ಡುನೆಡಿನ್‌

Dunedin Māori: Ōtepoti
Metropolitan Area
Coat of arms of Dunedin Coat of arms Official logo of Dunedin
Nickname(s):  Edinburgh of the South Dunners (colloquial)
Country	ನ್ಯೂ ಜೀಲ್ಯಾಂಡ್
Region	Otago
Territorial authority	Dunedin City
Settled by Māori	c. 1300
Settled by Europeans	1848
Incorporated	1855
Named for	Dùn Èideann – Scottish Gaelic name for Edinburgh
Electorates	Dunedin North Dunedin South
Government
• Mayor	Dave Cull
• Deputy Mayor	Chris Staynes
Area
• Territorial	೩,೩೧೪ km೨ (೧,೨೮೦ sq mi)
• Urban	೨೫೫ km೨ (೯೮ sq mi)
Population  (June 2010 estimate)
• Territorial	೧,೨೪,೮೦೦
• Density	೩೮/km೨ (೯೮/sq mi)
Demonym	Dunedinite
Time zone	UTC+12 (NZST)
• Summer (DST)	UTC+13 (NZDT)
Postcode	9010, 9011, 9012, 9013, 9014, 9016, 9018, 9022, 9023
Area code	03
Website	www.Dunedin.govt.nz

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರ ವು/dəˈniːdɨn/  ( listen) (Māori: Ōtepoti) ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವೀಪಭಾಗ/ಸೌತ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌/ಐಲ್ಯಾಂಡ್‌ದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡನೇ ಬೃಹತ್‌ ಮಹಾನಗರವಾಗಿದ್ದು, ಒಟಾಗೋ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಮಹಾನಗರವಾಗಿದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ನಾಲ್ಕು ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರ ನಗರಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌ ಪೌರಸಮಿತಿಯ ರಚನೆಯ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ನವೆಂಬರ್‌ 2010ರಲ್ಲಿ ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌ನಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭೂಮಿಯ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಬೃಹತ್‌ ಮಹಾನಗರವಾಗಿತ್ತು. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಸರಿಸುಮಾರು 1900ನೇ ಇಸವಿಯವರೆಗೆ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿತ್ತು.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶವು ಒಟಾಗೋದ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಒಟಾಗೋ ಬಂದರಿನ ಮುಂಭಾಗವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ. ಬಂದರು ಹಾಗೂ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದ ಗುಡ್ಡಗಳು ನಂದಿಹೋದ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯೊಂದರ ಅವಶೇಷಗಳಾಗಿವೆ. ಮಹಾನಗರದ ಉಪನಗರ/ಬಡಾವಣೆಗಳು ಸುತ್ತುವರೆದ ಕಣಿವೆಗಳು ಹಾಗೂ ಗುಡ್ಡಗಳಲ್ಲಿ ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪದ ಭೂಕಂಠ/ಭೂಸಂಧಿಯ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ, ಒಟಾಗೋ ಬಂದರುಪ್ರದೇಶದ ತೀರ ಹಾಗೂ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌‌/ಶಾಂತ ಮಹಾಸಾಗರದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿವೆ.

ಮಹಾನಗರದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮವೆಂದರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಶಿಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ – ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌'ನ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾದ (1869) ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಾಗೂ ಒಟಾಗೋ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌‌ಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪಾಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳದ್ದಾಗಿದೆ : 2006ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತಿಶತ 14.2ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಮಹಾನಗರದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರತಿಶತ 21.6ರಷ್ಟು ಜನರು 15ರಿಂದ 24 ವರ್ಷಗಳ ವಯೋಮಾನದವರಾಗಿದ್ದರು.

ಇತಿಹಾಸ

Main article: History of Dunedin

ಮಾವೊರಿ ವಸಾಹತುಗಳು/ನೆಲೆಸುವಿಕೆ

ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪುರಾವೆಗಳು ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಥಮ ಮಾನವ (ಮಾವೊರಿ) ವಾಸ್ತವ್ಯ ಹೂಡುವಿಕೆಯು AD 1250–1300ರ, ನಡುವೆ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದು ಜನಸಮೂಹವು ಆಗ್ನೇಯ ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಒಟಾಗೋ ಹೆಡ್ಸ್‌‌ ಭೂಚಾಚುವಿನ ಬಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೈಕೈ'ನ ಸಮುದ್ರ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಕ್ತನ ನಿವೇಶನವು, ಸರಿಸುಮಾರು ಆ ಕಾಲಾವಧಿಯದ್ದೇ ಎಂದು ಕಾಲನಿರ್ದೇಶ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಪ್ರಾಚೀನ (ಮೋವಾ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಬೇಟೆಗಾರರು) ನಿವೇಶನಗಳು ಈಗಿನ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕವು ವಿಶಾಲವಾಗಿವೆಯಲ್ಲದೇ ಶಾಶ್ವತ ನಿವಾಸಗಳಾಗಿ ಅದರಲ್ಲೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ 14ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದವು. ತದನಂತರ ಜನಸಮೂಹವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ನಡೆದರೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಸುಮಾರು 1650ರ ಕಾಲದ ಅವಧಿಯ ಪುಕೆ/ಫ್ಯೂಕೆಕುರಾ (ತಯಾರೊವಾ ಭೂಶಿರ)ದಂತಹಾ ಹಲವು ಮಯೋರಿ ಹಳ್ಳಿಗಳು, ಕೋಟೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪಡೆವ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವಂತಹಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ವಿಕಸನವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೆಯೇ ಮತ್ತೆ ವಿಸ್ತರಿಸತೊಡಗಿತು. ಈಗಿನ ಪ್ರಧಾನ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವಿರುವ (ಒ/ವೊಟೆಪೊಟಿ) ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಪ್ರಾಚೀನ ನೆಲೆಯೊಂದು ಸುಮಾರು 1785ರಷ್ಟು ತಡವಾಗಿಯೇ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾದರೂ 1826ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಇದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಮಾವೊರಿ ಪರಂಪರೆಯ ಐತಿಹ್ಯವು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದ ಕಹುಯಿ ಟಿಪುವಾ ಎಂಬ ಜನರ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ನಂತರದ ಟೆ ರಪುವಾಯ್‌‌ ಜನಾಂಗವು ಭಾಗಶಃ ದಂತಕಥೆಯೆಂಬಂತಹಾ ಆದರೆ ಐತಿಹಾಸಿಕವೆನ್ನುವಂತೆ ಪರಿಗಣಿತವಾಗುವ ಜನಾಂಗ. ಮುಂದೆ ಹಾಗೆ ಬಂದವರೆಂದರೆ ವೈತಹಾಗಳು, ಅವರ ನಂತರ 16ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಕಟಿ ಮಾಮೋಗಳು ಹಾಗೂ ನಂತರ (ಆಧುನಿಕ ಮಾನಕ ಮಾವೊರಿಯಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಗೈ ತಹು ) 17ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೈ ತಹು ಜನಾಂಗದವರು ಬಂದರು. ಈ ತರಹದ ವಲಸೆ ಹೋಗುವಿಕೆಯ ಅಲೆಗಳನ್ನು ಐರೋಪ್ಯ ಕಥನಗಳಲ್ಲಿ 'ಆಕ್ರಮಣಗಳೆಂದು' ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆಯಾದರೂ ಆಧುನಿಕ ಪಂಡಿತಗಣವು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನಗಳನ್ನೆತ್ತಿದೆ. ಈ ವಲಸೆಗಳು ಬಹುಶಃ ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಲಸೆಗಳಂತಹವೇ ಆದರೆ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕವಾಗಿ ರಕ್ತಪಾತಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದಷ್ಟೇ.

