ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್
1920 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್, ಜಮ್ಮು.
ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮಾಹಿತಿ
ಜನನ1912
ಹಮೀರ್ಪುರ್ ಸಿಧರ್, ಜಮ್ಮು, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಈಗ - ಜಮ್ಮು ಕಾಶ್ಮೀರ (ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ)
ಮೂಲಸ್ಥಳಜಮ್ಮು
ಮರಣ4 February 2004(2004-02-04) (aged 91–92)
ಲಾಹೋರ್, ಪಂಜಾಬ್, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ
ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿಜನಪದ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಗಝಲ್
ವೃತ್ತಿಗಝಲ್ ಮತ್ತು ಜನಪದ ಗಾಯಕಿ
ಸಕ್ರಿಯ ವರ್ಷಗಳು1921 – 2004
L‍abelsರೇಡಿಯೋ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ
ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ

ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್ ( ಪಂಜಾಬಿ, ಉರ್ದು: ملكہ پکھراج ) (1912 – 2004) ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಗಝಲ್ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಗಾಯಕಿ.[೧] ಆಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಮಲಿಕಾ", ಅಂದರೆ "ರಾಣಿ" ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.[೨][೩] ಹಫೀಜ್ ಜಲಂಧ್ರಿಯವರ ನಜ್ಮ್ ಹಾಡು, ಅಭಿ ತೌ ಮೈನ್ ಜವಾನ್ ಹೂನ್ ("ನಾನು ಇನ್ನೂ ಚಿಕ್ಕವನಾಗಿದ್ದೇನೆ") ಗಾಗಿ ಅವರು ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು, ಇದನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೂ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಆನಂದಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೪] ಆಕೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಲೋ ಫಿರ್ ಬಸಂತ್ ಆಯಿ, ಕುಲಿ ಕುತುಬ್ ಅವರ ಪಿಯಾ ಬಾಜ್ ಪಿಯಾಲಾ ಪಿಯಾ ಜೇ ನಾ, ಮತ್ತು ಫೈಜ್ ಅಹ್ಮದ್ ಫೈಜ್ ಅವರ ಮೇರೆ ಕತಿಲ್ ಮೇರೆ ದಿಲ್ದಾರ್ ಮೇರೆ ಪಾಸ್ ರಹೋ .[೫]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್ ಅವರು ಹಮೀರ್‌ಪುರ ಸಿಧರ್‌ನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಸಂಗೀತಗಾರರ ಸಿಂಗರ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.[೬] ಅಖ್ನೂರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾದಿ ಬಾಬಾ ರೋಟಿ ರಾಮ್ 'ಮಜ್ಜೂಬ್' ಅವರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ "ಮಲಿಕಾ" ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಗಾಯಕಿ-ನರ್ತಕಿಯಾಗಿದ್ದ ಆಕೆಯ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನಿಂದ ಪುಖ್ರಾಜ್ (ಹಳದಿ ನೀಲಮಣಿ ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.[೭][೮]

ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಾಯಕ ಉಸ್ತಾದ್ ಬಡೇ ಗುಲಾಂ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಅವರ ತಂದೆ ಉಸ್ತಾದ್ ಅಲಿ ಬಕ್ಷ್ ಕಸೂರಿ ಅವರಿಂದ ಮಲಿಕಾ ಪುಖ್ರಾಜ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಗೀತ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೯]

ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಒಂಬತ್ತನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಜಮ್ಮುವಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಹರಿ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಗಾಯನ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಆಕೆಯ ಧ್ವನಿಯಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದರು, ಅವರು ತಮ್ಮ ದರ್ಬಾರ್ನಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಆಸ್ಥಾನದ ಗಾಯಕಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು.[೧೦][೧೧] ಅವರು ಇನ್ನೂ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಗಾಯಕಿಯಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು.[೮]

ಅವರು 1940 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೃತ್ತಿಪರ ಗಾಯಕಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು 1947 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ಅವರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಲಾಹೋರ್‌ಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ರೇಡಿಯೊ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್, ಲಾಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಕ ಕೇಲ್ ಖಾನ್ ಅವರ ರೇಡಿಯೊ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೧೨] ಅವರ ಧ್ವನಿಯು 'ಬೆಟ್ಟಗಳ ಜಾನಪದ ಹಾಡು' ಗಳಿಗೆ (ಪಹರಿ ಹಾಡುಗಳು) ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾಗಿವೆ.[೧೩]

