ಬರ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಂದ ಪೀಡಿತವಾಗಿರುವ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾದ ಬೆನಾಂಬ್ರಾದಲ್ಲಿನ ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳು.

ಬರ/ಕ್ಷಾಮ/ಜಲಕ್ಷಾಮ (ಡ್ರಾಉಟ್ ಅಥವಾ ಡ್ರೌಟ್ ‌‌ [ಪ್ರಾಚೀನ ಪ್ರಯೋಗ]) ಎಂದರೆ ಪ್ರದೇಶವೊಂದರಲ್ಲಿ ಜಲ/ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ/ಸರಬರಾಜಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಕೊರತೆಯು ತಿಂಗಳುಗಳು ಅಥವಾ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ವಿಸ್ತರಿಸಿದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರದೇಶವು ಸತತವಾಗಿ ಸರಾಸರಿ ಮಳೆ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಳೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಹೀಗಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರಿಂದ ಪೀಡಿತವಾದ ಪ್ರದೇಶದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಇದು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮುಂದುವರೆಯಬಲ್ಲವಾದರೂ ಅಲ್ಪ ಕಾಲದ, ತೀವ್ರತರವಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಕೂಡಾ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿ/ನಷ್ಟ[೧] ಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದಾಗಿರುತ್ತಲ್ಲದೇ ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ನಷ್ಟವನ್ನು ಕೂಡಾ ಉಂಟು ಮಾಡಬಲ್ಲದು.[೨]

ಈ ಜಾಗತಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನವು ಕೃಷಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ/ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ಅಂದಾಜಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, ಅರಣ್ಯನಾಶ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣ ಅಸ್ಥಿರತೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಉಕ್ರೇನ್‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಗಾತ್ರದಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಫಲವತ್ತಾದ ಮಣ್ಣುಳ್ಳ ಪ್ರದೇಶವು ನಷ್ಟವಾಗುತ್ತಲಿದೆ.[೩] ದೀರ್ಘಾವಧಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೇ ಸಾಮೂಹಿಕ ವಲಸೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಲಸೆಗಳು ಹಾಗೂ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಭೂಶಿರ ಮತ್ತು ಸಾಹೆಲ್‌ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗಿರುವ ಇತರೆ ಮಾನವಸಂಬಂಧಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳು ಉಂಟಾಗಲು ಇದೇ ಪ್ರಧಾನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ.

ಪರಿಣಾಮಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೆಕ್ಸಿಕೋದ ಸೊನೋರನ್‌ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಒಣದಾದ ಭೂಮಿ.

ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಉಂಟಾದಂತಹಾ ಅವಧಿಗಳು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ, ಕೃಷಿಸಂಬಂಧಿತ, ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಿನ, ಆರ್ಥಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲವು. ಇವುಗಳಿಂದಾಗುವ ಪರಿಣಾಮವು ಪ್ರದೇಶದ ಪರಿಸರೀಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗಳಿಗನುಸಾರ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೌಟುಂಬಿಕ ಅಗತ್ಯದಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಪೂರೈಸಬಲ್ಲ ಕೃಷಿಕಾರ್ಯ ನಡೆಸುವ ಕೃಷಿಕರು ತಮಗೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಪರ್ಯಾಯ ಆಹಾರ ಮೂಲ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವಲಸೆ ಹೋಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ. ಕೌಟುಂಬಿಕ ಅಗತ್ಯದಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಪೂರೈಸಬಲ್ಲ ಕೃಷಿಕಾರ್ಯವನ್ನೇ ಪ್ರಧಾನ ಆಹಾರ ಮೂಲವನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಂಡ ಜನಸಮೂಹದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಕ್ಕೆ ಈಡಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ.

ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕೂಡಾ ಕುಂದಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನೀರಿನ ಹರಿವಿನ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣವು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸಬಲ್ಲ ವಸ್ತುಗಳ ಸಾರಗುಂದಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಲ್ಲವು ಹಾಗೂ ಉಳಿದಿರುವ ಜಲ ಮೂಲಗಳ ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಬಲ್ಲವು. ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದಿಂದುಂಟಾಗುವ ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಕಂಡವು ಸೇರಿವೆ :

  • ಬೆಳೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಅಥವಾ ಫಸಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿನ ಇಳಿಕೆ ಹಾಗೂ ಜಾನುವಾರುಗಳ ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕುಂದುವಿಕೆ
  • ಸ್ವತಃ ತಾವೇ ಸವಕಳಿಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಸೂಚಕಗಳೆಂದು ಕಂಡುಬರುವ ಬಂಜರು ಭೂಮಿಗಳು, ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಸವಕಳಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ
  • ಮರುಭೂಮೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸವಕಳಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಪೀಡಿತವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಕೂಡಾ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಧೂಳಿನ ಬಿರುಗಾಳಿಗಳು
  • ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದಷ್ಟು ನೀರಿಲ್ಲದೇ ಉಂಟಾಗುವ ದುರ್ಭಿಕ್ಷ/ತೀವ್ರ ಬರ
  • ಭೂಮೇಲ್ಮೈನ ಹಾಗೂ ಜಲಚರ/ಜಲಜೀವಿಪ್ರಪಂಚದ ಜೀವಜಾತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟಾಗುವಂತೆ ವಾಸಸ್ಥಾನ/ವಾಸದನೆಲೆಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಉಂಟಾಗುವುದು
  • ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ, ನಿರ್ಜಲೀಕರಣ/ನಿರಾರ್ದ್ರೀಕರಣ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿತ ಕಾಯಿಲೆ/ರೋಗಗಳು
  • ಆಂತರಿಕ ಸ್ಥಳಾಂತರಣ/ಸ್ಥಳಪಲ್ಲಟನ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದೇಶಭ್ರಷ್ಟತೆ ಉಂಟಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗುವಂತಹಾ ಸಾಮೂಹಿಕ ವಲಸೆ
  • ವಿದ್ಯುದುತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ[೪] ಅಗತ್ಯವಾದಷ್ಟು ತಂಪುಕಾರಕ/ಶೀತಕಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಹಾಗೂ ಜಲವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ[೫] ನೀರಿನ ಹರಿವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿನ ಇಳಿಕೆ
  • ಕೈಗಾರಿಕಾ/ಔದ್ಯಮಿಕ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆ[೬][೭]
  • ಹಾವುಗಳ ವಲಸೆ ಹಾಗೂ ಹಾವುಕಚ್ಚುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳ[೮]
  • ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಶಾಂತಿ/ವಿಪ್ಲವ
  • ನೀರು/ಜಲ ಮತ್ತು ಆಹಾರಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗಾಗಿ ಯುದ್ಧ ನಡೆಯುವಿಕೆ
  • ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಕಾಡುಬೆಂಕಿ/ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚಿನಂತಹಾ ಕಾಡಿನಬೆಂಕಿ/ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚುಗಳು ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು[೯] ಉಂಟಾಗುವ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ

ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಿಶ್ವದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಒಂದು ಸಾಧಾರಣವಾದ, ಪದೇಪದೇ ಮರುಕಳಿಸುವ ಪರಿಸರದ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಗಿಲ್ಗಮೇಷ್‌/ಶ್‌ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಾಚೀನ ಈಜಿಪ್ಟ್‌ಗೆ ಜೋಸೆಫ್‌ನ ಆಗಮನದ ಬೈಬಲ್‌ ಪ್ರಣೀತ ಕಥೆ ಹಾಗೂ ನಂತರ ಎಕ್ಸೋಡಸ್‌ ಎಂಬ ಪ್ರಾಚೀನ ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನಿಂದ ಯಹೂದ್ಯರ ನಿರ್ಗಮನದ ಕಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಾ ತಳಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿರುವ ಮೂಲಕ ಇದು ಅತಿ ಪುರಾತನವಾಗಿ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದ ವಾಯುಗುಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದೆ.[೧೦] 9,500 BC ಕಾಲದ ಚಿಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿನ ಬೇಟೆಗಾರ/ಶಿಕಾರಿಕಾರ-ಸಂಗ್ರಹಕಾರರ ವಲಸೆಗಳನ್ನು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನದೊಂದಿಗೆ,[೧೧] ಅದೇ ರೀತಿ ಸುಮಾರು 135,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆದಿಕಾಲದ ಮಾನವನು ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಹೊರಗೆ ಹೊರಟಿದ್ದದ್ದು/ನಿರ್ಗಮನ ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವದ ಇತರೆ ಭಾಗಗಳೊಳಗೆ ಅವರ ವಲಸೆ ಹೋಗುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ತಳಕುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೨]

ಆಧುನಿಕ ಜನಸಮುದಾಯವು ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಸರದಿ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಯಾಗಿ ತಗ್ಗಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ನಿವಾರಣಾ ನಿರ್ವಹಣಾಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಆಗಬಹುದಾದ ವೈಫಲ್ಯವು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯವೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿನ ಏರಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಮಾನವ ಕುಲದ ಭಯಾನಕ ಬೆಲೆಯನ್ನೇ ತೆರುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಪ್ರದೇಶಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

2001ರ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಛಾದ್‌/ಡ್‌ ಸರೋವರ, ವಾಸ್ತವ ಸರೋವರವು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. 1960ರ ದಶಕದಿಂದ ಸರೋವರವು ಸೊರಗುತ್ತಿದೆ.[೧೩][೧೪]
ನ್ಯೂಸೌತ್‌ವೇಲ್ಸ್‌ನ ಉರಾಂಕ್ವಿಟಿ ಸಮೀಪದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಪೀಡಿತ ಹೊಲದಲ್ಲಿರುವ ಕುರಿ.

ಆಫ್ರಿಕಾದ ಭೂಶಿರದಲ್ಲಿ ಮರುಭೂಮೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿರುವ ಪದೇಪದೇ ಮರುಕಳಿಸುತ್ತಿರುವ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ಭೀಕರ ಮಹಾದುರಂತಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದ್ದು ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಈಗಲೂ ಮರುಕಳಿಸುತ್ತಿರುವ ಆಹಾರದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರಿಸುತ್ತಿದೆ.[೧೫] ಭೂಶಿರದ ವಾಯುವ್ಯಕ್ಕೆ, ನೆರೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸೂಡಾನ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗಿರುವ ಛಾ/ಚಾದ್‌ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿರುವ ಡಾರ್ಫರ್‌ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ಪೀಡಿಸುತ್ತಿರುವ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಉದ್ದೀಪಿಸುತ್ತಿತ್ತು ; ಡಾರ್ಫರ್‌ ಸಂಘರ್ಷ ಉಂಟಾಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ, ಮರುಭೂಮೀಕರಣ ಮತ್ತು ಭಾರೀ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಮೂರೂ ಸೇರಿವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನೀರನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಅರಬ್ಬರ ಬಗ್ಗಾರಾ ಜನಾಂಗದ ಅಲೆಮಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ದಕ್ಷಿಣದೆಡೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕಿದ್ದು, ಆ ಪ್ರದೇಶವು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಅರಬ್ಬರಲ್ಲದ ಕೃಷಿಕ ಜನಸಮುದಾಯದಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.[೧೬]

