ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
೧೯೪೧ ರಂದು, ರೋಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಟಾಲಿಯನ್ ನಾಯಕ ಬೆನಿಟೊ ಮುಸೊಲಿನಿ ನೊಂದಿಗೆ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಬೊಗ್ಡಾನ್ ಫಿಲೋವ್.


ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಒಂದು ಆಡಳಿತಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ.[][] ಅನೇಕ ಲೇಖಕರು ಹೇಳುವಂತೆ, ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಯಾರಿಗೂ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಇರಲ್ಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನೆರೆಯ ಬಾಲ್ಕನ್ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ.[][][] ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟರು ದುರ್ಬಲರು, ವಿಭಜಿತರು ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.[] ಆದರೆ, ಅವರ ವಿಶ್ವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಇಟಾಲಿಯನ್ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನ್ ನಾಜಿಸಮ್‌ಗಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿತ್ತು.[] ಹೀಗಾಗಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ಕೃಷಿ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಅದರ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೊದಲು ಅಡೆತಡೆಗಳಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ.[][][೧೦] ಆದರೆ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಪೇಕ್ಷ ಬಹುತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಒಂದು ಪರ್ಯಾಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೆಂದರೆ, ಗಣನೀಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ, ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಸಂಘಟನೆಗಳು ೧೯೩೦ ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದವು.[೧೧] ಆದರೆ, ಅವು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಸಂಘಟನೆಗಳು ರಾಜ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ಫ್ಯಾಸಿಸಂಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದ ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ಅಂದಿನ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಆಡಳಿತ ಗಣ್ಯರಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.[೧೨]

ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಇತಿಹಾಸವು ೧೯೩೫-೧೯೪೪ ರ ಅವಧಿಯನ್ನು "ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ-ಫ್ಯಾಸಿಸಂ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ್ದರು. ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳೊಂದಿಗಿನ ವಿವಾದದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಕಂಡಿತು ಮತ್ತು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಪ್ರಶ್ನಾತೀತ ಸತ್ಯ ಎಂಬ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಅಂತ್ಯವಾಯಿತು.[೧೩] ಅಂದಿನಿಂದ "ಫ್ಯಾಸಿಸಂ" ಎಂಬ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೧೪][೧೫] ಇದು ಭಾಗಶಃ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಎಂದಿಗೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸುಳ್ಳು ತೀವ್ರಗಾಮಿ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಇತ್ತೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬ ಚರ್ಚೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ನಾಜಿಸಂ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಸಿಸಂಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜಕೀಯ ಚಳುವಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ನಿರಾಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.[೧೬] ಸ್ಥಳೀಯ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟರಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ನಿರಂಕುಶಾಧಿಕಾರದ ಚಾಲನೆಯ ಕೊರತೆಯಿತ್ತು. ಹಾಗೆಯೇ ಫ್ಯೂರರ್‌ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಮೇರೆಗೆ, ಅವರಿಲ್ಲದೆ ತ್ಸಾರ್ ಬೋರಿಸ್‌‌ರವರು ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ.[೧೭] ಬೋರಿಸ್‌ರವರು ಹೇಗಾದರೂ ಬೂರ್ಜ್ವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಆದರೆ, ಜರ್ಮನಿಯವರು ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಭಯಪಟ್ಟು ಮತ್ತು ಅವರ ಮೇಲೆ ಬಲವಾದ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬೀರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.[೧೮]

