ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್

ಪರ್ಷಿಯಾದ ಇಮ್ಮಡಿ ಸೈರಸ್ (Old Persian: 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁 Kūruš; c. 600 – 530 BC),^{[lower-alpha ೧]} ನನ್ನು ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವರು ಪರ್ಷಿಯಾದ ಅಕ್ಯಾಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪಕರು.^[೧] ಮೂಲತಃ ಪೆರ್ಸಿಸ್ ನವರಾದ ಇವರು ಮೀಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅವರು ಮುಂಚೆ ಇದ್ದ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.^[೧] ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಹಲವು ರಾಜರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಭೂಮಿಯ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಇವರು ಸೃಷ್ಠಿಸಿದರು. .^[೧] ಅಕ್ಯಾಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತಾರ ಅತೀ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು ಡೇರಿಯಸ್ ಗ್ರೇಟ್ ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ. ಇವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಯೂರೂಪಿನಿಂದ ಸಿಂಧೂ ನದಿಯವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತ್ತು.

ಮೀಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಸೈರಸ್ ಲಿಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಿಯೋ-ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಕೀಮೆನಿಡ್ಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದನು. ಆತ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿದನು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಪ್ರಮುಖ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು "ಪ್ರತಿ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ವಿನಾಯಿತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಅಧೀನಕ್ಕೆ ತಂದವು" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಸೈರಸ್, ಕ್ರೈಸ್ತಪೂರ್ವ 530 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಸೈರ್ ದರ್ಯಾ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಅಲೆಮಾರಿ ಪೂರ್ವ ಇರಾನಿನ ಬುಡಕಟ್ಟು ಒಕ್ಕೂಟ ಮಸ್ಸಾಗೆಟೆ ಜೊತೆಗಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಮರಣಹೊಂದಿದನೆಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ^[೨] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಥೆನ್ಸ್ನ ಕ್ಸೆನೋಫೋನ್ ಸೈರಸ್ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸತ್ತಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಪಾಸರ್ಗಡೆ ನಗರಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು ಇದು ಅಕೇಮೆನಿಡ್ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು ಎಂದು ಕೆಲವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ.^{[lower-alpha ೨]} ಅವನ ನಂತರ ಅವನ ಮಗ ಎರಡನೇ ಕ್ಯಾಂಬಿಸೆಸ್ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದನು. ಅವನ ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕಾ ದಂಡಯಾತ್ರೆಗಳು ಈಜಿಪ್ಟ್, ನುಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಸೈರೆನಿಕಾಗಳನ್ನು ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕೆಳಗೆ ತರಲು ಕಾರಣವಾದವು.

ಗ್ರೀಕರು ಆತನನ್ನು ಸೈರಸ್ ದಿ ಎಲ್ಡರ್ (κύρος Πρεσβύτερος Khros ho Pressbäteros′) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಸೈರಸ್ ಅವರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಜನರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಅವರ ಅಭ್ಯಾಸದ ನೀತಿಯ ಕಾರಣ ಸಮಕಾಲೀನ ವಿದ್ವಾಂಸರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಅಕೇಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸತ್ರಾಪ್ಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪಸರ್ಗಾದೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಇದು ಆಡಳಿತಗಾರರು ಮತ್ತು ಪ್ರಜೆಗಳ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು.

ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಮೇಲೆ ಪರ್ಷಿಯನ್ ವಿಜಯದ ನಂತರ ಸೈರಸ್ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯ ಶಾಸನವನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದನು. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವನು ಯಹೂದಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಮೂಲದ ಯೆಹೂದಿ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಮರಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದನು . ಈತ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸೆರೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದನು. ಆತನನ್ನು ಹೀಬ್ರೂ ಬೈಬಲ್ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಿಯಾನ್ಗೆ ಮರಳಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡುವಲ್ಲಿ ಆತನ ಪಾತ್ರದಿಂದಾಗಿ ಯೆಹೂದಿ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಈತನಿಗೆ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸೈರಸ್ ಯೆಹೂದ್ ಮೆಡಿನಾಟ ನಗರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಯೆಹೂದಿಗಳು ಮರಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ತರುವಾಯ ಜೆರುಸಲೆಮ್ನಲ್ಲಿ ಯೆಹೂದಿಗಳ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಜೆರುಸಲೇಂನ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಮುತ್ತಿಗೆಯಿಂದ ನಾಶವಾಯಿತು. ಯೆಶಾಯ 45:1 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಬೈಬಲ್ನ ಮೆಸ್ಸಿಹ್ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸೈರಸ್ನನ್ನು ಯೆಹೋವನು ಅಭಿಷೇಕಿಸಿದನು. ಈ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪೂಜ್ಯನಾಗಿರುವ ಏಕೈಕ ಯಹೂದ್ಯರಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅವನು.^[೩]

ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪ್ರಪಂಚಗಳೆರಡರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ಅವರ ಪ್ರಭಾವದ ಜೊತೆಗೆ ಸೈರಸ್ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಕೀಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಅಥೆನ್ಸ್ನವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಗ್ರೀಕರು ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಪರ್ಷಿಯನ್ ವರ್ಗದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಆದಂತೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಅಕೇಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಸೈರಸ್ ಇರಾನಿನ ರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು-ಅಕೇಮೆನೀಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಝೋರಾಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಚೀನಾವರೆಗೂ ಹರಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಅವರು ಇರಾನ್ ನ ಒಂದು ಆರಾಧನಾ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಪಸರ್ಗಡೆಯಲ್ಲಿನ ಸೈರಸ್ನ ಸಮಾಧಿ ದೇಶದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಗೌರವದ ತಾಣವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.^[೪]

ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರ

ಸೈರಸ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆಯ ಹೆಸರು κύρος (ಕಿರೋಸ್) ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದು ಸ್ವತಃ ಹಳೆಯ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಹೆಸರು ಕುರುಸ್ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ.[21] ಈ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಅದರ ಅರ್ಥವನ್ನು ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಗಳ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಸಿಟೆಸಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಪ್ಲುಟಾರ್ಕ್, ಸೈರಸ್ಗೆ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ (ಕುರೋಸಾ) ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು "ಸೂರ್ಯನಂತೆ" ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಲಾಗಿದೆ (ಖುರ್ವಾಶಾ), ಸೂರ್ಯ, ಖೋರ್ ಎಂಬ ಪರ್ಷಿಯನ್ ನಾಮಪದಕ್ಕೆ ಅದರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ,-ವಾಶ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತಿರೂಪದ ಪ್ರತ್ಯಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕಾರ್ಲ್ ಹಾಫ್ಮನ್ ಅವರು ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಮೂಲದ "ಅವಮಾನಿಸುವುದು" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಅನುವಾದವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಕಾರ, "ಸೈರಸ್" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥ "ಮೌಖಿಕ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಶತ್ರುವನ್ನು ಅವಮಾನಿಸುವವನು" ಎಂದಾಗಿದೆ.^[೫] ಮತ್ತೊಂದು ಸಂಭಾವ್ಯ ಇರಾನಿನ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯು ಕುರ್ದಿಶ್ ಕುರ್ (ಮಗ, ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗ) ಅಥವಾ ಒಸ್ಸೆಟಿಯನ್ ಐ-ಗುರ್-ಉನ್ (ಹುಟ್ಟುವುದು) ಮತ್ತು ಕುರ್ (ಯಂಗ್ ಬುಲ್) ಅನ್ನು ಹೋಲುವ "ಚಿಕ್ಕವನು, ಮಗು" ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ, ಸೈರಸ್ನ ಹೆಸರನ್ನು Корош (Kūroş, kuːˈɾoʃ ಎಂದು ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೈಬಲ್ನಲ್ಲಿ, ಆತನನ್ನು ಹೀಬ್ರೂ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕೋರೆಶ್ (κορσ) ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೬] ಸೈರಸ್ ಕಯಾನಿಯನ್ ರಾಜವಂಶ ಪೌರಾಣಿಕ ಪರ್ಷಿಯನ್ ರಾಜ ಕೇ ಖೋಸ್ರೋ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಷಾನಮೇಹ್ ಪಾತ್ರ ಎಂದು ಕೆಲವು ಪುರಾವೆಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.^[೭]

