ಸದಸ್ಯ:Malingaraya yalagod/ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್

sittanavasal
Village
An entrance gate to Sittanavasal
Country	ಭಾರತ
State	Tamil Nadu
District	Pudukkottai
Languages
ಸಮಯ ವಲಯ	ಯುಟಿಸಿ+5:30 (IST)
Telephone code	04322
ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ	TN 55

ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಭಾರತದ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಪುದುಕ್ಕೊಟ್ಟೈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕುಗ್ರಾಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಗುಹೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ೨ ನೇ ಶತಮಾನದ ಜೈನ ಗುಹೆ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿ.ಶ.೭ ರಿಂದ ೯ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಈ ಗ್ರಾಮವು ಜೈನ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತ್ತು.

ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ

ಸಿಟ್ಟನ್ವಾಸಲ್ ಪದಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿವೆ. ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಸಿಟ್-ತನ್-ನಾ-ವಾ-ಯಿಲ್ ಎಂದರೆ "ಮಹಾನ್ ಸಂತರ ವಾಸಸ್ಥಾನ". ಮತ್ತೊಂದು ವಿವರಣೆಯೆಂದರೆ, ಇದು ಅಣ್ಣಾಲ್‌ವಾಯಿಲ್‌ನ ಉಪನಗರವಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಚಿರು-ಅನ್ನಲ್-ವಾಯ್ಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರರ್ಥ "ಚಿಕ್ಕ ಅಣ್ಣಾಲ್ವಾಯಿಲ್". ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಎಂಬ ಪದವು ಎರಡು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳಾದ ''ಸಿದ್ಧನಂ'' ಮತ್ತು ''ವಾಸ'' ಎಂದರೆ "ಸಿದ್ಧರ ವಾಸಸ್ಥಾನ" ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರ್ಯಾಯ ಸಲಹೆಗಳೆಂದರೆ, ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಎಂಬುದು ಸಂಗಮ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ತಮಿಳು ಹೆಸರಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಇದು ಉತ್ತರ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಸಿದ್ಧಾನಾಮ-ವಾಸದಿಂದ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು "ಇದ್ಧನ್ನವಾಸ" ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ "ಸಿತ್ತನ್ನವಾಸಲ್" ಎಂದು ಭ್ರಷ್ಟಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ, ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಹೆಸರು "ಚಿರು-ಪೋಸಿಲ್".

ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ನ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ

ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಗ್ರಾಮವು ಸುಮಾರು ೨೦ ಕಿಲೋಮಿಟರ್(೧೨ಮೈಲು) ಪುದುಕೊಟ್ಟೈನ ವಾಯುವ್ಯಕ್ಕೆ, ಅನ್ನವಾಸಲ್ ಗ್ರಾಮದ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೫೮ ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್(೩೬ ಮೈಲು) ತಿರುಚ್ಚಿಯಿಂದ ಗ್ರಾಮದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಗತ ಕಮಾನು ಇದೆ. ಅದರ ಭೌಗೋಳಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ೭೦ ಮೀಟರ್(೨೩೦ ಫೀಟ) ಎತ್ತರದ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಟ್ಟವಿದೆ ಎತ್ತರ, ಇದು ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಜೈನ ಗುಹೆ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿವೆ . ೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಿಸಿ ಯ ಮೆಗಾಲಿಥಿಕ್ ಸೈಟ್‌ಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿ, ಸ್ಮಾರಕಗಳ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕ್ರಿ.ಶ.೭ ರಿಂದ ೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಜೈನರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಗ್ರಾಮವಾಗಿತ್ತು. ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ, ಇತಿಹಾಸಪೂರ್ವ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳಗಳ ಅವಶೇಷಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಈಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜೈನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗುಹೆಗಳು ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಿನಿಂದ ಸಮೀಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಬೆಟ್ಟದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದ ಪಶ್ಚಿಮ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ೧೦೦ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಏರುವ ಮೂಲಕ ಸಮೀಪಿಸಬಹುದಾದ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯವಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಗ್ರಾಮದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಹಲವಾರು ಮೆಗಾಲಿಥಿಕ್ ಸೈಟ್‌ಗಳ ಉತ್ಖನನದ ಪ್ರಕಾರ ೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಿಸಿ ಯಿಂದ ಈ ಗ್ರಾಮವು ಮೆಗಾಲಿಥಿಕ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ. ಕ್ರಿ.ಪೂ.೧ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ.೧೦ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಜೈನಧರ್ಮ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತ್ತು. ಅರಿವರ್ಕೋವಿಲ್ ಅಥವಾ ದೇವಾಲಯದ ಗುಹೆಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವ ರಾಜ ಮಹೇಂದ್ರವರ್ಮನ್ I (೫೮೦-೬೩೦AD) ಜೈನ ಧರ್ಮದಿಂದ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ದಿನಾಂಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಗ್ರಾಮವು ನಂತರ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಪಾಂಡ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಒಂದು ಶಾಸನವು ಗುಹೆಯ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಪಾಂಡ್ಯ ರಾಜನಿಗೆ, ಪ್ರಾಯಶಃ ಮಾರನ್ ಸೆಂದನ್ (೬೫೪- ೬೭೦AD) ಅಥವಾ ಅರಿಕೇಸರಿ ಮಾರವರ್ಮನ್ (೬೭೦-೭೦೦AD) ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜೈನ ಹಾಸಿಗೆಗಳು ೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ವರೆಗೆ ಇದ್ದ ಜೈನ ಯುಗದ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. </link>