ಇತಿಹಾಸ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಯಹೂದಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ಸದಸ್ಯರು (೧೯೪೧). ೨೦ ರಿಂದ ೪೬ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಪ್ರಜೆಗಳಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಯಹೂದಿ ಪುರುಷರನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಪ್ಸ್‌ಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಸುಮಾರು ೪೮,೦೦೦ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಯಹೂದಿಗಳ ನಿರ್ನಾಮ ಶಿಬಿರಗಳಿಗೆ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲಾಯಿತು. ಆಕ್ರಮಿತ ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಯುಗೊಸ್ಲಾವ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ("ಹೊಸದಾಗಿ ವಿಮೋಚನೆಗೊಂಡ ಭೂಮಿಗಳು") ಯಹೂದಿಗಳು ಕೆಟ್ಟ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೮೦% ಯಹೂದಿಗಳು ಬದುಕುಳಿದರು. ಉಳಿದವರನ್ನು ನಾಜಿಗಳ ನಿರ್ನಾಮಕ್ಕಾಗಿ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೧೯]

ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಇತಿಹಾಸಶಾಸ್ತ್ರವು ೧೯೩೫-೧೯೪೪ ರ ಅವಧಿಯನ್ನು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ-ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಎಂದು ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಕಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ೧೯೩೫ ರಲ್ಲಿ, ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಆಕ್ಸಿಸ್ ಶಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಆಗಿನ ಬಲಪಂಥೀಯ ಚಳುವಳಿಗಳನ್ನು ರಾಕ್ಷಸೀಕರಿಸಿತು.[೨೦] ತ್ಸಾರ್ ರಾಜನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಡಳಿತವು ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ, ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ವಿಚಾರಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿತ್ತು.[೨೧] ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು "ರಾಜ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಮಾರ್ಕ್ಸ್ವಾದಿ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು "ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ-ಫ್ಯಾಸಿಸಂ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಳುವಳಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಲೀಜನ್ಸ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ರಾಟ್ನಿಕ್ಸ್ ಎಂದು ಹಲವಾರು ಸಣ್ಣ ಚಳುವಳಿಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು.[೨೨] ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಚಳುವಳಿಗಳು ತಮ್ಮ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಬಲಪಂಥೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಚಳುವಳಿಗಳ ಇತರ ಅಂಶಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದವು. ೧೯೩೪ ರಿಂದ ೧೯೪೪ ರವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಅಧಿಕಾರವು ಈ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಗುಂಪುಗಳ ದೌರ್ಬಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.[೨೩] ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ತ್ಸಾಂಕೊವ್ ನಿಜವಾದ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಗುಂಪಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಳುವಳಿ (ಎನ್ಎಸ್ಎಂ) ಎನ್ಎಸ್‌ಡಿಎಪಿಯಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ೧೯೩೦ ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಿಂದ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ ಉದಯಿಸಿತು. ಎರಡನೇ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಚಳುವಳಿಯಾದ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಲೀಜನ್ಸ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಅನ್ನು ಜನರಲ್ ಹ್ರಿಸ್ಟೊ ಲುಕೊವ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ತೀವ್ರಗಾಮಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಎನ್ಎಸ್ಎಂನ ಮಿತ್ರರಾದರು. ಮೂರನೆಯ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಚಳುವಳಿಯಾದ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ದಿ ರಾಟ್ನಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಅಸೆನ್ ಕಾಂಟಾರ್ಡ್ಝೀವ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಇಟಾಲಿಯನ್ ಫ್ಯಾಸಿಸಮ್‌ಗಿಂತ ಜರ್ಮನ್ ನಾಜಿಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿತ್ತು.