ಆದಾಗ್ಯೂ ಸೈರಸ್ ಅಥವಾ ಕ್ಯಾಂಬಿಸೆಸ್ ಎರಡೂ ಇರಾನಿನ ಹೆಸರುಗಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಸೈರಸ್ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಎಲಾಮೈಟ್ ಎಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಎಲಾಮೈಟ್ನ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಹೆಸರು "ಆರೈಕೆಯನ್ನು ನೀಡುವವನು" ಎಂದರ್ಥ.^[೮] ಒಂದು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಎಲಾಮೈಟ್ ಹೆಸರುಗಳು-us ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಬಹುದಾದರೂ, ಯಾವುದೇ ಎಲಾಮೈಟ್ನ ಪಠ್ಯಗಳು ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಉಚ್ಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ-ಕೇವಲ ಕುರಾಸ್ ಮಾತ್ರ ಇವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ ಹಳೆಯ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಹೆಸರುಗಳು-ಆಸ್ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಲು ಅನುಮತಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮಾತನಾಡುವವರು ಮೂಲ ಕುರಾಸ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಕರಣದ ಸರಿಯಾದ ರೂಪವಾದ ಕುರುಸ್ ಆಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಎಲಮೈಟ್ ಲೇಖಕರು ಮೂಲ ಕುರಾಸ್ ಅನ್ನು ಕುರುಸ್ ಆಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಎರಡೂ ರೂಪಗಳು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗಿದ್ದವು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕುರಾಸ್ ಬಹುಶಃ ಮೂಲ ರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ವಿದ್ವಾಂಸರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೆಂದರೆ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ಪೂರ್ವ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ವಾಯುವ್ಯ ಭಾರತದ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಕುರು ಮತ್ತು ಕಂಬೋಜ ಕೂಲಿ ಸೈನಿಕರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಕುರುಸ್ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯ ಮೂಲದ್ದಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.^[೯]^{[lower-alpha ೩]}

ಇರಾನಿನ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಅಕೀಮೆನಿಡ್ ರಾಜವಂಶದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಬಹುಶಃ ಕ್ರಿ. ಪೂ. 9ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ಈ ರಾಜವಂಶದ ನಾಮಸೂಚಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಅಕೀಮೆನೆಸ್ (ಹಳೆಯ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಹಕ್ಸಾಮಾನೀಸ್ನಿಂದ).ಈ ರಾಜವಂಶದ ಒಂಬತ್ತನೇ ರಾಜನಾದ ಡೇರಿಯಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್, ಅವನ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿ, "ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ನಮ್ಮನ್ನು ಅಕೇಮೆನೀಡ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು. ಅಕೀಮೆನೆಸ್ ಇರಾನ್ ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಸುಮಾಶ್ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ನಂತರ ಟಿಸ್ಪೆಸ್ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದನು. ಅವನು ಅನ್ಶಾನ್ ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ "ಅನ್ಷಾನ್ನ ರಾಜ" ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆದನು ಮತ್ತು ಪಾರ್ಸ್ ಅನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ತನ್ನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು. ಪ್ರಾಚೀನ ದಾಖಲೆಗಳು ಟಿಸ್ಸ್ಪೆಸ್ಗೆ ಮೊದಲನೇ ಸೈರಸ್ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದನೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಆತ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ನಂತರ "ಅನ್ಷಾನ್ನ ರಾಜ" ನಾಗಿದ್ದನು. ಒಂದನೇ ಸೈರಸ್ಗೆ ಒಬ್ಬ ಸಹೋದರನಿದ್ದನು. ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ಅರಿಯಾರಾಮ್ನೆಸ್ ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೧]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಸೈರಸ್ ಕ್ರಿ. ಪೂ. 600-599 ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅನ್ಷಾನ್ನ ರಾಜ ಒಂದನೇ ಕ್ಯಾಂಬಿಸೆಸ್ ಮತ್ತು ಮೀಡಿಯಾದ ರಾಜ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ನ ಮಗಳಾದ ಮ್ಯಾಂಡೇನ್ಗೆ ಜನಿಸಿದನು.

ಇಮ್ಮಡಿ ಸೈರಸ್ನ ಅಜ್ಜ ಮೊದಲ ಸೈರಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ತಂದೆ ಕ್ಯಾಂಬಿಸಿಸ್. ಅವರ ಮುತ್ತಜ್ಜ ತೈಪ್ಸೆಸ್ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸೈರಸ್ ಕ್ಯಾಸಂದಾನೆಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾದನು ^{[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]}ಇವರಿಗೆ ಎರಡು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಮೂವರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಜನಿಸಿದರು. ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರು ಕ್ಯಾಂಬಿಸಿಸ್ ೨, ಬಾರ್ದಿಯ. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರು ಅಟೋಸ್ಸಾ, ಅರ್ಟಿಸ್ಟೋನ್, ರೊಕ್ಸಾನೆ ^{[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]}^{[citation needed]} ಸೈರಸ್ಸನ್ನು ಬಿಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಜೀವ ಬಿಡುವುದೇ ಸುಲಭ ಎಂದು ಕ್ಯಾಸಂದಾನೆ ಹೇಳಿದ ದಾಖಲೆ ಇದೆ ^[೧೩] ಆಕೆಯ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶೋಕಾಚರಣೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೪]

ನಬೋನಿದಸ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಪ್ರಕಾರ ಆಕೆಯ ಸಾವಿಗೆ ಇಮ್ಮಡಿ ಸೈರಸ್ ಆರು ದಿನ(೫೩೮ ಬಿ.ಸಿಯ ೨೧-೨೬ ಮಾರ್ಚನವರೆಗೆ ಶೋಕಾಚರಣೆ ಮಾಡಿದನು .^[೧೫] ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಸೈರಸ್ ಪಸರಗದೆಯಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಪತಿಯಾದನು.

ದಂತಕತೆಗಳು:

ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ಸೈರಸ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನದ ಪೌರಾಣಿಕ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ, ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ ಎರಡು ಪ್ರವಾದಿಯ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ನಂತರ ಫಲ ನೀಡುವ ಬಳ್ಳಿಗಳ ಸರಣಿಯು ಅವನ ಮಗಳು ಮ್ಯಾಂಡನ್ನ ಸೊಂಟದಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು ಮತ್ತು ಇಡೀ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆವರಿಸಿತು. ಅವನ ಮೊಮ್ಮಗ ಒಂದು ದಿನ ದಂಗೆ ಏಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ರಾಜನಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯಾಗಿ ಅವನ ಸಲಹೆಗಾರರು ಇವುಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೈರಸ್ನ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದ ಮ್ಯಾಂಡೇನ್ಳನ್ನು ಮಗುವನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಎಕ್ಬಾಟಾನಾ ನನ್ನು ಕರೆಸಿದ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್. ಅವನ ಸೇನಾಧಿಪತಿ ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ನ ಕುರುಬರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಮಿಥ್ರಾಡೇಟ್ಸ್ಗೆ ವಹಿಸಿಕೊಟ್ಟನು. ಅವನು ಮಗನನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗನನ್ನು ಸಾಯುತ್ತಿರುವ ಶಿಶು ಸೈರಸ್ ಆಗಿ ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ನ ಬಳಿ ಬಿಟ್ಟು ಹೋದನು.^[೧೬] ಸೈರಸ್ ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಆದರೆ ಅವನು 10 ನೇ ವಯಸ್ಸನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ, ಬಾಲ್ಯದ ಆಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸೈರಸ್ನ ಆಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಉತ್ತಮ ಕುಲದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಹೊಡೆದನು. ಕುರುಬನ ಮಗನು ಅಂತಹ ಕೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿರುವುದು ಕೇಳಿರದ ಕಾರಣ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ ಆ ಹುಡುಗನನ್ನು ತನ್ನ ಆಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು ಅವನನ್ನು ಮತ್ತು ಅವನ ದತ್ತು ಪಡೆದ ತಂದೆಯನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದನು. ಕುರುಬನ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಗೆಯ ನಂತರ, ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ ತನ್ನ ಜೈವಿಕ ಪೋಷಕರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸಲು ಸೈರಸ್ನನ್ನು ಪರ್ಷಿಯಾಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದನು.^[೧೭] ಆದಾಗ್ಯೂ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ನ ಮಗನನ್ನು ಕರೆಸಿ ಅವನನ್ನು ತುಂಡುಗಳಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಿ, ಆಹಾರದ ಜೊತೆಗೆ ಬೇಯಿಸಿದನು. ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಔತಣಕೂಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ತಿನ್ನುವಂತೆ ತನ್ನ ಸಲಹೆಗಾರ ಹಾರ್ಪಗಾಸನನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸಿದನು. ಊಟದ ನಂತರ ಅಸ್ಟ್ಯಾಜಸ್ನ ಸೇವಕರು ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ಸಿನ ಅವನ್ ಮಗನ ತಲೆಯನ್ನು, ಕೈಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಪ್ಲ್ಯಾಟರ್ಗಳ ಮೇಲೆ ತಂದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನು ತನ್ನ ಅಜಾಗರೂಕ ನರಭಕ್ಷಕತೆಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡನು.

ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು

ಮಧ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ

ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಕ್ರಿ. ಪೂ. 559ರಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಾಸನಕ್ಕೆ ಬಂದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಸೈರಸ್ ಇನ್ನೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ತನ್ನ ಪೂರ್ವಜರಂತೆ, ಸೈರಸ್ ಮೀಡಿಯನ್ ಅಧಿಪತ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಮೀಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕೊನೆಯ ರಾಜ ಮತ್ತು ಸೈರಸ್ನ ಅಜ್ಜನಾದ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಲಿಡಿಯನ್ ಗಡಿಯಿಂದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಥಿಯನ್ನರು ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯನ್ನರ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳವರೆಗೆ ಹಿಂದಿನ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗವನ್ನು ಆಳಿರಬಹುದು. ^{[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]}^{[citation needed]}

ನಬೋನಿಡಸ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಪ್ರಕಾರ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ ಎಂಬ "ಅನ್ಸಾನ್ನ ರಾಜ" ಸೈರಸ್ ವಿರುದ್ಧ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದನು. ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಹೆರೊಡೋಟಸ್ನ ಪ್ರಕಾರ ಸೈರಸ್ನನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ ಅನ್ನು ಮೀಡಿಯನ್ ಸೈನ್ಯದ ಅಧಿಪತ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದನೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ ಸೈರಸ್ನನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಅಧಿಪತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಅವನ ದಂಗೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದನು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಕುಲೀನರು ಮತ್ತು ಸೈನ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ ಸೈರಸ್ಸಿನ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದನು . ಈ ದಂಗೆಯನ್ನು ನಬೋನಿಡಸ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ದೃಢಪಡಿಸಿದೆ. ಈ ಯುದ್ಧವು ಕನಿಷ್ಠ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಯುದ್ಧವು ಎಕ್ಬಾಟಾನಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಬೋನಿಡಸ್ನ 7ನೇ ವರ್ಷದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಸೈರಸ್ನ ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಜ್ಜಿಯನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.^[೧೮] ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ಮತ್ತು ಸಿಟಿಸಿಯಸ್ ಪ್ರಕಾರ, ಸೈರಸ್ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ನ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅವನ ಮಗಳು ಅಮೈಟಿಸ್ಳನ್ನು ವಿವಾಹವಾದನು. ಈ ಮದುವೆಯು ಬ್ಯಾಕ್ಟ್ರಿಯನ್ನರು, ಪಾರ್ಥಿಯನ್ನರು ಮತ್ತು ಸಾಕಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸಾಮಂತರನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿತು.^[೧೯] ಸೈರಸ್ ಸಹ ಕ್ರಿ.ಪೂ ೫೪೬-೫೩೯ ರ ತನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೋಗ್ಡಿಯಾ ಅಧೀನಗೊಳಿಸಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡನು ಎಂದು ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.

ಆಸ್ಟಿಯೇಜ್ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿದಾಗ ಆತನ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಂತರು (ಸೈರಸ್ನ ಅನೇಕ ಸಂಬಂಧಿಕರು ಸೇರಿದಂತೆ) ಸೈರಸ್ಸಿನ ಅಧೀನರಾದರು. ಮಾದಿಯರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಸಾ ನಗರ-ರಾಜ್ಯದ ರಾಜನಾಗಿದ್ದ ಅವನ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಅರ್ಸಮೇಸ್ ತನ್ನ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಕುಟುಂಬದೊಳಗಿನ ಅಧಿಕಾರದ ಈ ವರ್ಗಾವಣೆಯು ಸುಗಮವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಸೈರಸ್ನ ಅಧಿಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಸಮೇಸ್ ಪಾರ್ಸಾದ ನಾಮಮಾತ್ರದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು ಒಬ್ಬ ರಾಜನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರಾಜಕುಮಾರ ಅಥವಾ ಮಹಾ ಡ್ಯೂಕ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಸೈರಸ್ನ ಎರಡನೇ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ ಅವನ ಮಗ ಹಿಸ್ಟಾಸ್ಪೆಸ್ನನ್ನು ನಂತರ ಪಾರ್ಥಿಯಾ ಮತ್ತು ಫ್ರೈಗಿಯಾದ ಕ್ಷತ್ರಪನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಮಹಾ ಸೈರಸ್ ಪಾರ್ಸಾ ಮತ್ತು ಅನ್ಷಾನ್ ಎಂಬ ಅವಳಿ ಅಕೀಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಪರ್ಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿದನು. ಸೈರಸ್ನ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರ ಮರಣದ ನಂತರ ತನ್ನ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ ಡೇರಿಯಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಪರ್ಷಿಯಾದ ಶಹಾನ್ಶಾಹ್ ಆಗುವುದನ್ನು ನೋಡಲು ಅರ್ಸಾಮ್ಸ್ ಬದುಕಿದ್ದನು. ಸೈರಸ್ನ ಮೀಡಿಯಾದ ವಿಜಯವು ಅವನ ಯುದ್ಧಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿತ್ತು.

ಲಿಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮೈನರ್

ಲಿಡಿಯನ್ ವಿಜಯದ ನಿಖರವಾದ ದಿನಾಂಕಗಳು ತಿಳಿದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಸೈರಸ್ನಿಂದ ಮಾಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಉರುಳಿಸುವ (ಕ್ರಿ. ಪೂ. 550) ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ (ಕ್ರಿ. ನಬೋನಿಡಸ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಕೆಲವು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಕ್ರಿ. ಪೂ. 547 ಅನ್ನು ವಿಜಯದ ವರ್ಷವೆಂದು ನೀಡುವುದು ಹಿಂದೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಲಿಡಿಯನ್ನರು ಮೊದಲು ಕಪ್ಪಡೋಸಿಯದ ಅಕೀಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪೆಟೇರಿಯಾ ನಗರದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು. ಲಿಡಿಯಾ ಕ್ರೋಸಸ್ ರಾಜನು ನಗರವನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿ ಅದರ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಗುಲಾಮರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಪರ್ಷಿಯನ್ನರು ಲಿಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಅಯೋನಿಯಾದ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ತಮ್ಮ ಆಡಳಿತಗಾರನ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಏಳಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಸೈರಸ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ವಿಧಿಸಿ ಲಿಡಿಯನ್ನರ ವಿರುದ್ಧ ದಂಡೆತ್ತಿ, ತನ್ನ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವಾಗ ತನ್ನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡನು. ಪಟೇರಿಯಾ ಕದನವು ಬಹಳ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ರಾತ್ರಿಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಭಾರೀ ಸಾವುನೋವುಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಮರುದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಕ್ರೋಸಸ್ ಸಾರ್ಡಿಸ್ ಹಿಂತಿರುಗಿದನು.^[೨೦]

ಸಾರ್ಡಿಸ್ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಕ್ರೋಯೆಸಸ್ ತನ್ನ ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಲಿಡಿಯಾಕ್ಕೆ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲು ವಿನಂತಿಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಚಳಿಗಾಲದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಒಗ್ಗೂಡುವ ಮೊದಲೇ ಮಹಾನ್ ಸೈರಸ್ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಲಿಡಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಸಾರ್ಡಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಕ್ರೊಯ್ಸಸ್ನನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದನು. ಇಬ್ಬರು ಆಡಳಿತಗಾರರ ನಡುವಿನ ಅಂತಿಮ ಥೈಮ್ಬ್ರಾ ಕದನಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ಮೊದಲು ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ ತನ್ನ ಡ್ರೊಮೆಡರಿಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಯೋಧರ ಮುಂದೆ ಇರಿಸಲು ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದನು-ಡ್ರೊಮೆಡಾರಿಯ ವಾಸನೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಲಿಡಿಯನ್ ಕುದುರೆಗಳು ತುಂಬಾ ಭಯಭೀತರಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಅಂದಾಜಾಗಿತ್ತು . ಈ ತಂತ್ರವು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಲಿಡಿಯನ್ ಅಶ್ವಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಲಾಯಿತು. ಸೈರಸ್ ಕ್ರೊಯಿಸಸ್ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಸೈರಸ್ ಕ್ರಿ. ಪೂ. 546ರಲ್ಲಿ ಲಿಡಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಸಾರ್ಡಿಸ್ನ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡನು. ಹೆರೊಡೋಟಸ್ನ ಪ್ರಕಾರ ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಕ್ರೋಸಸ್ನ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಸಲಹೆಗಾರನಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡನು. ಆದರೆ ಈ ದಾಖಲೆ ಸಮಕಾಲೀನ ನಬೋನಿಡಸ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ನ ಕೆಲವು ಅನುವಾದಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಲಿಡಿಯಾದ ರಾಜನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ.^[೨೧]

ರಾಜಧಾನಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಮೊದಲು, ಕ್ರಿ. ಪೂ. 546ರಲ್ಲಿ ಕಮಜೀನ್ ಅನ್ನು ಪರ್ಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ, ಕ್ರೊಯಿಸಸ್ನ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ಪರ್ಷಿಯಾಗೆ ಕಳುಹಿಸಲು ಪಾಕ್ಟ್ಯಾಸ್ ಎಂಬ ಲಿಡಿಯನ್ ಅನ್ನು ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ವಹಿಸಿಕೊಂಡನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸೈರಸ್ನ ನಿರ್ಗಮನದ ನಂತರ ಪ್ಯಾಕ್ಟ್ಯಾಸ್ ಕೂಲಿ ಸೈನಿಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಲಿಡಿಯಾ, ಟಬಾಲಸ್ನ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಕ್ಷತ್ರಪನ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಎದ್ದನು. ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ಸೇನಾಧಿಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಮಜರೆಸ್ನನ್ನು ದಂಗೆಯನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಪಾಕ್ಟ್ಯರನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದನು. ಮಜಾರೆಸ್ ಆಗಮಿಸಿದ ನಂತರ, ಪ್ಯಾಕ್ಟ್ಯಾಸ್ ಅವರು ಅಯೋನಿಯಾಗೆ ಓಡಿಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೆಚ್ಚು ಕೂಲಿ ಸೈನಿಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮಝಾರೆಸ್ ತನ್ನ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಗ್ರೀಕ್ ದೇಶಕ್ಕೆ ಮುನ್ನಡೆಸಿದನು ಮತ್ತು ಮೆಗ್ನೀಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಪ್ರೀನ್ ನಗರಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಪಾಕ್ಟ್ಯಾಸ್ನ ಭವಿಷ್ಯವು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸೆರೆಹಿಡಿದ ನಂತರ, ಅವನನ್ನು ಬಹುಶಃ ಸೈರಸ್ನ ಬಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆಗೊಳಗಾದ ನಂತರ ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು.

ಮಜಾರೆಸ್ ಏಷ್ಯಾ ಮೈನರ್ ವಿಜಯವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದನು . ಆದರೆ ಅಯೋನಿಯಾದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾತ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಮರಣಹೊಂದಿದನು. ಸೈರಸ್, ಮಜಾರೆಸ್ನ ಏಷ್ಯಾ ಮೈನರ್ ವಿಜಯವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ನನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಗ್ರೀಕರು ತಿಳಿದಿರದ ವಿಧಾನವಾದ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದ ನಗರಗಳ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಮುರಿಯಲು ಮಣ್ಣಿನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹಾರ್ಪಾಗಸ್ ಲೈಸಿಯಾ, ಅಯೋಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾರಿಯಾ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಅವನು ಕ್ರಿ. ಪೂ. 542ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ವಿಜಯವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿ ಪರ್ಷಿಯಾಕ್ಕೆ ಮರಳಿದನು.^[೨೨]

ಪೂರ್ವದ ಅಭಿಯಾನಗಳು

ಲಿಡಿಯಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಸೈರಸ್ ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ. ಪೂ. 545ರಿಂದ ಕ್ರಿ. ಪೂ 540ರ ನಡುವೆ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡನು. ಸೈರಸ್ ಮೊದಲು ಗೆಡ್ರೋಸಿಯಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಅವನು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು ಮತ್ತು ಗೆಡ್ರೋಸಿಯಾದಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದನು. ಗೆಡ್ರೋಸಿಯಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವಿಫಲ ಪ್ರಯತ್ನದ ನಂತರ ಸೈರಸ್ ಬ್ಯಾಕ್ಟ್ರಿಯಾ, ಅರಾಕೋಸಿಯಾ, ಸೊಗ್ಡಿಯಾ, ಸಾಕಾ, ಚೋರಾಸ್ಮಿಯಾ, ಮಾರ್ಗಿಯಾನಾ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದ ಇತರ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದನು. ಕ್ರಿ. ಪೂ. 533ರಲ್ಲಿ, ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಹಿಂದೂಕುಶ್ ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಸಿಂಧೂ ನಗರಗಳಿಂದ ಕಪ್ಪವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದನು. ಹೀಗಾಗಿ, ಸೈರಸ್ ಬಹುಶಃ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಮಂತ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದನು. ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಅಶಾಂತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಗೆ ಮರಳಿದನು.