ಜಾನ್‌‌ ಬೌಲ್ಟ್‌ಬೀ ಎಂಬ ಓರ್ವ ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಾರ 1820ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ 'ಕೈಕಾ ಒಟಾರ್ಗೋ' ನೆಲೆಗಳು (ಒಟಾಗೋ ಬಂದರು ಸಮೀಪದ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ನೆಲೆಗಳು) ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದವು ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡವು ಎಂಬುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದ.

ಐರೋಪ್ಯ ವಸಾಹತುಗಳು/ನೆಲೆಗಳು

ಈಗ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ತೀರವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 25, 1770ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್‌ 5, 1770ರ ನಡುವಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ನಿಂತ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್‌‌/ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ ಜೇಮ್ಸ್‌‌ ಕುಕ್‌‌ ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪ ಹಾಗೂ ಸ್ಯಾಡಲ್‌ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಸಾಂಡರ್ಸ್‌ ಭೂಶಿರವೆಂದು ಕರೆದನು. ಆತನು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪೆಂಗ್ವಿನ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ 19ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಿಂದಲೇ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಾರರು ಭೇಟಿ ನೀಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು. 1810–1823ವರೆಗಿನ ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಾರರು ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾವೊರಿಗಳ ನಡುವೆ ಹಗೆತನವು ಕಂಡುಬಂದಿತ್ತು, "ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಾರರ' ಸಮರ"ವು ಒಟಾಗೋ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಂದು ಘಟನೆಯಿಂದ ಸ್ಫೋಟವಾದ/ಪ್ರೇರಿತವಾದದ್ದಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ವಿಲಿಯಂ ಟಕರ್‌‌ ಎಂಬಾತ 1815ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯೂರಿದ ಪ್ರಥಮ ಐರೋಪ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಂಡನು. ಐರೋಪ್ಯರ ಕಾಯಂ ವಾಸಿಸುವಿಕೆಯು ವೆಲ್ಲರ್‌ ಸಹೋದರರು ಒಟಾಗೋದ, ಒಟಾಗೋ ಬಂದರಿನ ಮೇಲಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಒಟಾಕೌ ಎಂಬಲ್ಲಿ ತಿಮಿಂಗಿಲ ಬೇಟೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ತಾಣವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡ 1831ನೇ ಇಸವಿಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳು ಮಾವೊರಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದವು. 1830ರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಈ ಬಂದರು ಒಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಿಮಿಂಗಿಲ ಬೇಟೆಯ ರೇವುಪಟ್ಟಣವೆಂದೆನಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. 1840ರಲ್ಲಿ ಜಾನ್ನಿ ಜೋನ್ಸ್‌‌‌ ಎಂಬಾತನು, ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವೀಪಭಾಗದ/ಸೌತ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌‌ನ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಕೃಷಿನೆಲೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ವೈಕೌಐಟಿ/ತಿ‌ಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು.

ಮುಕ್ತ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ ನೆಲೆಗೆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಹೊರಟಿದ್ದ ಥಾಮಸ್‌‌ ವಿಂಗ್‌‌ ಎಂಬುವವನು ಕಪ್ತಾನನಾಗಿದ್ದ ಹಾಗೂ ತನ್ನ ಪತ್ನಿ ಲೂಸಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಕಂಪೆನಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದ ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್‌‌ ಟಕೆಟ್ಟ್‌‌ ಎಂಬಾತರು ಸೇರಿದ್ದ ಇತರರನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಡೆಬೋರಾಹ್‌ ಎಂಬ ಹಡಗು ದಕ್ಷಿಣದೆಡೆಗೆ 1844ರಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು. ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವೀಪಭಾಗ/ಸೌತ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌ನ ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಹಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ ನಂತರ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಎಂದು ನಂತರ ಕರೆಯಲಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಟಕೆಟ್ಟ್‌‌ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದನು.

1848ರಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌ನ ಮುಕ್ತ ಚರ್ಚ್‌/ಕ್ರೈಸ್ತಸಂಘದ ಲೇ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌/ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆಯದವರ ಸಂಘವು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವನ್ನು ಒಟಾಗೋ ಬಂದರುವಿನ ಭೂಚಾಚುವಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿಶೇಷ ವಸಾಹತು ನೆಲೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಪಟ್ಟಣವನ್ನಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌ನ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್‌‌ನ ಡುನ್‌ ಐಡೆಯಾನ್ನ್ ಎಂಬ ಸ್ಕಾಟಿಷ್‌ ಗೇಲಿಕ್‌ ರೂಪದಿಂದ ಈ ಹೆಸರು ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ನಗರದ ಸಮೀಕ್ಷಕ/ಮೋಜಣಿದಾರನಾಗಿದ್ದ ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಕೆಟಲ್‌ ಎಂಬಾತ ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್‌‌ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಆದೇಶವಿತ್ತಾಗ, ಕಣ್ಸೆಳೆಯುವ 'ರಮ್ಯ/ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್‌' ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಸಾದರಪಡಿಸಿದನು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರರು ಸವಾಲುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆತನ ಸ್ಥೂಲ ಕಲ್ಪನೆಯ ಕಟ್ಟೋಣಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವಾಗ ಹೆಣಗಿದರು ಹಾಗೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ವಾಸ್ತವವಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರೂ ಆಗಿದ್ದರಿಂದ ಭವ್ಯವಾದ ಹಾಗೂ ವೈಚಿತ್ರ್ಯ ತುಂಬಿದ ಬೀದಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್‌ ವಿಲಿಯಂ ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ ಎಂಬ ನೆಪೋಲಿಯನ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಅನುಭವಿಯಾಗಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇಲ್ಲಿನ ಲೌಕಿಕ ನಾಯಕನಾಗಿದ್ದ. ಕವಿ ರಾಬರ್ಟ್‌‌ ಬರ್ನ್ಸ್‌ರ ಸೋದರಳಿಯ/ಸಹೋದರ/ರಿಯ ಪುತ್ರರಾಗಿದ್ದ ರೆವರೆಂಡ್‌ ಥಾಮಸ್‌ ಬರ್ನ್ಸ್‌ರು, ಅಲ್ಲಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದರು.