೧೯೩೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವಿಫಲವಾದಾಗ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಯಿತು.[೨೪] ಮೇ ೧೯೩೪ ರಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ದಂಗೆಯನ್ನು ಜ್ವೆನೊ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಂಘಟನೆಯು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಸೈನ್ಯದ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಣ್ಣ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೋಷಿಯಲಿಸ್ಟ್ ವರ್ಕರ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯು ಕಣ್ಮರೆಯಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೩೫ ರಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ತ್ಸಾರ್ ಬೋರಿಸ್ ಅವರಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ, ತ್ಸಾರ್‌ರವರು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತಾವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ೧೯೩೯ ರಲ್ಲಿ, ಚುನಾವಣೆಗಳು ಪಕ್ಷಾತೀತ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಡೆದವು. ಇದು ೧೯೨೯ ಮತ್ತು ೧೯೩೧ ರ ನಡುವೆ ಯುಗೊಸ್ಲಾವಿಯಾದ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ I "ರಾಜ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರ" ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು. ೧೯೪೦ ರಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಆಕ್ಸಿಸ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಇಳಿದ ನಂತರ, ಬ್ರಾನಿಕ್ ಎಂಬ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್‌ ಮಾದರಿಯ ಸಾಮೂಹಿಕ ಯುವ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸಾಂಸ್ಥಿಕಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಆ ಸಂಘಟನೆಯು ಸಾಂಖ್ಯಿಕವಾಗಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದರೂ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಫ್ಯಾಸಿಸಂಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳು ಮಿಲಿಟಿಯಾಗಳಂತಹ ಯಾವುದೇ ವಯಸ್ಕ ಸಹವರ್ತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಿಲ್ಲ.[೨೫] ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಯಹೂದಿ-ವಿರೋಧಿ ಪ್ರಚಾರವು ಕ್ರಮೇಣ ತೀವ್ರಗೊಂಡಿತು. ಇದು ಯಹೂದಿ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬೋರಿಸ್‌ರವರು ೧೯೪೩ ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರೀಜೆಂಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ ಅನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.[೨೬] ಆದರೆ, ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೪೪ ರಲ್ಲಿ, ಜ್ವೆನೊ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಸ್ ವಿರೋಧಿ ಫಾದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಫ್ರಂಟ್ ಹೊಸ ದಂಗೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿತು. ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿ, ಜ್ವೆನೊ ಮೇಲೆ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಪ್ರಭಾವವು ನಿರ್ವಿವಾದವಾಗಿದ್ದರೂ, ಆ ಸಂಘಟನೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಅದರ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ.[೨೭] ಹೀಗಾಗಿ, ಡಬ್ಲ್ಯುಡಬ್ಲ್ಯುಐಐ ರೊಮೇನಿಯಾ, ಹಂಗೇರಿ, ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ ಅಥವಾ ಸೆರ್ಬಿಯಾಕ್ಕಿಂತ ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಸಿಸಂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು.[೨೮]

ಉತ್ತರ ಮ್ಯಾಸಿಡೋನಿಯಾದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
೧೯೪೩ ರಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಪೋಲೀಸರು ಮತ್ತು ಸೈನಿಕರು ಮೆಸಿಡೋನಿಯನ್ ಯಹೂದಿಗಳನ್ನು ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಿದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರನ್ನು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ನರು ಎಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಮೆಸಿಡೋನಿಯನ್ ಸ್ಲಾವ್ಸ್ ಎಂದು ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೨೯][೩೦][೩೧] ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ತನ್ನ ಯಹೂದಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಹಣೆಬರಹವನ್ನು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಆಕ್ರಮಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಯಹೂದಿಗಳ ಹತ್ಯೆಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತದೆ.[೩೨]

ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಆಗಿನ ಯುಗೊಸ್ಲಾವ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ವರ್ದಾರ್ ಬನೋವಿನಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ, ಇಂದಿನ ಉತ್ತರದ ಮ್ಯಾಸಿಡೋನಿಯಾ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು.[೩೩] ಅಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಕನ್ ಯುದ್ಧಗಳ ನಂತರ ಬಲವಂತದ ಸರ್ಬಿಯೀಕರಣದ ದೇಶೀಯ ನೀತಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು.[೩೪] ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಲಾವಿಕ್ ಜನರು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಬಹಳ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್-ಪರ ಭಾವನೆಗಳು ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಿದವು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.[೩೫] ಇದಲ್ಲದೆ, ಯುದ್ಧದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ, ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗವನ್ನು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಸೈನ್ಯವು ಜರ್ಮನ್ ಘಟಕಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಇದರ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.[೩೬] ೧೯೪೪ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಾಂತರಗೊಂಡಿತು. ಆದರೆ, ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಸೈನ್ಯವು ಆಗ ಜರ್ಮನ್‌ರವರನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಓಡಿಸಿದರೂ, ಇಂದು ಮೆಸಿಡೋನಿಯನ್ ಇತಿಹಾಸವು ಜನಾಂಗೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ತನ್ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ.[೩೭] ಆ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಮೆಸಿಡೋನಿಯನ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು "ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಆಕ್ರಮಣ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ದುರ್ಬಲ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಉತ್ತರ ಮ್ಯಾಸಿಡೋನಿಯಾ ದೇಶವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು "ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಆಕ್ರಮಣ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿನ ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು. ನಂತರ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ಆ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯದ ಸಹೋದರರನ್ನು ಮೊದಲು ಸರ್ಬಿಯನ್ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ನಂತರ ಜರ್ಮನ್ ಆಕ್ರಮಣದಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದೆ.[೩೮] ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ವಿರುದ್ಧದ "ದ್ವೇಷ ಭಾಷಣವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ" ಮೂಲಕ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಡಬ್ಲ್ಯುಡಬ್ಲ್ಯುಐಐ ಬಗ್ಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ.[೩೯] ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದ ಬಗ್ಗೆ ಬಲ್ಗೇರಿಯನ್ ಇತಿಹಾಸವು ಹೇಳುವಂತೆ, ಯಹೂದಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ರಾಜ್ಯದ "ಹಳೆಯ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳ" ನಾಗರಿಕರಿಗೆ, ಹೊಸದಾಗಿ ವಿಮೋಚನೆಗೊಂಡ ದೇಶಗಳಿಂದ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಸಮಯದ ಕೊರತೆಯಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ಸ್ಲಾವಿಕ್ ಸಹ ನಾಗರಿಕರು ಸ್ಥಳೀಯ ಯಹೂದಿಗಳ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಾಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು.[೪೦]

ಸಂಸ್ಥೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. Vassil Girginov; Peter Bankov (25 February 2014). Superman Supreme Fascist Body as Political Icon - Global Fascism. p. 82. ISBN 9781135296940. The study of Fascism in Bulgaria is a contentious issue
  2. Narratives Unbound Historical Studies in Post-communist Eastern Europe. Central European University Press. 15 July 2007. p. 459. ISBN 9789637326851. The constantly simmering debate has flared up in several direct disputes
  3. Constantin Iordachi, Fascism in Southeast Europe: A Comparison between Romania's Legion of the Archangel Michael and Croatia's Ustaša, p. 461, in In: Entangled Histories of the Balkans - Volume Two, Pages: 355–468; DOI: https://doi.org/10.1163/9789004261914_006.
  4. Fascist parties and organizations never became a mass movement in Bulgaria, but between 1934 and 1944 the country showed a pronounced sympathy for the Axis. For more see: Cyprian Blamires, (2006). World Fascism: A–K, Volume 1 of World Fascism: A Historical Encyclopedia, ABC-CLIO, Markus Hattstein - Bulgaria, pp. 107–108. ISBN 1576079406.
  5. Despite significant political and economic crises, indigenous fascism remained split into a number of small movements that failed to become prominent political force in the country. The paper argues that Bulgarian fascist movements faced problems differentiating their goals and ideologies from other elements of the far right, highlighting the porous boundaries between the two movements. For more see: Frusetta, J. (2010). Fascism to Complete the National Project? Bulgarian Fascists' Uncertain Views on the Palingenesis of the Nation, East Central Europe, 37 (2–3), pp. 280–302.
  6. David D. Roberts (2016). Fascist Interactions: Proposals for a New Approach to Fascism and Its Era, 1919–1945. Berghahn Books, p. 252, ISBN 9781785331312.
