ಮಹಂ ಅಂಗಾ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಮಹಂ ಅಂಗಾ
ಅಕ್ಬರ್ ನ ಕೆಳಗೆ ಕುಳಿತಿರುವುದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಹಂ ಅಂಗಾನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
Died೨೫ ಜೂನ್ ೧೫೬೨[೧]
ಆಗ್ರಾ, ಭಾರತ
Burial placeಅದಮ್ ಖಾನ್ ಸಮಾಧಿ
Spouseನಧಿಮ್ ಖಾನ್
Childrenಅದಮ್ ಖಾನ್
ಕುಲಿ ಖಾನ್

ಮಹಂ ಅಂಗಾ (ಮರಣ ೧೫೬೨) ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರನ ಸಾಕು ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಸ್ತನ್ಯ ದಾದಿ. ಅವಳು ಹದಿಹರೆಯದ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ರಾಜಕೀಯ ಸಲಹೆಗಾರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ೧೫೬೦ ರಿಂದ ೧೫೬೨ ರವರೆಗೆ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಾಸ್ತವಿಕ ರಾಜಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದಳು.[೨]

ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೫೫೬ ರಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾಗಿ ಹದಿಮೂರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಬರ್ ಸಿಂಹಾಸನಾರೋಹಣ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಮಹಂ ಅಂಗಾ ಅವರ ಮುಖ್ಯ ದಾದಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳ ಸ್ವಂತ ಮಗ ಅದಮ್ ಖಾನ್, [೩] ಅಕ್ಬರನ ಸಾಕು ಸಹೋದರನಾಗಿ, ಬಹುತೇಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ಮಹಾಂ ಅಂಗ, ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಳು. ೧೫೬೦ ರಲ್ಲಿ, ಈ ಇಬ್ಬರು ಅಕ್ಬರ್‌ನನ್ನು ತನ್ನ ರಾಜಪ್ರತಿನಿಧಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಕ ಬೈರಾಮ್ ಖಾನ್ ಇಲ್ಲದೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಮೋಸದ ಉಪಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅಕ್ಬರ್‌ಗೆ ತನ್ನ ಹದಿನೇಳನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬೈರಾಮ್‌ನ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಸಿದರು. ಅಕ್ಬರ್ ತನ್ನ ರಾಜಪ್ರತಿನಿಧಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿ ಮೆಕ್ಕಾಗೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದನು. ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ, ಬೈರಾಮ್ ಒಬ್ಬ ಅಫಘಾನ್‌ನಿಂದ ಹತ್ಯೆಗೀಡಾದ, ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಅಧಿಕಾರದ ಬಹುಪಾಲು ಮಹಂ ಅಂಗಾಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರವಾಯಿತು.

ಸಾವು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೇ ೧೫೬೨ ರಲ್ಲಿ ಅಕ್ಬರ್‌ನ ನೆಚ್ಚಿನ ಜನರಲ್ ಶಮ್ಸ್-ಉದ್-ದೀನ್ ಅಟಗಾ ಖಾನ್‌ನ ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಆದಮ್ ಖಾನ್‌ಗೆ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಮರಣದಂಡನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಅವಳನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿತು. ಇದಾದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಆಕೆಯೂ ನಿಧನಳಾದಳು. ಅಧಮ್ ಖಾನ್ ಸಮಾಧಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವಳ ಮತ್ತು ಅವಳ ಮಗನ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ಅಕ್ಬರ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅದರ ರಚನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಚಕ್ರವ್ಯೂಹದ ಕಾರಣದಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಭುಲ್-ಬುಲೈಯನ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಮೆಹ್ರೌಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕುತುಬ್ ಮಿನಾರ್‌ನ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಇದೆ.

ಅದಮ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಹಾಗೂ ಅವನ ತಾಯಿ ಮಹಂ ಅಂಗಾನ ಸಮಾಧಿ, ಮೆಹ್ರೌಲಿ, ದೆಹಲಿ.
ಮಹಂ ಅಂಗಾ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಖೈರುಲ್ ಮನಜಿಲ್, ದೆಹಲಿಯ ಪುರಾನಾ ಕಿಲಾ ಎದುರು ಮಸೀದಿ.

