಬ್ಯಾಪ್ಟೈಜ್ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಳು. ಅವಳ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಅವಳಿಗೆ ಇದ್ದದ್ದು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬಳೇ ಸ್ನೇಹಿತೆ, ಅವಳ ಹೆಸರು ಬೇಗಮ್ ಉಮ್ದಾ. ಇವಳು ಸರ್ಧಾನದ ಇತರ ಜಾಗೀರ್ದಾರ್ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವಳು. ಸಮಯದೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಆತ್ಮೀಯ ಸ್ನೇಹಿತರಾದರು ಮತ್ತು ಬೇಗಮ್ ಸಮ್ರುವಿನೊಂದಿಗೆ ಅವಳು ಅವಳ ಮರಣದ ತನಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು. ಬೇಗಂ ಉಮ್ದಾ ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರವೂ, ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಅವಳನ್ನು ತನ್ನ ಒಳ್ಳೆಯ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಮೀರತ್‌ಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಫರ್ಜಾನಾ ಅವರ ಪತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದ ಕೆಲವು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಮ್ರುವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್‌ನವನಾದ ಲೆ ವಾಸೌಲ್ಟ್ ಮತ್ತು ಐರಿಶ್‌ನ ಜಾರ್ಜ್ ಥಾಮಸ್ ಇದ್ದರು. ಬೇಗಂ ಫ್ರೆಂಚರ ಕಡೆ ಒಲವು ತೋರಿದಳು ಮತ್ತು ೧೭೯೩ ರಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಅವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು ಎಂಬ ವದಂತಿ ಹರಡಿತು. ಇದರಿಂದ ಅವಳ ಪಡೆಗಳು ದಂಗೆ ಎದ್ದವು. ದಂಪತಿಗಳು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು - ಕುದುರೆಯ ಮೇಲೆ ಲೆ ವಾಸೋಲ್ಟ್ ಮತ್ತು ಪಲ್ಲಕ್ಕಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಗಮ್. ಲೆ ವಾಸೌಲ್ಟ್‌ಗೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ತಿಳಿದ ಅವಳು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಇರಿದುಕೊಂಡಳು ಆದರೆ ಬದುಕುಳಿದಳು. ಆದರೆ ಆಕೆಯ ಪ್ರೇಮಿ ತಲೆಗೆ ತಾನೇ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಗಾಯದಿಂದ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದನು. ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅವಳು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದಳು ಆದರೆ ಲೆ ವಾಸೌಲ್ಟ್ ಮೇಲೆ ಅನುಮಾನಗೊಂಡು ಆತ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಕೊಂದುಕೊಳ್ಳಲು ನೋಡಿದಳು. ೧೮೦೨ ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಜನರಲ್ ಲಾರ್ಡ್ ಲೇಕ್ ಬೇಗಂ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ, ಉತ್ಸಾಹದ ಭರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಮುತ್ತು ನೀಡಿದರು, ಅದು ಅವಳ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳಿಸಿತು. ಆದರೆ ಬೇಗಂ ಸಾಮ್ರು ತನ್ನ ರೂಢಿಯ ಚಾಕಚಕ್ಯತೆಯಿಂದ "ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಪಡುವ ಮಗುವಿಗೆ ಪಡ್ರೆಯ ಮುತ್ತು" ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿದರು. ಬೇಗಂ, ಪೇಟವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಕುದುರೆಯ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅವಳು ತನ್ನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದಳು. ಅವಳು ತನ್ನ ಮೇಲಂಗಿಯನ್ನು ಎಸೆಯುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಮಾಟಗಾತಿ ಎಂಬ ಮಾತು ಹರಡಿತು. ಅವಳ ಸೈನ್ಯವು ಅಸ್ಸೆಯೆ ಕದನದಲ್ಲಿ ಮರಾಠಾ ರೇಖೆಯ ಎಡಭಾಗವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಿಂದ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಂಡಿರದ ಮಹರತ್ತಾ ಪಡೆಯ ಏಕೈಕ ಭಾಗ ಅವಳದ್ದಾಯಿತು. ೭೪ ನೇ ಹೈಲ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕರ್ನಲ್ ಒರಾಕ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಪಿಕೆಟ್ ತುಕಡಿಯಿಂದ ಮುನ್ನಡೆಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದ ನಂತರ, ಆಕೆಯ ಸೈನ್ಯವು ಉತ್ತಮ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮೈದಾನದಿಂದ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ರಾಜ್ನಿಂದ ಅಶ್ವದಳದ ಚಾರ್ಜ್ ಅನ್ನು ತಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಅವಳು ತನ್ನ ಅನಿಯಮಿತ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಜಾಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೮೦೩ ರಲ್ಲಿ ಅಲಿಘರ್ ಪತನದ ನಂತರ, ಅವಳು ಲಾರ್ಡ್ ಲೇಕ್‌ಗೆ ಶರಣಾಗುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಳು ಮತ್ತು ನಂತರ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಬಿಷಪ್, ರೆಜಿನಾಲ್ಡ್ ಹೆಬರ್, ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಕಮಾಂಡರ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಲಾರ್ಡ್ ಕಾಂಬರ್ಮೆರೆ ಮತ್ತು ಇಟಾಲಿಯನ್ ಸಾಹಸಿ ಜೀನ್-ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್ ವೆಂಚುರಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಬ್ರಿಟಿಷರೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು.