ಸುವರ್ಣ ಬೇಟೆಯ ಯುಗ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು 1852ರಲ್ಲಿ ವೈಟಾಕಿಯ ದಕ್ಷಿಣದಿಂದ ಇಡಿಯ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಟಾಗೋ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಯಿತು. 1861ರಲ್ಲಿ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಗೇಬ್ರಿಯಲ್‌ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನವು ಪತ್ತೆಯಾದುದು, ಜನಸಮೂಹದ ತ್ವರಿತ ಒಳಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತಲ್ಲದೇ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು 1865ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌'ನ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ನಗರವೆನಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಹಾಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಐರಿಷ್‌‌ ಜನರು ಹಾಗೂ ಇಟಾಲಿಯನ್ನರು, ಫ್ರೆಂಚರು, ಜರ್ಮನ್ನರು, ಯಹೂದಿಗಳು ಹಾಗೂ ಚೀನೀಯರು ಸೇರಿದ್ದರು. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸದರನ್‌/ದಕ್ಷಿಣದ ಸಿಮೆಟ್ರಿ/ರುದ್ರಭೂಮಿಯನ್ನು 1858ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದರೆ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಉತ್ತರದ/ನಾರ್ಥರ್ನ್‌ ಸಿಮೆಟ್ರಿ/ರುದ್ರಭೂಮಿಯನ್ನು 1872ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

1906ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ.

360° ಪನೋರಮಾ ಚಿತ್ರಾವಳಿ: ರೈಲುನಿಲ್ದಾಣದ ಒಳಗಿನ ದೃಶ್ಯಾವಳಿ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರ ಹಾಗೂ ಆ ಪ್ರಾಂತ್ಯವು ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣಗೊಂಡಿತು ಹಾಗೂ ಸಂಘಟಿತವಾಯಿತು ಪ್ರಧಾನ ದಕ್ಷಿಣ ಹೆದ್ದಾರಿಯು/ಮೇನ್‌ ಸೌತ್‌ ಲೈನ್‌ ಮಹಾನಗರವನ್ನು 1878ರಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಗೂ 1879ರಲ್ಲಿ ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿತು. ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾದ ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ 1869ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಒಟಾಗೋ ಬಾಲಕಿಯರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯನ್ನು 1871ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. 1881ರಿಂದ 1957ರ ಅವಧಿಯ ನಡುವೆ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರವು ಕಂಬಿ ಟ್ರ್ಯಾಮ್‌/ಕೇಬಲ್‌ ಟ್ರ್ಯಾಮ್‌ಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು, ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅಂತಹ ಮೊದಲನೇ ಹಾಗೂ ಕೊನೆಯದಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. 1880ರ ದಶಕದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಶೈತ್ಯೀಕರಿಸಿದ ಮಾಂಸದ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ 1882ರಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಪ್ರಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಅದರ ಸರಕು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಟಾಗ, ನಂತರದ ಬೃಹತ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಮವು ಆರಂಭವನ್ನು ಕಂಡಿತು.

ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸುವರ್ಣ ಬೇಟೆಯು ನಡೆದ ನಂತರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ನಿಧಾನಗೊಂಡರೂ ಜ್ಯೂಲಿಯಸ್‌ ವೊಗೆಲ್‌'ನ ವಲಸೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಯು 1880ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತವು ತಟ್ಟುವ ಮುನ್ನ ಇನ್ನೂ ಸಾವಿರಾರು ಜನರನ್ನು ತನ್ನೆಡೆಗೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರ ಮತ್ತು ಒಟಾಗೋಗಳೆಡೆಗೆ ಕರೆತಂದಿತ್ತು. ಈ ತರಹದ ಉಚ್ಛ್ರಾಯದ ಮೊದಲ ಬಾರಿಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌'ನ ಪ್ರಥಮ ದೈನಂದಿನ ವಾರ್ತಾ/ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆ, ಕಲಾ ಶಾಲೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಾಗೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹಾಗೂ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರವು ಅಂತಹವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಹಲವು ಮಜಬೂತಾದ ಹಾಗೂ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಸಾದರಪಡಿಸುವಂತಹಾ ಅಸಾಧಾರಣ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪೀಯ ಕಟ್ಟೋಣಗಳ ಸುರಿಮಳೆ ಕೂಡಾ ಆಯಿತು. R.A. ಲಾಸನ್‌'ರ ಒಟಾಗೋದ ಪ್ರಥಮ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ ಮತ್ತು ನಾಕ್ಸ್‌ ಇಗರ್ಜಿ/ಚರ್ಚ್‌ಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅದೇ ರೀತಿ ಕಟ್ಟೋಣಗಳನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌ವೆಲ್‌ ಬರಿ/ಬ್ಯುರಿ ಹಾಗೂ F.W. ಪೆಟ್ರೆ/ಪೀಟರ್‌ರವರು ಕೂಡಾ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು. W. M. ಹಾಡ್ಜ್‌ಕಿನ್ಸ್‌ರ ನಾಯಕತ್ವದಡಿಯಲ್ಲಿ ಇತರೆ ದೃಶ್ಯಕಲೆಗಳೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದವು. ಮಹಾನಗರದ ವಿಶಾಲದೃಶ್ಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನವಾಗುತ್ತಿರುವ ನಗರಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಉಜ್ವಲವಾಗಿ ಚಿತ್ರಕಾರರಾದ 1821–1888ರ ಅವಧಿಯ ಜಾರ್ಜ್‌ O'ಬ್ರಿಯೆನ್‌ರು ವರ್ಣಮಯವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದರು. 1890ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಂಡಿತು. ಒಟಾಗೋ ಸೆಟ್ಲರ್ಸ್‌‌ ಮ್ಯೂಸಿಯಮ್‌/ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಹಾಗೂ ಹಾಕೆನ್‌ ಕಲೆಕ್ಷನ್ಸ್‌ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳಂತಹಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಆ ತರಹದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಆಗ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಮತ್ತಷ್ಟು ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಓಲ್ವೆಸ್ಟನ್‌ನಂತಹಾ ಗಮನಾರ್ಹವಾದಂತಹಾ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಆಗ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. G.P. ನೇರ್ಲಿಯವರು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ ದೃಶ್ಯಕಲೆಯಲ್ಲಿನ ನವ ಶಕ್ತಿಯು ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್‌/ಫ್ರಾನ್ಸಸ್‌ ಹಾಡ್ಜ್‌ಕಿನ್ಸ್‌ರ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ ತಲುಪಿತು.