1980 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ಪ್ರೈಡ್ ಆಫ್ ಪರ್ಫಾರ್ಮೆನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೩] 1977 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು 1947 ರಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆಯವರೆಗೂ ಹಾಡಿದ್ದ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ತನ್ನ ಸುವರ್ಣ ಮಹೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 'ಲೆಜೆಂಡ್ ಆಫ್ ವಾಯ್ಸ್' ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.[೧೪] ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸಾಂಗ್ ಸಾಂಗ್ ಟ್ರೂ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೩]

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್ ಅವರು ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಶಬ್ಬೀರ್ ಹುಸೇನ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಗಾಯಕಿ ತಾಹಿರಾ ಸೈಯದ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಆರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.[೧೫][೧೬]

ಸಾವು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಲಿಕಾ ಪುಖರಾಜ್ 4 ಫೆಬ್ರವರಿ 2004 ರಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಲಾಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.[೩] ಆಕೆಯ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯು ಪಶ್ಚಿಮ ಕಾಲುವೆ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭವು ಅವರ ಹಿರಿಯ ಮಗನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು.[೩]

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. https://dailytimes.com.pk/254607/malika-pukhraj-a-strong-unique-and-tuneful-voice/. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  2. SP Sharma (8 March 2017). "Forgotten Melody Queen?". The Statesman. Retrieved 7 July 2022.
  3. ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ ೩.೪ ೩.೫ ೩.೬ Amjad Parvez (19 June 2018). "Malika Pukhraj — a strong, unique and tuneful voice". Daily Times (newspaper). Archived from the original on 17 ಫೆಬ್ರವರಿ 2022. Retrieved 7 July 2022.Amjad Parvez (19 June 2018). "Malika Pukhraj — a strong, unique and tuneful voice" Archived 2022-02-17 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. Daily Times (newspaper). Retrieved 7 July 2022.
  4. "Abhi tau mein jawan hoon" song on YouTube by Malika Pukhraj Uploaded 10 May 2010. Retrieved 7 July 2022
  5. Irfan Aslam (13 June 2021). "NON-FICTION: A WOMAN AHEAD OF HER TIMES". Dawn (newspaper). Retrieved 7 July 2022.
  6. Prof RL Kaul, Kashmir and Jammu: A History pub Jammu: Indar V Press, 1955, p. 102
  7. Malika Pukhraj Dawn (newspaper), Retrieved 7 July 2022
  8. ೮.೦ ೮.೧ [೧] Profile of Malika Pukhraj on tripod.com website. Retrieved 7 July 2022
  9. Cite news|url=https://www.geo.tv/latest/55368-death-anniversary-of-malika-pukhraj-observed%7Ctitle=Death anniversary of Malika Pukhraj observed|work=Geo TV
  10. "Malika Pukhraj lived here in Jammu". The Dispatch. July 3, 2021. Archived from the original on ಡಿಸೆಂಬರ್ 6, 2022. Retrieved ಫೆಬ್ರವರಿ 14, 2023.
  11. "Unparalleled queen of gayaki". The Hindu. Archived from the original on 23 June 2004. Retrieved 7 July 2022.
  12. "Her Swan Song". Caravan Magazine. December 4, 2021.
  13. "15th death anniversary of Malika Pukhraj observed". Radio Pakistan website. 4 February 2019. Archived from the original on 20 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2022. Retrieved 7 July 2022.
  14. ೧೪.೦ ೧೪.೧ Wajiha Naqvi (18 June 2021). "Mallikas of yesteryear". HIMAL SOUTHASIAN magazine. Retrieved 7 July 2022.
  15. ೧೫.೦ ೧೫.೧ ೧೫.೨ Profile of Malika Pukhraj Dawn (newspaper), Published 4 February 2013. Retrieved 7 July 2022
  16. Tahira Syed 'Profile' on YouTube Uploaded 9 January 2012. Retrieved 7 July 2022

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]