ಹಿಮಾಲಯದ ನದಿಗಳ ಎಡೆಬಿಡದ ಹರಿವಿನ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 2.4 ಶತಕೋಟಿ ಜನರು ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ.[೧೭] ಬರುವ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ, ಚೀನಾ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್‌ಮಾರ್‌‌‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪ್ರವಾಹಗಳುಂಟಾಗಿ ನಂತರ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಬರಬಹುದು. 500 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ಜನರಿಗೆ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಹಾಗೂ ಕೃಷಿಸಂಬಂಧಿತ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಆಕರವಾಗಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿರುವ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಕಳವಳವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.[೧೮][೧೯][೨೦] ರಾಕಿ ಪರ್ವತಪಂಕ್ತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸಿಯೆರ್ರಾ ನೆವಡಾದಂತಹಾ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿನ ಹಿಮನದಿಗಳಿಂದಲೇ ತನಗೆ ಬರುವ ನೀರಿನ ಬಹುಪಾಲನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯು ಕೂಡಾ ಬಾಧಿತವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ.[೨೧][೨೨]

ಅಮೇಝಾನ್‌ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು 2005ರಲ್ಲಿ 100 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಭೀಕರವಾಗಿದ್ದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವನ್ನು ಕಂಡವು.[೨೩][೨೪] 23 ಜುಲೈ 2006ರಂದು ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನವೊಂದು ವುಡ್ಸ್‌ ಹೋಲ್‌ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂಶೋಧನಾ ವರದಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ಆ ಅರಣ್ಯವು ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವನ್ನಷ್ಟೇ ತಾಳಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲದು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತ್ತು.[೨೫][೨೬] ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ನ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ ಆಫ್‌ ಅಮೆಜೋನಿಯನ್‌ ರಿಸರ್ಚ್‌ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಈ ಬರಗಾಲದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹವಾಗುಣದ ಮೇಲೆ ಅರಣ್ಯನಾಶದ ಪ್ರಭಾವಗಳೆರಡೂ ಸೇರಿ ಮಳೆಕಾಡನ್ನು "ಅಳಿವಿನಂಚಿಗೆ" ತಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಅದು ಎಂದಿಗೂ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬಿದ್ದು ಅರಣ್ಯವು ಸತ್ತುಹೋಗಲು ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ನ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಮೆಜೋನಿಯನ್‌ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹುಲ್ಲುಗಾಡು ಅಥವಾ ಮರುಭೂಮಿಯಾಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ಮಳೆಕಾಡು ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಸನಿಹದಲ್ಲಿದ್ದು, ವಿಶ್ವದ ವಾತಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ಈ ವರದಿಯು ನಿರ್ಣಯಿಸಿತು. WWF ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾವಣೆ ಹಾಗೂ ಅರಣ್ಯನಾಶದಲ್ಲಿನ ಏರಿಕೆಗಳೆರಡೂ ಸೇರಿ ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಮೃತ ಮರಗಳನ್ನು ಒಣದಾಗಿಸುವಂತೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೨೭]

ಇದುವರೆಗೂ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಬಹು ವಿಶಾಲವಾದ ಭಾಗವು ಮರುಭೂಮಿ ಅಥವಾ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಹಿನ್ನಾಡು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅರೆ-ಶುಷ್ಕ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. 2005ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಶೋಧಕರುಗಳು ಒಳನಾಡಿನ ಮರುಭೂಮೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಸಿದ್ದರು, ನಂತರ ಅವರು ಇದಕ್ಕೆ ಸೂಚಿಸಿದ ಕಾರಣದ ಪ್ರಕಾರ ಇದಕ್ಕೆ ನೀಡಬಹುದಾದ ಒಂದು ವಿವರಣೆಯು ಸುಮಾರು 50,000 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಿಂದೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದ ಮಾನವ ವಸಾಹತುಗಾರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ವಸಾಹತುಗಾರರು ನಿಯತವಾಗಿ ಮರಗಳನ್ನು ಸುಡುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಒಳಭಾಗವನ್ನು ಮಳೆ ಮಾರುತಗಳು ತಲುಪದಂತೆ ತಡೆದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.[೨೮] ಜೂನ್‌ 2008ರಲ್ಲಿ ತಿಳಿದು ಬಂದ ಪ್ರಕಾರ ಓರ್ವ ತಜ್ಞರ ತಂಡವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮುರ್ರೇ-ಡಾರ್ಲಿಂಗ್‌ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯು ಅಗತ್ಯವಾದಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ತಿಂಗಳ ಒಳಗೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನವಾದ ಬಹುಶಃ ಸರಿಪಡಿಸಲಸಾಧ್ಯವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತೀವ್ರತರವಾದ ಹಾನಿಯುಂಟಾಗುವ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿತ್ತು.[೨೯] ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾವು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೀವ್ರತರವಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದ್ದು, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಬಲ್ಲವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಿಯಮಿತವಾದ ಆಯೋಗವೊಂದರ ವರದಿಯು ಜುಲೈ 6, 2008ರಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತ್ತು.[೩೦] 2007ರ ಸಾಲಿನ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ‌‌ ವರ್ಷದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಸರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಟಿಮ್‌ ಫ್ಲಾನರಿಯವರು, ಪಶ್ಚಿಮ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಪರ್ತ್‌ ಮಹಾನಗರವು ತೀವ್ರತರವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದು ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಜೀವಚ್ಛವ ಮಹಾನಗರ ಎಂದರೆ ತನ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಹೊಂದಲಾರದ ಪರಿತ್ಯಜಿತ ಮಹಾನಗರವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದರು.[೩೧]

ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶವು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ ತನ್ನ ದಶಕಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಭರವಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದು,[೩೨][೩೩] ಬೆಳೆಗಳು ಹಾಗೂ ಜಾನುವಾರುಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತಲಿವೆ.[೩೪] U.N. ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಶ್ವ ಆಹಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ದಶಲಕ್ಷ ಕೀನ್ಯಾ ನಾಗರಿಕರು ಆಹಾರದ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು.[೩೫]

ಕಾರಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದಿಂದ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ ಮಂಗೋಲಿಯನ್‌ ಗಝೆಲೆ ಜಿಂಕೆ.

ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಬೀಳುವ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಆ ನೀರಿನ ಆವಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಾಯುರಾಶಿಯು ಮೂಡಿಸುವ ಮೇಲ್ಮುಖ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ, ಅದರ ಪರಿಣಾಮವೇ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ. ಸರಾಸರಿ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಸಾಗರಪರಿಣಾಮಿ ವಾಯುರಾಶಿಯ ಬದಲಿಗೆ ಭೂಖಂಡೀಯ ವಾಯುರಾಶಿಯನ್ನು (i.e. ಕಡಿಮೆ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ) ಹೊತ್ತು ಚಲಿಸುವ ಮಾರುತಗಳು, ಹಾಗೂ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶದ ಚಂಡಮಾರುತ ಮಳೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆ ಅಥವಾ ಮಳೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಾಲುಗಳಿಂದ ಈ ಬಗೆಯ ಪರಿಣಾಮ ಎದುರಾಗಬಹುದು. ಎಲ್‌ ನಿನೋ-ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯ ಆಂದೋಲನ (ENSO)ದಂತಹಾ ಸಾಗರ ಪರಿಣಾಮಿ ಹಾಗೂ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಹವಾಮಾನದ ಆವರ್ತಗಳು ಪೆಸಿಫಿಕ್‌/ಶಾಂತಮಹಾಸಾಗರದ ಕರಾವಳಿಯಾದ್ಯಂತದ ಅಮೇರಿಕಾಗಳ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾಗಳಾದ್ಯಂತ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವನ್ನು ನಿಯತವಾಗಿ ಮರುಕಳಿಸುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣವನ್ನಾಗಿಸಿವೆ. ಗನ್ಸ್‌‌, ಜರ್ಮ್ಸ್‌ ಅಂಡ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಕೃತಿಯ ಲೇಖಕ ಜೇರೆಡ್‌ ಡೈಮಂಡ್‌ರವರು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ‌‌ ಮೂಲನಿವಾಸಿ/ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಕೃಷಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬದಲಾಗಿ ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಹಕಾರ ಸಮಾಜವಾಗಿಯೇ ಏಕೆ ಉಳಿದರು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರಣವಾಗಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ/ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್‌‌‌‌ ಹವಾಮಾನ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಹು-ವರ್ಷೀಯ ENSO ಆವರ್ತಗಳ ಭಯಾನಕ ಆಘಾತಗಳೆಡೆಗೆ ಬೊಟ್ಟು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.[೩೬] ಈಶಾನ್ಯ ಸ್ಪೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಆಂದೋಲನ ಎಂದು ಹೆಸರಾದ ಮತ್ತೊಂದು ವಾತಾವರಣ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ತಳಕು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.[೩೭]

ವಿಪರೀತ ಕೃಷಿಚಟುವಟಿಕೆ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ,[೩೮] ಅರಣ್ಯನಾಶ ಮತ್ತು ಸವಕಳಿಗಳಂತಹಾ ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನೇರವಾಗಿ ನೀರನ್ನು ಸೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೂ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಭೂಮಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಉಂಟಾಗಲಿಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.[೩೯] ಈ ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮೇಲುನೋಟಕ್ಕೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಭಾವ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆಯಾದರೂ ಜಾಗತಿಕ ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಕೃಷಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯ[೪೦] ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವಂತೆ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.[೪೧][೪೨][೪೩] ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಜಾಗತಿಕ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಏರಿಕೆಯು ವಿಶ್ವದ ಮಳೆ ಬೀಳುವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಲಿದೆ.[೪೪] ಕೆಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳಿದ್ದರೆ, ಉಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹಗಳುಂಟಾಗುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಭೂಸವಕಳಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತವೆ. ವಿರೋಧಾಭಾಸವೆನಿಸುವಂತೆ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಗೆ ಸೂಚಿಸಲಾದ ಕೆಲ ಪರಿಹಾರಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ವಿಶಾಲವಾದ ಛಾವಣಿಯ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ಸೌರ ವಿಕಿರಣ ಪ್ರಸರಣದ ನಿರ್ವಹಣೆಯೂ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಇದೂ ಕೂಡಾ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದಾದ ಅಪಾಯವನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೪೫]

ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳ ವಿಧಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅರಳ್‌/ಲ್‌ ಸಮುದ್ರದ ಹಿನ್ನಡೆಯಿಂದ ಇಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡಿರುವ ಹಡಗು.

ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಮತ್ತೂ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಉಪಕ್ರಮಿಸಿದಾಗ, ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹದಗೆಡುತ್ತಾ ಹೋಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಸಮೂಹದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳನ್ನು ಜನರು ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಮೂರು ಪ್ರಧಾನ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ:[೪೬]

  1. ಪವನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹಾ ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಸರಾಸರಿ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆ ಬೀಳುವಿಕೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ದೀರ್ಘ ಕಾಲ ಮುಂದುವರೆದಾಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಪವನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಇತರೆ ವಿಧಗಳ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳಿಗಿಂತ ಮುಂಚೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
  2. ಕೃಷಿಸಂಬಂಧಿತ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಬೆಳೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಆ ಪ್ರದೇಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವಂತಹಾ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಮಳೆ ಬೀಳುವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಏರಿಳಿತಗಳಿಂದಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿಯೇ ಉದ್ಭವವಾಗಬಹುದು, ಸರಿಯಾಗಿ ಯೋಜಿಸದ ಕೃಷಿಸಂಬಂಧಿತ ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮಣ್ಣಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸವಕಳಿಗಳು ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು, ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆಯು ಬೀಳುವ ಅವಧಿಯು ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಾ ಹೋದಾಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
  3. ಜಲಕುಹರಗಳು, ಸರೋವರಗಳಂತಹಾ ಜಲಾಶಯಗಳಲ್ಲಿನ ಜಲಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಅಂಕಿಅಂಶಾತ್ಮಕ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿದಾಗ ಇಂತಹಾ ಜಲಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಜಲಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ತೀರ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿದ್ದು ಇದಕ್ಕೆ ಅದು ಸಂಗ್ರಹಿತವಾದ ನೀರು ಆದರೆ ಪುನಃಭರ್ತಿ ಮಾಡದಿರುವ ನೀರನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿಸಂಬಂಧಿತ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ, ಇವುಗಳು ಉಂಟಾಗಲಿಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು ಕೂಡಾ ಕೇವಲ ಮಳೆಬೀಳುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಇಳಿಕೆಗಿಂತ ಬೇರೆ ಕಾರಣಗಳೂ ಇರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್‌‌‌ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಣವನ್ನು ಸೋವಿಯೆತ್‌ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅರಲ್‌/ಳ್‌ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ನೀರನ್ನು ಮರುಸಂರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನೀಡಿದೆ.[೪೭] ಇದೇ ರೀತಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಅವರಲ್ಲಿರುವ ಭಾರೀ ಸರೋವರವಾದ ಬಲ್ಖಾಷ್‌ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಣಗಿಹೋಗುವ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದೆ.[೪೮]

ಉಪಶಮನಾ ಕಾರ್ಯನೀತಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಲ್‌ ನಿನೋದಿಂದ ಮೂಡಿರುವ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮದ ಪರಿಣಾಮಗಳು. ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಗಾಗಿ ಕಾದಿರುವವರು (ಎಬೆಯೆ, ಮಾರ್ಷಲ್‌ ಐಲೆಂಡ್ಸ್.)
  • ಮೋಡಗಳನ್ನು ಕಸಿಮಾಡುವುದು - ಮಳೆ ಬೀಳುವಿಕೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ ಕೃತಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ.[೪೯]
  • ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನ ಅಪಲವಣೀಕರಣ.
  • ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ನಿರೀಕ್ಷಣಾಸೂಚನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ - ಮಳೆ ಬೀಳುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಮಟ್ಟಗಳು/ಪ್ರಮಾಣಗಳನ್ನು ಸತತವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಹಾಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತ ಬಳಕೆಯ ಮಟ್ಟದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಮನುಷ್ಯ-ನಿರ್ಮಿತ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಯೆಮೆನ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಬಗೆಗೆ ನಡೆಸಿದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಅವರು ತಮ್ಮ ಖಾತ್‌/ಟ್‌ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಫಲವತ್ತಾಗಿಸಲು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ನೀರಿನ ವಿಪರೀತ ಬಳಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರ ನೀರಿನ ಕೋಷ್ಟಕವು (ಭೂಮ್ಯಂತರ್ಗತ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ) ಭಯಾನಕ ಅಪಾಯ ಸೂಚಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬ ವಿಷಯವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತು.[೫೦] ತೇವತೆಯ ಮಟ್ಟಗಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ/ಜಾಗರೂಕ ನಿರಂತರ ಪರಿಶೀಲನೆಗಳು ಕೀಚ್‌‌-ಬೈರಾಮ್‌ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಸೂಚಕ[೯] ಅಥವಾ ಪಾಲ್ಮರ್‌ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಸೂಚಕಗಳಂತಹಾ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚುಗಳು ಉಂಟಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಬಲ್ಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
  • ಭೂಮಿಯ ಬಳಕೆ - ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸರದಿ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯು ಭೂಸವಕಳಿಯನ್ನು ಆದಷ್ಟು ತಗ್ಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೇ ಶುಷ್ಕತೆಯ/ಒಣದಾಗಿರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ಕಡಿಮೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ರೈತರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
  • ಬಾಹ್ಯ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ - ಸಿಂಪಡಕಗಳು/ಸೇಚಕಗಳು, ನೀರ್ಕೊಳವೆಗಳು ಅಥವಾ ಬಕೆಟ್ಟುಗಳ ಬಳಕೆಗಳನ್ನು ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿರುವ ಗಿಡ/ಸಸ್ಯಗಳು, ನೀರಿನ ಕೊಳಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಭಾರೀ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗಳ ಗೃಹ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಿಕೆ.
  • ಮಳೆನೀರು ಕೊಯ್ಲಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ - ಕಟ್ಟಡಗಳ ಛಾವಣಿಗಳು ಅಥವಾ ಇತರೆ ಸೂಕ್ತ ಸಂಗ್ರಹಾಗಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಮಳೆನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಹಾಗೂ ಶೇಖರಣೆಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.
  • ನೀರಿನ ಮರುಬಳಕೆ - ಹಿಂದಿನ ವ್ಯರ್ಥ ಜಲ/ನೀರನ್ನು (ಬಚ್ಚಲು/ಹೊಲಸುನೀರು) ಸಂಸ್ಕರಣೆಗೊಳಪಡಿಸಿ ಹಾಗೂ ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದು.
  • ಜಲಮಾರ್ಗಹೊಂದಾಣಿಕೆ/ಬದಲಿಕೆ - ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ-ಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಾಮಗಾರಿಗಳಾಗಿ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆ ಅಥವಾ ನದಿಗಳ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬದಲಿಸುವಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ.

ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ‌[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ
  • ಕೊಲ್ಯಾಪ್ಸ್‌ : ಹೌ ಸೊಸೈಟೀಸ್‌ ಚೂಸ್‌ ಟು ಫೇಲ್‌ ಆರ್‌ ಸಕ್ಸೀಡ್‌.
  • FEMA
  • ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ
  • ಶಾಶ್ವತ ಬತ್ತಿಹೋಗುವಿಕೆಯ ಬಿಂದು/ಸೂಚಕ
  • ಮೇಲ್ಪದರದ ಮಣ್ಣು
  • ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ/ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಮರುಭೂಮೀಕರಣದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಕರೆದಿದ್ದ ಸಮ್ಮೇಳನ
  • ಜಲ ಸಂಘರ್ಷ
  • ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು

ಪ್ರಾದೇಶಿಕ :

  • ಅಮೇಝಾನ್‌ ಮಳೆಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ
  • ರಷ್ಯಾ ಹಾಗೂ USSRಗಳಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು ಹಾಗೂ ದುರ್ಭಿಕ್ಷ/ತೀವ್ರ ಬರಗಳು
  • ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ, ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಪಾವತಿಯಲ್ಲಿನ ಅಪವಾದಾತ್ಮಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು
  • ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ
  • ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ
  • ಮಾಯಾ ಜನಾಂಗದ ಪತನ
  • ಸಾಹೆಲ್‌ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು‌[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "ಲಿವಿಂಗ್‌ ವಿತ್‌ ಡ್ರಾಟ್‌". Archived from the original on 2007-02-18. Retrieved 2011-03-10.
  2. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಹಾಗೂ ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾವಣೆ Archived 2010-12-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಗಳು, ಪಡೆದಿದ್ದು 2007ರ ಜೂನ್‌ 7ರಂದು.
  3. 2008: ಜಾಗತಿಕ ಆಹಾರ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ವರ್ಷ
  4. U.S. ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಶೀತಕ ನೀರನ್ನು ಬರಿದಾಗಿಸಿ, ಸಸ್ಯಗಳು ಸಾಯುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು - ದ ಚೈನಾ ಪೋಸ್ಟ್‌ ಪತ್ರಿಕೆ[ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  5. "ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು USನ ಜಲವಿದ್ಯುತ್‌ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದೆ | ಡೈಲಿ ಎಸ್ಟಿಮೇಟ್‌". Archived from the original on 2011-10-02. Retrieved 2021-08-17.
  6. ಶೋಷಣೆಗೆ ಒಳಗಾದ ಗ್ರಾಮವು ಕೋಕ್‌/ಕೋಕಾ ಕೋಲಾ ಕಂಪೆನಿಗೆ ನೀರಿನ ಸರಬರಾಜನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ವ್ಯಾಜ್ಯ ಹೂಡಿದೆ ಮಾರ್ಚ್‌ 6, 2005
  7. ಸ್ವೀಡನ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿನ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಮತ್ತು ಅವರ ಅಣುಶಕ್ತಿ/ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉದ್ಯಮದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ಗ್ರೀನ್‌ಪೀಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವರದಿಗಳು. Archived 2009-01-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.4 ಆಗಸ್ಟ್‌ 2006 Archived 2009-01-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  8. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ಸ್‌ ಫೇಸ್‌ ಸ್ನೇಕ್‌ ಇನ್‌‌ವೇಷನ್.
  9. ೯.೦ ೯.೧ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌ ಫಾರೆಸ್ಟ್‌ ಸರ್ವೀಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕೀಚ್‌-ಬೈರಾಮ್‌ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಸೂಚಕದ ಬಗೆಗಿನ ವಿವರಣೆ (KBDI) 27 ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 2002ರಂದು
  10. BBC - ವೆದರ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ - ಫೀಚರ್ಸ್‌ - ಹಿಸ್ಟರಿ ಅಂಡ್‌ ರಿಲಿಜನ್‌ - ವೆದರ್‌ ಇನ್‌ ದ ಬೈಬಲ್ - ಡ್ರಾಟ್‌ ಅಂಡ್‌ ಫೆಮೈನ್‌
  11. ಏನ್‌ಷಿಯೆಂಟ್‌ ಚಿಲಿ ಮೈಗ್ರೇಷನ್‌ ಮಿಸ್ಟರಿ ಟೈಡ್‌ ಟು ಡ್ರಾಟ್‌
  12. ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಪ್ರಾಚೀನ ಆಫ್ರಿಕನ್ನರ ವಲಸೆಯನ್ನು ಉದ್ದೀಪಿಸಿತು[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  13. ಡಿಸ್‌ಅಪೀಯರಿಂಗ್ ಲೇಕ್ಸ್‌, ಶ್ರಿಂಕಿಂಗ್‌ ಸೀಸ್
  14. ಶ್ರಿಂಕಿಂಗ್‌ ಆಫ್ರಿಕನ್‌ ಲೇಕ್‌ ಆಫರ್ಸ್‌ ಲೆಸನ್‌ ಆನ್‌ ಫೈನೈಟ್‌ ರಿಸೋರ್ಸ್ಸ್‌‌
  15. ಸಾರಾ ಪಂಟುಲಿಯಾನೋ ಮತ್ತು ಸಾರಾ ಪವಾನೆಲ್ಲೋ (2009) ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಭೂಶಿರ ವಾಸಿಗಳಾದ ಕುರುಬರಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಈಡಾಗುವಿಕೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವಿಕೆ Archived 2012-03-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಓವರ್‌ಸೀಸ್‌ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌
  16. "ಡಾರ್ಫರ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನೀರಿನ ಹುಡುಕಾಟ". Archived from the original on 2007-12-13. Retrieved 2011-03-10.
  17. ಭಾರೀ ಕರಗುವಿಕೆಯು ದಶಲಕ್ಷ ಜನರ ಜೀವಗಳಿಗೆ ಕುತ್ತಾಗಬಲ್ಲದು ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿರುವ UN
  18. ಗಂಗಾನದಿ ಹಾಗೂ ಸಿಂಧೂ ನದಿಗಳು ಉಳಿಯಲಾರದೇ ಹೋಗಬಹುದು : ವಾಯುಗುಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು
  19. "ಅಪಾಯ ಸೂಚನೆಯ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತಿರುವ ಹಿಮಗಡ್ಡೆ/ನದಿಗಳು". Archived from the original on 2013-09-23. Retrieved 2011-03-10.
  20. ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಯ ಹಿಮನದಿಗಳು ಯಾವ ಸೂಚನೆಯೂ ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಕರಗುತ್ತಿವೆ
  21. ಗ್ಲೇಷಿಯರ್ಸ್‌ ಆರ್ ಮೆಲ್ಟಿಂಗ್‌ ಫಾಸ್ಟರ್‌ ದ್ಯಾನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟೆಡ್, UN ವರದಿಗಳು
  22. ದಶಕಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಭೀಕರವಾದ ನೀರಿನ ಕೊರತೆ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ ಟೈಮ್ಸ್
  23. "ಎನ್‌ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್‌ ನ್ಯೂಸ್‌ ಸರ್ವಿಸ್‌ - ಅಮೆಝಾನ್‌ ಡ್ರಾಟ್‌ ವರ್ಸ್ಟ್‌ ಇನ್‌ 100 ಇಯರ್ಸ್‌". Archived from the original on 2019-11-15. Retrieved 2011-03-10.
  24. "ಡ್ರೌಟ್‌ ಥ್ರೆಟನ್ಸ್‌ ಅಮೆಝಾನ್‌ ಬೇಸಿನ್‌ - ವಿಪರೀತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಸತತವಾಗಿ ಎರಡನೇ ವರ್ಷವೂ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ‌". Archived from the original on 2013-05-27. Retrieved 2011-03-10.
  25. ಅಮೆಝಾನ್ ಮಳೆಕಾಡುಗಳು 'ಮರುಭೂಮಿಗಳಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ‌' , ದಿ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್‌, ಜುಲೈ 23, 2006. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 28, 2006ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  26. ಡೈಯಿಂಗ್‌ ಫಾರೆಸ್ಟ್‌: ಅಮೆಝಾನ್ ಅನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿ ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿದೆ ‌, ದಿ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್‌, ಜುಲೈ 23, 2006. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 28, 2006ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  27. ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಅಮೇಝಾನ್‌ ಮಳೆಕಾಡುಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಂದೊಡ್ಡುತ್ತಿವೆ, WWF ಸಂಸ್ಥೆಯ ಎಚ್ಚರಿಕೆ , ವರ್ಲ್ಡ್‌ ವೈಡ್‌ ಫಂಡ್‌ ಫಾರ್‌ ನೇಚರ್‌, ಮಾರ್ಚ್‌ 22, 2006. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 28, 2006ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
  28. ಬಿಸಿಲೂಡಿಕೆ ಹಾಗೂ ಸಸ್ಯವರ್ಗಗಳ ಮೇಲಿನ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ‌ಮಳೆಮಾರುತಗಳ ‌‌ಸಂವೇದನತ್ವ: ಭೂಖಂಡೀಯ ತೇವಾಂಶಗಳ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಿಂದಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ಮಾನವರ ಮೇಲಾಗುವ ಪ್ರಭಾವ Archived 2010-06-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ಜಿಯಾಲಾಜಿಕಲ್‌ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್‌ ಅಮೇರಿಕಾ
  29. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ನದಿಗಳು 'ದುರಂತವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ', BBC ನ್ಯೂಸ್‌
  30. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತೂ ಭೀಕರವಾದ, ಮತ್ತಷ್ಟು ಮರುಕಳಿಸುವ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲಿದೆ: ಅಧ್ಯಯನ, ರಾಯಿಟರ್ಸ್