ಆಧುನಿಕ ಯುಗದ ಆದಿಭಾಗ

ಚಿತ್ರ:Historic Dunedin Botanic Gardens.jpg

ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪನೋರಮಾ ಚಿತ್ರಾವಳಿ

1900ನೇ ಇಸವಿಯ ವೇಳೆಗೆ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮಹಾನಗರವಾಗಿ ಉಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹಾಗೂ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಉತ್ತರದ ಇತರೆ ಕೇಂದ್ರ ನಗರಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು ("ಉತ್ತರದೆಡೆಗೆ ಪಥಚ್ಯುತಿ/ಸರಿತ"), ಇದೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ತರುವಾಯದ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೂ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ಹೀಗೆ ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕ್ಷೇತ್ರವು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿತಲ್ಲದೇ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ವಸತಿಗೃಹವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದೇ ವೇಳೆಗೆ, ಅದರ ತೀರ ಹಳೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳ ವಯಸ್ಸಾಗುವಿಕೆ/ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಗಳು E.H. ಮೆಕ್‌ಕಾರ್ಮಿಕ್‌ರಂತಹಾ ಲೇಖಕರು ಅದರ ವಾಯುಮಂಡಲದ/ವಾತಾವರಣದ ಸೊಬಗಿನ ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದುದೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಪರಿಪಕ್ವಗೊಳ್ಳು/ಮಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಜನರು ಗಮನಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. 1930ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ 1940ರ ದಶಕದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ M.T. (ಟಾಸ್‌‌) ವೂಲ್ಲಾಸ್‌‌ಟನ್‌, ಡೋರಿಸ್‌ ಲಸ್ಕ್‌‌, ಆನ್ನೆ ಹ್ಯಾಂಬ್ಲೆಟ್‌, ಕಾಲಿನ್‌ ಮೆಕ್‌ಕಾಹನ್‌ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌ ಹೇಮನ್‌ರವರುಗಳಂತಹಾ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ಕಲಾಕಾರರು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರು. ದ್ವಿತೀಯ ವಿಶ್ವ ಸಮರದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಈ ಚಿತ್ರಕಾರರೆಲ್ಲರೂ ಚೆದುರಿಹೋದರು ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಮೆಕ್‌ಕಾಹನ್‌, ಜೇಮ್ಸ್‌‌ K. ಬ್ಯಾಕ್ಸ್‌‌ಟರ್‌‌‌‌‌ ಎಂಬ ಯುವ ಹುರುಪಿನ ಕವಿಯೊಬ್ಬನನ್ನು ನಗರ ಕೇಂದ್ರಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಲಾಗಾರ/ಸ್ಟುಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗಿದ್ದನು.

ಹತ್ತು ಹಲವು ಬೃಹತ್‌ ಕಂಪೆನಿಗಳನ್ನು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕವು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ಮುಂದಾಳು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನದು ಸರ್‌‌ ಜೇಮ್ಸ್‌‌ ಫ್ಲೆಚರ್‌ರು 20ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ ಫ್ಲೆಚರ್‌ ಕನ್ಸ್‌ಟ್ರಕ್ಷನ್ಸ್‌‌ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. 1879ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಸ್ಟ್ಯಾಫರ್ಡ್‌ ಬೀದಿ/ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪ್‌ಥಾರ್ನ್‌/ರ್ನೆ ಪ್ರಾಸ್ಸರ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು ಸುಮಾರು 100 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಲದಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಬೃಹತ್ತಾದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರ ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. G. ಮೆಥ್ವೆನ್‌ ಎಂಬ ಒಂದು ದಕ್ಷಿಣ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮೂಲದ ಲೋಹಗೆಲಸದ ಹಾಗೂ ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದು, ಮುಂಚೂಣಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೆಯೇ H. E. ಷಾಕ್‌ಲಾಕ್‌ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಕಬ್ಬಿಣದ ಎರಕಕೆಲಸದ ಹಾಗೂ ಸಲಕರಣೆ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು ನಂತರ ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌ನ ಸಂಸ್ಥೆ ಫಿಷರ್‌ ಅಂಡ್‌ ಪೇಕೆಲ್‌‌ ಅದನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮೊಸ್ಜಿಯೆಲ್‌ ವೂಲ್ಲೆನ್ಸ್‌ ಎಂಬುದು ಮತ್ತೊಂದು ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಕಾಲದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವಾಗಿದೆ. ಹಾಲ್ಲೆನ್‌‌ಸ್ಟೇಯ್ನ್‌ಸ್‌‌ ಎಂಬ ಪುರುಷರವಸ್ತ್ರ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಮನೆಮಾತಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಅದೊಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರಾಟದ ಅಂಗಡಿಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, DIC ಮತ್ತು ಆರ್ಥರ್‌ ಬಾರ್ನೆಟ್ಟ್‌‌ ಎಂಬುವವು ವಿವಿಧ ಸರಕಿನ ಮಾರಾಟಮಳಿಗೆಗಳ ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದವು, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. ಕೌಲ್ಸ್ಲ್‌‌, ಸೋಮರ್‌ವಿಲ್ಲೆ ವಿಲ್ಕೀ ಎಂಬ – ನಂತರ ವ್ಹಿಟ್‌‌ಕೌಲ್ಸ್‌ ಸಮೂಹದ ಭಾಗವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟ ಸಂಸ್ಥೆಯು 19ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಮಾರ್ಟ್‌ಗೇಜ್‌ ಅಂಡ್‌ ಏಜೆನ್ಸಿ ಕಂಪೆನಿ, ರೈಟ್‌‌ ಸ್ಟೀಫನ್‌‌ಸನ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌, ಯೂನಿಯನ್‌ ಸ್ಟೀಮ್‌‌ಷಿಪ್‌ ಕಂಪೆನಿ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಷನಲ್‌‌ ಇನ್‌ಷ್ಯೂರೆನ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿ ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್‌‌ ಇನ್‌ಷ್ಯೂರೆನ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಗಳಿದ್ದು, ಇವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕವುಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ 20ನೆಯ ಶತಮಾನದವರೆಗೂ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದವು.

ಸಮರಾನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು

ದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಬಾಟನಿಕ್‌ ಗಾರ್ಡನ್‌/ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನ

ಚಿತ್ರ:Baldwin Street.jpg

ಬಾಲ್ಡ್‌ವಿನ್‌ ರಸ್ತೆ

ವಿಶ್ವ ಸಮರ IIರ ನಂತರ, 'ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರ ನಗರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ' ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಿಳಿದರೂ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಉಚ್ಛ್ರಾಯದ ಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗೂ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳೆರಡೂ ಸುಧಾರಿಸಿದವು. ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಕಾಲದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡುವ ತಲೆಮಾರೊಂದು ಆ ಮಾದರಿಯ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ನೆಲಸಮಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕಟ್ಟಡಗಳು ನಾಶವಾದವು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದುದೆಂದರೆ 1969ರಲ್ಲಿ ನೆಲಸಮಗೊಳಿಸಲಾದ ವಿಲಿಯಂ ಮೇಸನ್‌ರ ಸ್ಟಾಕ್‌/ಷೇರುವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದ ಕಟ್ಟಡ. (ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸ್ಟಾಕ್‌/ಷೇರುವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದ ಕಟ್ಟಡ) ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರೂ, ಮಹಾನಗರದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಏರಿಕೆಯು ನಿಧಾನವಾಗುತ್ತಾ ಬಂದು ನಂತರ 1976ರಿಂದ 1981ರವರೆಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಈ ಅವಧಿಯು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಅನುರಣಿಸುವ ಅವಧಿಯಾಗಿದ್ದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಖಾಸಗಿಯವರು ದತ್ತಿಕೊಟ್ಟ ಕಲಾ ಫೆಲೋಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದು ಜೇಮ್ಸ್‌‌ K ಬ್ಯಾಕ್ಸ್‌ಟರ್‌‌, ರಾಲ್ಫ್‌‌ ಹೊಟೆರೆ, ಜ್ಯಾನೆಟ್‌‌ ಫ್ರೇಮ್‌, ಮತ್ತು ಹೋನ್‌ ಟುವ್ಹಾರೆಯಂತಹಾ ಪ್ರತಿಭಾಶಾಲಿಗಳನ್ನು ಮಹಾನಗರದೆಡೆಗೆ ಕರೆತಂದಿತ್ತು.

1980ರ ದಶಕದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದ ಚಿಲ್ಸ್‌‌, ದ ಕ್ಲೀನ್‌, ದ ವರ್ಲೇಯ್ನ್‌ಸ್‌, ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರೇಯ್ಟ್‌ಜ್ಯಾಕೆಟ್‌ ಫಿಟ್ಸ್‌ಗಳಂತಹಾ ಅನೇಕ ನಾಟಕಾಂಕಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನದೊಂದಿಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆಗಳು ದೊರಕುವಂತೆ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಗೀತ ರಂಗವು ವಿಕಸಿಸಿತು. "ದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸೌಂಡ್‌" ಎಂಬ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಪದವನ್ನು 1960ರ ದಶಕದಿಂದ - ಪ್ರೇರೇಪಣೆಯನ್ನು ಪಡೆದ, ಆ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಗಿಟಾರ್‌‌-ಪ್ರಾಧಾನ್ಯದ ಸಂಗೀತವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲು ಟಂಕಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಂಗೀತಗಾರರು ಈಗಲೂ ಹಲವು ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡುವಿಕೆ, ನುಡಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ.

1990ರ ವೇಳೆಗೆ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುಸಿತವು ಒಂದು ಸ್ಥಿರ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಹಾಗೂ ಪ್ರಧಾನ ಬೀದಿ/ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ವಿಕ್ಟೋರಿಯನ್‌ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಹಾಗೂ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ನಲ್ಲಿನ R.A. ಲಾಸನ್‌'ರ ಮುನಿಸಿಪಲ್‌ ಚೇಂಬರ್ಸ್‌/ಪೌರಸಮಿತಿಯ ಸಭಾಭವನವನ್ನು (ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಪುರಭವನ) ಉತ್ತಮರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನನ್ನು 'ಪಾರಂಪರಿಕ ಮಹಾನಗರ'ವೆಂದು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ತನ್ನನ್ನು ಮರು-ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮಹಾನಗರವು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಶಿಕ್ಷಣ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಹಾಗೂ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌ಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ತ್ವರಿತಗೊಳ್ಳತೊಡಗಿತು. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಶಾಲೆ, ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಒಟಾಗೋ ಸೆಟ್ಲರ್ಸ್‌ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ/ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳ ಮರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಿಕೆ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡು ತನ್ನನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿತು.

ಮಹಾನಗರವು 124,800 (June 2010 estimate)ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ಏಳನೇ ಬೃಹತ್‌ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.

ಮಹಾನಗರವು ಶಿಲ್ಪವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಾಂಶ ಶಿಲ್ಪವಿಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರಶೈಲಿ/ಫ್ಯಾಷನ್‌ ಉದ್ಯಮಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಟಾಗೋ ಬಂದರು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣವು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರಕ್ಕೆ ಆಳವಿರುವ-ಸಮುದ್ರನೀರಿನ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಧಾನ ದಕ್ಷಿಣ ಹೆದ್ದಾರಿ/ಮೇನ್‌ ಸೌತ್‌ ಲೈನ್‌ನಿಂದ ಅಪಸರಣಗೊಳ್ಳುವ ಶಾಖಾ ರೈಲು ಮಾರ್ಗವಾದ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ ಶಾಖೆ/ಬ್ರಾಂಚ್‌ ನಗರಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ನೀಡುತ್ತದಲ್ಲದೇ, ಇದು ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌ನಿಂದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಮೂಲಕ ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ಗೆ ಪಯಣಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಹಾನಗರದ ಸುವರ್ಣ-ಬೇಟೆಯ ವೈಭವದ ಪರಂಪರೆಯ ಮಹಾನಗರದೃಶ್ಯವು ವಿಕ್ಟೋರಿಯನ್‌ ಮತ್ತು ಎಡ್ವರ್ಡಿಯನ್‌ ವಾಸ್ತುಕಲೆಗಳ ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನಗಳೊಂದಿಗೆ ಝಗಮಗಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಫಸ್ಟ್‌ ಚರ್ಚ್‌ ಇಗರ್ಜಿ, ಒಟಾಗೋ ಬಾಲಕರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಲಾರ್ನಾಚ್‌ ದುರ್ಗ/ಕ್ಯಾಸಲ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌ನ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ R A ಲಾಸನ್‌ರಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಇತರೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಓಲ್ವೆಸ್ಟನ್‌ ಮತ್ತು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಇತರೆ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಅಥವಾ ಸ್ಮರಣೀಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಅಥವಾ ಕಟ್ಟೋಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿದಾದ ಬಾಲ್ಡ್‌ವಿನ್‌ ಬೀದಿ/ರಸ್ತೆ ; ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್‌ ಕುಕ್‌ ಪ್ರವಾಸಿಗೃಹ ; ಕ್ಯಾಡ್‌ಬರಿ ಚಾಕೋಲೇಟ್‌ ಕಾರ್ಖಾನೆ (ಕ್ಯಾಡ್‌ಬರಿ ವರ್ಲ್ಡ್‌‌); ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ಪೇಟ್‌‌‌ರ ಬಟ್ಟಿಕೇಂದ್ರಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರವು ಪರಿಸರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಕೇಂದ್ರವೂ ಆಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಏಕೈಕ ಪ್ರಧಾನಭೂಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಯಲ್‌ ಆಲ್ಬಟ್ರಾಸ್‌ ವಾಸಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಹಲವು ಪೆಂಗ್ವಿನ್‌ ಹಾಗೂ ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಳ ವಾಸಸ್ಥಾನಗಳು ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪದ ಮೇಲಿರುವ ಮಹಾನಗರದ ಸರಹದ್ದಿನ ಒಳಗೆ ಇವೆ. ನಗರದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ, ವೈಹೊಲಾ ಸರೋವರದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಂಕ್ಲೇರ್‌ ಜೌಗುಭೂಮಿಗಳಿವೆ.