ಸಾವು

ಅವಳು ತನ್ನ ೮೫ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಜನವರಿ ೧೮೩೭ ರಲ್ಲಿ ಸರ್ಧಾನದಲ್ಲಿ ಮರಣಹೊಂದಿದಳು. ತನ್ನ ಆಸ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಗಂಡ ವಾಲ್ಟರ್ ರೆನ್ಹಾರ್ಡ್ಟ್ ಸಾಂಬ್ರೆಯಿಂದ ಪಡೆದ ಡೇವಿಡ್ ಓಕ್ಟರ್ಲೋನಿ ಡೈಸ್ ಸಾಂಬ್ರೆಗೆ ನೀಡಿದಳು. ಆಕೆಯ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಜಾಣ್ಮೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವಳಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಆಜ್ಞಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪಡೆಗಳು ನಡೆಸಿದ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಯುದ್ಧಗಳ ಮೇಲೆಯೂ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್, ಝಾರ್ಸಾ ಮತ್ತು ಸರ್ಧಾನದಲ್ಲಿನ ಅರಮನೆ

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರುವಿನ ಸೋವರ್

೧೮೫೭ ರ ಭಾರತೀಯ ಬಂಡಾಯದ ಗದರ್ ನಂತರ, ೧೮೫೭, ದೆಹಲಿಯ ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸಮ್ರು ಅರಮನೆ

ಅವಳು ಸರ್ಧಾನ, ದೆಹಲಿಯ ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್ ಮತ್ತು ಝಾರ್ಸಾದಲ್ಲಿ ಅರಮನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಳು. ಹರಿಯಾಣದ ಗುರುಗಾಂವ್‌ನ ಬಾದಶಹಪುರದ ಪರಗಣ - ಜರ್ಸಾದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದಳು.

ಗುರುಗ್ರಾಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಜರ್ಸಾ ಅರಮನೆ ಮತ್ತು ಶಿಬಿರ

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಇರುವ ಗುರುಗ್ರಾಮ್‌ ಎಂಬ ಸ್ಥಳವು ಗುರ್‌ಗಾಂವ್‌ನ ಬಾದ್‌ಶಾಹಪುರ್ - ಝಾರ್ಸಾ ನಡುವೆ ಇದೆ. ಬಾದಶಹಪುರ್-ಜರ್ಸಾದ ಪರಗಣವನ್ನು ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಆಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವಳು ಬಾದಶಹಪುರ ಮತ್ತು ಝಾರ್ಸಾ ನಡುವೆ ತನಗಾಗಿ ಒಂದು ಅರಮನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಳು. ಝಾರ್ಸಾವು ಸಮ್ರುವಿನ ಪ್ರಮುಖ ಶಿಬಿರದ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಆಕೆಯ ಕೋಟೆಯ ಆವರಣದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಅತಿಕ್ರಮಣದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಳೆದುಹೋಗಿವೆ. ಅರಮನೆ ಕಟ್ಟಡವು ಗುರ್ಗಾಂವ್ ಮತ್ತು ಜರ್ಸಾ ಗ್ರಾಮದ ನಡುವೆ ಇದೆ, ಇದನ್ನು ಗುರುಗ್ರಾಮ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಅಧಿಕೃತ ನಿವಾಸ ಮತ್ತು ಶಿಬಿರ ಕಚೇರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಝಾರ್ಸಾ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ೧೮೮೨ ರ ಭೂ ಕಂದಾಯ ವಸಾಹತು ವರದಿಯು ಸಿತ್ಲಾ ಮಾತೆಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ೪೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ (೧೫ನೇ ಶತಮಾನ) ಗುರುಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ತರಲಾಯಿತು ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಚೈತ್ರ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಗುರುಗ್ರಾಮದ ಸಿತ್ಲಾ ಮಾತಾ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೈವೇದ್ಯವನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಉಳಿದ ತಿಂಗಳು ದೇವತೆಗೆ ನೀಡಿದ ನೈವೇದ್ಯದ ಆದಾಯವನ್ನು ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಜಾಟ್ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ವಿತರಿಸಲಾಯಿತು. ೧೮೧೮ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರವಾಸ್ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಗುರುಗ್ರಾಮ್ ಅನ್ನು ಹೊಸ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ೧೮೨೧ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರಸ್ವಾಸ್ ಶಿಬಿರವನ್ನು ಗುರುಗ್ರಾಮ್‌ನ ಹಿದಾಯತ್‌ಪುರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು.