ಖೈರುಲ್ ಮನಜಿಲ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅವಳು ೧೫೬೧ ಸಿ‌ಇ ನಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಖೈರುಲ್ ಮನಜಿಲ್ ಎಂಬ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಳು. ಇದು ನಂತರ ಮದರ್ಸಾವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ಪುರಾನಾ ಕಿಲಾ, ದೆಹಲಿಯ ಮಥುರಾ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಆಗ್ನೇಯಕ್ಕೆ ಶೇರ್ ಶಾ ಗೇಟ್‌ಗೆ ಎದುರಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. [೪]

ಅಕ್ಬರ್ ಬೇಟೆಯಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ ಮತ್ತು ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ದರ್ಗಾಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದ ನಂತರ ಅವಳ ಗುಲಾಮನು ಅಕ್ಬರ್‌ನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಬಾಣವು ಅವನ ಪರಿವಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಸೈನಿಕನಿಗೆ ತಗುಲಿತು. ಆದರೆ ಅವನು ಗಂಭೀರವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಗಾಯಗೊಂಡನು. [೫]

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಇಲಾ ಅರುಣ್ ಬಾಲಿವುಡ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಜೋಧಾ ಅಕ್ಬರ್ (೨೦೦೮) ನಲ್ಲಿ ಮಹಾಮ್ ಅಂಗಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೬]
  • ಜೀ ಟಿವಿಯ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ನಾಟಕ ಜೋಧಾ ಅಕ್ಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಲ್ಪನಿಕವಾದ ಮಹಾಮ್ ಅಂಗವನ್ನು ಅಶ್ವಿನಿ ಕಲ್ಸೇಕರ್ ಅವರು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೭]
  • ಬಿಗ್ ಮ್ಯಾಜಿಕ್‌ನ ೨೦೧೫ ರ ಸಿಟ್‌ಕಾಮ್, ಹಜೀರ್ ಜವಾಬ್ ಬೀರ್ಬಲ್‌ನಲ್ಲಿ ತಿಯಾ ಗಂಡ್ವಾನಿ ಮಹಾಮ್ ಅಂಗಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ಜಯ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯರು ಸೋನಿ ಟಿವಿಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಟಕ ಭಾರತ್ ಕಾ ವೀರ್ ಪುತ್ರ - ಮಹಾರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಹಾಮ್ ಅಂಗವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೮]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ಮಾಸಿರ್ ಅಲ್-ಉಮಾರಾ ಬೈ ಸಂಸಮ್ ಉದ್ ದೌಲಾ]], ಸಂಪುಟ. ೧, ಪುಟ ೧೫೮, ಉರ್ದು ವಿಜ್ಞಾನ ಮಂಡಳಿ, ಲಾಹೋರ್ (2004)
  2. Jackson, Guida M. (1999). Women rulers throughout the ages : an illustrated guide ([2nd rev., expanded and updated ed.]. ed.). Santa Barbara, Calif: ABC-CLIO. p. 237. ISBN 9781576070918.
  3. Bonnie C. Wade (20 July 1998). Imaging Sound: An Ethnomusicological Study of Music, Art, and Culture in Mughal India. University of Chicago Press. pp. 95–. ISBN 978-0-226-86840-0. turki woman married to.
  4. "Driving past Khairul Manzil". Indian Express. 26 April 2009.
  5. Masjid Khairul Manazil By Ahmad Rahmani milligazette. .
  6. "Who's who in Jodhaa Akbar". rediff.com. Retrieved 28 September 2017.
  7. Coutinho, Natasha (24 September 2014). "It isn't easy to let go: Ashwini Kalsekar". Deccan Chronicle. Retrieved 28 September 2017.
  8. Maheshwri, Neha (1 October 2013). "Ashwini Kalsekar, Jaya Bhattacharya on playing Maham Anga". The Times of India. Retrieved 28 September 2017.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ದೆಹಲಿಯ ಮೊಘಲ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ : ಎ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಮಸೀದಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೋರಿಗಳು (೧೫೫೬-೧೬೨೭AD), ಪ್ರದ್ಯುಮನ್ ಕೆ. ಶರ್ಮಾ ಅವರಿಂದ, ಸಂದೀಪ್, ೨೦೦೧  . ಅಧ್ಯಾಯ ೪
  • ಬಿವಿ ಭವನ್ 'ದಿ ಮೊಘಲ್ ಎಂಪೈರ್' (ಬಾಂಬೆ ೧೯೭೪) ದಿ ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ v.೪ ಅಬು'ಲ್ ಫಜಲ್ ' ಅಕ್ಬರ್ನಾಮಾ ' ಬದೌನಿ.