ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ದೈತ್ಯ ಮೀಟರ್‌ವೇವ್ ರೇಡಿಯೋ ದೂರದರ್ಶಕ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ದೈತ್ಯ ಮೀಟರ್‌ವೇವ್ ರೇಡಿಯೋ ದೂರದರ್ಶಕ
ದೈತ್ಯ ಮೀಟರ್‌ವೇವ್ ರೇಡಿಯೋ ದೂರದರ್ಶಕ

ದೈತ್ಯ ಮೀಟರ್‌ವೇವ್ ರೇಡಿಯೋ ದೂರದರ್ಶಕ(ಜೈಂಟ್ ಮೆಟ್ರೆವೇವ್ ರೇಡಿಯೊ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್(GMRT))ವು ಭಾರತದ ಖೋಡಾಡ್‌ನಲ್ಲಿನ ನಾರಾಯಣಗಾಂವ್ ಬಳಿಯ, ಪುಣೆಯ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವ ಜುನ್ನಾರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದೆ. ಇದು ೪೫ ಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಸದ ಮೂವತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ಟೀರಬಲ್ ಪ್ಯಾರಾಬೋಲಿಕ್ ರೇಡಿಯೋ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್‌ಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಮೀಟರ್ ತರಂಗಾಂತರದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮುಂಬೈನ ಟಾಟಾ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಫಂಡಮೆಂಟಲ್ ರಿಸರ್ಚ್‌ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ರೇಡಿಯೋ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್ (NCRA) ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ದಿವಂಗತ ಪ್ರೊ. ಗೋವಿಂದ್ ಸ್ವರೂಪ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ೧೯೮೪ ರಿಂದ ೧೯೬೬ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು . [೧] ಇದು ೨೫ಕಿ.ಮೀ.(೧೬ಮೀ) ಬೇಸ್‌ಲೈನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯತಿಕರಣಮಾಪಕದ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ. [೨] [೩] [೪] ಇದನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊಸ ರಿಸೀವರ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಏಳಿಗೆ(ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್) ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಇದನ್ನು ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್ ಜೈಂಟ್ ಮೆಟ್ರೆವೇವ್ ರೇಡಿಯೋ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್ (uGMRT) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ಥಳ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಿ.ಎಮ್.ಆರ್.ಟಿ(GMRT) ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು ಪುಣೆಯ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಖೋಡಾಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೮೦ಕಿ.ಮೀಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ ಹಾಗೂ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ನಾರಾಯಣಗಾಂವ್ ಪಟ್ಟಣವು ದೂರದರ್ಶಕ ತಾಣದಿಂದ ೯ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಎನ್‌ಸಿಆರ್‌ಎ(NCRA) ಕಚೇರಿಯು ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿ ಫುಲೆ ಪುಣೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿದೆ.

ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವೀಕ್ಷಣೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೂರದರ್ಶಕವು ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದಲ್ಲಿ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜದ ರಚನೆಯ ಯುಗವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಆದಿಸ್ವರೂಪದ ತಟಸ್ಥ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮೋಡಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ೨೧-ಸೆಂ.ಮೀ. ರೇಡಿಯೇಶನ್ ವಿಕಿರಣವನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು. [೫] [೬] [೭] [೮] [೯] [೧೦] [೧೧] [೧೨] [೧೩] [೧೪] [೧೫] [೧೬] [೧೭] [೧೮] [೧೯] [೨೦] [೨೧] [೨೨] [೨೩] [೨೪] [೨೫] [೨೬] [೨೭] [೨೮]

ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಈ ದೂರದರ್ಶಕವನ್ನು HII ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಗೆಲಕ್ಸಿಗಳು, ಪಲ್ಸರ್‌ಗಳು, ಸೂಪರ್ನೋವಾಗಳು ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಸೌರ ಮಾರುತಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಖಗೋಳ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. [೨]

ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ, ೧೨ ಬಿಲಿಯನ್ ಬೆಳಕಿನ ವರ್ಷಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ದೂರದ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜವನ್ನು ದೈತ್ಯ ಮೀಟರ್‌ವೇವ್ ರೇಡಿಯೋ ದೂರದರ್ಶಕ(GMRT) ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. [೨೯]

ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸ್ಫೋಟವಾದ ಒಫಿಯುಚಸ್ ಸೂಪರ್‌ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಸ್ಫೋಟದ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಇದು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. [೩೦]

ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ದಿನದಂದು ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳ ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಿಂದ ರೇಡಿಯೊ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ, ರಿಸೀವರ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಲು ಸೈಟ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಹತ್ತಿರದ ಶಾಲೆಗಳು/ಕಾಲೇಜುಗಳು ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ (ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜು) ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದದನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಬೆಳಿಗ್ಗೆ (೧೧೦೦ ಗಂಟೆಗಳು - ೧೩೦೦ ಗಂಟೆಗಳು) ಮತ್ತು ಸಂಜೆ (೧೫೦೦ ಗಂಟೆಗಳಿಂದ ೧೭೦೦ ಗಂಟೆಗಳು) ಈ ಎರಡು ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಶುಕ್ರವಾರದಂದು ಸಂದರ್ಶಕರನ್ನು ಜಿ.ಎಮ್.ಆರ್.ಟಿ(GMRT) ಗೆ ಅನುಮತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ Prof. Govind Swarup: The Father of Radio Astronomy in India
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ Ananthakrishnan, S. (1995). "The giant meterwave radio telescope" (PDF). Journal of Astrophysics and Astronomy. 16: 433. Retrieved 27 June 2015.
  3. ↑ Ishwara-Chandra, C H; Rao, A Pramesh; Pandey, Mamta; Manchanda, R K; Durouchoux, Philippe (2005). "Low Frequency Radio Observations of GRS1915+105 with GMRT". Chinese Journal of Astronomy and Astrophysics. 5 (S1): 87–92. arXiv:astro-ph/0512061. Bibcode:2005ChJAS...5...87I. doi:10.1088/1009-9271/5/S1/87.
  4. ↑ Swarup, G., Ananthkrishnan, S., Kapahi, V.K., Rao, A.P., Subrahamanya, C.R., and Kulkarni, V.K. (1991) "The Giant Metrewave Radio Telescope", Current Science, vol. 60, pages 90-105.
  5. ↑ Kapahi, V. K.; Ananthakrishnan, S. (1995). "Astronomy with the giant metrewave radio telescope (GMRT)" (PDF). Bulletin of the Astronomical Society of India. 23: 267. Bibcode:1995BASI...23..265K. Retrieved 27 June 2015.
  6. ↑ Bharadwaj, Somnath; Nath, Biman B.; Sethi, Shiv K. (2001-03-01). "Using HI to probe large scale structures at z~3". Journal of Astrophysics and Astronomy (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 22 (1): 21–34. arXiv:astro-ph/0003200. Bibcode:2001JApA...22...21B. doi:10.1007/BF02933588. ISSN 0250-6335.
  7. ↑ Bharadwaj, S.; Nath, B. B.; Sethi, S. K. (2002). "Probing Large Scale Structures in HI with GMRT". The Universe at Low Radio Frequencies. 199: 108. Bibcode:2002IAUS..199..108B. doi:10.1017/s0074180900168640.
  8. ↑ Bharadwaj, Somnath; Sethi, Shiv K. (2001-12-01). "HI fluctuations at large redshifts: I-visibility correlation". Journal of Astrophysics and Astronomy (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 22 (4): 293–307. arXiv:astro-ph/0203269. Bibcode:2001JApA...22..293B. doi:10.1007/BF02702273. ISSN 0973-7758.
  9. ↑ Bharadwaj, Somnath; Pandey, Sanjay K. (2003-03-01). "HI Fluctuations at Large Redshifts: II - the Signal Expected for the GMRT". Journal of Astrophysics and Astronomy. 24 (1–2): 23–35. arXiv:astro-ph/0307303. Bibcode:2003JApA...24...23B. doi:10.1007/BF03012189. ISSN 0250-6335.
  10. ↑ Bharadwaj, Somnath; Srikant, P. S. (2004-03-01). "HI Fluctuations at Large Redshifts: III - Simulating the Signal Expected at GMRT". Journal of Astrophysics and Astronomy. 25 (1–2): 67–80. arXiv:astro-ph/0402262. Bibcode:2004JApA...25...67B. doi:10.1007/BF02702289. ISSN 0250-6335.
  11. ↑ Pandey, Sanjay K.; Bharadwaj, Somnath; Saiyad Ali, S. K. (2006-02-11). "Probing the bispectrum at high redshifts using 21-cm H i observations". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 366 (1): 213–218. arXiv:astro-ph/0510118. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.09847.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  12. ↑ Choudhury, T. Roy; Bharadwaj, Somnath; Datta, Kanan K. (2007-12-01). "Detecting ionized bubbles in redshifted 21-cm maps". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 382 (2): 809–818. arXiv:astro-ph/0703677. Bibcode:2007MNRAS.382..809D. doi:10.1111/j.1365-2966.2007.12421.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  13. ↑ Chengalur, Jayaram N.; Bharadwaj, Somnath; Ali, Sk Saiyad (2008-04-21). "Foregrounds for redshifted 21-cm studies of reionization: Giant Meter Wave Radio Telescope 153-MHz observations". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 385 (4): 2166–2174. arXiv:0801.2424. Bibcode:2008MNRAS.385.2166A. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.12984.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  14. ↑ Choudhury, T. Roy; Bharadwaj, Somnath; Majumdar, Suman; Datta, Kanan K. (2008-12-21). "Simulating the impact of H i fluctuations on matched filter search for ionized bubbles in redshifted 21-cm maps". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 391 (4): 1900–1912. arXiv:0805.1734. Bibcode:2008MNRAS.391.1900D. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.14008.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  15. ↑ Choudhury, T. Roy; Bharadwaj, Somnath; Datta, Kanan K. (2009-10-01). "The optimal redshift for detecting ionized bubbles in Hi 21-cm maps". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 399 (1): L132–L136. arXiv:0906.0360. Bibcode:2009MNRAS.399L.132D. doi:10.1111/j.1745-3933.2009.00739.x. ISSN 1745-3925.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  16. ↑ Choudhury, T. Roy; Datta, Kanan K.; Bharadwaj, Somnath; Majumdar, Suman (2011-05-11). "The impact of anisotropy from finite light traveltime on detecting ionized bubbles in redshifted 21-cm maps". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 413 (2): 1409–1418. arXiv:1006.0430. Bibcode:2011MNRAS.413.1409M. doi:10.1111/j.1365-2966.2011.18223.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  17. ↑ Ghosh, Abhik; Bharadwaj, Somnath; Ali, Sk. Saiyad; Chengalur, Jayaram N. (2011-03-01). "GMRT observation towards detecting the post-reionization 21-cm signal". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 411 (4): 2426–2438. arXiv:1010.4489. Bibcode:2011MNRAS.411.2426G. doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17853.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  18. ↑ Ghosh, Abhik; Bharadwaj, Somnath; Ali, Sk. Saiyad; Chengalur, Jayaram N. (2011-12-01). "Improved foreground removal in GMRT 610 MHz observations towards redshifted 21-cm tomography". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 418 (4): 2584–2589. arXiv:1108.3707. Bibcode:2011MNRAS.418.2584G. doi:10.1111/j.1365-2966.2011.19649.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  19. ↑ Choudhury, T. Roy; Bharadwaj, Somnath; Majumdar, Suman (2012-11-11). "Constraining quasar and intergalactic medium properties through bubble detection in redshifted 21-cm maps". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 426 (4): 3178–3194. arXiv:1111.6354. Bibcode:2012MNRAS.426.3178M. doi:10.1111/j.1365-2966.2012.21914.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  20. ↑ Chengalur, Jayaram N.; Ali, Sk Saiyad; Bharadwaj, Somnath; Prasad, Jayanti; Ghosh, Abhik (2012-11-11). "Characterizing foreground for redshifted 21 cm radiation: 150 MHz Giant Metrewave Radio Telescope observations". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 426 (4): 3295–3314. arXiv:1208.1617. Bibcode:2012MNRAS.426.3295G. doi:10.1111/j.1365-2966.2012.21889.x. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  21. ↑ Ghosh, A.; Prasad, J.; Bharadwaj, S.; Ali, Sk. S.; Chengalur, J. N. (2013-04-01). "VizieR Online Data Catalog: Complete 150MHz GMRT source catalogue (Ghosh+, 2012)". VizieR On-line Data Catalog. 742. Bibcode:2013yCat..74263295G.
  22. ↑ Ali, Sk Saiyad; Ghosh, Abhik; Bharadwaj, Somnath; Choudhuri, Samir (2014-12-21). "Visibility-based angular power spectrum estimation in low-frequency radio interferometric observations". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 445 (4): 4351–4365. arXiv:1409.7789. Bibcode:2014MNRAS.445.4351C. doi:10.1093/mnras/stu2027. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  23. ↑ Choudhuri, Samir; Bharadwaj, Somnath; Ali, Sk. Saiyad (2014). "Foreground simulation and power spectrum estimation for 610 MHz GMRT observations". Astronomical Society of India Conference Series. 13: 315–317. Bibcode:2014ASInC..13..315C.
  24. ↑ Ghosh, Abhik; Roy, Nirupam; Ali, Sk Saiyad; Chatterjee, Suman; Bharadwaj, Somnath; Choudhuri, Samir (2016-12-21). "The visibility-based tapered gridded estimator (TGE) for the redshifted 21-cm power spectrum". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 463 (4): 4093–4107. arXiv:1609.01732. Bibcode:2016MNRAS.463.4093C. doi:10.1093/mnras/stw2254. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  25. ↑ Ali, Sk. Saiyad; Bharadwaj, Somnath; Choudhuri, Samir; Ghosh, Abhik; Roy, Nirupam (2016-11-28). "Prospects of Measuring the Angular Power Spectrum of the Diffuse Galactic Synchrotron Emission with SKA1 Low" (PDF). Journal of Astrophysics and Astronomy (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 37 (4): 35. arXiv:1610.08184. Bibcode:2016JApA...37...35A. doi:10.1007/s12036-016-9413-x. ISSN 0973-7758.
  26. ↑ Ghosh, Abhik; Intema, Huib T.; Roy, Nirupam; Ali, Sk Saiyad; Bharadwaj, Somnath; Choudhuri, Samir (2017-09-01). "The angular power spectrum measurement of the Galactic synchrotron emission in two fields of the TGSS survey". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 470 (1): L11–L15. arXiv:1704.08642. Bibcode:2017MNRAS.470L..11C. doi:10.1093/mnrasl/slx066. ISSN 1745-3925.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  27. ↑ Chatterjee, Suman; Bharadwaj, Somnath (2019-02-01). "On the prospects of measuring the cosmic dawn 21-cm power spectrum using the upgraded Giant Metrewave Radio Telescope (uGMRT)". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 483 (2): 2269–2274. arXiv:1804.00515. Bibcode:2019MNRAS.483.2269C. doi:10.1093/mnras/sty3242. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  28. ↑ Dutta, Prasun; Choudhuri, Samir; Pal, Srijita; Bharadwaj, Somnath (2019-03-11). "A Tapered Gridded Estimator (TGE) for the multifrequency angular power spectrum (MAPS) and the cosmological H i 21-cm power spectrum". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 483 (4): 5694–5700. arXiv:1812.08801. Bibcode:2019MNRAS.483.5694B. doi:10.1093/mnras/sty3501. ISSN 0035-8711.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  29. ↑ "Telescope In Pune Discovers Most Distant Radio Galaxy Ever Found". NDTV.com. Retrieved 2019-06-13.
  30. ↑ "Astronomers detect biggest explosion in the history of the Universe". ScienceDaily (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2020-02-27.



ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ದೈತ್ಯ_ಮೀಟರ್‌ವೇವ್_ರೇಡಿಯೋ_ದೂರದರ್ಶಕ&oldid=1250994" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