ಚೀನಿಯರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿ ಎಂದರೆ (中医 , pinyin: zhōng yī),ಈ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪದಲ್ಲಿ TCM ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದೊಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯಾಗಿದ್ದು ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಚೀನೀಯರದ್ದಾದರೂ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ್ಯಂತ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ TCM ವಿವಿಧ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಔಷಧಿಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ:ಆಧುನಿಕ ಔಷಧಿ ಗುರುತಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾನವ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ವಿಧಿಬದ್ದವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ತೆರನಾದ ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅದು ಗುರುತಿಸಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ ತತ್ವ ಮೀಮಾಂಸೆಗಳ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯತೆಗೆ ಕಾರ್ಯರೂಪ ನೀಡುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇಂಥ ತಾತ್ವಿಕ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನವು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ TCM ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸುರಕ್ಷಿತತೆಯಂತೆಯೇ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ.ಇದನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದ್ದತಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. TCM ಔಷಧೋಪಚಾರ ಪದ್ದತಿಯು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚೀನೀಯರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ,ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿ ಅವಲಂಬಿತ, ಮತ್ತು ತುಯಿ ನಾ ಅಂಗಮರ್ದನ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.

TCM ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಅನಾರೋಗ್ಯವೆಂದರೆ ಅಂಗಾಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಅಸಮತೋಲನವೆಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ. (脏腑 -ಝಾಂಗ್-ಫು)ಇದು ಡಾವೊಸ್ಟ್ ಎಂಬ ಚೀನಿಯರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ,ಇದರಲ್ಲಿ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅಡಕವಾಗಿವೆ.ಇನ್ನುಳಿದ ನಂಬಿಕೆಯ ಪದ್ದತಿಗಳೆಂದರೆ ಯು ಜಿಂಗ್ಸ್ ನ ಐದಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಆರು ಅಧಿಕತಮಗಳು (六淫, ಲಿಯು ಯಿನ್, ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಆರು ಬಹಿರ್ವರ್ಧಿತ ವ್ಯಾಧಿಜನಕ ಅಂಶಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಲಾಗುತ್ತದೆ.) ಮನುಷ್ಯನ ಶರೀರದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಅವಯವ-ಅಂಗಾಂಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಆಂತರಿಕ ಸಂಭಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.ಒಂದು ವಿಧಾನವು ಮತ್ತೊಂದನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅತಿರೇಕಕ್ಕೀಡು ಮಾಡಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಅಥವಾ ಅಸ್ವಸ್ಥ ಶರೀರದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆನ್ನಲಾಗಿದೆ. TCM ವೃತ್ತಿಪರರು ಶರೀರ ಅಂಗಾಂಗಳನ್ನು ಪುನಃಶ್ಚೇತನಗೊಳಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸಮತೋಲನಕ್ಕೆ ತರಲು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಅತಿರೇಕದ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ಸಿದ್ದಾಂತದ ಮೇರೆಗೆ ಶಾಂತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇದೇ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಉಚ್ಛ್ರಾಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಬಳಕೆ ಇಲ್ಲವೆ ಕಿಗೊಂಗ್,ತೈಜಿಕ್ವಾನ್ ಅಥವಾ ಅಂಗಮರ್ದನದ ಮೂಲಕ ದೇಹದ ಸಮಸ್ತ ಸಮತೋಲನಕ್ಕೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಆಧುನಿಕ TCM ಪದ್ದತಿಗೆ 1950 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಮಾವೊ ಜೆಡಾಂಗ್ ಇವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹೊಸರೂಪ ನೀಡಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಚೀನಿಯರ ಈ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯು ಆಯಾ ಕುಟುಂಬದ ಪರಂಪರೆಯ ವಿಧಾನಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಸೀಮಿತ ಆಚರಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ "ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್"(CCM)ಅಂದರೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿ ಎಂಬ ಪದವು ಇಂತಹ ಔಷಧೋಪಚಾರದ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳು ಮತ್ತು ಪದ್ದತಿಗಳು ಕಿಂಗ್ ಆಡಳಿತದ (1911)ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದವೆಂದು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶಿಲಾಯುಗದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿತ್ತೆಂದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ,ಯಾಕೆಂದರೆ ಆಗ ಕಲ್ಲಿನ ಸೂಜಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ.^[೧] ಅದಲ್ಲದೇ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮ ಸುಟ್ಟು ಕಾಯಿಲೆ ವಾಸಿ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಶಾಂಗ್ ಆಡಳಿತ (1600-1100 BC)ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.^[೨]

ಯಾವಾಗ ಈ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ (ಮತ್ತು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ)ಪದ್ದತಿಗಳು ಔಷಧೋಪಚಾರದಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮಿಳಿಸಿ ಸಮನ್ವಯಿಸಿದವು, ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಔಷಧಿ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಣಯಸಲಾಗದು. ಆದರೆ TCM ಸಿದ್ದಾಂತವು ಯುನ್ಯಾಂಗಿಸಮ್ ^[೩] ತತ್ವಸಿದ್ದಾಂತಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ಅವಳಿ-ಜವಳಿ ಎನ್ನುವಷ್ಟು ಬಿಡಿಸಲಾಗದ ಸಮ್ಮಿಳಿತವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜೊಯು ಯಾನ್ (305 - 240 BC)ಅವಧಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲ್ಪಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾಕ್ಷಿಗಳಿವೆ.

TCM ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತವಾದ ಸಮ್ಮಿಳಿತವನ್ನು ಹ್ಯುಂಗಡಿ ನೆಜಿಂಗ್ (黄帝内经, ಯಲ್ಲೊ ಎಂಪರರ್ಸ್ ಇನ್ನರ್ ಕ್ಯಾನೊನ್ ),ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.ಸುಮಾರು ಇದು 300 - 100 BC ಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಾಗಿರಬಹುದು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಪೌರಾಣಿಕ ಚರಿತ್ರೆ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದನ್ನು ಪೌರಾಣಿಕ ಯಲ್ಲೊ ಎಂಪರರ್ (ಇದನ್ನು 2698 - 2596 BC ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ)ತನ್ನ ಮಂತ್ರಿ ಕಿಬೊನೊಂದಿಗೆ(岐伯) ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಸುವಾಗ ಈ ಉವಾಚಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಪೌರಾಣಿಕ ಮೂಲವು ಶೆನ್ನಾಂಗ್ ಬೆನ್ ಕಾವೊ ಜಿಂಗ್ (神农本草经, ಶೆನ್ನಾಂಗ್ ನಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ),ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಶೆನ್ನಾಂಗ್ ಗೆ ಸಂಭಂಧಪಟ್ಟದೆಂದೂ ಆತ ಸುಮಾರು 2800 BC ನಲ್ಲಿದ್ದ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಈತನ ಕಾಲದ ಮೂಲ ಗ್ರಂಥ ಕಳೆದುಹೋಗಿದೆ.ಉಪಲಭ್ದವಿರುವ ಕೆಲವು ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ^[೪] ಮಾತ್ರ ನೋಡಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.ಆಧುನಿಕ ಸಂಶೋಧಕರು ಇದನ್ನು 300 BC ಮತ್ತು 200 AD ಅವಧಿಯದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಇನ್ನೆರಡು ಆರಂಭಿಕ (ಅಷ್ಟೇನು ಪ್ರಸಿದ್ದವಲ್ಲದ,ಕಡಿಮೆ ಖ್ಯಾತಿಯ) ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪಠ್ಯಗಳೆಂದರೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಜುಬಿ ಶಿಯಿ ಮಾಯಿ ಜಿಯು ಜಿಂಗ್ (足臂十一脉灸经/足臂十一脈灸經) (ಮೊಕ್ಸಿಬಶನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ದಿ ಎಲೆವನ್ ಚಾನಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಲೆಗ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಆರ್ಮ್ಸ್ ), ಅಲ್ಲದೇ ಯಿನ್ಯಾಂಗ್ ಶಿಯಿ ಮಯಿ ಜಿಯು ಜಿಂಗ್ (阴阳十一脉灸经/陰陽十一脈灸經) (ಮೊಕ್ಸಿಬಶನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆನ್ ದಿ ಎಲೆವನ್ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಚಾನಲ್ಸ್ ). ಇವುಗಳನ್ನು ಹ್ಯುಂಗಡಿ ನೆಜಿಂಗ್ ಅಷ್ಟು ಹಳೆಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಅವು ವಾರಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಪಿರಿಯಡ್ ಅವಧಿಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿಲ್ಲ.(5 ನೆಯ ಶತಮಾನ BC ಯಿಂದ 221 BC)^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}. ಮಾವಂಗ್ಡ್ಯಿ ಸಿಲ್ಕ್ ಟೆಕ್ಸಟ್ ಎಂಬ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು 1973 ರಲ್ಲಿ ಮರು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು,ಈ ಯಿನ್ಯಾಂಗ್ ಶಿಯಿ ಮೈ ಜಿಯು ಜಿಂಗ್ ಇದರ ಒಂದು ಭಾಗವೆಂದೂ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

TCM ನ ಎರಡನೆಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಶಾಂಗ್ ಹ್ಯಾನ್ ಜುಬಂಗ್ ಲುನ್ (伤寒杂病论, ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು, ನಂತರ ಇದುಶಾಂಗ್ ಹ್ಯಾನ್ ಲು ಮತ್ತುಜಿಂಗ್ಯು ಯಾಲೌ ),ಎಂದು ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.ಇದನ್ನು ಜಾಂಗ್ ಜೊಂಗ್ ಜಿಂಗ್ (张仲景)ಹ್ಯಾನ್ ಆಡಳಿತದ ಅವಧಿ ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 200 AD ನಲ್ಲಿ ಬರೆದರು.

ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪದ್ದತಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಅದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು.ಇದೇ ಮುಂದೆ TCM ಪದ್ದತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮ್ಮಿಳಿತಗೊಂಡಿತು:

ಹ್ಯಾನ್ ಆಡಳಿತ (206 BC–AD 220) ದಿಂದ ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (220 -280 AD)ಇದರ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು
- ಜೆಂಜಿವ್ ಜೆಂಜೌಂಗ್ ಜಿಂಗ್ (针灸枕中经/鍼灸枕中經) (ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ಮೊಸ್ಕಿಬುಶನ್ ಅಂಡ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಇದನ್ನು ತಲೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ) by ಹುವಾ ತ್ಯೊTuó (华佗/華佗, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಲು ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದಾರೆ. 140-208 AD),ಈತ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೊಳಗಾಗುವ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅರಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮದ್ಯಸಾರ ಮತ್ತು ಪುಡಿ ಮಾಡಿದ ಗಾಂಜಾವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ. ಹುವಾ ಅವರು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ ಶಾರೀರಿಕ,ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಹಲವು ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತಲೆನೋವು,ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ,ಖಿನ್ನತೆ,ಹುಳು ಭಾದೆ,ಜ್ವರ,ಕೆಮ್ಮು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಜಿನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ (1115–1234)
- ಜೆಂಜು ಜಿಯಾಯಿ ಜಿಂಗ್ (针灸甲乙经/鍼灸甲乙經) (ಸಿಸ್ಟೆಮೆಟಿಕ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ ) ಇದನ್ನು ಹ್ಯುನಂಗ್ ಫು ಮಿ (皇甫谧/皇甫謐), ca ಅನುಷ್ಟಾನಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. 265 AD.
ತ್ಯಾಂಗ್ ಆಡಳಿತ (618 - 907)
- ಬೆಜಿ ಕ್ವೆಂಜಿನ್ ಯಾವೊಫಾಂಗ್ (备急千金要方/備急千金要方) (ಎಮರ್ಜನ್ಸಿ ಫಾರ್ಮುಲಾಸ್ ವರ್ತ್ ಎ ಥೌಸಂಡ್ ಇನ್ ಗೊಲ್ಡ್ ) ಮತ್ತು ಕ್ವೆಂಜಿನ್ ಯಿಫಾಂಗ್ (千金翼方) (ಸಪ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಟು ದಿ ಫಾರ್ಮುಲಾಸ್ ವರ್ತ್ ಎ ಥೌಸಂಡ್ ಇನ್ ಗೊಲ್ಡ್ ) ಇದನ್ನು ಸನ್ ಸಿಮಾಯ್ವೊ (孙思邈/孫思邈)ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
- ವೆತೈ ಮಿಯಾವೊ (外台秘要/外臺秘要) (ಆರ್ಕೇನ್ ಎಸೆನ್ಸಿಯಲ್ಸ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಇಂಪಿರಿಯಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ ) ವಾಂಗ್ ತಾವೊರಿಂದ(王焘/王燾).
- ವಾಂಗ್ ಬಿಂಗ್ (王冰) ಈತನು ನೆಜಿಂಗ್ ಸ್ಯುವೆನ್ ,ಬರೆದ ಕೃತಿಯನ್ನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದಾನೆ,ನಂತರ ಇದನ್ನೇ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಗಿನ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳ ಅಯೋಗವು ಸುಮಾರು 11 ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ AD ಅವಧಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮರುಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}
- ತಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯಾಡಳಿತದ (618–907,ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಎಂಪರರ್ ಗವೊಜೊಂಗ್ (r. 649–683)ಪರಿಣತರ ನಿಯೋಗವೊಂದನ್ನು 657 ರಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಿ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿನ ಈ ನಿಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರು 833 ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ಈ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕಲ್ಲುಗಳು,ಖನಿಜಗಳು,ಲೋಹಗಳು,ಸಸ್ಯಗಳು,ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು,ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯಗಳು,ತರಕಾರಿಗಳು,ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳಿಂದ ಪಡೆದದ್ದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೫]
- ತನ್ನ ಬೆಂಕಾವೊ ತುಜಿಂಗ್ (ಇಲುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ),ದಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಆ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಅಧಿಕಾಸು ಸಾಂಗ್ (1020–1101)ಅವರು ಈ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಪದ್ದತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿ ಅದರದರದೇ ಆದ ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ.^[೬]

ಸಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯಾಡಳಿತ (960 – 1279):
- ತೊಂಗ್ರೆನ್ ಶುಕ್ಸೆ ಜೆಂಜುವೆ ತುಜಿಂಗ್ (铜人腧穴针灸图经/銅人腧穴鍼灸圖經) (ಇಲಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಮ್ಯಾನ್ಯುವಲ್ ಫಾರ್ ದಿ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ಆಫ್ ಆಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬೋಶನ್ ಉಯಿತ್ ಹೆಲ್ಪ್ ಆಫ್ ಎ ಬ್ರೊಂಜ್ ಫಿಗರ್ ಬಿಯರಿಂಗ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ಸ್ ) ವಾಂಗ್ ವೆಯೇ (王惟一) ಅವರಿಂದ ರಚಿತ ಕೃತಿ ಇದಾಗಿದೆ.
ಯುವಾನ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ (1271–1368):ಶಿಸಿ ಜಿಂಗ್ ಫಾಹುಲ್ (十四经发挥/十四經發揮) (ಎಕ್ಸ್ ಪೊಜಿಶನ್ ಆಫ್ ದಿ ಫೊರ್ಟೀನ್ ಚಾನಲ್ಸ್ ) ಹ್ಯುವಾ ಶೌ (滑寿/滑壽)ಅವರಿಂದ.
- ಇದರಲ್ಲಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದ ಆಚೆಗಿನ ಇಸ್ಲಾಮಿನ ಔಷಧಿಗಳ ಪ್ರಭಾವವೂ ಇದರ ಮೇಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಿಕ್ಷಣ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಹುಯಿ ಔಷಧಿ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ(1368–1644,ಯನ್ನು ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮ ಸುಡುವ ವಿಧಾನ,ಗಳ ಸುವರ್ಣಯುಗವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವು ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಇದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.)
- ಜೆಂಜುಯು ಡಾಕ್ವಾನ್ (针灸大全/鍼灸全)(ಎ ಕಂಪ್ಲೀಟ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ ) ಕ್ಸು ಫೆಂಗ್ (徐凤/徐鳳)ಅವರಿಂದ.
- ಜೆಂಜಿವ್ ಜುಯಿಂಗ್ ಫಾಹ್ಯು (针灸聚英/鍼灸聚英發揮)(ಆನ್ ಎಕ್ಸೆಂಪ್ಲರಿ ಕಲೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮಾಕ್ಸಿಬುಶನ್ ಅಂಡ್ ದೇರ್ ಎಸೆನ್ಶಿಯಲ್ಸ್ )=ಗಾವೊ ಯು (高武)ಅವರಿಂದ.
- ಜೆಂಜಿಯು ಡಾಚೆಂಗ್ (针灸大成/鍼灸大成)(ಕಾಂಪೆಂಡೆಯಮ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ )ಯಾಂಗ್ ಜಿಜೊ(杨继洲/楊繼洲) ಅವರಿಂದ ಇದನ್ನು 1601 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಬೆಂಕಾವೊ ಗಂಗ್ಮೋ (本草纲目/本草綱目) (ಔಟ್ ಲೈನ್ಡ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ) ಲಿ ಶೆಜೆಹೆನ್ (李时珍/李時珍)ಅವರಿಂದ, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ-ಪೂರ್ವ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ (1578ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದೆ)^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}.
- ವೆನಿಯ್ ಲುನ್ (温疫论/溫疫論),ಯು ವೊಕ್ಸಿಂಗ್ ರಿಂದ (吴有性)(1642).
ಕ್ವಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ (1644–1912):
- ಯಿಜಾಂಗ್ ಜಿಂಜಿಯನ್ (医宗金鉴/醫宗金鑒) (ಗೊಲ್ಡನ್ ಮಿರರ್ ಆಫ್ ದಿ ಮೆಡಿಕಲ್ ಟ್ರೆಡಿಶನ್ ) ಇಂಪಿರಿಯಲ್ ಕಮಿಶನ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಯು ಕಿಯನ್ ಅವರಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿದೆ.(吴谦/吴謙). **ಜೆಂಜಿವ್ ಫೆಂಗುನ್ (针灸逢源/鍼灸逢源) (ದಿ ಸೌರ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್ )ಲಿ ಎಕ್ಸ್ ಚೆನ್ (李学川/李學川)ಅವರಿಂದ.
- ವೆನ್ರೆ ಲುನ್ (温热论/溫熱論),ಯೆ ತೈನ್ಶಿ(叶天士/業天士)ಅವರಿಂದ.
- ವೆಂಬಿಂಗ್ ಟೈಯೊಬಿಯಾನ್ (温病条辨/溫病條辨)(ಸಿಸ್ಟೆಮೆಟೈಸ್ಡ್ ಡಿಫರ್ನೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ ಆರ್ಡರ್ಸ್ )ಯು ಜುತೊಂಗ್(吴鞠通)ಅವರಿಂದ 1798 ರಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ದಾಖಲಿಸಿಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.^[೭]

ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಆಧಾರ ರಚನೆಗಳು

ಶರೀರ ಮಾದರಿ

TCM ನ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಶರೀರವನ್ನು ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿ ಅಂಗರಚನಾವಿಧಾನ,ಅಂದರೆ ಅಂಗವಿಚ್ಛೇದಕ್ಕೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಹಾರ ಪಚನ,ಉಸಿರಾಟ,ಕನಿಷ್ಠ ದೇಹದ ಉಷ್ಣತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ)

ಮೊದಲ ಹಂತವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪದ್ದತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ದೇಹದ ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಶ್ಚಿತ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅವುಗಳ ನೈಜ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶ ಕಾಪಾಡುವುದು ಅಲ್ಲದೇ ಅದರಲ್ಲಿ ನಿರಂತರತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಲ್ಲಿಂದ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯನ್ನೂ ಗಮನಿಸಬಹುದು.ಅದನ್ನೇ xuě/ರಕ್ತ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ) ಇವುಗಳ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದಪುಂಜಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವಿಸ್ತೃತ ಅರ್ಥವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ.(ರಕ್ತ,ಅದರಲ್ಲಿನ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶ,ಜಠರ,ಹೃದಯ ಇತ್ಯಾದಿ)ಆದರೆ ಇವು ಅಂಗಛೇದನದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಲಾಗದು.

ಅವುಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲ ಸ್ವಭಾವ ಆಧರಿಸಿ ಷರತ್ತುಬದ್ದಾಗಿಸಿದ್ದ ಮಹತ್ವದ ಅಂಶಗಳೆಂದರೆ.

qì (ಕಿ)
ಕ್ಶಿಯು(‘’ರಕ್ತ‘’)
ಐದು ಜಾಂಗ್ ಅಂಗಾಂಗಗಳು
ಆರು ಫು ಅಂಗಾಂಗಗಳು
ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೊಂದಿದವು

Qi ಕಿ

ಈ ಕಿ (气) ಎಂಬುದು TCM ನಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಪ್ರಧಾನ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.TCM ಗುರುತಿಸಿರುವ ಅನೇಕ ಕಠಿಣ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದಾಗಿದೆ.ಕಿ ನ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಈ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಿ ವನ್ನು ಐದು ಹೃದಯ ಸಂಭಂಧದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೮]^[೯]:

ಪ್ರೇರಣೆಗೊಳಿಸುವುದು(推动, ತುಡೊಂಗ್) - ದೇಹದ ಎಲ್ಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಚುರುಕುಗೊಳಿಸಿ ದ್ರವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಗ್ರಂಥಿ-ನಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಹರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು. ಜಾಂಗ್-ಫು ಅಂಗಗಳ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮಾಂಕಿತ ಅಂಗಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರಿಪಿಸುವುದು.
ಬೆಚ್ಚಗಿರಿಸುವಿಕೆ (温煦, ವೆಂಕ್ಸು) - ಶರೀರ ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕೈಕಾಲುಗಳನ್ನು ಬಿಸಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಸಂರಕ್ಷಣೆ(防御, ಫಾಂಗ್ಯು) - ಬಹಿರ್ವರ್ಧಿತ ವ್ಯಾಧಿಜನಕ ಅಂಶಗಳ ವಿರುದ್ದ ರಕ್ಷಣೆ
ಧಾರಕ(固摄, ಕ್ವೆಶೆ) - ದೇಹದ ಪ್ರಮುಖ ದ್ರವಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಅಂದರೆ,ರಕ್ತ, ಬೆವರು, ಮೂತ್ರ, ಧಾತು,ವೀರ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿ ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಆವಿಯಾಗದಂತೆ ಇಲ್ಲವೆ ಸೇರಿಕೆಯಿಂದ ತಡೆಯುವುದು.
ರೂಪಾಂತರ(气化, ಕಿಯ್ವಾ)-ಆಹಾರ, ಪಾನೀಯ, ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ಕಿ, ಖ್ಸು, ಮತ್ತು ಜಿನ್ಯೆ (‘’ದ್ರವಗಳನ್ನು‘’,ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ),ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಇವೆಲ್ಲದರ ರೂಪಾಂತರ ಅದರ ನಂತರ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಅಳವಡಿಸುವುದು.

ಈ ಕಿ ಎಂಬುದು ಭಾಗಶಃ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಭಾಗಶಃ ಗಾಳಿಯಿಂದ ದೇಹದಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ.(ಅಂದರೆ ಉಸಿರಾಟ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ) ಇನ್ನೊಂದು ಇದರಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿತ ಭಾಗವು ನಮ್ಮ ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಅನುವಂಶೀಯತೆಯಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ.ಜೀವನಾದ್ಯಂತ ನಾವು ಮಾಡಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನೂ ಇದು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.^[೧೦]

ಅದರ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟತೆ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ TCM ನ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ಕಿ ಒಳಭಾಗದ ರಕ್ತನಾಳ-ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಿ ಇವುಗಳಿಗೆ ಚರ್ಮ,ಮಾಂಸಖಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶಗಳಿಗೆ ಸಂಭಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಪರಿಚಲನೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿನದನ್ನು ಯಿಂಗ್-ಕಿ (营气)ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು ಅದರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯು ಕ್ಸುಗೆ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ.ಆದ್ದರಿಂದ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಇದರ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ.(ಇಲ್ಲಿ ಕಿ ಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಯಾಂಗ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ) ಕೊನೆಯದ್ದನ್ನು ವೆಯ್-ಕಿ (营气)ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯೇ ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ,ಇದನ್ನು ಯಾಂಗ್ ಎಂದೇ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೧೧]
ಕಿ ಕೂಡಾ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಯೂ ಪರಿಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಕಿ ಯು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜಾಂಗ್-ಫು ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ,ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ‘’ಪ್ರಧಾನವಾದ‘’ಕಿ ನ ಭಾಗವೆನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.(元气, pinyin: yuán qì) ಶರೀರದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೂ ಹೌದು.(ಅಲ್ಲದೇ ಇದನ್ನು 真气 ಎನ್ನುತ್ತಾರೆpinyin: zhēn qì‘’ಸತ್ಯ‘’ ಕಿ, ಅಥವಾ原气 pinyin: yuán qì,‘’ಮೂಲ‘’ ಕಿ)^[೧೨].

ಕ್ಸು (ರಕ್ತ)

ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಇನ್ನುಳಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕ್ಸು (ರಕ್ತ) ಇದನ್ನು ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಹಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಜೀವದ್ರವವಾಗಿದೆ.ಕಡುಬಣ್ಣದ ಈ ದ್ರವ ದೇಹದ ನರನಾಡಿ-ಗ್ರಂಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವುದರಿಂದಲೇ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನಲ್ಲದೇ ಸಕಲ ಶರೀರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.^[೧೩]
ಕ್ಸುಯೆ ವನ್ನು ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.ಅಂಗಾಂಶ-ಕೋಶೀಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ದೇಹಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗುವ ತೇವಾಂಶ,^[೧೪] ದ್ರವ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ರಜ್ಞಾವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸೂಪ್ತತೆಯನ್ನು ಆಯಾ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕದಾಗಿ ಒದಗಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.^[೧೫] ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣೆಯಿಂದ ಗೊತ್ತಾಗುವುದೆಂದರೆ ಕ್ಸುಯೆ ಕೊರತೆಯಿಂದ ನಿಯಮಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ (ಅಭಾವ)ಅಡತಡೆ,ಒಣಚರ್ಮ ಮತ್ತು ಕೂದಲು,ಒಣಗಿದ ಮಲವಿಸರ್ಜನೆ,ಕೈಕಾಲು ಜೋಮು ಹಿಡಿಯುವಿಕೆ,ಮರೆವು,ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪುವಿಕೆ,ಅತ್ಯಧಿಕ ಕನಸು,ಆತಂಕ ಇತ್ಯಾದಿ ಇದರ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ.^[೧೬]

ಜಿನ್ಯೆ

ಕ್ಸಿಯೆಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿರುವುದೆಂದರೆ ಜಿನ್ಯೆ (津液,ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶರೀರದ ದ್ರವ ಪದಾರ್ಥವೆಂದೇ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ಕ್ಸು ದಂತೆಯೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಮೊದಲು ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ತೇವಾಂಶ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿ ಅಲ್ಲದೇ ದೇಹದ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ತೆರನಾದ ರಚನೆಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.^[೧೭] ಅವುಗಳ ಇನ್ನುಳಿದ ಕಾರ್ಯಗಳೆಂದರೆ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಮಧ್ಯ ಸೌಹಾರ್ದತೆ ತರುವುದು,ಅಲ್ಲದೇ ದೇಹದ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ಸೂಕ್ತ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದು.^[೧೮]
ಈ ಜಿನ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದು ಕ್ಸಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಕಚ್ಚಾ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಕ್ಸಿಯು ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಜಿನ್ಯೆಯಾಗಿ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದುತ್ತದೆ.^[೧೯]. ಅವುಗಳ ಸ್ಪರ್ಶವೇದ್ಯ ನಿರ್ಮಿತಿಗಳೆಂದರೆ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ದ್ರವಗಳು:ಕಣ್ಣೀರು,ಕಫ,ಬೆವರು,ಲಾಲಾರಸ,ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್ ರಸ,ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿನ ದ್ರವ,ಮತ್ತು ಮೂತ್ರ ಇವು ದೃಶ್ಯಗೋಚರವೂ ಹೌದು.^[೧೮]

ಜಾಂಗ್-ಫು

ಜಾಂಗ್-ಫು ಎನ್ನುವುದು TCM ನ ಶಿಸ್ತುಬದ್ದ ಸಮಗ್ರ ಶರೀರ ಕ್ರಿಯಾಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ.simplified Chinese: 脏腑; traditional Chinese: 臟腑 ದೇಹದ ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಹೆಸರುಗಳ ಮೇಲೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕಟ್ಟು (ಸಮಗ್ರ ಸೂಡು)ಎನ್ನಬಹುದು.ದೇಹ ಛೇದದ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಅದು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.(ಅಂದರೆ ಫು ಎಂದರೆ ಕೊಂಚ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಜಾಂಗ್ ಎಂದರೆ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ) ಈ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ .ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಅವು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಮನಾಗಿಲ್ಲ,ಈ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಅವುಗಳಿಗೆ ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಜಾಂಗ್ (脏) ಎಂಬ ಪದವು ಐದು ವಿಭಾಗೀಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.ಅವು ಲಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಯಿನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ- ಹೃದಯ, ಜಠರ, ಗುಲ್ಮ, ಶ್ವಾಸನಾಳ, ಮೂತ್ರಪಿಂಡ -, ಅದೇ ರೀತಿ ಫುfǔ (腑) ಆರು ಯಾಂಗ್ ನ ಅವಯವಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ- ಸಣ್ಣ ಕರಳು, ದೊಡ್ಡ ಕರಳು, ಮೂತ್ರನಾಳ, ಮೂತ್ರ ಕೋಶ, ಹೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತುಸಂಜೊಯೊ.^[೨೦]
ಜಾಂಗ್ ನ ಅಗತ್ಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ ಎಂದರೆ ಕಿ ನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತಿ ಶೇಖರಣೆ.ಇದು ಜೀರ್ಣ ಕ್ರಿಯೆ,ಉಸಿರಾಟ,ನೀರಿನ ವಿಭಜನೆ ಕಾರ್ಯ,ಮೆದಿಳಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾಗದ ಉಸ್ತುವಾರಿ,ಚರ್ಮ,ಸ್ಪರ್ಶಜ್ಞಾನ,ವಯಸ್ಸಾಗುವಿಕೆ,ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ,ಮೆದಿಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಇತ್ಯಾದಿ.^[೨೧] ಫು ಅಂಗಾಂಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಚನಕ್ರಿಯೆ (传化, pinyin: chuán-huà)^[೨೨] ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ,ಆಹಾರ ಇತ್ಯಾದಿ.

ಅವುಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದದ್ದು ಯು ಕ್ಸಿಂಗ್ ತತ್ವದ ಮೇಲೆ,ಪ್ರತಿ ಜಾಂಗ್ ಫು ನೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಯಾದರೆ ಪ್ರತಿ ಜಾಂಗ್-ಫು ಜೋಡಿಯನ್ನು ಈ ಐದು ಅಂಶಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಅಂದರೆ ಐದು ಅಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಐದು ಹಂತಗಳು) ಸಾದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಷರತ್ತುಬದ್ದಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಅಗ್ನಿ (火) = ಹೃದಯ(心) ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕರುಳು(小肠) (ಮತ್ತು, ಎರಡನೆಯ ಪರ್ಯಾವಾಗಿ, ಸಂಜಿಯೊ[三焦, ‘’ತ್ರಿವಿಧದ ಉರಿಯೂತ‘’] ಮತ್ತು ಹೃದಯದ ಉರಿಯೂತ[心包])
ಭೂಮಿ(土)=ಗುಲ್ಮ(脾) ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ(胃)
ಲೋಹ (金) = ಶ್ವಾಸಕೋಶ(肺) ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕರುಳು(大肠)
ನೀರು(水) = ಮೂತ್ರಕೋಶ(肾) ಮತ್ತು ಮೂತ್ರಾಶಯ(膀胱)
ಕಟ್ಟಿಗೆ-ಮರ(木) = ಜಠರ(肝) ಮತ್ತು ಮೂತ್ರನಾಳ(胆)

ಜಾಂಗ್-ಫು ನ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನಗಳು ಸಂಭಂಧ ಪಡೆದಿವೆ.ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಯಾಂಗ್ ಔಷಧಿ ವಿಧಾನವನ್ನು ಫು ಅಂಗಾಂಗಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಐದು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಜಾಂಗ್ ಗೆ ಸಂಪರ್ಕದ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೇವಲ ಐದು ಜಾಂಗ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿವೆ,ಆದರೆ ಆರು ಯಿನ್ ಮಧ್ಯಂತರಗಳಿದ್ದರೂ ಆರನೆಯದನ್ನು ಹೃದಯ ಸಂಭಧಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಹೃದಯದ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಉತ್ತಮ ಕಾಲದ,ಉನ್ನತ ವೇಳೆ

ಈ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದವುಗಳು (经络, pinyin: jīng-luò)ಅಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ. ಜಾಂಗ್-ಫು ಆಂತರಿಕವಾಗಿ (里,pinyin: lǐ)ದೇಹದ ಕೈಕಾಲು ಮತ್ತು ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.("ಮೇಲ್ಪದರು " [表, pinyin: biaǒ]), ಕಿ ಮತ್ತು ಕ್ಸು ವನ್ನು ಸಾಗಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.(ರಕ್ತ).^[೨೩]

ಕಾಯಿಲೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ

ದೇಹಕ್ಕೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿಯೋ ಇಲ್ಲಾ ಬಾಹ್ಯವಾಗಿಯೋ ಈ ಕಾಯಿಲೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಅಂಶಗಳನ್ನು TCM ಕಲೆಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.ದೇಹದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅಡತಡೆ ಮಾಡುವ ಇಂತಹದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಚೀನಾ ಔಷಧಿಯ ಪಟ್ಟಿ
ಯು ಕ್ಸಿಂಗ್ ನ ಅಂತರ್ ಕ್ರಿಯೆಗಳು
ಪುರಾತನ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಔಷಧಿ ಭಿತ್ತಿಚಿತ್ರ

ಈ ಪದ್ದತಿ ಆಚರಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದಾಂತದ ಕೆಲವು ಭಿನ್ನತೆಗಳಿರುತ್ತವೆ.ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ತರಬೇತು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರತೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಂತರ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ರೋಗನಿದಾನದ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಂತೆ ಮದ್ದು

TCM ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ರೋಗ ನಿದಾನ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಣ ಪ್ರಭಾವಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಿವೆ.ಅದರ ಗೋಚರತೆ,ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ,ನಾಸಿಕ ಗ್ರಂಥಿಗಳು,ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗಳ ಕುರಿತ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇಂತಹವುಗಳ ಬಗೆಗೆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ನಿಗಾವಹಿಸಿದಾಗ ಅದು ಬಣ್ಣ,ತೇವಾಂಶ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣತೆಯ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ರೂಪ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಆ ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಯಾವ ರೀತಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದೆಂಬ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬರಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರೋಗ ನಿದಾನ ಪತ್ತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಗುರುತಿಸಲು ಹಲವು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ.

ಇಲ್ಲಿ ಯಿನ್/ಯಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಐದಂಶಗಳ ಸಿದ್ದಾಂತವನ್ನು ಇನ್ನುಳಿದ ಶರೀರ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಜಾಂಗ್ ಫು ಸಿದ್ದಾಂತ,ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯ ಸಿದ್ದಾಂತ ಮತ್ತು ಮೂರು ಜಿಯಾವೊ (ತ್ರಿವಿಧ ಬೆಚ್ಚಗಾಗುವಿಕೆ)ಇವು ಉದಾರ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟ ರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಧುನಿಕ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಅದರ ಕಾರ್ಯಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉಷ್ಣ ಪ್ರಕೃತಿ ಪತ್ತೆಯ ಮೂಲದ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳು; ಈ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳ ಆರು ಮಟ್ಟಗಳದ ಶೀತ ಮೂಲದ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಎಂಟು ತತ್ವಗಳ ಈ ಪದ್ದತಿಯು ಕಾಯಿಲೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ ಮಾಡಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ "ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ"ತಾತ್ವಿಕ ಆಧಾರದ ಕಾಯಿಲೆಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನೀಗಳ ರೋಗ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ರೋಗಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳೇ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಛಾಗಿ ಈ "ಮ್ಯಾಕ್ರೊ" ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಕ್ಕಿಂತ ಈ ಪದ್ದತಿಗೆ ಕಾಯಿಲೆಯ ಗೋಚರ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮುಖ್ಯವೆನಿಸುತ್ತವೆ. TCM ನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ಸಮಗ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಗಳಿವೆ:(望 ವಾಂಗ್), ಶ್ರವಣ ಮತ್ತು ಘ್ರಾಣ(闻/聞 ವೆನ್), ರೋಗಿಯ ಕಾಯಿಲೆಯ ಹಿನ್ನಲೆ ವಿಚಾರಣೆ(问/問 ವೆನ್) ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಶತೆ (切 ಕ್ವೆ).^[೨೪] ನಾಡಿ-ಮಿಡಿತ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ರೋಗಿಯ ಕಾಯಿಲೆ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.ಸ್ಪರ್ಶದ ಈ ಮಹತ್ವವು ಚೀನೀಯ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಬಹು ಮಹತ್ವದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.ಅವರನ್ನು ವೈದ್ಯರಲ್ಲಿಗೆ ಶಿಫಾರಸ್ಸಿಗೆ ಕಳಿಸಿದಾಗ"ನನ್ನ ನಾಡಿ ಮಿಡಿತ ನೋಡಿ ಹಿಡಿದರು."ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೨೫]

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಲೆ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಕುಶಲತೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಈ TCM ವೃತ್ತಿಪರರಿಗೆ ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೇ ತರಬೇತಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ; ಅಥವಾ ದಶಕಗಳ ವರೆಗಿನ ಅನುಭವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ,ಲಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಶೀಲತೆಯ ಸಮತೋಲನದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಚೀನಿಯರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗಾದೆ ಮಾತಿದೆ,ಓರ್ವ ಒಳ್ಳೆಯ (TCM)ವೈದ್ಯ ಅಂದರೆ ಆತ ಈ ದೇಶದ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಲು ಯೋಗ್ಯನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ .^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}^{[dubious – discuss]} ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ ಆಧುನಿಕ ವೃತ್ತಿಪರರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಎರಡೂ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನು ಸಮ್ಮಿಳನ ಮಾಡಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ಇದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಕೌಶಲಗಳು

ರೋಗಿಯ ನಾಡಿಬಡಿತದಲ್ಲಿ ಕಿರಣರೇಖೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಅಂದರೆ ನಾಡಿ ಕಿರಣದ ಪಥದ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಸ್ಪಂದನ ಬಡಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಆರು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.)
ರೋಗಿಯ ನಾಲಗೆ,ಧ್ವನಿ, ಕೇಶ,ಮುಖ, ಭಂಗಿ, ನಡಗೆ,ಕಣ್ಣುಗಳು, ಕಿವಿಗಳು,ಮತ್ತು ಸಣ್ಣಮಕ್ಕಳ ತೋರು ಬೆರಳಿನ ನರ ವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರೋಗಿಯ ನಾಡಿ ಬಡಿತವನ್ನು (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಉದರ, ಎದೆ, ಬೆನ್ನು, ಮತ್ತುಸೊಂಟದ ನರ ಭಾಗಗಳು) ಹೀಗೆ ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ತಂಪಿನಿಂದಾನೋ ಅಥವಾ ಉಷ್ಣದಿಂದಾನೋ ಎಂದು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರೋಗಿಯ ವಿವಿಧ ವಾಸನಾ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನೂ ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರೋಗಿಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಯ ನಿಖರ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಯಾವುದೇ ಉಪಕರಣವಿಲ್ಲದೇ ರೋಗಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಅಥವಾ ರೋಗಿಗೆ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಾಗದಂತೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸಬೇಕು.
ರೋಗಿಯಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಯತ್ನಿಸಬೇಕು,ಅವರ ಕುಟುಂಬ,ಬದುಕಿನ ಪರಿಸರ,ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹವ್ಯಾಸಗಳು,ಆಹಾರ ಶೈಲಿ,ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆ,ಮಹಿಳೆಯರ ಋತುಚಕ್ರ,ಗರ್ಭಧರಿಸುವ ಇತಿಹಾಸ,ನಿದ್ರೆ,ವ್ಯಾಯಾಮ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನಲ್ಲದೇ ರೋಗಿಯ ಏರುಪೇರುಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಗಳು

ಈ ಪದ್ದತಿಗಳು ಚೀನಾ ಔಷಧಿಯ ಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ.:

ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್(针疗/針療)(ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಶಬ್ದ ಅಕುಸ್ ಅಂದರೆ, "ಸೂಜಿ",ಮತ್ತು ಪಂಗೆರೆ, ಅಂದರೆ"ಚುಚ್ಚು") ಇದರಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ರೋಗಿಯ ನೋವಿರುವ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸೂಜಿಗಳನ್ನು ಚುಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹನ್ನೆರಡು ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ಸೂಜಿ ಚುಚ್ಚಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಅಥವಾ 20 ವರೆಗೆ ಸೂಜಿಗಳ ಬಳಕೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಪರಿಚಲನೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಗೆ(ಕಿ)ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಮತೋಲನತೆಯೇ ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಔರಿಕ್ಲೊಥೆರಪಿ(耳灼疗法/耳燭療法),ಇದು ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಸುಡುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಎರಡರ ಮಧ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ.
ಚೀನೀಯ ಆಹಾರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿ (食疗/食療):ರೋಗಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಆಹಾರ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. "ಐದು ಉತ್ತಮ ಸುವಾಸನೆಗಳು"(ಇದು ಚೀನಿಯರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಾಗಿದೆ)ಈ ಘ್ರಾಣಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯು ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಆಹಾರವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮತೋಲನದ ಆಹಾರವೆಂದರೆ ಸಮಪ್ರಮಾಣದ ಸುವಾಸನೆಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿಯ ಐದು ಆಘ್ರಾಣದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿಲೆ ಬಂದಾಗ (ಸಮತೋಲನ ತಪ್ಪಿದಾಗ)ನಿಶ್ಚಿತ ಪ್ರಮಾಣಬದ್ದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ದೇಹಕ್ಕಾಗಿ ಚೀನಿಯ ವೈದ್ಯ ಪದ್ದತಿ ಸಲಹೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ (中草药/中药藥) ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಯ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆಂತರಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಉತ್ತಮ ಉಪಾಯವೂ ಹೌದು. ಅಂದಾಜು ಚೀನಿಯರ, 500 ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 250 ನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಒಬ್ಬರಿಗೇ ಈ ಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಒಟ್ಟಾರೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಮೀಕರಣದ ಮೇರೆಗೆ ಇವುಗಳ ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಯ ಔಷಧಿಯು ಸುಮಾರು 3 ರಿಂದ 25 ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಆಹಾರ ಕ್ರಮದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮೂಲಿಕೆ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಐದು ಘ್ರಾಣೀಯ ಪದಾರ್ಥಗಳು/ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಇದರ ಐದು "ಉಷ್ಣತೆಗಳ"ಮಾಪನಕ್ಕೆ ಬಳಸಿ ("ಕಿ")(ಬಿಸಿ,ಬೆಚ್ಚಗಿನ ತಟಸ್ಥ,ತಂಪು,ಶೀತ)ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ಪ್ರಕೃತಿ ಉಷ್ಣತೆ ಅಥವಾ ತಂಪು ಎಂಬುದನ್ನು ವೈದ್ಯ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯೆಯು ಕಂಡುಕೊಂಡ ನಂತರ ಅದರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ನಂತರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಯು ಅಸಮತೋಲವವನ್ನು ನೀಗಿಸುತ್ತದೆ. ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ ಅಣಬೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆ ರೆಯ್ಶಿ ಮತ್ತು ಶಿಯಿತೇಕ್ ಅಣಬೆ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸದ್ಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೊಳಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಎಥ್ನೊಬೊಟಾನಿಸ್ಟ್ಸ್ ಗಳು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧಕರು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ಈಗ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಳಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರು ಕಂಡುಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಬಳಕೆಯಂತೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿಯೂ, ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ ಗಾಗಿ ಹಲವು ಪ್ರಾಣಿ,ಖನಿಜ ಮತ್ತು ಖನಿಜಾಂಶಗಳಿಂದ ಪರಿಹಾರಗಳು ದೊರಕುತ್ತವೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಅದು ಕಡಲ ಮೂಲಗಳನ್ನೂ ಈ ಔಷಧಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ.
ರಕ್ತ ಚೂಷಣೆ (ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು) (拔罐): ಚೀನಾದ ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯ ದೇಹದ ತುಂಬೆಲ್ಲಾ ಖಾಲಿ ಕಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಒಂದು ತೆರನಾದ ಅಂಗಮರ್ಧನದ ವಿಧವೂ ಅಗಿದೆ. ಒಂದು ಬೆಂಕಿ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಗೀರಿ ಕಪ್ಪಿನೊಳಕ್ಕೆ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ನಂತರ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಆ ಕಪ್ಪನ್ನು ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಬೋರಲು ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಬೆಂಕಿಕಡ್ಡಿಯಿಂದ ಬಿಸಿಯಾದ ಕಪ್ಪಿನಲ್ಲಿನ ಗಾಳಿಯು ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟಾಗ ಚರ್ಮ ತಂಪಾಗಿ ತನ್ನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಚೂಷಣೆಯ ಬಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಅಂಗಮರ್ಧನದೊಂದಿಗೆ ಈ ಕಪ್ಪುಗಳ ಒತ್ತಡ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯೂ ಸಿರಿ ತೈಲ ಮಸಾಜ್ "ಪರಿಗ್ರಹಿತ"ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಡೈಯಾ-ಡಾ ಅಥವಾ ತೆಹ ತಾ (跌打)ವಿಧಾನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೌರ್ಯ ಸಾಹಸ ಕ್ರೀಡೆಯವರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ,ಚೀನಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಲ್ಲ ಇವರು ಅಪಘಾತ ಮತ್ತು ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಅದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೂಳೆ ಮುರಿತ,ಬೆನ್ನು ಮುರಿತ ಮತ್ತು ಕೀಲುಗಳ ಒಳಗಾಯಗಳಿಗೆ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷಜ್ಞರು ಚೀನಿಯರ ಇನ್ನಿತರ ಔಷಧಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.(ಅಥವಾ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಯುಗಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.)ಗಂಭೀರ ಗಾಯಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳಾದರೆ ಇದು ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ತೆರನಾದ ಮೂಳೆ ಸರಿಪಡಿಸುವ (整骨) ವಿಧಾನವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.
ಗುವಾ ಶಾ (刮痧) ಎಂಬ ವಿಧಾನವು ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಮದ ಕಲೆಗಳ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಬಳಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ.ಕೈಯಗಲದ ಉಪಕರಣವೊಂದನ್ನು ಬಳಸಿ ಚರ್ಮದ ಮೇಲಿನ ಗುಳ್ಳೆ ಅಧಿಕ ಬೆಳೆದ ಭಾಗ,ಉರಿತದ ಭಾಗ ಹಾಗೂ ಜಿಂಗ್ ಲುಯೊ ತೆರನಾದ ಚರ್ಮದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಯಾ ಋತುಮಾನದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಚರ್ಮದ ಏರುಪೇರುಗಳ ಸರಿಪಡಿಸಲು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸುಡುವಿಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ(灸疗/灸療): "ಮೊಕ್ಸಾ," ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಚೀನಿಯರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆವ ಸುಗಂಧ ವಾಸನೆಯ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಇದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅದನ್ನು (ಆರ್ಟೆಮೆಸಿಯಾ ವಲ್ಗರಿಸ್) ಎಂದು ಭಾದಿತ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. "ನೇರ ಮೊಕ್ಸಾ"ವನ್ನು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಯ ದಳಗಳ ಕಡ್ಡಿಗಳನ್ನು ಕೋನಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಮದೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಅವು ಬೆಚ್ಚಗಾಗಿ ಅಕ್ಯುಪಾಯಿಂಟ್ ಗಳನ್ನು ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಬಿಸಿ ತಾಗುವ ಮುಂಚೆಯೇ ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಅದನ್ನು ಬಳಸಿದ ನಂತರ ದೇಹದ ತಾಪಮಾನ ಸಮವಾಗುವುದಲ್ಲದೇ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆ ಸರಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊಕ್ಸಾವನ್ನು ಸಿಗಾರ್ -ಆಕಾರದ ಕೊಳವೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟು ಅದನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅಕ್ಯುಪಾಯಿಂಟ್ ಬಳಿಯ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನಿಟ್ಟು ಸೂಜಿ ಮೊನೆಯನ್ನು ಬೆಚ್ಚಗೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಶಾರೀರಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮ ವಿಧಾನವೂ ತೈ ಚಿ ಚೌನ್ (ತೈಜಿಕಾನ್太极拳/太極拳),ನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ನಿಂತು ಧ್ಯಾನಾಸಕ್ತನಾಗುವುದು. (站樁功), ಯೋಗ, ಬ್ರೊಕೇಡ್ ಬಾದುಂಜಿನ್ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು(八段锦/八段錦) ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಚೀನಿಯರ ಶೌರ್ಯ ಕಲೆಗಳು ಉದರ ಸಂಬಂಧಿ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯ ವ್ಯಾಯಾಮ ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಕಿಗೊಂಗ್ (气功/氣功) ವಿಧಾನವು ಉಸಿರಾಟ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.
ತುಯಿ ನಾ (推拿) ಅಂಗಮರ್ದನ: ಇದೂ ಒಂದು ಮಸಾಜ್ ನ ಪ್ರಕಾರವೆನಿಸಿದೆ. ಅಕ್ಯುಪ್ರೆಸ್ಸರ್ (ಇದರಲ್ಲಿ ಶಿಯಾಟ್ಸು ಸೇರಿದೆ) ಬೆರಳುಗಳ ಮೂಲಕ ಒತ್ತಡ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಭಾದಿತ ಜಾಗವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಪೌರಾತ್ಯ ಮೂಲದ ಮಸಾಜ್ ನ್ನು ರೋಗಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಟ್ಟೆ ಹೊದಿಕೆ ಹಾಕಿ ಯಾವುದೇ ಗ್ರೀಸ್ ಅಥವಾ ತೈಲ ಬಳಸದೇ ಈ ಪರಿಹಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನೃತ್ಯಗಾರರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಬ್ಬೆರಳ ಒತ್ತಡಗಳು,ಉಜ್ಜುವಿಕೆ,ಸಂಗೀತವಾದ್ಯ ಮತ್ತು ಅಂಗದ ಚಾಚುವಿಕೆ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗುತ್ತವೆ.
ಕೆಲವು TCM ವೈದ್ಯರು ಸೈದ್ದಾಂತಿಕ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನೂ ಬಳಸಿ ಅದರ ಲಾಭ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.ಅದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರೋಗದ ಗುಣಮುಖ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಫೆಂಗ್ ಶುಯಿ(风水/風水) ಅಥವಾ ಬಾಜಿ(八字) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಾಖೆಗಳು

ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿಗಳ ಬಹು ಮಹತ್ವದ ಶಾಖೆಗಳೆಂದರೆ ಜಿಂಗ್ ಫಾಂಗ್ (经方学派) ಮತ್ತು ವೆನ್ ಬಿಂಗ್ (温病学派) ಶಾಲೆಗಳಾಗಿವೆ. ಜಿಂಗ್ ಫಾಂಗ್ ಶಾಲೆಯು ಹಾನ್ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವೈದ್ಯ ಪದ್ದತಿ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿ ತಾಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿ,ಕೂಡ ಒಂದಾಗಿದೆ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹೌಂಗ್ಡಿ ನೆಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶೆನಾಂಗ್ ಬೆಂಕಾಜಿಂಗ್ ಎಂಬ ಚೀನೀ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವೆನ್ ಬಿಂಗ್ ಸ್ಕೂಲ್ ನ ವೃತ್ತಿಪರತೆಗಳು ಮಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್ ಡ್ಯಾನಸ್ಟಿಗಳಿಂದ ಇರುವ ಕಂಪೊಂಡಿಯಮ್ ಆಫ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತವೆ.ಈ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನೂ ಇದರೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಚೀನಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಾಗುವವರೆಗೂ ಇವೆರಡೂ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ತೀವ್ರ ಚರ್ಚೆ-ವಾದ-ವಿವಾದಗಳಿದ್ದವು;ವೆನ್ ಬಿಂಗ್ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿ ಬಳಸಿ ಇನ್ನೊಂದರ ಶಕ್ತಿ ಕುಂದಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿತ್ತು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ

ಫಲದಾಯಕತೆ

ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ:ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್:ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಂಶೋಧನೆ

TCM ಬಗೆಗೆ ನಡೆದ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ತೊಡಗಿವೆ. ಈ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ದತಿಯ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗೆಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ವಿವಾದವಿದೆ. ಎಜೆರ್ಡ್ ಅರ್ನೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು 2007 ರಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದೇನೆಂದರೆ "ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಈ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಕೆಲವೆಡೆ ಮಾತ್ರ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಲ್ಲ;ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.^[೨೬] ಸಂಶೋಧಕರು ಔಷಧಿ-ಮೂಲದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ವಿರಳವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾದರೂ ಪಿತ್ತೋದ್ರೇಕದ ಓಕರಿಕೆ ತಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೨೭]^[೨೮]

ಇದರ ಬಗೆಗೆ 2008 ರಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದರೊಂದಿಗೆ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿ ಗರ್ಭಧರಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಾದ IVF ನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಬಹುತೇಕ ಯಶಸ್ವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.^[೨೯] ಕೆಲವು ಅಪವಾದವೆನ್ನುವಂತಹ ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಹಳೆಯ ಕಾಲದ ವ್ಯಾಧಿ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದ ಬೆನ್ನು ನೋವು;^[೩೦]^[೩೧] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕತ್ತು ನೋವು ^[೩೨]^[೩೩] ಮತ್ತು ತಲೆ ನೋವುಗಳಿಗಾಗಿ ಇದು ಸಫಲವಾದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳಿವೆ.^[೩೪] ಬಹುವಾಗಿ ಇನ್ನಿತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ^[೩೫] ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಇದರ ಗುಣಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕೊರತೆ(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಧೂಮಪಾನ ಬಿಡಲು^[೩೬])ಅಥವಾ ಈ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಇನ್ನಿತರ ರೋಗ ವಾಸಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭುಜನೋವು^[೩೭])

ಈ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಯಾವ ವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನರಮಂಡಲದ ನೆರಳು ಛಾಯಚಿತ್ರಣದೊಂದಿಗೆ ಗಮನಿಸಿರುವ ಸಂಶೋಧಕರು ಇದು ಯಾವ ರೀತಿ ಸಫಲವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.ಅಂಗಛೇದನದಂತಹ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಜಟಿಲವಾಗಿಸಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೩೮] ಕ್ವಾಕ್ ವಾಚ್ ಎಂಬ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ TCM ಯಾವಾಗಲೂ ತನ್ನ ಸಫಲತೆಯಲ್ಲಿನ ಅನುಮಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಅದರ ಯಶಸ್ಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಟೀಕೆಗೊಳಗಾಗುತ್ತದೆ.^[೩೯]

ಅಲ್ಲದೇ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆಲ್ತ್ ಆರ್ಗೈನೈಜೇರ್ (WHO),ನ್ಯಾಶನಲ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್(NIH),ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್(AMA)ಗಳು ಕೂಡಾ ಈ ಸೂಜಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಮಾಡಿವೆ.^[೪೦]^[೪೧] ಇವೆಲ್ಲಾ ಗುಂಪುಗಳು ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಬಗೆಗಿನ ಗುಣಮಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥನಿರೂಪಡೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ,ಆದರೂ ಇನ್ನೂ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಆಗಬೇಕಿದೆ. ಆಗ 1997ರ NIH ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಬಗೆಗಿನ ಹೇಳಿಕೆಯು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ವಿಚಾರವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದೆ:

...ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸುವ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಹೊರ ಬಂದಿವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ,ಪ್ರೌಢರ ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನಂತರ ನೋವು ನಿವಾರಣೆಗೆ,ರಾಸಾಯನಿಕ ರೋಗ ಜನಕಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಲ್ಲದೇ ದಂತ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕುರಿತ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳ ನಂತರದ ಮತ್ತು ಪಿತ್ತೋದ್ರೇಕದ ಒಕರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಂತಿಗಳಿಗೆ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಫಲಕಾರಿಯೆನ್ನಿಸಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿಯಾದ ವ್ಯಸನಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾದವರು,ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುದವರಿಗೆ ಮರುವಸತಿ ಸಂದರ್ಭ,ತಲೆನೋವು,ಋತುಚಕ್ರದಲ್ಲಿನ ಸೀಳುಗಳು,ಟೆನ್ನಿಸ್ ಮೊಳಕೈ ಮುರಿತಕ್ಕೆ,ಫೈಬ್ರೊಮಿಲೆಗಿಯಾ,ಮೆಯೊಫೆಸಿಯಲ್ ನೋವು,ಮೂಳೆ-ಕೀಲು ಸಂದಿವಾತ,ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಬೆನ್ನು ನೋವು,ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಒಳಭಾಗದ ನೋವು,ಅಸ್ತಮಾ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಅನುಷಂಗಿಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ,ಅಲ್ಲದೇ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬಹುದೆಂದು ಈ ಸಮಾವೇಶ ತನ್ನ ನಿರ್ಣಯ ಮಂಡಿಸಿತು. ಮುಂದಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಈ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಹೇಗೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಒದಗಿಸಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾದು ನೋಡಬೇಕಿದೆ.^[೪೨]

ಹರ್ಬಲಿಸಮ್ (ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ತತ್ವದ ಅಂಶ)

ಔಷಧೀಯ ತತ್ವಾಧಾರಿತ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಗಳು ಇನ್ನೂ ದೂರದಲ್ಲಿಯೇ ಇವೆ.ಚೀನಿಯರ ಮಾಚಿಪತ್ರೆ ಮರವು ಕಟುವಾಸನೆಯ ಇದು (ಗಿಂಘಾವೊ ದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಗೆ ಬಳಸುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಆರ್ಟಿಮಿಸಿನಿಯನ್ ನ ಪತ್ತೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.ಸದ್ಯ ಇದನ್ನು ವಿಶ್ವದ್ಯಾಂತ ವ್ಯಸನಿಗಳ ಚಟ ಬಿಡಿಸುವ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಫಾಲಿಸಿಪಾರುಮ್ ನ ಕಲೆ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಲೆರಿಯಾ ತೊಲಗಿಸಲು ಈ ವಿಧಾನ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ವಿರೋಧಿ ಔಷಧಿಯಾಗಿಸಲು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಚೀನಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸುಮಾರು 200 ಚೀನೀಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಲೆರಿಯಾ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಮುಂದಾಗಿದ್ದರು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಇನ್ನುಳಿದ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ನಾವು ಡಿಕೊರಾ ಫೆಬ್ರಿಫುಗಾ ಲೌರ್ ಮತ್ತು ಬಿಡೆನ್ಸ್ ಪಿಲೊಸಾ ಅದರಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರಿಫುಗೈನ್ ಗಳನ್ನು ಸಹ ಮಲೆರಿಯಾಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಮೂಲಿಕೆ ಅಂಶಗಳಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇವು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಷಯುಕ್ತಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ,^[೪೩]^[೪೪] ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನೀ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಯ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಹಾರ ಮಿತವ್ಯಯ ಪೂರಕಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇವುಗಳ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನೂ ವಿವಾದಗಳಿವೆ.^[೪೫]

