ಗೋಶಾಲೆ
ಗೋ ಶಾಲೆ
ಗೌಶಾಲಾಗಳು ಅಥವಾ ಗೋಶಾಲಗಳು (ಹಿಂದಿ: गौशाला, ರೋಮನೈಸ್ಡ್: ಗೌಶಾಲಾ) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೀದಿ ಹಸುಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಆಶ್ರಯಗಳಾಗಿವೆ. ಬಿಡಾಡಿ ಹಸುಗಳು ಅನುತ್ಪಾದಕವಾಗಿವೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಅನುದಾನಗಳು ಮತ್ತು ದೇಣಿಗೆಗಳು ಭಾರತದ ಗೋಶಾಲೆಗಳ ಆದಾಯದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ೨೦೧೪ ರಿಂದ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಭಾರತವು ೨೦೧೪ ಮತ್ತು ೨೦೧೬ ರ ನಡುವೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಶಾಲೆಗಳಿಗಾಗಿ ₹ ೫.೮ ಶತಕೋಟಿ (US $ ೭೬ ಮಿಲಿಯನ್) ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದೆ.
ವಿವರಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗೋಶಾಲಾ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದ ("ಗೋ" ಎಂದರೆ ಹಸು ಮತ್ತು "ಶಾಲಾ" ಎಂದರೆ ಆಶ್ರಯ ಸ್ಥಳ: ಗೋ + ಶಾಲೆ = ಗೋವುಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ), ಅಂದರೆ ಹಸುಗಳು, ಕರುಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತುಗಳಿಗೆ ವಾಸಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ಅಭಯಾರಣ್ಯ.
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಗೋಶಾಲೆಯನ್ನು ರಾಜಾ ರಾವ್ ಯುಧಿಷ್ಟರ್ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರು ರೇವಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಗೋಶಾಲೆಗಳಿವೆ.
೧೮೮೨ ರಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಗೌರಾಕ್ಷಿಣಿ ಸಭೆ (ಗೋ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸಮಾಜ) ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಚಳವಳಿಯು ಉತ್ತರ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳ, ಬಾಂಬೆ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಿಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡಿತು. ಸಂಘಟನೆಯು ಅಲೆದಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಹಸುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಗೌಶಾಲಾ ಎಂಬ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಿತು. ಚಾರಿಟಬಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ಗಳು ಉತ್ತರ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಅಕ್ಕಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು, ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಗೌಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಮರು-ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದವು. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦,೦೦೦ ವರೆಗೆ ಸಹಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು, ಗೋಹತ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ೧೮೮೦ ಮತ್ತು ೧೮೯೩ ರ ನಡುವೆ ನೂರಾರು ಗೋಶಾಲೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ಪಥ್ಮೇದ ಗೋಧಾಮವು ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗೌಶಾಲವಾಗಿದ್ದು, ದಕ್ಷಿಣ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಪಥ್ಮೇಡಾ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ೮೫೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಸುಗಳನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸರ್ಕಾರದ ಅನುದಾನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ನಂತರ, ೨೦೧೪ ಮತ್ತು ೨೦೧೬ ರ ನಡುವೆ ಭಾರತವು ಗೋಶಾಲೆಗಳಿಗಾಗಿ ₹೫.೮ ಬಿಲಿಯನ್ (US$೭೬ ಮಿಲಿಯನ್) ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದೆ.
ಅನುತ್ಪಾದಕ ಹಸುಗಳನ್ನು ಕಸಾಯಿಖಾನೆಗೆ ಕಳುಹಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು, ಸರ್ಕಾರವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೋಕುಲ್ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ೨೦೧೪ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಇದು ನಿವೃತ್ತ ಹಸುಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ[೧]. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ದೈಹಿಕ ತ್ಯಾಜ್ಯದಿಂದ ಬರುವ ಆದಾಯವು ಅವುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಪಾವತಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೇ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರವು ಗೋಶಾಲೆಗಳ ಕುರಿತು ಉದ್ಘಾಟನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ವಿವಿಧ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಗೋಮೂತ್ರ ಮತ್ತು ಗೋಮಯಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಗೌಶಾಲಾ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ನೀತಿ ಆಯೋಗವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ[೨].
ಆದಾಯದ ಇತರ ಮೂಲಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಲು ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ಲಾಸ್ಟರ್ ಮಾಡಿದ ಹಸುವಿನ ಕೇಕ್. ಗೋಶಾಲೆಗೆ ದೇಣಿಗೆಯೇ ಆದಾಯದ ಮೂಲ. ಕೆಲವು ಗೋಶಾಲೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆದಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಯೋಗ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.