ವರ್ಧಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಜನಸಮೂಹವು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಹಿಂದೆಯೇ ತಿಳಿಸಲಾಗಿರುವ ಸಂಗೀತ ರಂಗವನ್ನು ಮತ್ತು ತೀರ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಉಗಮಿಸುತ್ತಿರುವ ನಾಜೂಕು ವಸ್ತುಗಳ ಅಂಗಡಿ/ಬೊಟಿಕ್ ಫ್ಯಾಷನ್‌/ವಸ್ತ್ರಶೈಲಿ‌ ಉದ್ಯಮಗಳ ಯುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ (ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲದವರು 'ಸ್ಕಾರ್ಫಿಗಳು' ಎಂದು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಮೂಡುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಪ್ರಬಲ ದೃಶ್ಯ ಕಲೆ ಸಮುದಾಯವು ಕೂಡಾ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರ ಹಾಗೂ ಅದನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಒಟಾಗೋ ಬಂದರಿನ ಕರಾವಳಿಯ ಅಂಚನ್ನು ಆವರಿಸಿರುವ ಇತರೆ ನೆಲೆಗಳು, ಹಾಗೂ ವೈಟಾಟಿಯಂತಹಾ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ.

St ಕ್ಲೇರ್‌‌ ಬೀಚ್‌/ಸಮುದ್ರ ತೀರ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಕ್ಯಾರಿಸ್‌ಬ್ರೂಕ್‌‌ನ ಹೊನಲುಬೆಳಕಿನ ರಗ್ಬಿ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌‌ ಆಟಗಳಾಡುವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, ನವೀನ ಕ್ಯಾಲೆಡೊನಿಯನ್‌ ಗ್ರೌಂಡ್‌ಸಾಕ್ಕರ್‌/ನೆಲ ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ ಹಾಗೂ ಲೋಗನ್‌ ಪಾರ್ಕ್‌/ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಬಳಿ ಇರುವ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್‌ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, ಬೃಹತ್ತಾದ ಎಡ್ಗರ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಕೇಂದ್ರ, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಅಂಡಾಕೃತಿಯ/ಓವಲ್‌ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ಮೈದಾನ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಐಸ್‌/ಹಿಮ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಗಾಲ್ಫ್‌ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಉದ್ಯಾನಗಳ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಫೋರ್‌ಬರಿ ಪಾರ್ಕ್‌ ಕುದುರೆರೇಸಿನ ಮೈದಾನಗಳು ಮಹಾನಗರದ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿದ್ದು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕವು ಕೆಲವೇ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಇವೆ. St ಕ್ಲೇರ್‌‌‌ ಸಮುದ್ರತೀರವು ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಕಡಲಲೆ ಸವಾರಿ ತಾಣವಾಗಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿನ ಬಂದರು ನೆಲಸುತ್ತು ರೇವು ಹಾಯಿಹಲಗೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ತುದಿಹಾಯಿಪಟಗಳ ಮೇಲೆ ಜಲಸವಾರಿ ಮಾಡುವವರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ನಾಲ್ಕು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಈಜುಕೊಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಮೊವಾನಾ ಈಜುಕೊಳ, ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ ಈಜುಕೊಳ, ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌ ಮತ್ತು St ಕ್ಲೇರ್‌ ಉಪ್ಪುನೀರಿನ ಈಜುಕೊಳ.

ಭೌಗೋಳಿಕತೆ

ಒಟಾಗೋ ಬಂದರುವಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪದ ಭೂಕಂಠದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ (ಎಡಗಡೆ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಪ್ರದೇಶ) ನಗರವು ಇದೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರವು 3,314.8 square kilometres (1,279.9 sq mi)ರಷ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆವರಿಸಿದ್ದು ರ್ಹೋಡ್‌‌ ದ್ವೀಪ/ಐಲೆಂಡ್‌ವೆಂಬ ಅಮೇರಿಕದ ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ಷೈರ್‌ ಆಂಗ್ಲ ಕೌಂಟಿಗಳಿಗಿಂತ ತೀರ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದರೆ, ಕಾರ್ನ್‌ವಾಲ್‌ಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಣ್ಣಗಿದೆ. 1 ನವೆಂಬರ್‌ 2010ರಂದು 5,600 km² (2,200 sq mi) ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌ ಪೌರಸಮಿತಿಯ ರಚನೆಯಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ ಈ ನಗರವು ಭೂವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಅನುಸಾರ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮಹಾನಗರವಾಗಿತ್ತು. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಪೌರಸಮಿತಿಯ ಸರಹದ್ದನ್ನು 1989ರಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಮಿಡಲ್‌ಮಾರ್ಚ್‌ನವರೆಗೆ, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ವೈಕೌಐಟಿ/ತಿವರೆಗೆ‌, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌‌/ಶಾಂತ ಮಹಾಸಾಗರದವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ, ವೈಪೊರಿ/ತೈಯೆರಿ ನದಿಯವರೆಗೆ ಹಾಗೂ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೆನ್ಲೆ ಪಟ್ಟಣದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಲಂಡನ್‌ನಿಂದ 19,100 km (11,870 mi)ಗಳಷ್ಟು ದೂರವಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿಂದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಅತಿ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮಹಾನಗರವಾಗಿದೆ (ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ಗಿಂತ 90 km (56 mi)ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ದೂರ, ಹಾಗೂ ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌ಗಿಂತ 100 km (62 mi)ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ದೂರ), ಹಾಗೂ ಬರ್ಲಿನ್‌ನಿಂದ 18,200 km (11,310 mi)ಗಳಷ್ಟು ದೂರವಿದೆ. ಇದರ ನೇರಾಚಿನ ಸ್ಥಳಗಳು ಬಿಸ್ಕೆ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌ ಮಹಾನಗರವಾದ A ಕೊರುನಾದ ಸ್ವಲ್ಪ 300 km (190 mi)ರಷ್ಟು ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿಗಿವೆ.