  7. James Frusetta, Anca Glont, Interwar fascism and the post-1989 radical right: Ideology, opportunism and historical legacy in Bulgaria and Romania, Communist and Post-Communist Studies, Volume 42, Issue 4, 2009, Pages 551-571, ISSN 0967-067X, https://doi.org/10.1016/j.postcomstud.2009.10.001.
  8. In the late 1980s per Bulgarian Marxist historiography if 1920s were increasingly viewed as form a fascist political base, the mid-1930s would still be associated with fascism and its manifestation in Bulgaria. While this categorization was not accepted by Western historians, it was only after the political changes in 1989 that the label "fascism" was openly challenged by Bulgarian scholars and instead, the term "authoritarian regimes" was adopted to denote the country's increasing political centralization in the mid-1920s and, especially, from the mid-1930s. Currently, a consensus has been reached between Bulgarian and international experts who have recognized that Bulgaria's agrarian social structure as well as her monarchic rule were the major barriers towards the infiltration of fascist practices and establishment of fascism in the country...Despite the military coup of 19 May 1934, it is acknowledged that Bulgaria's political system preserved a relative pluralism in its leading (governmental) sector up to the very eve of the communist takeover (1944). For more see: Svetla Baloutzova (2011). Demography and Nation: Social Legislation and Population Policy in Bulgaria, Central European University Press, p. 97, ISBN 6155211922.
  9. The Western authorities on fascism categorically deny that a fascist regime ever existed in Bulgaria. For more see: Roumen Daskalov (2011) Debating the Past: Modern Bulgarian History: from Stambolov to Zhivkov, Central European University Press, p. 170, ISBN 6155053006.
  10. In my opinion, Bulgaria cannot be defined as a classic fascist country, as can be said about then fascist Italy or Nazi Germany. We may treat Bulgaria as a pro-Nazi, pro-fascist country, but Bulgaria is not a fascist country at that time, says the Macedonian co-chairman of the joint Macedono-Bulgarian commission for historical and educational issues Dragi Gjorgiev. For more see: Фросина Димеска, интервjу со Драги Ѓоргиев - Имало бугарска окупација или инвазија, но не фашистичка. Радио Слободна Европа / Радио Слобода. 06.02.2022.
  11. John R. Lampe; Constantine Iordachi (10 September 2020). Battling Over the Balkans. Central European University Press. pp. 193–196. ISBN 9789633863268. Taking into account the specifics of fascism in its Italian prototype and its other European expressions, and its development under Bulgarian conditions, we may give the following definition of the phenomenon in Bulgaria: • Ideas and political programs similar to and identical with the fascist prototype spread in Bulgarian context. Organizations with several hundred to several dozens of thousands membership were founded. • Fascism in the form of a single political organization (but also as ideology) has not been in power and has not participated in the government of the country.[...] Three major stages may be discerned in terms of ideas, ideology, propaganda, and organization in the development of fascism in the Bulgarian context: • early fascism (proto-fascism), in the first half of the 1920s, a period of active initial acquaintance with, respectively, propaganda of Italian Fascism, and of formation of the first organizational nuclei of fascist activity; • an increasing interest in the phenomenon and of the rapid development of some organizations; a period coincident both with the world economic crisis and the rise of National Socialism in Germany, namely, the period of the second half of the 1920s and the beginning of the 1930s, until the coup of 1934; and • a fully developed fascist ideology of organizations with considerable membership, activity, and presence, in the second half of the 1930s and the beginning of the 1940s. For more see: Nikolai Poppetrov, Fashizmut v Bulgaria: razvitie i proyavi, translated by Rossitsa Gradeva. [Fascism in Bulgaria. Development and Activities] (Sofia: IK Kama, 2008), pp.7–9; 69–72.
  12. Stefan Rohdewald, Mobilization and Sacralization of the Nation through Religious Remembrance (1918–1944). In: Sacralizing the Nation through Remembrance of Medieval Religious Figures in Serbia, Bulgaria and Macedonia. pp. 487–841; DOI: https://doi.org/10.1163/9789004516311_005
  13. Elenkov, Ivan & Koleva, Daniela. (2012). Historiography in Bulgaria After the Fall of Communism: Did "The Change" Happen?. HISTOREIN. 4. 10.12681/historein.87.