  31. ಮಹಾನಗರವು ತನ್ನ ಬಾಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ತಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೆಣಗುತ್ತಿದೆ, BBC ನ್ಯೂಸ್‌
  32. "ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ : ಒಂದು ಅನಾಹುತದ ಸುಳಿವು ಕಾಣುತ್ತಲಿದೆ". ದಿ ಎಕನಾಮಿಸ್ಟ್‌. 2009ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 24.
  33. "ಕೀನ್ಯಾದ ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಉದ್ದೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ". ABC ನ್ಯೂಸ್‌. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 21, 2009.
  34. "ಕೀನ್ಯಾ ಡೀವ್ಯಾಸ್ಟೇಟೆಡ್‌ ಬೈ ಮಾಸೀವ್‌ ಡ್ರಾಟ್‌ Archived 2011-01-21 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.". PBS ನ್ಯೂಸ್‌ಅವರ್. ‍ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 13, 2009.
  35. "ಲಷ್‌ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ ಡ್ರೈಸ್‌ ಅಪ್‌, ವಿದರಿಂಗ್‌ ಕೀನ್ಯಾಸ್‌ ಹೋಪ್ಸ್‌". ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 9, 2009.
  36. ಗನ್ಸ್‌, ಜರ್ಮ್ಸ್‌, ಅಂಡ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ ಲೇಖಕ ಜೇರೆಡ್‌ ಡೈಮಂಡ್‌ 1997, pgs 308-309
  37. Sergio M. Vicente-Serrano & José M. Cuadrat (2007-03-14). "North Atlantic oscillation control of droughts in north-east Spain: evaluation since 1600 A.D." (PDF). Climatic Change. doi:10.1007/s10584-007-9285-9. Retrieved 2010-11-23.
  38. ಗಲೀಲೀಯ ಸಮುದ್ರವು ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಬೈಬಲ್ಲಿನ ಶೈಲಿಯ ದುರಂತ ಬೆಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್‌ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್‌
  39. "ಕೀನ್ಯಾ: ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳು, ಪ್ರವಾಹಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅರಣ್ಯನಾಶ". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2021-08-17.
  40. NOAA ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾವಣೆ: ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಆಗಲಿರುವ ಪರಿಣಾಮಗಳು Archived 2008-06-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಡಿಸೆಂಬರ್‌‌ 2002
  41. ಆಹಾರದ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಳವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಳಮಳವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು UN ಅಧಿಕಾರಿಯು ಎಚ್ಚರಿಸುವಲ್ಲಿ ಗೋಧಿ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿನ ದಾಖಲಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳವು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ
  42. "ಇಂಧನ ವೆಚ್ಚಗಳು, ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿದೆ". Archived from the original on 2012-09-13. Retrieved 2021-08-29.
  43. ನೈಜೀರಿಯನ್‌ ಸ್ಕಾಲರ್‌ ಲಿಂಕ್ಸ್ ಡ್ರಾಟ್‌, ಎನ್‌ವಿರಾನ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಚೇಂಜ್‌ ಟು ಕಾನ್‌ಫ್ಲಿಕ್ಟ್‌ ಆಫ್ರಿಕಾ Oct, 2005
  44. "ಈಸ್‌ ವಾಟರ್‌ ದ ನ್ಯೂ ಆಯಿಲ್‌?". Archived from the original on 2013-11-05. Retrieved 2011-03-10.
  45. ಜಾಗತಿಕ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಹೆಚ್ಚಳದ ಮೇಲೆ ಛಾವಣಿಯು ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು 2 ಆಗಸ್ಟ್‌ 2007 ನ್ಯೂ ಸೈಂಟಿಸ್ಟ್‌, ಕ್ಯಾಥರೀನ್‌ ಬ್ರಾಹಿಕ್‌
  46. NOAA ವಸ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ವರದಿ, ಪಡೆದಿದ್ದು ಏಪ್ರಿಲ್‌ 10, 2007ರಂದು
  47. ಅರಲ್‌/ಳ್‌ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ನೀಡಿದ ಸಾಲದ ಮೇಲಿನ BBC ಲೇಖನ
  48. ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್‌ ಸರೋವರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 2004ರ ಸಾಲಿನ BBC ಲೇಖನ
  49. ಬರ/ಜಲಕ್ಷಾಮವನ್ನು ಉಪಶಮನಗೊಳಿಸಲು ಮೋಡಗಳ ಕಸಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ
  50. BBC'ಸ್‌ ಫ್ರಮ್‌ ಅವರ್‌ ಓನ್‌ ಕರೆಸ್‌ಪಾಂಡೆಂಟ್‌ ಖಾಟ್‌ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು‌[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಬರ&oldid=1167386" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