ನಿಯೋ-ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ

ಕ್ರಿ. ಪೂ. 540ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸೈರಸ್ ಎಲಾಮ್ ಮತ್ತು ಅದರ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಸೂಸಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ (ನಿಯೋ-ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ, ನಬೋನಿಡಸ್ ಹೊರಗಿನ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯಾದ ನಗರಗಳಿಂದ ಆರಾಧನಾ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಗೆ ತರಲು ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಸಂಘರ್ಷವು ಬಹುಶಃ 540 BC ಯ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿ. ಪೂ. 539ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು, ಸೈರಸ್ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ನ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಟೈಗ್ರಿಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ನದಿ ತೀರದ ನಗರವಾದ ಓಪಿಸ್ ಅಥವಾ ಅದರ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಓಪಿಸ್ ಕದನದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿದನು. ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಲಾಯಿತು. ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 10ರಂದು, ಸಿಪ್ಪರ್ ಅನ್ನು ಯಾವುದೇ ಯುದ್ಧವಿಲ್ಲದೆ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು, ಜನರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿರೋಧವಿರಲಿಲ್ಲ. ಸೈರಸ್ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯಾದ ಸೇನಾಧಿಪತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿ ಅವರ ಕಡೆಯಿಂದ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಸಶಸ್ತ್ರ ಮುಖಾಮುಖಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ಒಪಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿನ ನಂತರ ಸಿಪ್ಪರ್ಗೆ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದ ನಬೋನಿಡಸ್ ಬೊರ್ಸಿಪ್ಪಾಗೆ ಓಡಿಹೋದನು.^[೨೩]

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 12ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ಪರ್ಷಿಯನ್ ಜನರಲ್ ಗುಬಾರು ಅವರ ಪಡೆಗಳು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದವು. ಮತ್ತೆ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸೈನ್ಯಗಳಿಂದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿರೋಧವಿಲ್ಲದೆ, ಮತ್ತು ನಬೋನಿಡಸ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು.^[೨೪] ಈ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪರ್ಷಿಯನ್ನರು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಅನ್ನು ಮೀಡಿಯನ್ ದಾಳಿಯ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸಲು ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ರಾಣಿ ನಿಟೋಕ್ರಿಸ್ ಮುಂಚೆ ತೆಗೆದಿದ್ದ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬಳಸಿ, ಯೂಫ್ರಟಿಸ್ ನದಿಯನ್ನು ಕಾಲುವೆಯೊಳಗೆ ತಿರುಗಿಸಿದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟವು "ಮನುಷ್ಯನ ತೊಡೆಯ ಮಧ್ಯದ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ" ಕುಸಿಯಿತ., ಇದು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ನದಿಯ ತಳದ ಮೂಲಕ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ನಬೋನಿಡಸ್ ಬೊರ್ಸಿಪ್ಪಾದಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದನು ಮತ್ತು ಸೈರಸ್ಗೆ ಶರಣಾದನು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29ರಂದು ಸೈರಸ್ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ನಗರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು.^[೨೫]

ಸೈರಸ್ನ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಮೇಲಿನ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಮೊದಲು, ನಿಯೋ-ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯ ಜೊತೆಗೆ, ಸೈರಸ್ ಬಹುಶಃ ಅದರ ಉಪ-ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಿರಿಯಾ, ಜುಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಅರೇಬಿಯಾ ಪೆಟ್ರಿಯಾ ಸೇರಿದಂತೆ ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ಊಹೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಯಾವುದೇ ನೇರ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ.^[೨೬]^[೨೭]

ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ತನ್ನನ್ನು "ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ನ ರಾಜ, ಸುಮೆರ್ನ ರಾಜ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಗಳ ರಾಜನಾದ ಅಕ್ಕಡ್" ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸೈರಸ್ ಸಿಲಿಂಡರ್ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡನು. ಇದು ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಶಾಸನವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಮುಖ್ಯ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯನ್ ದೇವರು ಮರ್ದುಕ್ಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಎಸಗಿಲಾ ದೇವಾಲಯದ ಅಡಿಪಾಯದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಿಲಿಂಡರ್ನ ಪಠ್ಯವು ನಬೋನಿಡಸ್ ಅನ್ನು ದೈವದ್ರೋಹಿ ಎಂದು ಖಂಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಜಯಿಯಾದ ಸೈರಸ್ ಅನ್ನು ಮರ್ದುಕ್ ದೇವರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಸೈರಸ್ ಹೇಗೆ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯಾದ ನಾಗರಿಕರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದನು, ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡ ಜನರನ್ನು ಮರಳಿ ಕಳುಹಿಸಿದನು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಆರಾಧನಾ ಅಭಯಾರಣ್ಯಗಳನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿಲಿಂಡರ್ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಚಾರ್ಟರ್ನ ಒಂದು ರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದರೂ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊಸ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಮೆಸೊಪಟ್ಯಾಮಿಯಾದ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಘೋಷಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಆಚರಣೆ ಇದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ .^[೨೮]

ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ನ ಪ್ರಭುತ್ವವು ಜಗತ್ತು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕಂಡಿರದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿತು.^[೨೯] ಸೈರಸ್ನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಅಕೀಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ ಮೈನರ್ ವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧೂ ನದಿಯವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು.^[೨೬]

ಸಾವು

ಸೈರಸ್ನ ಸಾವಿನ ವಿವರಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ತನ್ನ ಪರ್ಸಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸಿಟಿಸಿಯಸ್ ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ಸಾವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನೆಂದು ಹೇಳುವ ಸುದೀರ್ಘವಾದ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ಇದು ಡರ್ಬಿಸ್ ಪದಾತಿದಳದಿಂದ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಎದುರಿಸುವಾಗ, ಇತರ ಸಿಥಿಯನ್ ಬಿಲ್ಲುಗಾರರು ಮತ್ತು ಅಶ್ವದಳ, ಭಾರತೀಯರು ಮತ್ತು ಅವರ ಯುದ್ಧ-ಆನೆಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಸಾಯ್ರಸ್ ತನ್ನ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣನಾದನು ಎನ್ನುತ್ತದೆ. ಆತನ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಘಟನೆಯು ಸಿರ್ ದರ್ಯಾ ನದಿಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನದ ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು.ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ಇತಿಹಾಸದ ವಿವರಣೆಯು ಎರಡನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ವಿವರವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ಹಣೆಬರಹವನ್ನು, ಆಧುನಿಕ ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನದ ಯುರೇಷಿಯನ್ ಸ್ಟೆಪ್ಪೆ ಪ್ರದೇಶಗಳ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಖ್ವಾರೆಜ್ಮ್ ಮತ್ತು ಕಿಜೈಲ್ ಕಮ್ಗಳ ದಕ್ಷಿಣ ಮರುಭೂಮಿಗಳ ಸಿಥಿಯನ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಒಕ್ಕೂಟವಾದ ಮಸ್ಸಾಗೆಟೆ ಜೊತೆಗಿನ ಭೀಕರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕಂಡನು. ಕ್ರೋಯೆಸಸ್ ಅವರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಅವರ ಸ್ವಂತ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಈ ಘಟನೆ ನಡೆಯಿತು. ಮಸ್ಸಾಗೆಟೆಯು ತಮ್ಮ ಉಡುಪು ಮತ್ತು ಜೀವನ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸಿಥಿಯನ್ನರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು-ಅವರು ಕುದುರೆಯ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿದರು. ಆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸೈರಸ್ ಮೊದಲು ಅದರ ಆಡಳಿತಗಾರ್ತಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಞಿ ಟೋಮಿರಿಸ್ ಮದುವೆಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಆಕೆ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅವಳು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಳು. ^{[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]}^{[citation needed]}