  14. Vassil Girginov; Peter Bankov (25 February 2014). Superman Supreme Fascist Body as Political Icon - Global Fascism. p. 83. ISBN 9781135296940. With the end of the Communist era in 1989, a radical view emerged suggesting that Fascism never existed in Bulgaria. This is not true. Although, Bulgaria's variant of Fascism was not as total as elsewhere, inspection of the country's history provides persuasive evidence of the domination of the Fascist ideological doctrine, the efforts of various government administrations and institutions to ensure its acceptance in society and their aspiration to create an 'Aryan' manhood.
  15. "History must be known, because if we don't know it - we won't know the future either. Now it's becoming especially relevant, because historical knowledge has recently turned out to be extremely important. And the categorical opinion of historical science is that there was no fascist regime in Bulgaria" said the historian Prof. Nikolay Ovcharov. For more see: Проф. Овчаров: Трябва да използваме внимателно термина фашизъм. Факти.бг, 02.02.2022.
  16. Божин Трайков, От антикомунизъм към фашизъм.BODIL.bg, 16.01.2019.
  17. Werner, Menski, '7 Transcending Modernity: the Postmodern Reconstruction of Hindu Law', Hindu Law: Beyond Tradition and Modernity (Delhi, 2009; online edn, Oxford Academic, 18 Oct. 2012), https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195699210.003.0007, accessed 19 Aug. 2022.
  18. Поппетров, Николай. Фашизмът в България. Развитие и прояви. "Кама", 2008. стр. 97-98, ISBN 978-954-9890-92-1.
  19. Steven F. Sage (2017) The Holocaust in Bulgaria: Rescuing History from 'Rescue', Dapim: Studies on the Holocaust, 31:2, 139-145, DOI: https://doi.org/10.1080/23256249.2017.1346743
  20. Wien, M. (2008). The Bulgarian monarchy: A politically motivated revision of a historical image in a post-socialist transitional society. In D. Brett, C. Jarvis & I. Marin (Eds.), Four empires and an enlargement: States, societies and individuals: Transfiguring perspectives and images of Central and Eastern Europe (pp. 79–86).
  21. Fascist parties and organizations never became a mass movement in Bulgaria, but between 1934 and 1944 the country showed a pronounced sympathy for the Axis. For more see: Cyprian Blamires, Paul Jackson as ed. (2006) World Fascism: A-K, Volume I, A Historical Encyclopedia, ABC-CLIO, p. 108, ISBN 1576079406.
  22. Frusetta, J. Interwar fascism and the post-1989 radical right: Ideology, opportunism and historical legacy in Bulgaria and Romania, Communist and Post-Communist Studies, Volume 42, Issue 4, 2009, pp. 551–571, ISSN 0967-067X.
  23. Frusetta, J. (2010). Fascism to Complete the National Project? Bulgarian Fascists' Uncertain Views on the Palingenesis of the Nation, East Central Europe, 37 (2–3), pp. 280–302.
  24. Raymond Detrez, Historical Dictionary of Bulgaria (2014). Historical Dictionaries of Europe, Rowman & Littlefield, p. 197, ISBN 1442241802.
  25. Поппетров, Николай. (2008) Фашизмът в България. Развитие и прояви. "Кама", pp. 97–98, ISBN 978-954-9890-92-1.
  26. Cyprian Blamires, (2006). World Fascism: A–K, Volume 1 of World Fascism: A Historical Encyclopedia, ABC-CLIO, pp. 107–108. ISBN 1576079406.
  27. Исторически преглед 65 (2009) 1-2, 112. ISSN 0323-9748. Valentina Zadgorska. The circle "Zveno" and its ideology. (Summary).
  28. David D. Roberts (2016). Fascist Interactions: Proposals for a New Approach to Fascism and Its Era, 1919–1945. Berghahn Books, p. 252, ISBN 9781785331312.