ಸುರಕ್ಷತೆ

ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವುದು

ಅಕ್ಯುಪ್ರೆಸ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಸಮ್ಮತಿಸಲ್ಪಡುಬಹುದಾಗಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಹಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸೂಜಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದಾಗಿ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ವ್ಯಾಧಿಯಿಂದ ನರಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮತ್ತು ನಂಜುಕಾರಕವಾಗಿದ್ದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಇಂತಹ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು ವಿರಳವೆನಿಸಿದರೂ ಇನ್ನಿತರ ಔಷಧೋಪಚಾರಗಳಿಗಿಂತ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಎನ್ನಬಹುದು.ಇವುಗಳೂ ಸಹ ವೃತ್ತಿಪರರ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಈ ಅನಾಹುತಗಳು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ನಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಳೇಟು ನೋವುಗಳು ಮತ್ತು ತಲೆ ಸುತ್ತುವಿಕೆ ಕಾಣಿಸಬಹುದು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಕೆಲವು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಇದರ ವೃತ್ತಿನಿರತರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿವೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ನ 2006 ರ ಒಂದು ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ "ಈ ಅಪಾಯಗಳು ವೃತ್ತಿಗಾರರ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ತರಬೇತು ಇಲ್ಲದ್ದಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ವೃತ್ತಿ ಮಾಡುವವರು ಸೂಕ್ತ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಕಾಲದ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದದ್ದಾದರೆ ಇಂತಹ ಅನಾಹುತಗಳು ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಚೀನಿಯರ ಈ ಔಷಧಿ ವಿಜ್ಞಾನವು ಮುಂದುವರೆಯಬೇಕಾದರೆ ವೃತ್ತಿ ಮಾಡುವವರು ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ."^[೪೬]

ಅಲರ್ಜಿ

ಚೀನಿಯರ ಕೆಲವು ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳು ಅಲರ್ಜಿಕ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತವಲ್ಲದೇ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿಯೂ ಮಾರ್ಪಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸತತವಾಗಿ ಸೇವಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಪ್ರಮಾಣದ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಮರುಕಳಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ.ಇಂತಹವುಗಳು ಚೀನಾ,ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಮತ್ತು ತೈವಾನ್ ಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿವೆ.ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಾವುಗಳೂ ಸಹ ವರದಿಯಾಗಿವೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಇಂತಹ ಸುಮಾರು ಸಾವುಗಳು ರೋಗಿಗಳ ಸ್ವಯಂ ವೈದ್ಯ ಹಾಗು ಸಂಸ್ಕರಿಸದ ವಿಷಕಾರಿ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ವತ್ಸನಾಭಿಯಂತಹ ಸಸ್ಯಗಳ ಸಂಸ್ಕರಿಸಲಾಗದ ಭಾಗ ಅಥವಾ ಫುಜಿ ವಿಷಯುಕ್ತಕ್ಕೆ,ಇದಕ್ಕೆ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ವತ್ಸನಾಭಿ ಎಂಬ ಹಳದಿ ಹೂ ಬಿಡುವ ಈ ಚಳಿಗಾಲದ ಸಸ್ಯದ ಬಳಕೆ ಚೀನಾದ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ವೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.ಇದರ ಸಂಸ್ಕರಣ ಕೂಡಾ ತೀರ ಕಠಿಣ ಮತ್ತು ತಾಪಮಾನ ಬಳಕೆಯು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ.

ಜೀವಾಣು ವಿಷ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ

ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜೀವಾಣು ವಿಷಕಾರಿ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾರಿ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಷಕಾರಿ ಟ್ರೈಯೊಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಕಡುಬಣ್ಣದ ಸಿನಬಾರ್ (ಇದನ್ನು ಜುಶಾ,朱砂 ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.)ಇವುಗಳನ್ನು ಔಷಧಿಯ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ."ಅಂದರೆ ವಿಷ ತೆಗೆಯಲು ವಿಷದ ಪ್ರಯೋಗ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು." ಸಂಸ್ಕರಣರಹಿತ ಮೂಲಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಲಬೆರಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಅವು ಉದ್ದೇಶಿತ ಫಲಿತಾಂಶ-ಪರಿಣಾಮ ನೀಡದಿರಬಹುದು. ಚೀನಿಯರ ವಿವಿಧ ಮೂಲಿಕೆಗಳ ಸಂಸ್ಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ತರಲು ಪ್ರಯೋಗಶೀಲತೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಉತ್ತಮ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಗೆ ಪೂರಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಚೀನಿಯರ ಫುಫಂಗ್ ಲುಹುಯಿ ಜಿಯಾನಂಗ್ (复方芦荟胶囊) ಎಂಬ ಔಷಧಿಯು 11-13 ರಷ್ಟು ಪಾದರಸ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು UK ತನ್ನ ಮಾರಾಟದ ಶೆಲ್ಫ್ ಗಳಿಂದ ಜುಲೈ 2004 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ.^[೪೭]

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆ ಮಾ ಹುಯಾಂಗ್ (麻黄; ಹೊತ್ತಿಸಿದಂತೆ ಕಾಣುವ "ಕಡು ಹಳದಿ" ಎಲೆ)-ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಹೆಸರು ಎಫೆಡ್ರಾ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು 2004 ರಲ್ಲಿ ಫುಡ್ ಅಂಡ್ ಡ್ರಗ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ (FDA)ಬಳಕೆ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು.ಆದರೆ ಏಶಿಯನ್ ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಎಫೆಡ್ರಾದಿಂದ ತಯಾರಾದ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಮೇಲೆ ಈ ರದ್ದು ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ರದ್ದತಿಗೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಲ್ಲಿ ತೂಕ ಇಳಿಕೆಗೆ ಇದರ ಬಳಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು.ಆದರೆ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನವು ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾದಾಗ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಏಶಿಯನ್ ಉಪಯೋಗದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸಾಂಪದಾಯಿಕ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿದ್ದಗೊಳಿಸಿದ ಎಫೆಡ್ರಾ ಬಳಸುವವರಿಗೆ ಅದು ಅಂತಹ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಈ ರದ್ದತಿ ವಿಷಯ ಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದಾಗ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು FDA ದ ರದ್ದತಿಯನ್ನು 2006 ರಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯಿತು.ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗುವ ತೊಂದರೆ ಬಗ್ಗೆ 133,000 ಪುಟಗಳ ಸಾಕ್ಷಿ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಅದು ಪರಿಶೀಲಿಸಿತು.

ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ (ಗುಣಮಟ್ಟದ)

ಚೀನಿಯರ ಈ ಮೂಲಿಕೆ ತಯಾರಿಕೆಗಳು ಒಂದು ಮಾತ್ರೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ದ್ರವ ಔಷಧಿಗಳ ವರೆಗೂ ಯಾವುದೇ ನಿಗದಿತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.ಯಾಕೆಂದರೆ,ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ ಕಲಬೆರಕೆ ಅಥವಾ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಯಾವ ಕಂಪನಿಯಾದರೂ ಸರಳವಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ನಾಮಾಂಕಿತ ಅಥವಾ ಹೆಸರು ಅಥವಾ ಅಭಿಧಾನ

ಈ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ತಜ್ಞರು ಒಂದೇ ಮೂಲಿಕೆಗೆ ಆಯಾ ಸ್ಥಳೀಯತೆ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಪಾಯಿಂಟ್ ಗಳಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಬಹುದಾಗಿದೆ.ವಿಭಿನ್ನ ಮೂಲಿಕೆ ಅಂಶಗಳು ಒಂದೇ ಹೆಸರನ್ನು ನಮೂದಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ, ಮಿರಾಬಿಲೈಟ್/ಸೊಡಿಯಮ್ ಸಲ್ಫೇಟ್ ಡೆಕಾಹೈಡ್ರೇಟ್(芒硝) ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಿ ಸೊಡಿಯಮ್ ನೈಟ್ರೇಟ್ (牙硝)ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ,^[೪೮] ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗುವ ಸಂಭವವೂ ಇದೆ.^[೪೯]^[೫೦] ಕೆಲವು ಚೀನಿಯರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆ ಇದೆ.^[೫೧] ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ನ ವಿಕ್ಟೊರಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ರಜಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಬೋರ್ಡ್ 2004 ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿತು.^[೫೨]

ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದ ಔಷಧಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧ

ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ TCM ಪದ್ದತಿ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿನ ಅಂತರವೆಂದರೆ,ಮುರಿದ ಎಲುಬಿನ ರೋಗಿಯೊಬ್ಬ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ) ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದಲ್ಲಿ ಆತ ಚೀನಿಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಯವರನ್ನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ,ಆದರೆ ಇದು ಚೀನಾದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಜನರು ಮೂಲಿಕೆ ವೃತ್ತಿಗಾರರ ಹತ್ತಿರವೇ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.

ಬಹಳಷ್ಟು ಚೀನಿಯರು ಮತ್ತಿತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಕಾಣದೇ ಇದ್ದರೂ ಪಾಶ್ಚಿಮತ್ಯರ ಈ ಔಷಧಿಗಳೂ ಇಂದಿಗೂ ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿವೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಕಠಿಣ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳಿಲ್ಲದೇ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿಗಳಿಗೆ ಮೊರೆ ಹೋಗಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚೀನಿಯರು ತೀವ್ರತರವಾದ ಕರುಳುವಾಳ ಬೇನೆ, ಅಪೆಂಡಿಸಿಟಿಸ್ ಗೆ ತುತ್ತಾದಾಗ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವೈದ್ಯರಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.ಆದರೆ ಚೀನಿಯರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅದು ಸಂಭವಿಸದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.ಚೀನೀ ಮೂಲಿಕೆಗಳಿಂದ ತಮ್ಮನ್ನು ಸದೃಢವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ, ಇಲ್ಲವೇ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಬೇಗ ಗುಣಮುಖರಾಗಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ವೈದ್ಯರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿಯನ್ನು ^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ.ಹಲವರು ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಅದಲ್ಲದೇ ಕೆಲವು ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರ ಔಷಧಿಗಳ ನಡುವೆ ಕೊಂಚ ಸಮಗ್ರತೆ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಶಾಂಘೈ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿನ ರೋಗಿಯೊಬ್ಬನನ್ನು ವಿವಿಧ ಪರಿಣತರ ತಂಡ ತಪಾಸಣೆ-ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ.ಜೊತೆಗೇ ವಿಕಿರಣ,ರಾಸಾಯನಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ,ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೂಲಿಕೆಯನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ವಿಕ್ಟೊರಿಯನ್ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ TCM ಶಿಕ್ಷಣದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ವರದಿ ನೀಡಿದೆ:

Graduates from TCM university courses are able to diagnose in Western medical terms, prescribe Western pharmaceuticals, and undertake minor surgical procedures. In effect, they practise TCM as a specialty within the broader organisation of Chinese health care.^[೫೩]

ಇನ್ನುಳಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಪದ್ದತಿ ಇಲ್ಲ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲ್ರಿರುವ TCM ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪದ್ದತಿಯನ್ನೂ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ.ಅವರು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನೂ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ.^[೫೪] ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಸನವೊಂದನ್ನು ಮಾಡಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ.ನೊಂದಾಯಿತ ವೈದ್ಯವೃತ್ತಿನಿರತರಿಗೆ ಚೀನಿಯರ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಈ ಕಾನೂನು ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸಲಿದೆ.^[೫೨]

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ರೋಗ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪದ್ದತಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ್ದಾಗಿವೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಔಷಧಿಗಳೂ ಸುಲಭ ದರದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ.

ಆಧುನಿಕ TCM ವೃತ್ತಿನಿರತರು ಗಂಭೀರ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವೈದ್ಯರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಸದ್ಯ TCM ನಲ್ಲಿನ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು ಅದರ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಮೂಲಿಕೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಔಷಧಿ ನೀಡುವ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸಿವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅರ್ಟೆಮಿಸಿನಿನ್ ಇದನ್ನು ಮಲೆರಿಯಾ ರೋಗಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿರೋಧ

ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿಗಳ ಹಿನ್ನಲೆ ಇರುವ ಕೆಲವು ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸರು 19 ನೆಯ ಶತಮಾನದಿಂದಲೂ ಈ TCM ನ್ನು ಚೀನಾದಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲು ತಯಾರಿ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಟೀಕಾಕಾರರ ಪ್ರಕಾರ TCM ನ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ದೊರೆತಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ TCM ನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂಬ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದವಾದರೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಔಷಧಿ ದಾಖಲೆಗಳು ಅದರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ-ಔಷೋಧಪಚಾರವನ್ನು ಅನುಭವವನ್ನಾಧರಿಸಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು TCM ಗೆ ವಿರಳವಾಗಿ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಸಫಲವಾಗಿಲ್ಲ. ಚೀನಾದ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು ಇನ್ನಿತರ ಔಷಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯದ ಆಲೊಪತಿಕ್ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಪಡುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆಗಳು ರೋಗಿಯ ಕಾಯಿಲೆ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದು ಔಷಧಿ ನೀಡಿದ್ದರೂ ಅದು ಅಕೆಯ ಅಥವಾ ಆತನ ಗುಣಪಡಿಸುವ ಗುಣಮಟ್ಟವನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದೇ ಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು 100 ಅದೇ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ತುತ್ತಾದವರಿಗೆ ನೀಡುವುದನ್ನು ಮಾತ್ರ ಇದರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದರೆ,ಪಾಶ್ಕ್ಷ್ಹಿಮಾತ್ಯದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೫೫]

ಜಪಾನ್ ನಲ್ಲಿ TCM ನ್ನು ಮಿಜಿ ರಿಸ್ಟೊರೇಶನ್ ನ ಅಳವಡಿಕೆ ನಂತರ ದೂರ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ 1920 ರಲ್ಲಿಯ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ಥೆರಪಿ ಚಳವಳಿ(ಕೆರಕು ಚಿರ್ಯೊ ಜಪಾನ್ ನಲ್ಲಿ) ತನ್ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿ ಅದರಲ್ಲೂ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಜಪಾನೀ ವೈದ್ಯರು ಕಾಂಪೊವನ್ನು ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.ಇದು ಚೀನಿಯರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೂಲಿಕೆ ಔಷಧಿ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತ ಶಾಂಗ್ ಹ್ಯಾನ್ ಲುನ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧಿ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಆದರೆ ಕಾಂಪೊ ವೃತ್ತಿನಿರತರು ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಆಚರಣೆಗೆ ತರುತ್ತಾರೆ,ಆದರೆ ಇದು TCM ನಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ.ಯೊಸಿಯೊ ನಾಕತಾನಿ 1950 ರಲ್ಲಿ TCM ನಿಂದ ರಿಡೊರಕುವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು.ಇದು ವಿದ್ಯುತ ಆಘಾತ ನೀಡುವ ಮೂಲದ ಅದನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ. ರೊಡೊರ್ಕು ಬಗ್ಗೆ ಜಪಾನಿನ ಒಸಕಾ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು

ಪ್ರಾಣಿ ಮೂಲದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ತಯಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದು ಶಾಖಾಹಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಗಳ ಬಗೆಗೆ ಇದು ಗಮನ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದ ವೈದ್ಯರು ಹಲವು ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಕಾಣಲು ಅವರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿನಾಶದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೀವ ಸಂಕುಲಗಳ ಬಳಕೆ TCM ನಲ್ಲಿ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಮಾಡೆರ್ನ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾಸ್ ಅಂದರೆ ಬೆನ್ಸಂಕಿ,ಕ್ಲಾವೆಯ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೊಗರ್ಸ್ ಸಮಗ್ರ ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದು ಅಪರೂಪದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಂತತಿ ಉಳಿವಿಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ.^[೫೬] "ಘೇಂಡಾ ಮೃಗಗಳ ಕೊಂಬುಗಳ ಬದಲಿ (ಕ್ಸಿ ಜಿಯಾವೊ犀角)ಇದನ್ನು "ರಕ್ತ ತಂಪು ಮಾಡಲು"ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಕೋಣದ ಕೊಂಬು (ಶುಯಿ ನಿಯು ಜಿಯಾವೊ/ 水牛角)ಬಳಸಬಹುದು.ಬಹುಶಃ 5CE ಇದರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ."ಕೊಂಬುವುಳ್ಳ ಮೇಕೆ ಮೇವು"(ಯಿನ್ ಯಾಂಗ್ ಹೌ/ 淫羊藿)ಅಲ್ಲದೇ ಸಸ್ಯವಾದ (ಎಪಿಮೆಡಿಯಮ್)ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯವೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಅಕ್ರಮ ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಳ್ಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟವು ನಿಯಮಿತವಾಗಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.^[೫೭]^[೫೮]

ಆದರೆ ಹುಲಿಯ ಶಿಶ್ನವನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಷಂಡತನ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಯಾವ ಮೂಲಿಕೆ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲೂ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಆದರೂ, ಇವುಗಳ ಉಪಯೋಗ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ವಿನಾಶದಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸುಮಾತ್ರಾ ಹುಲಿಗಳು ಇಂದೂ ಬೇಟೆಗಾರರಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.^[೫೯] ಜನಪ್ರಿಯವಾದ "ಔಷಧೀಯ" ಈ ಹುಲಿಯ ದೇಹದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹುಲಿಯ ಶಿಶ್ನ,ಇದು ಪುರುಷತ್ವ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆಯಲ್ಲದೇ ಹುಲಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳೂ ಇದಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರಿ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ.^[೬೦]^[೬೧]

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿಯರ ಔಷಧಿಗಳ ದ್ರವಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಕರಡಿಯ ಪಿತ್ತರಸ (ಕ್ಸಿಂಗ್ ಡಾನ್)ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಚಳವಳಿ ಆರೋಪಿಸಿದೆ. ಚೀನಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲವು 1988 ರಲ್ಲಿ ಪಿತ್ತರಸ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು.ಚಳಿಗಾಲಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಕರಡಿಗಳನ್ನು ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲಾಗುತಿತ್ತು. ಸದ್ಯ ಕರಡಿಗಳ ಪಿತ್ತರಸ ತೆಗೆಯಲು ತೂರು ನಳಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ಹಾಕಿ ರಸ ಹೊರ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದರಿಂದ ಕರಡಿಗಳ ಹತ್ಯೆಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಬಿದ್ದಂತಾಗಿದೆ.^[೬೨] ಆದರೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾದರಿಯ ಇದು ಪಿತ್ತರಸ ತೆಗೆಯುವಾಗ ಕರಡಿಯ ಉದರ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕರಳು ಇನ್ನಿತರ ದೇಹದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ನೋವುಕಾರಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಇದು ಕೆಲ ಕಾಲದ ನಂತರ ಪ್ರಾಣಿಯ ಸಾವಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನಿಗಾ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರಿಂದ ಪಿತ್ತರಸವನ್ನು ಚೀನಾದ ಹೊರಗೆ ಬಳಸುವುದು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿದ ಪಶುಗಳ ಮೂತ್ರಕೋಶಗಳು (ನಿಯು ಡಾನ್ / 牛膽 / 牛胆)ಈಗ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಶಿಫಾರಸ್ಸಾಗಿವೆ.

ಔಷಧೀಯ ಬಳಕೆ ಇಂದು ಕಡಲತಟದ ಜೀವ ಸಂಕುಲದ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಮೀನು ಇಂದು ಹಲವು ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಮೂಲಾಧಾರವಾದ ಜೀವಧಾತು ಆಗಿದೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಸ್ತಮಾ, ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಗಡಸುತನ, ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಗ್ರಹ, ಷಂಡತ್ವ, ತೈರಾಯ್ಡ್ ಅಸಮತೆ ಗಳು, ಚರ್ಮ ವ್ಯಾಧಿಗಳು, ಮುರಿದ ಎಲುಬುಗಳು, ಹೃದಯ ಕಾಯಿಲೆಗಳು, ಅಲ್ಲದೇ ಪ್ರಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾಮೋದ್ದಿಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೬೩]

ಶಾರ್ಕ್ ಮೀನಿನ ರಸ ಕೂಡ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಏಶಿಯಾದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು "ಉತ್ಕೃಷ್ಟ"ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಬಹು ಬೇಡಿಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇದರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ.^[೬೪]

ಆಮೆ ಮತ್ತು ಆಮೆ ಚಿಪ್ಪಿನ ಭಾಗವು ಔಷಧಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದು ಇಂದಿನ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.^[೬೫]

ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಮಾ ಶುಲ್ಕದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಬರುವ-ಹೋಗುವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದವವೇ ಎಂದು ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ.CITES-ನಿಗದಿ ಮಾಡಿದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಕುಲವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಜೈವಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೬೫]^[೬೬]

ಉಪಕರಣ ವಿನ್ಯಾಸ/ಫಾರ್ಮ್‌ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್

ಸೀಟಲ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿನ ಚೀನಾ ಔಷಧಿಗಳ ಕಪಾಟು

TCM ಉದ್ಯಮವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಔಷಧಗಳನ್ನು ಸಂಯುಕ್ತಗೊಳಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ವೃತ್ತಿಪರರು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇದನ್ನು ಹುಡಿ ರೂಪ/ಅಥವಾ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಿಗೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಸಿದ್ದಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಕರಗಬಲ್ಲ ಸಣ್ಣ ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ಮಾತ್ರೆಗಳ ರೂಪಗಳು ಆಯಾ ಪ್ರಮಾಣದ ಮೇಲೆ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ಔಷಧಿ ಸಮೀಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಸಾಚೆಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 675 ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಫಂಗಿ ಮೂಲಿಕೆ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲದೇ ಸುಮಾರು 25 ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಸ್ಯ-ಜನ್ಯವಲ್ಲದ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹಾವುಗಳು, ಹಲ್ಲಿಗಳು, ಸಣ್ಣ ಕಪ್ಪೆಗಳು, ನೆಲಗಪ್ಪೆ, ಜೇನ್ನೊಣಗಳು, ಮತ್ತು ಎರೆ ಹುಳುಗಳು.ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Portal

ಪರ್ಯಾಯ ಔಷಧಗಳು
ಅಮೆರಿಕನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಚೈನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ (ಜರ್ನಲ್)
ಆಯುರ್ವೇದ
ಚೀನಾದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮೂಲಿಕೆ ತಯಾರಿಕೆಗಳು
ಚೀನಾದ ಆಹಾರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ
ಚೀನಾದ ಮೂಲಿಕೆ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಚೀನಾದ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪಡೆದ ಔಷಧ
ಪರ್ಯಾಯ ಔಷಧಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯ ಶಾಖೆಗಳು
ಕೆಲವು ಊಹಾತ್ಮಕವಾದ ವಿಷಯ ವಸ್ತುಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಔಷಧೀಯ ಅಣಬೆ
ಔಷಧವಿಜ್ಞಾನ
ಚೀನಾ ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ
ಸಾಂಪ್ರಾದಾಯಿಕ ಕೊರಿಯನ್ ಔಷಧಿ
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಂಗೊಲಿಯನ್ ಔಷಧಿ
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಮೆಡಿಸಿನ್

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

↑ Chiu, M (1993). Chinese acupuncture and moxibustion. Elsevier Health Sciences. pp. 2. ISBN 0688168949
↑ Robson, T (2004). An Introduction to Complementary Medicine. Allen & Unwin. pp. 90. ISBN 0688168949
↑ see Huang neijing Suwen , chapter 3.
↑ Du Halde J-B (1736): Description géographique, historique etc. de la Chine, Paris
↑ Charles Benn, China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty . ಆಸ್ಕ್ ಫೊರ್ಡ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2002, ISBN 0-19-517665-0), pp. 235.
↑ ಯು ಜಿಂಗ್-ನೌನ್. (2005) ಆನ್ ಇಲುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಚೀನೀಸ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ, p. 5.
↑ ಆನ್ ಎಕ್ಸ್ ಪರ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿಸ್ ಬುಕ್ ಈಸ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಲೇಟೆಡ್ ಇನ್ http://www.pacificcollege.edu/alumni/newsletters/winter2004/damp_warmth.html Archived 2009-03-01 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
↑ 郭卜乐 (24t October 2009). "气" (in Chinese). Archived from the original on 8 ಜನವರಿ 2009. Retrieved 2 December 2010. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ ಸ್ಸ್ಟೆವೆನ್ ಕೆ. ಎಚ್. ಔಂಗ್ & ವಿಲಿಅಯ್ನ್ ಪೈ-ಡೈ: ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ಇಂಟ್ರಾಡಕ್ಷನ್ ಟು ಮೆಡಿಕಲ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ . ಥೀಮ್ ಮೆಸಿಯಲ್ ಪಬ್ಲಿಶರ್ಸ್,2007, pp 11-12
↑ "What is Qi? Qi in TCM Acupuncture Theory". 20 June 2006. Retrieved 3 December 2010.
↑ Elizabeth Reninger. "Qi (Chi): Various Forms Used In Qigong & Chinese Medicine - How Are The Major Forms Of Qi Created Within The Body?". Retrieved 6 December 2010.
↑ 郭卜乐 (24t October 2009). "气" (in Chinese). Archived from the original on 8 ಜನವರಿ 2009. Retrieved 6 December 2010. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "Blood from a TCM Perspective". Shen-Nong Limited. Retrieved 7 December 2010.
↑ "The Concept of Blood (Xue) in TCM Acupuncture Theory". 24 June 2006. Retrieved 3 December 2010.
↑ 李霜花 (7 May 2010). "中医基础：血液的作用。四、血的生理功能" (in Chinese). Retrieved 3 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ 南方(editor) (19 July 2010). "中医说生命的基础是血、津液" (in Chinese). Archived from the original on 1 ಜನವರಿ 2011. Retrieved 7 December 2010. {{cite web}}: |author= has generic name (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "Body Fluids (Yin Ye)". copyright 2001-2010 by Sacred Lotus Arts. Retrieved 9 December 2010.
↑ ^೧೮.೦ ^೧೮.೧ "《中医基础理论》第四章精、气、血、津液. 第四节津液" (in Chinese). Archived from the original on 13 ನವೆಂಬರ್ 2010. Retrieved 9 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ 南方(editor) (19 July 2010). "中医说生命的基础是血、津液" (in Chinese). Archived from the original on 1 ಜನವರಿ 2011. Retrieved 9 December 2010. {{cite web}}: |author= has generic name (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ ಬೈ ಸೈಟೇಶನ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಹುಯಂಗದಿ ನಿಜಿಂಗ್ಸ್ 's ಸ್ವೆನ್: ‘’言人身脏腑中阴阳，则脏者为阴，腑者为阳。‘’[ಉದಿನ್ ದಿ ಹುಮನ್ ಬಾಡೀಸ್ ಜಾಂಗ್- ಫು,ದೇರ್ ಈಸ್ ಯಿನ್ ಅಂಡ್ ಯಾಂಗ್; ದ್ ಜಾಂಗ್ ಆರ್ ಯಿನ್,ಇ ಫು ಆರ್ ಯಾಂಗ್]. ನೋಡಿದಂತೆ: "略论脏腑表里关系" (in Chinese). 22 January 2010. Archived from the original on 18 ಜುಲೈ 2011. Retrieved 13 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "Cultural China - Chinese Medicine - Basic Zang Fu Theory". Archived from the original on 14 ಮಾರ್ಚ್ 2011. Retrieved 8 January 2011.
↑ "中医基础理论-脏腑学说" (in Chinese). 11 June 2010. Archived from the original on 14 ಜುಲೈ 2011. Retrieved 14 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "中医基础理论辅导：经络概念及经络学说的形成: 经络学说的形成" (in Chinese). Retrieved 13 January 2011. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ Maciocia, Giovanni (1989). The Foundations of Chinese Medicine. Churchill Livingstone.
↑ Kaptchuk 2000
↑ Ernst E; Pittler MH; Wider B; Boddy K (2007). "Acupuncture: its evidence-base is changing". Am. J. Chin. Med. 35 (1): 21–5. doi:10.1142/S0192415X07004588. PMID 17265547. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Lee A; Done ML; Lee, Anna (2004). "Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD003281. doi:10.1002/14651858.CD003281.pub2. PMID 15266478. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Dibble SL; Luce J; Cooper BA; Israel J; Cohen M; Nussey B; Rugo H (2007). "Acupressure for chemotherapy-induced nausea and vomiting: a randomized clinical trial". Oncol Nurs Forum. 34 (4): 813–20. doi:10.1188/07.ONF.xxx-xxx. PMID 17723973. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Manheimer E; Zhang G; Udoff L; Haramati A; Langenberg P; Berman BM; Bouter LM (2008). "Effects of acupuncture on rates of pregnancy and live birth among women undergoing in vitro fertilisation: systematic review and meta-analysis". BMJ. 336 (7643): 545–9. doi:10.1136/bmj.39471.430451.BE. PMID 18258932. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Furlan AD; van Tulder MW; Cherkin DC; et al. (2005). "Acupuncture and dry-needling for low back pain". Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD001351. doi:10.1002/14651858.CD001351.pub2. PMID 15674876. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Manheimer E; White A; Berman B; Forys K; Ernst E (2005). "Meta-analysis: acupuncture for low back pain" (PDF). Ann. Intern. Med. 142 (8): 651–63. PMID 15838072. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Trinh K; Graham N; Gross A; Goldsmith C; Wang E; Cameron I; Kay T (2007). "Acupuncture for neck disorders". Spine. 32 (2): 236–43. doi:10.1097/01.brs.0000252100.61002.d4. PMID 17224820. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ Trinh KV; Graham N; Gross AR; et al. (2006). "Acupuncture for neck disorders". Cochrane Database of Systematic Reviews. 3 (3): CD004870. doi:10.1002/14651858.CD004870.pub3. PMID 16856065. {{cite journal}}: |first8= has generic name (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
↑ "The Cochrane Collaboration - Acupuncture for idiopathic headache. Melchart D, Linde K, Berman B, White A, Vickers A, Allais G, Brinkhaus B". Cochrane.org. Retrieved 2009-12-07.
↑ ಕೊಹೆರೆನ್ ಕೊಲ್ಯಬರ್ಯಾಶನ್. [Search all Cochrane reviews for "acupuncture". 2010ರ ಜನವರಿ 23ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.
↑ "Acupuncture and related interventions for smoking cessation". Cochrane.org. Retrieved 2009-12-07.
↑ "Acupuncture for shoulder pain". Cochrane.org. 2005-04-20. Retrieved 2009-12-07.
↑ Lewith GT; White PJ; Pariente J (2005). "Investigating acupuncture using brain imaging techniques: the current state of play". Evidence-based complementary and alternative medicine: eCAM. 2 (3): 315–9. doi:10.1093/ecam/neh110. PMID 16136210. Archived from the original on 2007-03-11. Retrieved 2007-03-06. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
↑ Stephen Barrett, M.D. "Be Wary of Acupuncture, Qigong, and "Chinese Medicine"". Retrieved 2010-05-31.
↑ "American Association of Acupuncture and Oriental Medicine: Home". Aaom.org. 2009-11-12. Archived from the original on 2006-04-12. Retrieved 2009-12-07.
↑ "AMA (CSAPH) Report 12 of the Council on Scientific Affairs (A-97) Full Text". Ama-assn.org. Archived from the original on 2009-06-14. Retrieved 2009-12-07.
↑ "ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಕಾನ್ ಫೆರೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಮೆಂಟ್". Archived from the original on 2020-10-25. Retrieved 2011-01-28.
↑ ಎ ಪ್ರೊಮಿಸಿಸ್ ಆಂಟಿಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಅಂಡ್ ಆಂತಿಮಲೆರಿಯಲ್ ಅಕಂಪೊನಂಟ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಲೀವ್ಸ್ ಆಫ್ ಬಿಡೆನ್ಸ್ ಪಿಲೊಸಾ. ಪ್ಲಾಂಟಾ ಮೆದ. 2009;75:59-61
↑ ಸಿಥೆಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಬಯೊಲಜಿಕಲ್ ಇವ್ಯಾಲೇಶನ್ ಆಫ್ ಫೆಬ್ರಿಫುಗಿನಾ ಅನಲಾಗ್ಯು ಆಸ್ ಪೊಟೆಶಲ್ ಆಂಟಿಮಲೆರಿಯಲ್ ಏಜೆಂಟ್ಸ್. ಬಯೊಆರ್ಗ್ಯಾನಿಕ್ & ಮೆಡಿಸಿನಲ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ. 2009;17 13: 4496-502
↑ [4] ^ ಅಮೆರಿಕನ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೊಸೈಟಿ . ಚೀನೀಸ್ ಹರ್ಬಲ್ ಮೆಡಿಸಿನ್. http://www.cancer.org/docroot/ETO/content/ETO_5_3x_Chinese_Herbal_Medicine.asp Archived 2010-03-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
↑ "Towards a Safer Choice - The Practice of Traditional Chinese medicine In Australia - Summary of Findings". Health.vic.gov.au. Archived from the original on 2010-01-05. Retrieved 2009-12-07.
↑ "MHRA finds contaminated Chinese, Ayurvedic medicines". Nutraingredients.com. Retrieved 2009-12-07.
↑ "香港容易混淆中藥". Hkcccm.com. Archived from the original on 2008-01-19. Retrieved 2009-12-07.
↑ "¡u¨~µv¡v»P¡u¤úµv¡v¤Å²V²c¨Ï¥Î". .news.gov.hk. 2004-05-03. Archived from the original on 2009-06-02. Retrieved 2009-12-07.
↑ "Chinese medicine Natrii Sulfas not to be confused with chemical Sodium Nitrite". Info.gov.hk. 2004-05-03. Retrieved 2009-12-07.
↑ "Ã¢ÏõÍ¼Æ×-¿óÎïÀà(¿óÎïÀà)". 100md.com. Retrieved 2009-12-07.
↑ ^೫೨.೦ ^೫೨.೧ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-03-27. Retrieved 2011-01-28.
↑ "Towards a Safer Choice - The Practice of Traditional Chinese medicine In Australia - Education in Traditional Chinese Medicine 8.1 - 8.3.3". Health.vic.gov.au. Retrieved 2009-12-07.
↑ "Towards a Safer Choice - The Practice of Traditional Chinese medicine In Australia - Risks Associated with the Practice of TCM - 4.1 - 4.6". Health.vic.gov.au. Archived from the original on 2009-06-14. Retrieved 2009-12-07.
↑ ಡೇವಿಡ್ ಹಾಲ್ಲೆನ್ ಬರ್ಗ್ (2010),'ಎಪಿಸ್ಟೊಮೊಲಾಜಿಕಲ್ ಚಾಲೇಂಜಿಸ್ ಟು ಇಂಟಿ ಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್, ಆನ್ ಆಂಟಿ-ಕೊಲೊನಿಯಲ್ ಪರಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಆನ್ ದಿ ಕಾಂಬಿನೇಶನ್ ಆಫ್ ಕಾಂಪ್ಲಿಮೆಂಟರಿ/ಅಲ್ಟರ್ ಅನಿಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಉಯಿತ್ ಬಯೊ ಮೆಡಿಸಿನ್',ಇನ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೊಸೈಟಿ ರಿವಿವ್ , Vol. 19(1), pp. 34 - 56, p. 46
↑ Bensky, Clavey and Stoger (2004). Chinese Herbal Medicine Material Medica (3rd Edition). Eastland Press.
↑ Brian K. Weirum, Special to the Chronicle (2007-11-11). "Will traditional Chinese medicine mean the end of the wild tiger?". Sfgate.com. Retrieved 2009-12-07.
↑ "Rhino rescue plan decimates Asian antelopes". Newscientist.com. Retrieved 2009-12-07.
↑ 2008 ರಿಪೊರ್ಟ್ ಫ್ರಾಮ್ ಟ್ರಾಫಿಕ್
↑ Harding, Andrew (2006-09-23). "Beijing's penis emporium". BBC News. Retrieved 2009-12-07.
↑ ಬ್ರೌನ್, ಪಿ.ಬ್ಲಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್. ಮಿಡಿಯಾ ಸ್ಟಾರ್ಮ್, LLC ಆನ್ಲೈನ್.
↑ "治人病还是救熊命——对养熊“引流熊胆”的思考"南风窗. ನವೆಂಬರ್ 12, 2002
↑ "NOVA Online | Kingdom of the Seahorse | Amanda Vincent". Pbs.org. Retrieved 2009-12-07.
↑ "Shark Fin Soup: An Eco-Catastrophe?". Sfgate.com. 2003-01-20. Retrieved 2009-12-07.
↑ ^೬೫.೦ ^೬೫.೧ Chen1, Tien-Hsi; Chang2, Hsien-Cheh; Lue, Kuang-Yang (2009). "Unregulated Trade in Turtle Shells for Chinese Traditional Medicine in East and Southeast Asia: The Case of Taiwan". Chelonian Conservation and Biology. 8 (1): 11–18. doi:10.2744/CCB-0747.1.{{cite journal}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
↑ Lo, Chi-Fang; Lin, Y-R.; Chang, H-C.; Lin, J-H. (2006). "Identification of turtle shell and its preparations by PCR-DNA sequencing method". Journal of Food and Drug Analysis. 14: 153–158.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬೆನೊವಿಜ್, ನಿಯಲ್ ಎಲ್. (2000) ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಪರಿತಿಕ್ರಿಯಾ ವರದಿಗಳು ಎಫೆಡ್ರೆನ್ ಒಳಗೊಂಡ ಮೂಲಿಕೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು.U.S.ನ ಫುಡ್ ಅಂಡ್ ಡ್ರಗ್ ಆಡ್ಮ್ನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಗೆ ಸಲ್ಲಿಕೆ. ಜನವರಿ, 1998.
ಚಾನ್, ಟಿ.ವೈ. ((2002). ಅಕೊನೈಟಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡ ಮೂಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಸಂಯುಕ್ತ,ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್:ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಇದರ ಅಳತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಉತ್ತೇಜಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಸೇರ್ಪಡೆ Drug Saf. 25:823–828.
ಚಾಂಗ್, ಸ್ಟೆವೆನ್ ಟಿ. ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಟಾವೊ; ಟಾವೊ ಲೊಂಗ್ವಿಟಿ; ISBN 0-942196-01-5 {ಸ್ಟೆವೆನ್T. ಚಾಂಗ್, ಸ್ಟೆವೆನ್{/1}
ಹೊಂಗೆ, ಎಲ್., ಹುವಾ, ಟಿ., ಜಿಮಿಂಗ್, ಎಚ್., ಲಿಯಾನಿಸ್ಕ್, ಸಿ., ನೈ, ಎಲ್., ವಿಯಾ, X., ವೆಂಟೊ, ಎಂ. (2003) ಪೆರಿವ್ಯಾಸ್ಕುಯ್ಲರ್ ಸ್ಪೇಸ್: ಪಾಸಿಬಲ್ ಅನಾಟೊಮಿಯಲ್ ಸಬ್ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಮೆರಿಡಿಯನ್. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಕಾಂಪ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಅಂಡ್ ಅಲ್ಟರ್ ನೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್. 9:6 (2003) pp851–859
ಜಿನ್, ಗ್ಯಾನ್ಯುವನ್, ಕ್ಸಿಂಗ್, ಜಿಯಾ-ಜಿಯಾ ಅಂಡ್ ಜಿನ್, ಲೆಯ್:ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ರೆಫ್ಲೆಕ್ಸೊಲೊಜಿ ಆಫ್ ಆಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಮೊಕ್ಸಿಬುಶನ್; ಬೀಜಿಂಗ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಪ್ರೆಸ್, ಬೀಜಿಂಗ್ , 2004. ISBN 7-5304-2862-4
ಕಾಪ್ಚುಕ್, ಟೆಡ್ ಜೆ., ದಿ ವೆಬ್ ದ್ಯಾಟ್ ಹ್ಯಾಜ್ ನೊ ವಿವರ್; ಕೊಂಗ್ ಡೊನ್ & ವೀಡ್; ISBN 0-8092-2933-1Z
ಮಾಸಿಸಿಯೊ, ಗಿಯೊನ್ನಿ, ದಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಆಫ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್: ಎ ಕಂಪ್ರೆಸ್ಸಿವ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಫಾರ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರಿಸ್ಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಹೆರ್ಬಲಿಸ್ಟ್ಸ್; ಚರ್ಚಿಲ್ ಲಿವಿಂಗ್ಟನ್ ಸ್ಟೋನ್; ISBN 0-443-03980-1
ನಿ, ಮಾವು-ಶಿಂಗ್,ದಿ ಯಲ್ಲೊ ಎಂಪೈಯರ್ಸ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್: ಎ ನಿವ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಲೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ನಿಜಿಂಗ್ ಸುವೆನ್ ಉಯಿತ್ ಕಮೆಂಟ್ರಿ; ಶಾಂಭಾಲಾ, 1995; ISBN 1-57062-080-6
ಹಾಲಂಡ್, ಅಲೆಕ್ಸ್ವಾಯ್ಸಿಸ್ ಆಫ್ ಕಿ: ಆನ್ ಇಂಟ್ರಾಡಕಟರಿ ಗೈಡ್ ಟು ಟ್ರೆಡಿಶನಲ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್; ನಾರ್ತ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಬುಕ್ಸ್, 2000; ISBN 1-55643-326-3
Needham, Joseph (2002). Celestial Lancets. ISBN 9780700714582. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)ಉನ್ ಸ್ಕುಲ್ಡ್, ಪೌಲ್ ಯು.ಮೆಡಿಸಿನ್ ಇನ್ ಚೀನಾ: ಎ ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಆಫ್ ಐಡಿಯಾಸ್;ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಪ್ರೆಸ್,1985; ISBN 0-520-05023-1
Porkert, Manfred (1974). The Theoretical Foundations of Chinese Medicine. MIT Press. ISBN 0-262-16058-7. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
ಕು, ಜೆಚೆಂಗ್, ವ್ಹೆನ್ ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮೀಟ್ಸ್ ವೆಸ್ಟ್ರರ್ನ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ - ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಅಂಡ್ ಐಡಿಯಾಸ್ (ಇನ್ ಚೀನೀಸ್);ಜಾಯಿಂಟ್ ಪಬ್ಲಿಶಿಂಗ್(H.K.), 2004; ISBN 962-04-2336-4
ಸ್ಕೆಡ್, ವೊಲ್ಕರ್,ಚೀನೀಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಇನ್ ಕಂಟೆಂಪೊರರಿ ಚೀನಾ:ಪ್ಲುರಲಿಟಿ ಅಂಡ್ ಸಂಥಿಸೆಸ್ ; ಡ್ಯುಕ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2002; ISBN 0-8223-2857-7
Unschuld, Paul U. (1985). Medicine in China: A History of Ideas. University of California Press. ISBN 0-520-05023-1. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)

ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ

ಸಿವಿನ್, ನಾಥನ್, ed. (2000). [೧]ಔಷಧ (ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸಿವಿಲೈಜೇಶನ್ ಇನ್ ಚೈನಾ, Vol. VI, ಬಯಾಲಜಿ ಅಂಡ್ ಬಯಲಾಜಿಕಲ್ ಟೆಕ್ನೊಲಾಜಿ, Part 6). ಕೇಂಬ್ರಿಜ್‌‌: ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್. 10-ISBN 0-521-63262-5; 13-ISBN 978-0-521-63262-1; OCLC 163502797

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Health in the People's Republic of China

[1] Chiu, M (1993). Chinese acupuncture and moxibustion. Elsevier Health Sciences. pp. 2. ISBN 0688168949

[2] Robson, T (2004). An Introduction to Complementary Medicine. Allen & Unwin. pp. 90. ISBN 0688168949

[3] see Huang neijing Suwen , chapter 3.

[4] Du Halde J-B (1736): Description géographique, historique etc. de la Chine, Paris

[5] Charles Benn, China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty . ಆಸ್ಕ್ ಫೊರ್ಡ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2002, ISBN 0-19-517665-0), pp. 235.

[wu_5-6] ಯು ಜಿಂಗ್-ನೌನ್. (2005) ಆನ್ ಇಲುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಚೀನೀಸ್ ಮಟಿರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾ, p. 5.

[7] ಆನ್ ಎಕ್ಸ್ ಪರ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿಸ್ ಬುಕ್ ಈಸ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಲೇಟೆಡ್ ಇನ್ http://www.pacificcollege.edu/alumni/newsletters/winter2004/damp_warmth.html Archived 2009-03-01 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..