ನಂತರ ಆತ ಮಸ್ಸಾಗೆಟೆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬಲದಿಂದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು (ಕ್ರಿ. ಪೂ. 529). ಇದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ, ಆಕ್ಸಸ್ ಅಥವಾ ಅಮು ದರ್ಯಾ ನದಿಯ ತನ್ನ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಸೇತುವೆಗಳು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಯುದ್ಧ ದೋಣಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಇದು ಅವುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿತು. ಅವನ ಅತಿಕ್ರಮಣವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ರಾಣಿ ಅವನಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಳು (ಒಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಅವಳು ಹೇಗಾದರೂ ಕಡೆಗಣಿಸುತ್ತಾನೆಂದು ಅವಳು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಳು) .ಟಾಮಿರಿಸ್ ತನ್ನ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಲು ಸವಾಲು ಹಾಕಿದಳು. ತನ್ನ ದೇಶದ ಒಂದು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಅವನನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದಳು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ಎರಡು ಸೈನ್ಯಗಳು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಿದಳು . ಅವನು ಅವಳ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು ಆದರೆ, ಮಸ್ಸಾಗೆಟೆಗೆ ವೈನ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾದಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದ ನಂತರ ಅವನು ತನ್ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸೈನಿಕರನ್ನು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಕಡಿಮೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದವರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸೈನ್ಯದ ಶಿಬಿರವನ್ನು ತೊರೆದನು ^{[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]}^{[citation needed]}

ಟೊಮಿರಿಸ್ನ ಸೇನೆಯ ಜನರಲ್ ಅವಳ ಮಗನೂ ಆಗಿದ್ದ ಸ್ಪಾರ್ಗಾಪಿಸೆಸ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಸಾಜೇಟಿಯನ್ ಪಡೆಗಳ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗವು ಸೈರಸ್ ಅಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಗುಂಪನ್ನು ಕೊಂದು ಶಿಬಿರವು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ವೈನ್ಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡು ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯದೆ ಅದನ್ನು ಕುಡಿದರು. ಅವರ ಮೇಲೆ ಸೈರಸ್ಸಿನ ಸಬಲ ಪಡೆಯು ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ್ದ ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇರಲಿಲ್ಲ . ಅವರನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸೋಲಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಸೆರೆಯಾಳುಗಳಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಸ್ಪಾರ್ಗಾಪಿಸೆಸ್ ಅವರು ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಏನು ನಡೆಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದ ನಂತರ ಸೈರಸ್ನ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಟಾಮೀರಿಸ್ ಅವರು ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಎಂದು ಖಂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪ್ರತೀಕಾರದ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. ಪ್ರತೀಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಪಡೆಗಳನ್ನು ಸ್ವತಃ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದರು. ಈ ಮಾರಣ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು ಮತ್ತು ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಪ್ರಪಂಚದ ಅತ್ಯಂತ ಭೀಕರ ಯುದ್ಧ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವನ ಪಡೆಗಳು ಭಾರೀ ಸಾವುನೋವುಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವು. ಅದು ಮುಗಿದ ನಂತರ ಸೈರಸ್ನ ದೇಹವನ್ನು ತನ್ನ ಬಳಿಗೆ ತರಲು ಟೋಮಿರಿಸ್ ಆದೇಶಿಸಿದಳು. ಅಲ್ಲಿ ಅವನ ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದಳು. ಅವನ ರಕ್ತದಾಹ ಮತ್ತು ಅವಳ ಮಗನ ಸಾವಿಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರದ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಸೂಚಕವಾಗಿ ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ರಕ್ತನಾಳದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಿದಳು . ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಈ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ಸಹ ಈ ಘಟನೆಯು ಸೈರಸ್ನ ಸಾವಿನ ಅನೇಕ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅವರು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮೂಲದಿಂದ ಕೇಳಿದ ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಏನಾಯಿತು ಎಂದು ಯಾರೂ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಈ ಆವೃತ್ತಿಯ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಸಂದೇಹಿಸುತ್ತಾರೆ. .^[೩೧]

ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಸ್ಟಾಸ್ಪೆಸ್ನ ಹಿರಿಯ ಮಗನನ್ನು (ಡಾರಿಯಸ್ I) ತನ್ನ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡಿದ್ದನು. ಒಂದು ರೆಕ್ಕೆಯ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ರೆಕ್ಕೆಯ ಯುರೋಪ್ನೊಂದಿಗೆ ನೆರಳು ಹೊಂದಿದ್ದಂತೆ ಕಂಡಿದ್ದನು ಎಂದು ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಸರ್ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ಮಲ್ಲೋವನ್ ಹೆರೊಡೋಟಸ್ನ ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಗ್ರೇಟ್ ಸೈರಸ್ನ ನಾಲ್ಕು ರೆಕ್ಕೆಯ ಬಾಸ್-ರಿಲೀಫ್ ಫಿಗರ್ ಜೊತೆಗಿನ ಅದರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆಃ

Herodotus therefore, as I surmise, may have known of the close connection between this type of winged figure and the image of Iranian majesty, which he associated with a dream prognosticating the king's death before his last, fatal campaign across the Oxus.

ಹೆರೊಡೋಟಸ್ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಪರ್ಷಿಯನ್ನರು ಸೈರಸ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಮಸ್ಸಾಗೆಟೆಯಿಂದ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿರಬಹುದು ಎಂದು ಮುಹಮ್ಮದ್ ದಂಡಮಯೇವ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.^[೨೬]

ಸಿರಿಯನ್ ಮೈಕೆಲ್ (AD 1166-1199) ನ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಪ್ರಕಾರ, ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ಪತ್ನಿ ಟೊಮಿರಿಸ್ನಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು, ಯಹೂದಿ ಸೆರೆಯಲ್ಲಿ 60 ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಸಾಗೆಟೆ (ಮಕ್ಸಾಟಾ) ರಾಣಿ.^[೩೨]

ಕ್ಸೆನೋಫೋನ್ನ ಸಿರೊಪೈಡಿಯಾದ ಪರ್ಯಾಯ ವಿವರಣೆಯು ಸೈರಸ್ ತನ್ನ ರಾಜಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ನಿಧನರಾದರು ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಇತರರಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಸೈರಸ್ನ ಮರಣದ ಅಂತಿಮ ಆವೃತ್ತಿಯು ಬೆರೊಸ್ಸಸ್ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಆತ ಸೈರಸ್ನು ಸಿರ್ಯ ದರ್ಯದ ಹೆಡ್ವಾಟರ್ಗಳ ವಾಯುವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ದಹೇ ಬಿಲ್ಲುಗಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಮಾತ್ರ ವರದಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.

ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ

ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಕಳಪೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, "ಸೈರಸ್ನ ಧರ್ಮವು ಏನಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಜಾಗರೂಕತೆಯೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಪಿಯರೆ ಬ್ರಿಯಾಂಟ್ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. . ಆತನು ಝೋರೊಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದನೋ ಅಥವಾ ಝೋರೊಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಧರ್ಮವು ಅವನ ನಂತರ ಅಕೆಮೆನಿಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಧರ್ಮದೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ.^[೩೩] ಇದರ ಪರವಾಗಿ ಸಾಕ್ಷ್ಯವು ಸೈರಸ್ನ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರ ಕೆಲವು ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಯೆಶಾಯ 40-48 ಮತ್ತು ಗಥಾಗಳಲ್ಲಿನ ಸೈರಸ್ನ ವಿವರಣೆಯ ನಡುವಿನ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳು.^[೩೪] ಸೈರಸ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಬಹುದೇವತಾವಾದಿ ಪಂಥಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಡೆಸಿಕೊಂಡನು, ಅವರ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅವರ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದನು. ಜೊತೆಗೆ ಜೊರಾಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಇರಾನಿನ ಪ್ರವಾದಿ ಝೊರಾಸ್ಟರ್ನ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಸಂಭವನೀಯ ಕೊನೆಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದನು ಎಂಬುದು ಈ ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ.^[೩೫]

