ಪುಷ್ಪಲತಾ ದಾಸ್

ಪುಷ್ಪಲತಾ ದಾಸ್
Born	(೧೯೧೫-೦೩-೨೭)೨೭ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೧೫ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರ, ಅಸ್ಸಾಂ, ಭಾರತ
Died	9 November 2003(2003-11-09) (aged 88) ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಭಾರತ
Occupation(s)	ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ
Years active	೧೯೪೦-೨೦೦೩
Organization(s)	ಬನಾರ್ ಸೇನಾ ಕಸ್ತೂರಬಾ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರಸ್ಟ್
Spouse	ಓಮಿಯೋ ಕುಮಾರ್ ದಾಸ್
Children	೧ ಮಗಳು
Parent(s)	ರಾಮೇಶ್ವರ ಸೈಕಿಯಾ ಸ್ವರ್ಣಲತಾ
Awards	ಪದ್ಮಭೂಷಣ ತಾಮ್ರಪತ್ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಪುಷ್ಪಲತಾ ದಾಸ್ (೧೯೧೫-೨೦೦೩) ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ, ಸಮಾಜ ಸೇವಕಿ, ಗಾಂಧಿವಾದಿ ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವಾದ ಅಸ್ಸಾಂನಿಂದ ಶಾಸಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ೧೯೫೧ ರಿಂದ ೧೯೬೧ ರವರೆಗೆ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅಸ್ಸಾಂ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಕಸ್ತೂರ್‌‌ಬಾ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಖಾದಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೋದ್ಯೋಗ ಆಯೋಗದ ಅಸ್ಸಾಂ ವಿಭಾಗಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಭೂಷಣದ ಮೂರನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಿತು.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಕನಕಲತಾ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ೧೯೪೨ ರ ಪೊಲೀಸ್ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಶಿಲ್ಪ

೨೭ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೧೫ರಂದು ರಾಮೇಶ್ವರ್ ಸೈಕಿಯಾ ಮತ್ತು ಸ್ವರ್ಣಲತಾ ದಂಪತಿಗೆ ಅಸ್ಸಾಂನ ಉತ್ತರ ಲಖಿಂಪುರದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ದಾಸ್ ತನ್ನ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪನ್‌ಬಜಾರ್ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದರು. ಶಾಲಾ ದಿನಗಳಿಂದಲೇ ರಾಜಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ಅವರು ಮುಕ್ತಿ ಸಂಘ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೩೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಮತ್ತು ಅವಳ ಒಡನಾಡಿಗಳು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್ ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟರು.

ಅವರು ಖಾಸಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೩೪ ರಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು. ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಕೋರ್ಸ್ ಅನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಬನಾರಸ್ ಹಿಂದೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಆಂಧ್ರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ತರುವಾಯ, ಅವರು ಗುವಾಹಟಿಯ ಅರ್ಲೆ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವತಃ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೪೦ ರಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು ಒಕ್ಕೂಟದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ನಾಗರಿಕ ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲಿರುವ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ದಾಸ್ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಆಕೆಯನ್ನು ಸೆರೆವಾಸ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಅದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಅವಳ ಕಾನೂನು ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿತು.

ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ

ಮಹಿಳಾ ಉಪ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯೆಯಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಜನಾ ಸಮಿತಿಯೊಂದಿಗಿನ ಒಡನಾಟದಿಂದಾಗಿ ದಾಸ್ ಆ ವರ್ಷ ಮುಂಬೈಗೆ ತೆರಳಿದರು ಮತ್ತು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು. ಆಕೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮೃದುಲಾ ಸಾರಾಭಾಯಿ ಮತ್ತು ವಿಜಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪಂಡಿತ್ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಿತು.ಆಗ ಒಮಿಯೋ ಕುಮಾರ್ ದಾಸ್ ಅಸ್ಸಾಂ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಹಾಲಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ ಅವರನ್ನು ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು. ತನ್ನ ಮದುವೆಯ ನಂತರ ಅಸ್ಸಾಂಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದಳು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಬಾಹಿನಿ ಮತ್ತು ಮೃತ್ಯು ಬಾಹಿನಿ ಎಂಬ ಎರಡು ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಳು.

ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ, ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಮೃತ್ಯು ಬಾಹಿನಿ ಅವರ ಒಡನಾಡಿಗಳು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸ್ಥಳೀಯ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ಕನಕಲತಾ ಬರುವಾ ಅವರ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಆ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಅವರು ಈಗಾಗಲೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಯ ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗದ ಸಂಚಾಲಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗಿನ ಗುಂಪಿನಿಂದ ಅಸ್ಸಾಂ ಅನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿತ್ತು.

೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ದಾಸ್ ದಂಪತಿಗಳು ಅಸ್ಸಾಂನ ಧೆಕಿಯಾಜುಲಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರು. ಕುಮಾರ್ ದಾಸ್ ಅವರು ೧೯೫೧ ರಿಂದ ೧೯೬೭ ರವರೆಗೆ ಸತತ ಅವಧಿಗೆ ಅಸ್ಸಾಂ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರು. ಪುಷ್ಪಲತಾ ದಾಸ್ ಸ್ವತಃ ೧೯೫೧ ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ೧೯೬೧ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಜಾಲಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಚಂದ್ರಪ್ರವ ಸೈಕಿಯಾನಿಯವರ ೧೯೫೭ ರ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ, ಅವರು ಸಂಸದೀಯ ನಿಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಹಲವಾರು ಪೂರ್ವ ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ೧೯೬೭ ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ಪತಿ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಖಾಲಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರು ಧೆಕಿಯಾಜುಲಿಯಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು.೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದರು. ೨೩ ಜನವರಿ ೧೯೭೫ ರಂದು ತನ್ನ ಪತಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ದಾಸ್ ಸಂಸದೀಯ ರಾಜಕೀಯದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದರು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಾಜ ಸೇವೆಗೆ ಗಮನಹರಿಸಿದರು. ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಖಾದಿ ಮಂಡಳಿಯ ಅಸ್ಸಾಂ ಅಧ್ಯಾಯದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಭೂದಾನ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮದಾನ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ರಾಜ್ಯ ಮಂಡಳಿಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಕೇಂದ್ರ ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಡಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಯೋಜನಾ ಸಮಿತಿಯ ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮಂಡಳಿಯ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ವಿಭಾಗದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಅಸ್ಸಾಮಿ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ, ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಗೆ ಕಸ್ತೂರ್‌‍ಬಾ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನ ಅಸ್ಸಾಂ ಶಾಖೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೭೬ ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ರಾಜಾರಾಮ ಶುಕ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯಾತ್ಮ ವರ್ಚಸ್ವ ಏವಂ ಕೃತಿತ್ವ, ಸ್ಯಾನ್ ೧೮೯೮-೧೯೬೨ ಎಂಬ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಅವರು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.

ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರಿಗೆ ತಾಮ್ರಪಾತ್ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. ಆದರೆ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸದೆ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು ಎಂದು ಅವರು ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಪದ್ಮಭೂಷಣದ ಮೂರನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಆಕೆಯ ಜೀವನದ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು. ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ವುಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ ಹೋಮ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ೯ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೩ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. ೮೮ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರ ಮಗಳು ನಂದಿನಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿ ಸಸಂಕ ದತ್ತಾ ಅವರನ್ನು ಅಗಲಿದರು.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[[ವರ್ಗ:೨೦೦೩ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೧೫ ಜನನ]]