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸ್ಮಾರಕಗಳು

ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಗ್ರಾಮದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಅರಿವರ್ ಕೋವಿಲ್ (ಸಿತ್ತನ್ವಾಸಲ್ ಗುಹೆ) ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಟ್ಟದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಜೈನ ಹಾಸಿಗೆಗಳು, ಇದನ್ನು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೆಟ್ಟದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಏಕಾದಿಪಟ್ಟಂ ಅಥವಾ ಎಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂ, ಸಮವಸರಣ, ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯದ ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ಮ್ಯೂರಲ್ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಂಕರನ ಜೋಡಣೆಯ ಸ್ಥಳ, ಮೆಗಾಲಿಥಿಕ್ ಸಮಾಧಿ ಕಲಶಗಳು, ಕಲ್ಲಿನ ವೃತ್ತಗಳು, ಕೈರ್ನ್ಗಳು, ಡಾಲ್ಮೆನ್ಸ್, ಕಬ್ಬಿಣದ ಯುಗದ ಸಿಸ್ಟ್‌ಗಳು ಮೂಡು-ಮಕ್ಕಲ್-ತಾಜಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗುಹೆಯ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ನವಾಚ್-ಚುನೈ ಎಂಬ ಮುಳುಗಿದ ಟಾರ್ನ್ . ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯು ಅರಿವರ ಕೋವಿಲ್ ಮತ್ತು ಜೈನ ಹಾಸಿಗೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಗುಹೆ

 

ಫ್ರೆಸ್ಕೊ-ಸೆಕ್ಕೊ ಚಿತ್ರಕಲೆ

ಅರಿವರ್ ಕೋವಿಲ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್ ಗುಹೆಯು ೭ ನೇ ಶತಮಾನದ ಜೈನ ಮಠವಾಗಿದ್ದು, ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ, ಅದರ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಟ್ಟದ ಪಶ್ಚಿಮ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿರುವ ಬ್ಲಫ್‌ನಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಖನಿಜ ಬಣ್ಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಫ್ರೆಸ್ಕೋ-ಸೆಕ್ಕೊ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾದ ಅದರ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಇದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಥೀಮ್‌ಗಳು ಸುಂದರವಾದ ಕಮಲದ ಕೊಳ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು, ಕೊಳದಿಂದ ಕಮಲಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಜನರು, ಎರಡು ನೃತ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಲಿಲ್ಲಿಗಳು, ಮೀನುಗಳು, ಹೆಬ್ಬಾತುಗಳು, ಎಮ್ಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಆನೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಮುಲ್ಕ್ ರಾಜ್ ಆನಂದ್ ಅವರು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದರು, "ಪಲ್ಲವ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಹಸಿರು ಮತ್ತು ಕಂದು ಮತ್ತು ಪುಕಿಲ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ನಿಜವಾದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹರಿವು. ಕಮಲಗಳು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕೊಳಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಹಸಿರಿನ ನಡುವೆ, ನೀಲಿ ಹೊಳಪಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಗುರೊಡೆಯುತ್ತವೆ." ಜೊತೆಗೆ, ೯ ಮತ್ತು ೧೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಾಸನಗಳು ಸಹ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಅರ್ಧಮಂಟಪದ ಸೊಗಸಾದ ಚಾವಣಿಯನ್ನು ೭ ನೇ ಶತಮಾನದ ಭಿತ್ತಿಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯವು ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಶಾಂತ ಕಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಳೆದ ಐದು ಅಥವಾ ಆರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ವಿಧ್ವಂಸಕತೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಅಸಮರ್ಪಕ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲಾದ ಬಹುತೇಕ ಹಸಿಚಿತ್ರಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೂಪಗೊಂಡಿವೆ ಅಥವಾ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಮೂಲತಃ, ಇಡೀ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯ, ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಪ್ಲಾಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯಲಾಗಿತ್ತು. ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು "ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಸ್ವರ್ಗೀಯ ಮಂಟಪ" ಜೈನ ಸಮವಸರಣದ ವಿಷಯವಾಗಿದ್ದು. ನಿರ್ವಾಣ ಮತ್ತು ಖಟಿಕ ಭೂಮಿಯ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಎಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂ

ಜೈನ ಸಂತರ ಶಾಸನಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಲ್ಲಿನ ಹಾಸಿಗೆಗಳು ಅಥವಾ ಎಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂ

ಜೈನ ಹಾಸಿಗೆಗಳು ಅಥವಾ ಏಕದಿಪ್ಪತ್ತಮ್‌ಗೆ ಕಾವಲು ಹಳಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಲ್ಲಿನ ಬಂಡೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನಡೆಯಿರಿ

ಎಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂ ಅಥವಾ ಜೈನ ಹಾಸಿಗೆಗಳು ಒಂದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗುಹೆಯಾಗಿದ್ದು, ಜೈನ ತಪಸ್ವಿಗಳು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪಾಲಿಶ್ ಮಾಡಿದ ರಾಕ್ ಹಾಸಿಗೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸಮತಲವಾದ ನೆಲದ ಜಾಗದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹದಿನೇಳು ಹಾಸಿಗೆಗಳಿವೆ. ಈ ಕೆತ್ತಿದ ಹಾಸಿಗೆಗಳು ಎತ್ತರದ ದಿಂಬಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಹೆಡ್‌ರೆಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಹಾಸಿಗೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲಾದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ತಮಿಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶಾಸನಗಳು ೩ ನೇ ಶತಮಾನ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಐರಾವತಮ್ ಮಹಾದೇವನ್ ಅವರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಶತಮಾನ BC ಯೆಂದು ಮತ್ತು 10 ನೇ ಶತಮಾನದ AD ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಹಾಸಿಗೆಗಳ ಮೇಲೆ, ತಮಿಳಿನ ಶಾಸನವು ೧ ನೇ ಶತಮಾನದ BC ಯ ತಮಿಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯದ್ದಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಲಿಥಿಕ್ ದಾಖಲೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಸಲ್ಲೇಖನದಲ್ಲಿ (ಸಾವಿನ ತನಕ ಉಪವಾಸ) ತೊಡಗಿರುವ ತಪಸ್ವಿಗಳ ಹೆಸರನ್ನು ಆಯಾ ಹಾಸಿಗೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಸಿಟ್ಟನ್‌ವಾಸಿಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಫಲಕ

ಜಂಬುನಾಥ ಗುಹೆ

ಜಂಬುನಾಥ ಗುಹೆ ಅಥವಾ ನವಾಚ್-ಚುನೈ, ೧೩ ನೇ ಶತಮಾನದ ADಯ ಉತ್ತರಾರ್ಧದ ಪಾಂಡ್ಯ ದೇವಾಲಯಗಳ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ, ಎಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂ ಮತ್ತು ಅರಿವರ್ ಕೋವಿಲ್ ಗುಹೆಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಒಂದು ಟಾರ್ನ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸಣ್ಣ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ (ಟಾರ್ನ್) ಮುಳುಗಿದೆ. ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ಬೆಟ್ಟ ಹತ್ತುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಸರೋವರದ ಬಳಿ ಹಳೆಯ ಜಂಬು ಮರ ( ಸಿಜಿಜಿಯಂ ಜಂಬೋಲನಮ್ ) ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಇದು ಗುಹೆಗೆ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶಿವ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಸರೋವರದಿಂದ ನೀರನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಮೂಲಕ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮೆಗಾಲಿಥಿಕ್ ತಾಣಗಳು

೧೯೩೪-೩೫ರಲ್ಲಿ ಸಿಟ್ಟನ್‌ವಾಸಲ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಉತ್ಖನನಗಳು ಬೆಟ್ಟದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಅನೇಕ ಮೆಗಾಲಿಥಿಕ್ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿವೆ, ಅವುಗಳು ಸಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಚಿತಾಭಸ್ಮ ಸಮಾಧಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿವೆ. ಇವುಗಳು ಸುಮಾರು ೧೦೦ಮೀಟರ್(ಫೀಟ್) ನಂತರ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿಂದ ಮುಖ್ಯ ರಸ್ತೆಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಈಜಾಡಿಪ್ಪಟ್ಟಂನಿಂದ; ಪುದುಕ್ಕೊಟ್ಟೈಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಪುರಾತನ ವಸ್ತುಗಳು ಬೆಟ್ಟದ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಗಾರ್ನೆಟ್, ಕೆಂಪು ಜಾಸ್ಪರ್ ಮತ್ತು ರಾಕ್ ಸ್ಫಟಿಕದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಬೆಟ್ಟದ ಬುಡದ ಬಳಿ ಎತ್ತಿಕೊಂಡು, ಕರಗಿದ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದ ಗಾಜಿನ ಲೇಪನವಿರುವ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ತುಂಡುಗಳು ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದ ಸಣ್ಣ ತುಂಡುಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗಾಜು; ಇವೆಲ್ಲವೂ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಾಜಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಜೈನ ಶಿಲ್ಪವು ಭಾರತದ ಸಿಟ್ಟನವಾಸಲ್‌ಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