ಯಹೂದಿ ಪಠ್ಯಗಳು

ಎರಡನೇ ನೆಬುಕಡ್ನಿಜರ್ ಯೆರೂಸಲೇಮಿನ ನಾಶ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಬಾಬೆಲಿನಲ್ಲಿ ಗಡೀಪಾರುಗೊಂಡಾಗ ಸೈರಸ್ ಯೆಹೂದಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಂಡ ರೀತಿಯನ್ನು ಬೈಬಲ್ನಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕೋರೆಷನನ್ನು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಯೆಹೋವನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವನು ಯೆಹೋವನನ್ನು "ತಿಳಿದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆಯಾದರೂ (ಯೆಶಾಯ 45:4-5).^[೩೬]

ಕರೆನ್ಸಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ

ನಾಣ್ಯಗಳ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಕರೆನ್ಸಿ ಪಂಗಡವಾಗಿ ಕುರುಸ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಬಳಕೆಯು ಕ್ರಿ. ಪೂ. 6ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಕ್ರೋಸೀಡ್ ಕಾಲದ, ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮೂಲತಃ ಲಿಡಿಯಾ ರಾಜ ಕ್ರೋಯೇಸಸ್ ಮುದ್ರಿಸಿದ್ದನು. ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಕ್ರೊಯಸೀಡ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಪಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ (ಪ್ರಾಚೀನ ಪರ್ಷಿಯನ್ಃ ಿಸುತ್ತೀಮ್ನೀಡ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪಕನಾದ ಕುರೂಷ್) ಮುದ್ರಿಸಿ, ರಾಜ ಕ್ರೊಯ್ಸಸ್ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ಕ್ರಿ. ಪೂ. 547ರಲ್ಲಿ ಲಿಂಡಾವನ್ನು ಥೈಮ್ಬ್ರಾ ಕದನದಲ್ಲಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಸೈರಸ್ (ಕ್ರೂಸ್) ಅದೇ ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಗೂಳಿ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ವಿಶಾಲ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಕ್ರೋಸೀಡ್ಗೆ ಮಾಡಿದನು, ಆದರೆ ಕಡಿಮೆ ತೂಕದೊಂದಿಗೆ (8.6 ಗ್ರಾಂ), ಕಿಂಗ್ ಕ್ರೋಸುಸ್ನಿಂದ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂಲ ಆವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಮಾಣಿತ 10.7 ಗ್ರಾಂಗಳ ಬದಲಿಗೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಈ ನಾಣ್ಯಗಳ ಅಗತ್ಯದಿಂದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ.

ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು

ಅವನ ರಾಜಮನೆತನದ ಬಿರುದುಗಳು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಕಿಂಗ್, ಪರ್ಷಿಯಾದ ರಾಜ, ಅನ್ಷಾನ್ನ ರಾಜ, ಮೀಡಿಯಾದ ರಾಜ, ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ನ ರಾಜ, ಸುಮೇರ್ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕಡ್ನ ರಾಜ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಗಳ ರಾಜ. ದಿ ನಬೋನಿಡಸ್ ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ತನ್ನ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ"ಅನ್ಷಾನ್ನ ರಾಜ" ನಿಂದ "ಪರ್ಷಿಯಾದ ರಾಜ". ಅಸಿರಿಯಾದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಫ್ರಾಂಕೋಯಿಸ್ ವಲ್ಲಟ್ ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, "ಸೈರಸ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಆಸ್ಟಿಯಾಜ್ಸ್ ದಂಡೆತ್ತಿ ಹೋದಾಗ ಸೈರಸ್ನನ್ನು 'ಅನ್ಶಾನಿನ ರಾಜ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಸೈರಸ್ ಲಿಡಿಯಾಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಟೈಗ್ರಿಸ್ ಅನ್ನು ದಾಟಿದಾಗ, ಅವನು 'ಪರ್ಷಿಯಾದ ರಾಜ'. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಎರಡು ಘಟನೆಗಳ ನಡುವೆ ದಂಗೆ ನಡೆಯಿತು. "^[೩೭]

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

2016 ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ರಿವೋಲ್ಟ್
ಕೇ ಬಹ್ಮನ್
ಬೈಬಲ್-ಹೊರತಾದ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಬೈಬಲ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ
ಮಹಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜನರ ಪಟ್ಟಿ

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

↑ Image: ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers
↑ Cyrus's date of death can be deduced from the last two references to his own reign (a tablet from Borsippa dated to 12 August and the final from Babylon 12 September 530 BC) and the first reference to the reign of his son Cambyses (a tablet from Babylon dated to 31 August and or 4 September), but an undocumented tablet from the city of Kish dates the last official reign of Cyrus to 4 December 530 BC; see R.A. Parker and W.H. Dubberstein, Babylonian Chronology 626 B.C. – A.D. 75, 1971.
↑ Kuraš is also attested as an Elamite name before Cyrus's lifetime.

ಮುಂದೆ ಓದಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

↑ ^೧.೦ ^೧.೧ ^೧.೨ ^೧.೩ Schmitt (1983) Achaemenid dynasty (i. The clan and dynasty)
↑ Beckwith, Christopher I. (2009). Empires of the Silk Road. Princeton University Press. p. 63. ISBN 978-0-691-13589-2.
↑ The Biblical Archaeology Society (BAS) (24 August 2015). "Cyrus the Messiah". bib-arch.org. Archived from the original on 26 January 2015. Retrieved 27 July 2015.
↑ Llewellyn-Jones 2017, p. 67.
↑ Schmitt 2010, p. 515.
↑ Tait 1846, p. 342-343.
↑ Al-Biruni (1879). The Chronology of Ancient Nations. Translated by Sachau, C. Edward. p. 152.
↑ Waters 2014, p. 171.
↑ The Modern Review Volume 89. the University of Michigan. 1951. which should really be "Kurush", an Indo-aryan name (cf. "Kuru" of the Mahabharata legend). Thus Cambyses was really "Kambujiya"
↑ Kuhrt 2013, p. 177.
↑ Sekunda 2010, p. 268–271.
↑ Briant 2002, p. 63.
↑ Benjamin G. Kohl; Ronald G. Witt; Elizabeth B. Welles (1978). The Earthly republic: Italian humanists on government and society. Manchester University Press ND. p. 198. ISBN 978-0-7190-0734-7. Archived from the original on 15 October 2021. Retrieved 31 July 2022.
↑ Kuhrt 2013, p. 106.
↑ Grayson 1975, p. 111.
↑ Herodotus, p. 1.95.
↑ Herodotus, p. 1.107-21.
↑ Briant 2002, p. 31.
↑ Briant 2002, pp. 31–33.
↑ Herodotus, The Histories, Book I Archived 29 June 2011^{[Date mismatch]} ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., 440 BC.
↑ Croesus Archived 30 July 2013^{[Date mismatch]} ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.: Fifth and last king of the Mermnad dynasty.
↑ Herodotus, A. Barguet. L'Enquête (in ಫ್ರೆಂಚ್). Bibliothèque de la Pléiade. pp. 111–124.
↑ Bealieu, Paul-Alain (1989). The Reign of Nabonidus, King of Babylon 536–539 B.C. New Haven and London: Yale University Press. p. 230. ISBN 0-300-04314-7.
↑ Briant 2002, p. 41.
↑ Nabonidus Chronicle, 18 Archived 26 December 2018^{[Date mismatch]} ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
↑ ^೨೬.೦ ^೨೬.೧ ^೨೬.೨ Dandamayev 1993, pp. 516–521.
↑ Briant 2002, pp. 44–49.
↑ "British Museum Website, The Cyrus Cylinder". Britishmuseum.org. Retrieved 30 December 2012.
↑ Kuhrt 1995, p. 647.
↑ Hartley, Charles W.; Yazicioğlu, G. Bike; Smith, Adam T. (2012). The Archaeology of Power and Politics in Eurasia: Regimes and Revolutions (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Cambridge University Press. p. 83. ISBN 978-1-107-01652-1. Archived from the original on 22 November 2020. Retrieved 21 February 2019.
↑ Nino Luraghi (2001). The historian's craft in the age of Herodotus. Oxford University Press US. p. 155. ISBN 978-0-19-924050-0. Archived from the original on 10 June 2022. Retrieved 31 July 2022.
↑ Michael the Syrian. Chronicle of Michael the Great, Patriarch of the Syrians – via Internet Archive.
↑ Briant 2002, p. 94.
↑ Boyce 1988.
↑ Shannon, Avram (2007). "The Achaemenid Kings and the Worship of Ahura Mazda: Proto-Zoroastrianism in the Persian Empire". Studia Antiqua. 5 (2): 79–85.
↑ Lind, Millard (1990). Monotheism, power, justice: collected Old Testament essays. Wipf & Stock Publishers. p. 158. ISBN 978-0-936273-16-7.
↑ François Vallat (2013). Perrot, Jean (ed.). The Palace of Darius at Susa: The Great Royal Residence of Achaemenid Persia. I.B.Tauris. p. 39. ISBN 978-1-84885-621-9. Archived from the original on 15 October 2021. Retrieved 11 March 2018.