[8] 郭卜乐 (24t October 2009). "气" (in Chinese). Archived from the original on 8 ಜನವರಿ 2009. Retrieved 2 December 2010. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[9] ಸ್ಸ್ಟೆವೆನ್ ಕೆ. ಎಚ್. ಔಂಗ್ & ವಿಲಿಅಯ್ನ್ ಪೈ-ಡೈ: ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ಇಂಟ್ರಾಡಕ್ಷನ್ ಟು ಮೆಡಿಕಲ್ ಅಕ್ಯುಪಂಕ್ಚರ್ . ಥೀಮ್ ಮೆಸಿಯಲ್ ಪಬ್ಲಿಶರ್ಸ್,2007, pp 11-12

[10] "What is Qi? Qi in TCM Acupuncture Theory". 20 June 2006. Retrieved 3 December 2010.

[11] Elizabeth Reninger. "Qi (Chi): Various Forms Used In Qigong & Chinese Medicine - How Are The Major Forms Of Qi Created Within The Body?". Retrieved 6 December 2010.

[12] 郭卜乐 (24t October 2009). "气" (in Chinese). Archived from the original on 8 ಜನವರಿ 2009. Retrieved 6 December 2010. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[13] "Blood from a TCM Perspective". Shen-Nong Limited. Retrieved 7 December 2010.

[14] "The Concept of Blood (Xue) in TCM Acupuncture Theory". 24 June 2006. Retrieved 3 December 2010.

[15] 李霜花 (7 May 2010). "中医基础：血液的作用。四、血的生理功能" (in Chinese). Retrieved 3 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[16] 南方(editor) (19 July 2010). "中医说生命的基础是血、津液" (in Chinese). Archived from the original on 1 ಜನವರಿ 2011. Retrieved 7 December 2010. {{cite web}}: |author= has generic name (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[17] "Body Fluids (Yin Ye)". copyright 2001-2010 by Sacred Lotus Arts. Retrieved 9 December 2010.

[《中医基础理论》第四章_精、气、血、津液._第四节_津液-18] ೧೮.೦ ^೧೮.೧ "《中医基础理论》第四章精、气、血、津液. 第四节津液" (in Chinese). Archived from the original on 13 ನವೆಂಬರ್ 2010. Retrieved 9 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[19] 南方(editor) (19 July 2010). "中医说生命的基础是血、津液" (in Chinese). Archived from the original on 1 ಜನವರಿ 2011. Retrieved 9 December 2010. {{cite web}}: |author= has generic name (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[20] ಬೈ ಸೈಟೇಶನ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಹುಯಂಗದಿ ನಿಜಿಂಗ್ಸ್ 's ಸ್ವೆನ್: ‘’言人身脏腑中阴阳，则脏者为阴，腑者为阳。‘’[ಉದಿನ್ ದಿ ಹುಮನ್ ಬಾಡೀಸ್ ಜಾಂಗ್- ಫು,ದೇರ್ ಈಸ್ ಯಿನ್ ಅಂಡ್ ಯಾಂಗ್; ದ್ ಜಾಂಗ್ ಆರ್ ಯಿನ್,ಇ ಫು ಆರ್ ಯಾಂಗ್]. ನೋಡಿದಂತೆ: "略论脏腑表里关系" (in Chinese). 22 January 2010. Archived from the original on 18 ಜುಲೈ 2011. Retrieved 13 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[21] "Cultural China - Chinese Medicine - Basic Zang Fu Theory". Archived from the original on 14 ಮಾರ್ಚ್ 2011. Retrieved 8 January 2011.

[22] "中医基础理论-脏腑学说" (in Chinese). 11 June 2010. Archived from the original on 14 ಜುಲೈ 2011. Retrieved 14 December 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[23] "中医基础理论辅导：经络概念及经络学说的形成: 经络学说的形成" (in Chinese). Retrieved 13 January 2011. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

[Maciocia-24] Maciocia, Giovanni (1989). The Foundations of Chinese Medicine. Churchill Livingstone.

[Kaptchuk-25] Kaptchuk 2000

[pmid17265547-26] Ernst E; Pittler MH; Wider B; Boddy K (2007). "Acupuncture: its evidence-base is changing". Am. J. Chin. Med. 35 (1): 21–5. doi:10.1142/S0192415X07004588. PMID 17265547. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[pmid15266478-27] Lee A; Done ML; Lee, Anna (2004). "Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD003281. doi:10.1002/14651858.CD003281.pub2. PMID 15266478. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[pmid17723973-28] Dibble SL; Luce J; Cooper BA; Israel J; Cohen M; Nussey B; Rugo H (2007). "Acupressure for chemotherapy-induced nausea and vomiting: a randomized clinical trial". Oncol Nurs Forum. 34 (4): 813–20. doi:10.1188/07.ONF.xxx-xxx. PMID 17723973. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[pmid18258932-29] Manheimer E; Zhang G; Udoff L; Haramati A; Langenberg P; Berman BM; Bouter LM (2008). "Effects of acupuncture on rates of pregnancy and live birth among women undergoing in vitro fertilisation: systematic review and meta-analysis". BMJ. 336 (7643): 545–9. doi:10.1136/bmj.39471.430451.BE. PMID 18258932. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[pmid15674876-30] Furlan AD; van Tulder MW; Cherkin DC; et al. (2005). "Acupuncture and dry-needling for low back pain". Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD001351. doi:10.1002/14651858.CD001351.pub2. PMID 15674876. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[pmid15838072-31] Manheimer E; White A; Berman B; Forys K; Ernst E (2005). "Meta-analysis: acupuncture for low back pain" (PDF). Ann. Intern. Med. 142 (8): 651–63. PMID 15838072. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[Trinh_K-32] Trinh K; Graham N; Gross A; Goldsmith C; Wang E; Cameron I; Kay T (2007). "Acupuncture for neck disorders". Spine. 32 (2): 236–43. doi:10.1097/01.brs.0000252100.61002.d4. PMID 17224820. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[33] Trinh KV; Graham N; Gross AR; et al. (2006). "Acupuncture for neck disorders". Cochrane Database of Systematic Reviews. 3 (3): CD004870. doi:10.1002/14651858.CD004870.pub3. PMID 16856065. {{cite journal}}: |first8= has generic name (help); Unknown parameter |author-separator= ignored (help)

[34] "The Cochrane Collaboration - Acupuncture for idiopathic headache. Melchart D, Linde K, Berman B, White A, Vickers A, Allais G, Brinkhaus B". Cochrane.org. Retrieved 2009-12-07.

[35] ಕೊಹೆರೆನ್ ಕೊಲ್ಯಬರ್ಯಾಶನ್. [Search all Cochrane reviews for "acupuncture". 2010ರ ಜನವರಿ 23ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.

[36] "Acupuncture and related interventions for smoking cessation". Cochrane.org. Retrieved 2009-12-07.

[37] "Acupuncture for shoulder pain". Cochrane.org. 2005-04-20. Retrieved 2009-12-07.

[pmid16136210-38] Lewith GT; White PJ; Pariente J (2005). "Investigating acupuncture using brain imaging techniques: the current state of play". Evidence-based complementary and alternative medicine: eCAM. 2 (3): 315–9. doi:10.1093/ecam/neh110. PMID 16136210. Archived from the original on 2007-03-11. Retrieved 2007-03-06. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help); Unknown parameter |month= ignored (help)

[Quackwatch-39] Stephen Barrett, M.D. "Be Wary of Acupuncture, Qigong, and "Chinese Medicine"". Retrieved 2010-05-31.

[40] "American Association of Acupuncture and Oriental Medicine: Home". Aaom.org. 2009-11-12. Archived from the original on 2006-04-12. Retrieved 2009-12-07.

[41] "AMA (CSAPH) Report 12 of the Council on Scientific Affairs (A-97) Full Text". Ama-assn.org. Archived from the original on 2009-06-14. Retrieved 2009-12-07.

[42] "ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಕಾನ್ ಫೆರೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಮೆಂಟ್". Archived from the original on 2020-10-25. Retrieved 2011-01-28.

[43] ಎ ಪ್ರೊಮಿಸಿಸ್ ಆಂಟಿಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಅಂಡ್ ಆಂತಿಮಲೆರಿಯಲ್ ಅಕಂಪೊನಂಟ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಲೀವ್ಸ್ ಆಫ್ ಬಿಡೆನ್ಸ್ ಪಿಲೊಸಾ. ಪ್ಲಾಂಟಾ ಮೆದ. 2009;75:59-61

[44] ಸಿಥೆಸಿಸ್ ಅಂಡ್ ಬಯೊಲಜಿಕಲ್ ಇವ್ಯಾಲೇಶನ್ ಆಫ್ ಫೆಬ್ರಿಫುಗಿನಾ ಅನಲಾಗ್ಯು ಆಸ್ ಪೊಟೆಶಲ್ ಆಂಟಿಮಲೆರಿಯಲ್ ಏಜೆಂಟ್ಸ್. ಬಯೊಆರ್ಗ್ಯಾನಿಕ್ & ಮೆಡಿಸಿನಲ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ. 2009;17 13: 4496-502

[45] [4] ^ ಅಮೆರಿಕನ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೊಸೈಟಿ . ಚೀನೀಸ್ ಹರ್ಬಲ್ ಮೆಡಿಸಿನ್. http://www.cancer.org/docroot/ETO/content/ETO_5_3x_Chinese_Herbal_Medicine.asp Archived 2010-03-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

[46] "Towards a Safer Choice - The Practice of Traditional Chinese medicine In Australia - Summary of Findings". Health.vic.gov.au. Archived from the original on 2010-01-05. Retrieved 2009-12-07.

[47] "MHRA finds contaminated Chinese, Ayurvedic medicines". Nutraingredients.com. Retrieved 2009-12-07.

[48] "香港容易混淆中藥". Hkcccm.com. Archived from the original on 2008-01-19. Retrieved 2009-12-07.

[49] "¡u¨~µv¡v»P¡u¤úµv¡v¤Å²V²c¨Ï¥Î". .news.gov.hk. 2004-05-03. Archived from the original on 2009-06-02. Retrieved 2009-12-07.

[50] "Chinese medicine Natrii Sulfas not to be confused with chemical Sodium Nitrite". Info.gov.hk. 2004-05-03. Retrieved 2009-12-07.

[51] "Ã¢ÏõÍ¼Æ×-¿óÎïÀà(¿óÎïÀà)". 100md.com. Retrieved 2009-12-07.

[autogenerated1-52] ೫೨.೦ ^೫೨.೧ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-03-27. Retrieved 2011-01-28.

[53] "Towards a Safer Choice - The Practice of Traditional Chinese medicine In Australia - Education in Traditional Chinese Medicine 8.1 - 8.3.3". Health.vic.gov.au. Retrieved 2009-12-07.

[54] "Towards a Safer Choice - The Practice of Traditional Chinese medicine In Australia - Risks Associated with the Practice of TCM - 4.1 - 4.6". Health.vic.gov.au. Archived from the original on 2009-06-14. Retrieved 2009-12-07.

[55] ಡೇವಿಡ್ ಹಾಲ್ಲೆನ್ ಬರ್ಗ್ (2010),'ಎಪಿಸ್ಟೊಮೊಲಾಜಿಕಲ್ ಚಾಲೇಂಜಿಸ್ ಟು ಇಂಟಿ ಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್, ಆನ್ ಆಂಟಿ-ಕೊಲೊನಿಯಲ್ ಪರಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಆನ್ ದಿ ಕಾಂಬಿನೇಶನ್ ಆಫ್ ಕಾಂಪ್ಲಿಮೆಂಟರಿ/ಅಲ್ಟರ್ ಅನಿಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಉಯಿತ್ ಬಯೊ ಮೆಡಿಸಿನ್',ಇನ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೊಸೈಟಿ ರಿವಿವ್ , Vol. 19(1), pp. 34 - 56, p. 46

[Bensky_Clavey_Stoger-56] Bensky, Clavey and Stoger (2004). Chinese Herbal Medicine Material Medica (3rd Edition). Eastland Press.

[57] Brian K. Weirum, Special to the Chronicle (2007-11-11). "Will traditional Chinese medicine mean the end of the wild tiger?". Sfgate.com. Retrieved 2009-12-07.

[58] "Rhino rescue plan decimates Asian antelopes". Newscientist.com. Retrieved 2009-12-07.

[59] 2008 ರಿಪೊರ್ಟ್ ಫ್ರಾಮ್ ಟ್ರಾಫಿಕ್

[60] Harding, Andrew (2006-09-23). "Beijing's penis emporium". BBC News. Retrieved 2009-12-07.

[61] ಬ್ರೌನ್, ಪಿ.ಬ್ಲಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್. ಮಿಡಿಯಾ ಸ್ಟಾರ್ಮ್, LLC ಆನ್ಲೈನ್.

[62] "治人病还是救熊命——对养熊“引流熊胆”的思考"南风窗. ನವೆಂಬರ್ 12, 2002

[63] "NOVA Online | Kingdom of the Seahorse | Amanda Vincent". Pbs.org. Retrieved 2009-12-07.

[64] "Shark Fin Soup: An Eco-Catastrophe?". Sfgate.com. 2003-01-20. Retrieved 2009-12-07.

[guiban-65] ೬೫.೦ ^೬೫.೧ Chen1, Tien-Hsi; Chang2, Hsien-Cheh; Lue, Kuang-Yang (2009). "Unregulated Trade in Turtle Shells for Chinese Traditional Medicine in East and Southeast Asia: The Case of Taiwan". Chelonian Conservation and Biology. 8 (1): 11–18. doi:10.2744/CCB-0747.1.{{cite journal}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)

[66] Lo, Chi-Fang; Lin, Y-R.; Chang, H-C.; Lin, J-H. (2006). "Identification of turtle shell and its preparations by PCR-DNA sequencing method". Journal of Food and Drug Analysis. 14: 153–158.

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]

[೨೨]

[೨೩]

[೨೪]

[೨೫]

[೨೬]

[೨೭]

[೨೮]

[೨೯]

[೩೦]

[೩೧]

[೩೨]

[೩೩]

[೩೪]

[೩೫]

[೩೬]

[೩೭]

[೩೮]

[೩೯]

[೪೦]

[೪೧]

[೪೨]

[೪೩]

[೪೪]

[೪೫]

[೪೬]

[೪೭]

[೪೮]

[೪೯]

[೫೦]

[೫೧]

[೫೨]

[೫೩]

[೫೪]

[೫೫]

[೫೬]

[೫೭]

[೫೮]

[೫೯]

[೬೦]

[೬೧]

[೬೨]

[೬೩]

[೬೪]

[೬೫]

[೬೬]

v t e Traditional medicine
East Asian	Traditional Chinese medicine Japanese Kampo Traditional Korean medicine Traditional Mongolian medicine Traditional Tibetan medicine
South & Southeast Asian	Ayurveda Jamu Siddha medicine Irani traditional medicine Sri Lankan traditional medicine Thai traditional medicine Unani
Mediterranean & Near Eastern	Ancient Egyptian medicine Ancient Greek medicine Ancient Iranian medicine Byzantine medicine Medicine in ancient Rome Medicine in the medieval Islamic world
African	Iboga Muti Nganga Hausa Traditional African medicine Traditional healers of South Africa Yorùbá medicine
Americas	Aztec Curandero Maya medicine Medicine wheel Brazilian traditional medicine
Australasia & Oceania	Bush medicine
General	Alternative medicine Ethnomedicine History of alternative medicine Health care Herbalism Humorism (phlegm, yellow bile, black bile, blood) Medicinal plant conservation Medieval medicine of Western Europe Naturopathy Prehistoric medicine Shamanism
Category