ಮಹಾನಗರದ ಒಳಭಾಗದ ವಿವರ

ಮಹಾನಗರದ ಹೃದಯ ಭಾಗವು ಒಟಾಗೋ ಬಂದರಿನ ಶಿರೋಭಾಗ/ಭೂಚಾಚುವಿನ ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಚಪ್ಪಟೆ ಭೂಭಾಗದ ಮೇಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೇ ದ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ ಇದೆ – ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದು ನದೀಕಣಿವೆಯಾಗಿತ್ತು, ಈಗಿರುವ ಪೇಟೆವಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಭರ್ತಿಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿನ ಆರಂಭಿಕ ವಾಸಿಸುವಿಕೆಯು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಗಂಟೆ ಗುಡ್ಡ/ಬೆಲ್‌ ಹಿಲ್‌ದ ಮತ್ತೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತ್ತು, ಅಲ್ಲಿದ್ದ ದೊಡ್ಡದೊಂದು ಬಹಿರ್ಗತ ಶಿಲಾಸ್ತರವನ್ನು ವಸಾಹತುವಿನ ಎರಡು ಭಾಗಗಳ ನಡುವೆ ಸರಾಗವಾದ ಓಡಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಮಹಾನಗರದ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರದೇಶವು ಈ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಈಶಾನ್ಯ-ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಳುತ್ತದೆಯಲ್ಲದೇ, ಜಾರ್ಜ್‌‌‌ ರಸ್ತೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರಿನ್ಸಸ್‌‌‌‌ ರಸ್ತೆಗಳಂತಹಾ ಪ್ರಮುಖ ರಸ್ತೆಗಳು ದ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಲಂಬಕೋನೀಯವಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸ್ಟುವರ್ಟ್‌ ರಸ್ತೆಯು ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ, ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಆಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿನ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿನ ರಾಸ್ಲಿನ್‌ ಉಪನಗರದ ಕಡಿದಾದ ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾನಗರದ ಅನೇಕ ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಮಹಾನಗರದ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಕೆಳಗಿನ ಗುಡ್ಡಸಾಲುಗಳ ಒಳ ವರ್ತುಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ (ಮಾವೊರಿ ಗುಡ್ಡ, ಪೈನ್‌ ಗುಡ್ಡ, ಮತ್ತು ಮೇರಿಹಿಲ್‌ಗಳಂತಹಾ ಬಹುತೇಕ ಗುಡ್ಡಗಳು, ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದ 200 metres (660 ft)ರಷ್ಟು ಮೇಲ್ಭಾಗಕ್ಕೆ ಏರಿರುತ್ತವೆ).

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಗಿನ್ನೆಸ್‌ ದಾಖಲೆಗಳ ಗ್ರಂಥ/ಪುಸ್ತಕ ದ ಪ್ರಕಾರ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿದಾದ ರಸ್ತೆಯಾಗಿರುವ ಬಾಲ್ಡ್‌ವಿನ್‌ ರಸ್ತೆಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಸ್ತೆಯ ಪ್ರವಣತೆಯು 2.9ಕ್ಕೆ 1ರಷ್ಟಿದೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ರದ್ದು ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಮೇರಿಹಿಲ್‌ ಕೇಬಲ್‌ಕಾರ್‌‌ ಮಾರ್ಗವು ಅದರ ಮಾರ್ನಿಂಗ್‌ಟನ್‌ ಡಿಪೋದ ಬಳಿ ಅದಕ್ಕೆ ಹೋಲುವಂತಹಾ ಪ್ರವಣತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಹೊರಭಾಗದ ಉಪನಗರಗಳು ಗುಡ್ಡಗಳ ಒಳಪಂಕ್ತಿಯ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದು, ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ವಾಯುವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ರೋಸ್ಲಿನ್‌ನಿಂದ ಆಚೆಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿವೆ. ಇದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ತೈಯೆರಿ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಥ್ರೀ ಮೈಲ್‌ ಗುಡ್ಡಗಳ ನಡುವಿನ ಮಾರ್ಗವು ತೈಯೆರಿ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಮೂಲ ರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ಆಧುನಿಕ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಹೈವೇ/ಸರ್ಕಾರೀ ಹೆದ್ದಾರಿ 1 ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾವರ್‌ಶ್ಯಾಮ್‌ನ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಹಾಗೂ ಸ್ಯಾಡಲ್‌ ಬೆಟ್ಟದ ಹಿಂದೆ ಹಾಕುವ ಬೇರೆಯೇ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರೀನ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌ ಮತ್ತು ಅಬಾಟ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ ಎಂಬ ಹೊರವಲಯದ ಉಪನಗರಗಳು ಸ್ಯಾಡಲ್‌ ಬೆಟ್ಟ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾವರ್‌ಶ್ಯಾಮ್‌ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಇವೆ. ಗ್ರೀನ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌ ಮತ್ತು ರೋಸ್ಲಿನ್‌ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಕೈಕೊರಾಯ್‌ ಹೊಳೆಯ ಕಡಿದಾದ ಬದಿಗಳಿರುವ ಕಣಿವೆಯಿದ್ದು, ಅದೀಗ ಒಂದು ವಸತಿಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಲಘು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಉಪನಗರದ ವಸಾಹತುಗಳು – ಬಹುತೇಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪಟ್ಟಣಗಳಂತೆಯೇ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವ ಇವು – ಕೂಡಾ ಒಟಾಗೋ ಬಂದರುವಿನ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಡಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದುವೆಂದರೆ ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪೋರ್ಟೋಬೆಲ್ಲೋ ಮತ್ತು ಮೆಕಾಂಡ್ರ್ಯೂ ಕೊಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಂದರುವಿನ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ. ಮಹಾನಗರದ ಧಾರಕ ಹಡಗುಗಳ ರೇವುಪಟ್ಟಣವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ಆಳ-ನೀರಿನ ರೇವುಪಟ್ಟಣದ ಸೇವೆಯನ್ನು ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಬಾನಗೆರೆಯು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಕುಳಿಯ ಅವಶೇಷಗಳಾಗಿರುವ ಗುಡ್ಡಗಳ ವರ್ತುಲವು (ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಏಳು) ಎದ್ದುಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದವೆಂದರೆ ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ ಬೆಟ್ಟ (700 m (2,300 ft)), ಫ್ಲಾಗ್‌ಸ್ಟಾಫ್‌ (680 m (2,230 ft)), ಸ್ಯಾಡಲ್‌ ಬೆಟ್ಟ (480 m (1,570 ft)), ಸಿಗ್ನಲ್‌ ಬೆಟ್ಟ/ಹಿಲ್‌ (390 m (1,280 ft)), ಮತ್ತು ಬಂದರು ಕೋನ್‌‌ (320 m (1,050 ft)).