ಸೈರಸ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ Achaemenid dynasty Born: c. 600 BC Died: 530 BC
New title Not previously established	King of Kings of Persian Empire ?–530 BC	Succeeded by Cambyses II
Preceded by Cambyses I	King of Persia 559–530 BC
Preceded by Astyages	King of Media 550–530 BC
Preceded by Croesus	King of Lydia 547–530 BC
Preceded by Nabonidus	King of Babylon 539–530 BC

[1] Image: ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:OldPers

[4] Cyrus's date of death can be deduced from the last two references to his own reign (a tablet from Borsippa dated to 12 August and the final from Babylon 12 September 530 BC) and the first reference to the reign of his son Cambyses (a tablet from Babylon dated to 31 August and or 4 September), but an undocumented tablet from the city of Kish dates the last official reign of Cyrus to 4 December 530 BC; see R.A. Parker and W.H. Dubberstein, Babylonian Chronology 626 B.C. – A.D. 75, 1971.

[12] Kuraš is also attested as an Elamite name before Cyrus's lifetime.

[schmitt-EI-i2-2] ೧.೦ ^೧.೧ ^೧.೨ ^೧.೩ Schmitt (1983) Achaemenid dynasty (i. The clan and dynasty)

[3] Beckwith, Christopher I. (2009). Empires of the Silk Road. Princeton University Press. p. 63. ISBN 978-0-691-13589-2.

[5] The Biblical Archaeology Society (BAS) (24 August 2015). "Cyrus the Messiah". bib-arch.org. Archived from the original on 26 January 2015. Retrieved 27 July 2015.

[FOOTNOTELlewellyn-Jones201767-6] Llewellyn-Jones 2017, p. 67.

[FOOTNOTESchmitt2010515-7] Schmitt 2010, p. 515.

[FOOTNOTETait1846342-343-8] Tait 1846, p. 342-343.

[9] Al-Biruni (1879). The Chronology of Ancient Nations. Translated by Sachau, C. Edward. p. 152.

[FOOTNOTEWaters2014171-10] Waters 2014, p. 171.

[11] The Modern Review Volume 89. the University of Michigan. 1951. which should really be "Kurush", an Indo-aryan name (cf. "Kuru" of the Mahabharata legend). Thus Cambyses was really "Kambujiya"

[FOOTNOTEKuhrt2013177-13] Kuhrt 2013, p. 177.

[FOOTNOTESekunda2010268–271-14] Sekunda 2010, p. 268–271.

[FOOTNOTEBriant200263-15] Briant 2002, p. 63.

[16] Benjamin G. Kohl; Ronald G. Witt; Elizabeth B. Welles (1978). The Earthly republic: Italian humanists on government and society. Manchester University Press ND. p. 198. ISBN 978-0-7190-0734-7. Archived from the original on 15 October 2021. Retrieved 31 July 2022.

[FOOTNOTEKuhrt2013106-17] Kuhrt 2013, p. 106.

[FOOTNOTEGrayson1975111-18] Grayson 1975, p. 111.

[FOOTNOTEHerodotus1.95-19] Herodotus, p. 1.95.

[FOOTNOTEHerodotus1.107-21-20] Herodotus, p. 1.107-21.

[FOOTNOTEBriant200231-21] Briant 2002, p. 31.

[FOOTNOTEBriant200231–33-22] Briant 2002, pp. 31–33.

[histories1-23] Herodotus, The Histories, Book I Archived 29 June 2011^{[Date mismatch]} ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., 440 BC.

[croesus-24] Croesus Archived 30 July 2013^{[Date mismatch]} ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.: Fifth and last king of the Mermnad dynasty.

[25] Herodotus, A. Barguet. L'Enquête (in ಫ್ರೆಂಚ್). Bibliothèque de la Pléiade. pp. 111–124.

[26] Bealieu, Paul-Alain (1989). The Reign of Nabonidus, King of Babylon 536–539 B.C. New Haven and London: Yale University Press. p. 230. ISBN 0-300-04314-7.

[FOOTNOTEBriant200241-27] Briant 2002, p. 41.

[28] Nabonidus Chronicle, 18 Archived 26 December 2018^{[Date mismatch]} ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..

[FOOTNOTEDandamayev1993516–521-29] ೨೬.೦ ^೨೬.೧ ^೨೬.೨ Dandamayev 1993, pp. 516–521.

[FOOTNOTEBriant200244–49-30] Briant 2002, pp. 44–49.

[BM-CC-31] "British Museum Website, The Cyrus Cylinder". Britishmuseum.org. Retrieved 30 December 2012.

[FOOTNOTEKuhrt1995647-32] Kuhrt 1995, p. 647.

[33] Hartley, Charles W.; Yazicioğlu, G. Bike; Smith, Adam T. (2012). The Archaeology of Power and Politics in Eurasia: Regimes and Revolutions (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Cambridge University Press. p. 83. ISBN 978-1-107-01652-1. Archived from the original on 22 November 2020. Retrieved 21 February 2019.

[34] Nino Luraghi (2001). The historian's craft in the age of Herodotus. Oxford University Press US. p. 155. ISBN 978-0-19-924050-0. Archived from the original on 10 June 2022. Retrieved 31 July 2022.

[35] Michael the Syrian. Chronicle of Michael the Great, Patriarch of the Syrians – via Internet Archive.

[FOOTNOTEBriant200294-36] Briant 2002, p. 94.

[FOOTNOTEBoyce1988-37] Boyce 1988.

[38] Shannon, Avram (2007). "The Achaemenid Kings and the Worship of Ahura Mazda: Proto-Zoroastrianism in the Persian Empire". Studia Antiqua. 5 (2): 79–85.

[39] Lind, Millard (1990). Monotheism, power, justice: collected Old Testament essays. Wipf & Stock Publishers. p. 158. ISBN 978-0-936273-16-7.

[40] François Vallat (2013). Perrot, Jean (ed.). The Palace of Darius at Susa: The Great Royal Residence of Achaemenid Persia. I.B.Tauris. p. 39. ISBN 978-1-84885-621-9. Archived from the original on 15 October 2021. Retrieved 11 March 2018.

[lower-alpha ೧]

[೧]

[೨]

[lower-alpha ೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[lower-alpha ೩]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]

[೨೨]

[೨೩]

[೨೪]

[೨೫]

[೨೬]

[೨೭]

[೨೮]

[೨೯]

[೩೦]

[೩೧]

[೩೨]

[೩೩]

[೩೪]

[೩೫]

[೩೬]

[೩೭]