ಸರ್ಧಾನ ಅರಮನೆ

ಮೀರತ್ ಬಳಿಯ ಸರ್ಧಾನದಲ್ಲಿ ಆಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಅರಮನೆಯು ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರ್ ಷಾನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅಕ್ಬರ್ ಷಾನ ಪೂರ್ವವರ್ತಿ ಮತ್ತು ತಂದೆಯಾದ ಷಾ ಆಲಂ II ಬೇಗಂ ಸಮ್ರುವನ್ನು ತನ್ನ ಮಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದನು. ೧೭೮೩ ರಲ್ಲಿ ಬಘೇಲ್ ಸಿಂಗ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ೩೦,೦೦೦ಸಿಖ್ಖರ ದಾಳಿಯಿಂದ ದೆಹಲಿಯನ್ನು ಬೇಗಂ ರಕ್ಷಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅವನು ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದನು. ಅವರು ತೀಸ್ ಹಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಡುಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು (ಪಡೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದವರ ಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳದ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ, ಅಂದಾಜು ೩೦,೦೦೦). ಬೇಗಂ ಅವರ ಪಾರ್ಲಿಗಳಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದಳು, ಸಿಖ್ಖರು ನಗರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಶಾ ಆಲಂನಿಂದ ಉದಾರವಾದ ಹಣದ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ ಪಂಜಾಬ್ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು.

೧೭೮೭, ಚಕ್ರವರ್ತಿ, ಷಾ ಆಲಂ II, ಕುರುಡ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲ, ನಜಾಫ್ ಕುಲಿ ಖಾನ್‌ನ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಅವನಿಂದ ಎಬ್ಬಿಸಿದ ದಂಗೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಗೋಕಲ್‌ಘರ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಘಟನೆ ಸಂಭವಿಸಿತು, ಅದು ಬೇಗಮ್ ಅನ್ನು ಶಾ ಆಲಂಗೆ ಹತ್ತಿರ ತಂದಿತು. ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಪಡೆಗಳು ಬಂಡಾಯ ನಾಯಕನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ತಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಅಲೆದಾಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿ, ಅವಳು ೧೦೦ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಬಳಿಯಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಬಂದೂಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದಳು ಮತ್ತು ನಜಾಫ್ ಕುಲಿ ಖಾನ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಜನರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದಳು. ಇದರಿಂದ ನಜಾಫ್ ಷಾ ಆಲಂನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಗಂನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದನು. ಆಕೆಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗೆ ಧನ್ಯವಾದವೆಂಬಂತೆ, ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ರಾಜಮನೆತನದ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅವಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಗೌರವಗಳನ್ನು ನೀಡಿದನು ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು "ತನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೀತಿಯ ಮಗಳು" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಸರ್ಧಾನದಲ್ಲಿನ ಆಕೆಯ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಆಶ್ರಯ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಲೂಯಿಸ್ ಬಾಲ್ತಜರ್ ಅಲಿಯಾಸ್ ನವಾಬ್ ಜಫರ್ಯಾಬ್ ಖಾನ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ವಿವಾದದ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು, ಆಕೆಯ ದಿವಂಗತ ಪತಿ ಜನರಲ್ ಸೋಂಬ್ರೆ, ಅವರ ಮೊದಲ ಪತ್ನಿ ಬದಿ ಬೀಬಿ (ಹಿರಿಯ ಪತ್ನಿ) . ಅವನ ಮರಣದ ತನಕ, ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಶಾ ಆಲಂ ಮತ್ತು ಅವನ ಪ್ರಮುಖ ಪತ್ನಿಯರು ಅವಳನ್ನು ಬಹುತೇಕ ಸಂಬಂಧಿಯಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವಳು ಜೆನಾನಾ (ಮಹಿಳಾ) ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಸ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಅವಳನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಂದರ್ಶಕ ಆನ್ ಡೀನ್ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೮೦೮ ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ : " ....ನಂತರ ನಾನು ಅವಳೊಂದಿಗೆ ರಾಜಮನೆತನದ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋದೆ ......ನಾವು ನಂತರ ....ಜೆನಾನಾಗೆ ['ಮಹಿಳೆಯರ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಸ್'] ಗೆ ಹೋದೆವು. .. ಬೇಗಮ್ ಈಗ ನಪುಂಸಕರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ದಾರಿ ಹಿಡಿದಳು ....ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನು ರಾಣಿ ಡೊವೆಜರ್ ಭೇಟಿಯಾದಳು ... ಅವಳು ಒಬ್ಬ ಕುರೂಪಿ, ಕುಗ್ಗಿದ ಮುದುಕಿ, ಬೇಗಮ್ ಅವಳನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಳು." ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.

