ಪ್ರಸರಣೆ
.svg)
ಪರಿಚಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳು, ಘನವಸ್ತುಗಳು, ದ್ರವಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಲಗಳು ದೊಡ್ಡ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಚಿಕ್ಕ ಕಣಗಳನ್ನು ಅಣುಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಣುಗಳು ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅವುಗಳ ವೇಗವು ತಾಪಮಾನದ ಮೇಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇಟ್ಟರೆ, ಈ ಚಲನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಅವು ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಘನವಸ್ತುಗಳ ಅಣುಗಳು ಪರಸ್ಪರವಾಗಿ ಬಹಳ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿವೆ. ದ್ರವಗಳ ಅಣುಗಳು ಘನವಸ್ತುಗಳ ಅಣುಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಅನಿಲಗಳ ಅಣುಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಾಕಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ, ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅನಿಲಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಬೇಗನೆ ಬೆರೆಯುತ್ತವೆ. ದ್ರವಗಳ ಅಣುಗಳು ಬೇಗನೆ ಬೆರೆಯುವುದಿಲ್ಲ, ಹಾಗೂ ಘನವಸ್ತುಗಳ ಅಣುಗಳು ಬೆರೆಯಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ರೀತಿ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕಣಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಬೆರೆಯುವುದನ್ನು ಪ್ರಸರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಸರಣವು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ವಸ್ತುಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹರಿವಿನಿಂದ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕ್ರಿಯೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಪದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಗಾಳಿ ತುಂಬಿದ ಜಾರ್ ಅನ್ನು ಕ್ಲೋರಿನ್ ಅನಿಲದ ಜಾರ್ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದರೆ, ಕ್ಲೋರಿನ್ ಅನಿಲ ಭಾರವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಅದರ ಅಣುಗಳು ಪ್ರಸರಣದಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತಿ ಎರಡೂ ಜಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವು ಒಂದರಿಂದ ಒಂದಾಗುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಸ್ಫಟಿಕದ ಸ್ಫಟಿಕವನ್ನು ನೀರಿನ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದರೆ, ಮೊದಲು ಸ್ಫಟಿಕದ ಬಳಿಯಿರುವ ನೀರು ತಟ್ಟೆಯ ದ್ರಾವಣದಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಎಲ್ಲಾ ನೀರು ತಟ್ಟೆಯ ಬಣ್ಣವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಇದು ಪ್ರಸರಣದಿಂದಾಗಿ. ಒಂದು ತುಂಡು ಚಿನ್ನವನ್ನು ಸಿಸ್ ತುಂಡು ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡರೆ, ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದಲ್ಲಿ ಸಿಸ್ ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು. ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯು ಪ್ರಸರಣಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯು ಅದರ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ.
ಅನಿಲಗಳ ಪ್ರಸರಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅನಿಲಗಳು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತವೆ. ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಭಾರವಾದ ಅನಿಲಗಳು ಕಡಿಮೆ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಹರಡುತ್ತವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಾಂ ಅವರು ' ಗ್ರಹಾಂ'ಸ್ ಅನಿಲ ಪ್ರಸರಣ ನಿಯಮ ' ಎಂಬ ನಿಯಮವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂದೇ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸರಣದ ವೇಗವು ಅನಿಲಗಳ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ವರ್ಗಮೂಲಕ್ಕೆ ವಿಲೋಮಾನುಪಾತದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
ದ್ರವಗಳ ಪ್ರಸರಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅನಿಲಗಳ ಪ್ರಸರಣಕ್ಕಿಂತ ದ್ರವಗಳ ಪ್ರಸರಣವು ಹೆಚ್ಚು ಜಟಿಲವಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳ ಪ್ರಸರಣವು ವಸ್ತುಗಳ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಂದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಶಾಖದ ಹೆಚ್ಚಳದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಸರಣವು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ.