ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗದಗ

ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ . ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ^[೧] ^[೨] ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-ಧಾರವಾಡ ದಿಂದ ಆಗ್ನೇಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ೫೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಗದಗ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿದೆ, ಇಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಮೂರು ಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಒಂದು ದೇಗುಲವಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಅಮರ ಶಿಲ್ಪಿ ಜಕಣಾಚಾರಿ ಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಡೆಕ್ಕನ್‌ನ ಆರಂಭಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರವರ್ತಕರು. ಐಹೊಳೆ, ಬಾದಾಮಿ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು ಅವರ ಕಲಾಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಅವರ ನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಆಳಿದರು .

ದೇವಾಲಯವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಲಂಕೃತ ಕಂಬಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹವು ಮೂರು ಶಿವಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಲ್ಲಿನ ಪರದೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆತ್ತಿದ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ತ್ರಿಕುಟೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿಯ ದೇಗುಲವಿದೆ, ಸೊಗಸಾದ ಕಲ್ಲಿನ ಸ್ತಂಭಗಳಿವೆ.

ಬಾಲ್ಕನಿ ಆಸನಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಇಳಿಜಾರಾದ ಚಪ್ಪಡಿಗಳನ್ನು ಸಾಂಕೇತಿಕ ಫಲಕಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಡಿದಾದ ಇಳಿಜಾರಾದ ಸೂರುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ಸಭಾಂಗಣದ ಒಳಗೆ, ಸ್ತಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಆಳವಿಲ್ಲದ ಗೂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮ, ಮಹೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮೂರು ಲಿಂಗಗಳಿವೆ; ದಕ್ಷಿಣದ ಲಿಂಗವನ್ನು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸರಸ್ವತಿ, ಗಾಯತ್ರಿ ಮತ್ತು ಶಾರದ ಈ ಮೂರು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ . ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಹೊಸ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿವೆ; ದೇವಸ್ಥಾನವು ಹಳೆಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿದೆ.

ದೇವಾಲಯವು ಸುಮಾರು 1050 ರಿಂದ 1200 CE ವರೆಗೆ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದ್ದಾಗಿದೆ , ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 50 ದೇವಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇಯೇ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಧ್ವಂಸ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದಕಾರಣ ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.

ತ್ರಿಕುಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಸಂಕೀರ್ಣ

ನಗರದಲ್ಲಿನ 11-12ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ಹಲವಾರು ಚಾಲುಕ್ಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಅದರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಗದಗಿನ ಇತರ ದೇವಾಲಯಗಳು ಸೋಮೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ವೀರ ನಾರಾಯಣನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ. ನಗರದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ಈಗ ಶಿಥಿಲಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಅದರ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಭಾಂಗಣದ ದ್ವಾರಗಳು ದಟ್ಟವಾದ ಕೆತ್ತಿದ ಆಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ದೇವಾಲಯದ ಚಿತ್ರಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

Trikuteshwara temple photo gallery
ಗದಗ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿ: ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅಲಂಕೃತವಾದ ಕಂಬಗಳು, ಗದಗಿನ ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಗದಗ ನಗರದ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅಲಂಕೃತ ಕಂಬಗಳು
ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ, ಗದಗದಲ್ಲಿರುವ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]]
ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗದಗ, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