  29. In July 1942 a law of citizenship was passed, by which all (Slavic) inhabitants were held to have acquired Bulgarian nationality on the occupation, except, theoretically, those who chose to opt for their former nationality. If they chose the latter, they had to emigrate. Many Serbs in fact fled to Serbia. For more see: Macedonia. Its Place in Balkan Power Politics. Reprint. (Greenwood Press, 1980.) p. 72.
  30. The question as to whether a Macedonian nation actually existed in the 1940s when the Communist Party of Yugoslavia decided to recognize one is difficult to answer. Some observers argue that even at this time it was doubtful whether the Slavs of Macedonia considered themselves to be a nationality separate from the Bulgarians (Palmer and King 1971: 199-200). For more see: Loring M. Danforth (1997) The Macedonian Conflict: Ethnic Nationalism in a Transnational World, Princeton University Press, ISBN 0691043566.
  31. Димитров, Пл. Рекрутиране и функциониране на българската администрация в Скопска и Битолска област 1941–1944. Във: Втората световна война и Балканите, Военно издателство, София, Сборник доклади и научни съобщения, изнесени на международна конференция в София, 20-21 юни 2001; 2002, стр. 188–203.
  32. Ragaru, Nadège. "Nationalization through Internationalization. Writing, Remembering, and Commemorating the Holocaust in Macedonia and Bulgaria after 1989" Südosteuropa, vol. 65, no. 2, 2017, pp. 284-315. https://doi.org/10.1515/soeu-2017-0019
  33. Crampton, Richard J. (2003). Eastern Europe in the twentieth century–and after. Routledge. p. 20. ISBN 9781134712229.
  34. ...indeed, the incoming Bulgarian troops were hailed as liberators from Serb rule. (Miller 1975; Svolopoulos 1987a; Kotzageorgi-Zymari 2002; Crampton 2008, 258–62; Livanios 2008, 102– 27). Evanthis Hatzivassiliou and Dimitrios Triantaphyllou as ed. in NATO's First Enlargement: A Reassessment, Routledge, 2017, ISBN 113479844X, p. 51.
  35. "By the end of November, almost all of Macedonia and Serbia had been liberated and cleansed of German units. The Bulgarian army is largely responsible for achieving this goal. A military contingent of more than 450,000 troops participated in the campaign. Even though the Bulgarian offensive was undertaken with the cooperation of the Yugoslav Liberation Army, as all observers at the time noted, the latter's forces were absolutely insufficient and without Bulgarian participation, defeating the enemy would have been impossible. Another thing noted at the time was the wholly upright behavior of Bulgarian troops in Macedonia and Serbia. After conquering a given territory, the army turned over control to the new administration that was being formed from the ranks of the Yugoslav opposition. In contradiction to preliminary expectations, it was found that on the whole the local population, especially in urban areas, calmly accepted the Bulgarian military presence in the region. This generally positive attitude was connected to the idea of a future federation between Yugoslavia and Bulgaria that was beginning to be promoted." For more, see Ivaylo Znepolski et al., Bulgaria under Communism, Routledge Histories of Central and Eastern Europe, Routledge, 2018, ISBN 1351244892.
  36. Jozo Tomasevich, War and revolution in Yugoslavia, 1941–1945: occupation and collaboration, Stanford University Press, 2001, ISBN 0-8047-3615-4, pp. 751–752.
  37. Sabrina P. Ramet (2006) The Three Yugoslavias: State-building and Legitimation, 1918-2005; Indiana University Press, p. 140, ISBN 0253346568.
  38. Bulgaria asks EU to stop 'fake' Macedonian identity. Deutsche Welle, 23.09.2020.
  39. Sinisa Jakov Marusic, Bulgaria Sets Tough Terms for North Macedonia's EU Progress Skopje. BIRN; 10 October 2019.
  40. Н. Цеков, А. Андреев, София ли депортира македонските евреи? Дойче Веле, 25.04.2012.

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]