ಧರ್ಮರಾಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
| Dharmaraya Swamy Temple | |
|---|---|
 Front view of the temple | |
| ಭೂಗೋಳ | |
| ಕಕ್ಷೆಗಳು | 12°57′55″N 77°35′00″E / 12.9654°N 77.5834°E |
| ದೇಶ | India |
| ರಾಜ್ಯ | Karnataka |
| ಜಿಲ್ಲೆ | Bangalore Urban district |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ | |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿ | Hindu temple architecture |
ಶ್ರೀ ಧರ್ಮರಾಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಧರ್ಮರಾಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಎಂಟುನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಿಗಳರು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ತಿಗಳರು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಮೂಲತಹ ಕೃಷಿ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು ತರಕಾರಿ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. [೧]
ದೇವಸ್ಥಾನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಪಶ್ಚಿಮ ಗಂಗಾ ರಾಜವಂಶ, ಪಲ್ಲವ ರಾಜವಂಶ ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಟ್ಟಡಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು 800 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಳೆಯದಾಗಿರಬಹುದು, ಇಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಕಟ್ಟಡಗಳು 1530 ರಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇ ಗೌಡ I ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಮೊದಲ ಮಣ್ಣಿನ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. [೧] ದೇವಾಲಯವನ್ನು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಅಲಂಕೃತ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರವೇಶ ಗೋಪುರವನ್ನು, ಹೊಂದಿದೆ. ಧರ್ಮರಾಯ, ಕೃಷ್ಣ, ಅರ್ಜುನ, ದ್ರೌಪದಿ, ನಕುಲ, ಸಹದೇವ ಮತ್ತು ಭೀಮನನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರಗ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೨]
ಕರಗ ಉತ್ಸವ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕರಗ ಉತ್ಸವವು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ದ್ರೌಪದಿಗೆ ಅರ್ಪಿತ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿಈ ಬೀದಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪುರೋಹಿತರು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ, ಮಹಿಳೆಯ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ತಲೆಯ ಮೇಲೆ "ಕರಗ" ವನ್ನು , ಅಗಾಧವಾದ ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆ, ಹೊತ್ತು ಹಳೆಯ ನಗರದ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನದಂದು ಆಚರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೀರಿನಿಂದ ತುಂಬಿದ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಅಲಂಕಾರಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕುಂಡವನ್ನು ಪುರೋಹಿತರು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತಾರೆ, ನೃತ್ಯಗಾರರು ಹಲವಾರು ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವಾಗ ವಿವಿಧ ಚಮತ್ಕಾರಿಕ ಸಾಹಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಆಚರಣೆಗಳು ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದ್ರೌಪದಿಯ ವಸ್ತ್ರಾಕ್ಷೇಪ (ಕಳಚುವುದು), ಪಾಂಡವರ ವನವಾಸ ಮತ್ತು ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ದ್ರೌಪದಿಯ ಪುತ್ರರ ಸಾವು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ಲೇಶಗಳ ನಂತರ, ಅವಳು ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಆದರ್ಶ ಸ್ತ್ರೀತ್ವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದಳು. [೩]
ಗೌಡರು, ಗಣಾಚಾರ್ಯರು, ಚಕ್ರೀದಾರರು ಕರಗ ನಡೆಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ವಹ್ನಿಕುಲ ಕ್ಷತ್ರಿಯರಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಪಂಗಡಗಳು. ಚಕ್ರಿದಾರರು ಕರಗ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಪೂಜಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವವರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಘಂಟೆ ಪೂಜಾರಿಗಳು, ಗುರುಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ, ಕರಗ ಅರ್ಚಕರ ಕುಟುಂಬ, ಪೋತರಾಜ ಕುಲದ ವಂಶಸ್ಥರು, ಬಂಕ ಪೂಜಾರಿ (ಕರಗದ ಘೋಷಕರು) ಮತ್ತು ಕೋಲ್ಕಾರರು (ಸಂದೇಶವಾಹಕರು). ಈ ಐದು ಕುಟುಂಬಗಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾದ ಕುಲ ಪುರೋಹಿತರನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅವರು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ (ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳು). ಎಲ್ಲಾ ಆಚರಣೆಗಳು ಗೌಪ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಹಬ್ಬಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಗಣಾಚಾರ್ಯರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಗಳನ್ನು ಗೌಡರು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಸುಗಮ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. [೪][not in citation given]
ಏಪ್ರಿಲ್ ೯, ೨೦೦೯ರಂದು, ಇಂದಿರಾ ಶಂಕರ ನಾರಾಯಣ್, ಧರ್ಮರಾಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಕರಗ ಉತ್ಸವದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಡಕೆ ಹೊತ್ತ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆಯಾದರು. [೪]
ಇಲ್ಲಿಯ ಒಂದು ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಭಾವೈಕ್ಯದ ಸಂಕೇತವೆಂಬಂತೆ ಕರಗದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕರಗದಾರಿಗಳು ಮೊದಲು ಕಾಟನ್ ಪೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಹಝರತ್ ತವಕ್ಕಲ್ ಮಸ್ತಾನ್ ದರ್ಗಾಕ್ಕೆ ಬಂದು, ಅಲ್ಲಿ ಧೂಪಾರತಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ನಂತರ ನಗರದ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ. ಕರಗಧಾರಿಯಾಗುವ ವೀರ ಕುಮಾರನು ಕರಗೋತ್ಸವದ ಮೂರು ದಿನದ ಮುಂಚೆ ಇಲ್ಲಿನ ಮುಝವೀರ್ ಅಂದರೆ ಪೂಜಾರಿಗಳೊಂದಿದೆ ಲಿಂಬೆ ಹಣ್ಣನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಾಡಿಕೆ[೫].
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦ ೧.೧ Shekhar, Divya (16 June 2016). "This 800-year-old temple in Bengaluru was built for Draupadi but named after Yudhishtira". The Economic Times. Retrieved 29 January 2020.
- ↑ Biju Mathew (2013). Pilgrimage to Temple Heritage. Biju Mathew. p. 544. ISBN 978-81-921284-4-3.
- ↑ P. V. Jagadisa Ayyar (1 April 1998). South Indian Customs. Rupa & Company. ISBN 978-81-7167-372-8.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ M R, Deepthi (April 21, 2009). "Woman power at Karaga". Bangalore Mirror. Archived from the original on 2011-07-23. Retrieved 15 February 2020.
- ↑ ಡೆಕ್ಕನ್ ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಲೇಖನ
೧. ಶೇಖರ್, ದಿವ್ಯಾ (೧೬ ಜೂನ್ ೨೦೧೬). "This 800-year-old temple in Bengaluru was built for Draupadi but named after Yudhishtira" The Eonomic Times. 26 ಜನವರಿ 2020 ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ
೨. ಬಿಜು ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ (೨೦೧೩) Pilgrimage to Temple Heritage. ಬಿಜು ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಫು.೫೪೪ ISBN 978-81-921284-4-3 .
೩. ಪಿ ವಿ ಜಗದೀಶ ಅಯ್ಯರ್ (೧ ಆಪ್ರಿಲ್ ೧೯೯೮) South Indian Customs Rupa & Company. ISBN 978-81-7167-372-8 .
೪. ಎಂ ಆರ್ ದೀಪ್ತಿ (೨೧ ಆಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೯) "Woman power at Karaga" . Bangalore Mirror. ಮೂಲದಿಂದ 23 ಜುಲೈ 2011 ರಂದು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. 15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.