ಚಾಂದನಿ ಚೌಕ್ ಅರಮನೆ

ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಅವರ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಈಗ ಭಗೀರಥ ಅರಮನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ದಿನದ ಮೊಘಲ್ ಅಕ್ಬರ್ ಷಾ ಅವರು ೧೮೦೬ ರಲ್ಲಿ ಷಾ ಆಲಂ II ರ ಮರಣದ ನಂತರ ಬೇಗಮ್ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ಏರಿದಾಗ ಅವರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಈ ಅರಮನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಆಕೆಯ ಅರಮನೆಯ ಕಟ್ಟಡವು ಈಗಲೂ ನವದೆಹಲಿಯ ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್ ಶಾಖೆಯ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿದೆ.

ಸಾವು

ಸರ್ಧಾನದಲ್ಲಿರುವ ಅವರ್ ಲೇಡಿ ಆಫ್ ಗ್ರೇಸಸ್ ಬೆಸಿಲಿಕಾದಲ್ಲಿ ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಪ್ರತಿಮೆಯ ಮೇಲಿನ ಶಾಸನ

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ೨೭ ಜನವರಿ ೧೮೩೬ ರಂದು, ತಮ್ಮ ೮೨ ಅಥವಾ ೮೩ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರನ್ನು ಅವರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಬೆಸಿಲಿಕಾ ಆಫ್ ಅವರ್ ಲೇಡಿ ಆಫ್ ಗ್ರೇಸ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ

ಜೂನ್ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪ್ರಸಾರವಾದ ಟಿವಿ ನಾಟಕ ಸರಣಿ ಬೀಚಮ್ ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೇಗಂ ಸಮ್ರುವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಉದಾತ್ತ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ನಟಿ ಲಾರಾ ದತ್ತಾ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಬರ್ಟ್ ಬ್ರೈಟ್‌ವೆಲ್ ಅವರ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಮತ್ತು ಕೋಬ್ರಾ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಅವಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ.

ಬೇಗಂ ಸಮ್ರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಲೇಖಕ ವಿಲಿಯಂ ಬ್ರೌನ್ ಹಾಕ್ಲೆ ಅವರ "ದಿ ನಾಚ್" ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ದಿ ಸರ್ಜನ್ಸ್ ಡಾಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸರ್ ವಾಲ್ಟರ್ ಸ್ಕಾಟ್‌ರ ಓಲ್ಡ್ ಮದರ್ ಮಾಂಟ್ರೆವಿಲ್ಲೆ ಬೇಗಂ ಸಮ್ರುವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.

ಸಹ ನೋಡಿ

• ನಾಚ್
• ತವೈಫ್
• ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೇಶ್ಯಾವಾಟಿಕೆ