ಹಿನ್ನಾಡು/ಒಳನಾಡು

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಒಳನಾಡು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಭೂಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ತೈಯೆರಿ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶವಿದ್ದು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಹಾಗೂ ಫಲವತ್ತಾದ ತೈಯೆರಿ ನದಿ ಹಾಗೂ ಅದರ ಪ್ರಧಾನ ಉಪನದಿ ವಾಯ್‌ಪೊರಿಗಳ ತಗ್ಗುಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರವಾಹ ಹರಿಯುವ ಬಯಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳೆಲ್ಲವುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನನಿಬಿಡವಾಗಿ ಜನವಸತಿಯಿದ್ದು ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌, ಪೂರ್ವ ತೈಯೆರಿ, ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಂಟಾನ್‌ ಪಟ್ಟಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಸುಮಾರು 300 metres (980 ft)ರಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ಕೆಳ ಮಟ್ಟದ ಗುಡ್ಡಗಳ ಸರಣಿಯಿಂದಾಗಿ ತೀರದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ತೈಯೆರಿ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದ ಕಡೆಯ ಒಳಪ್ರದೇಶವು ಉರುಟುರುಟಾದ ಗುಡ್ಡಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಮೀಪವಿರುವ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರದೇಶವು ಮರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬರ್ವಿಕ್‌ ಮತ್ತು ಮಹಿನೆರಂಗಿ ಸರೋವರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಹಾಗೂ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾಯುವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗಿರುವ ಸಿಲ್ವರ್‌ಪೀಕ್ಸ್‌ ಬೆಟ್ಟಸಾಲಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕೂಡಾ ಅದೇ ರೀತಿ ಇದೆ. ಇದಾದ ನಂತರದ ಭೂಮಿಯು ಶುಷ್ಕವಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ನಂತರ ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲುಮೆದೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಭೂಮಿಯು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕಣಿವೆಯಾದ ಸ್ಟ್ರಾತ್‌‌-ತೈಯೆರಿ ಕಣಿವೆಯು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಬಹುದೂರದಲ್ಲಿ ವಾಯುವ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದ್ದು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಕೆಲವೇ ಜನಸಮೂಹದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಮಿಡಲ್‌ಮಾರ್ಚ್‌, ಎಂಬ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಮಹಾನಗರದ ನಗರವಲಯ ಪ್ರದೇಶದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ವೈಟಾಟಿ/ತಾತಿ, ವಾರ್ರಿಂಗ್‌ಟನ್‌, ಸೀಕ್ಲಿಫ್‌ ಮತ್ತು ವೈಕೌಐಟಿ/ತಿಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸಣ್ಣ, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕರಾವಳೀಯ ವಸಾಹತುಗಳು/ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ತರಂಗದಾಕಾರದ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳ ಸಾಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿರುವ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಸರಣಿಯ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ದ ಕಿಲ್‌ಮಾಗ್‌, ಮೂಲಕ ಕಡಿದಾದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡು ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 1 ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಸಿಲ್ವರ್‌‌ಪೀಕ್ಸ್‌ ಬೆಟ್ಟ ಸರಣಿಯ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿನ ವಿಸ್ತರಣೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರವು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಆಗ್ನೇಯ ದಿಕ್ಕಿನ ಹೊರಸುತ್ತಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ದೀರ್ಘವಾದ ಭೂಮಿಯಾದ ಅಖಂಡ ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪ ಪ್ರದೇಶವು ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಜನವಸತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಇಡೀ ಬಂದರು ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಆವರಿಸಿದೆ, ಹಾಗೂ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕವನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಒಟಾಗೋ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ ನ್ಯಾಸದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗಿದೆ. ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪವು ಅನೇಕ ಉತ್ತಮ ತೀರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಹಾಗೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪೆಂಗ್ವಿನ್‌ಗಳು, ಸೀಲ್‌ ಮೀನುಗಳು, ಮತ್ತು ನೀರುಕಾಗೆಗಳಂತಹಾ ಅಪರೂಪದ ತಳಿಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶವು ವಿಶ್ವದ ಏಕೈಕ ರಾಯಲ್‌ ಆಲ್ಬಟ್ರಾಸ್‌ಗಳ ಪ್ರಧಾನನಾಡಿನ ತಳಿ ಉತ್ಪಾದಕ ವಸಾಹತುವನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ/ದ್ವೀಪಕಲ್ಪದ ಈಶಾನ್ಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿನ ತಯಾರೊವಾ ಭೂಚಾಚು/ಭೂಶಿರವಿನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದೆ.

ಉಪನಗರಗಳ ಪಟ್ಟಿ

Main article: Suburbs of Dunedin

ಒಳಭಾಗದ/ನಾಡಿನ ಉಪನಗರಗಳು

(ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ ಮಹಾನಗರದ ಕೇಂದ್ರದ ನೇರ ಉತ್ತರದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ಆರಂಭ)
ವುಡ್‌ಹಾಘ್‌‌ ; ಗ್ಲೆನ್‌ಲೇಯ್ತ್‌‌‌ ; ಲೇಯ್ತ್‌‌‌ ಕಣಿವೆ ; ಡಾಲ್ಮೋರ್‌ ; ಲಿಬರ್ಟನ್‌ ; ಪೈನ್‌‌ ಹಿಲ್‌ ; ನಾರ್ಮನ್‌ಬೈ ; Mt ಮೆರಾ ; ಈಶಾನ್ಯ/ನಾರ್ಥ್‌ ಈಸ್ಟ್‌ ಕಣಿವೆ ; ಒಪೋಹೋ ; ಉತ್ತರ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌; ರಾವೆನ್ಸ್‌ಬೌರ್ನ್/ರ್ನೆ ; ಹೈಕ್ಲಿಫ್‌ ; ಷೀಲ್‌ ಹಿಲ್‌ ; ಛಾಲ್ಲಿಸ್‌ ; ವೇವರ್ಲೆ ; ವಾಕ್ಸ್‌‌ಹಾಲ್‌‌ ; ಓಷನ್‌ ಗ್ರೋವ್‌‌ (ಟೋಮಾಹಾಕ್‌); ಟೈನುಯಿ; ಆಂಡರ್ಸನ್ಸ್‌‌ ಬೇ ; ಮಸ್ಸೆಲ್‌ಬರ್ಗ್‌ ; ದಕ್ಷಿಣ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ; St ಕಿಲ್ಡಾ ; St ಕ್ಲೇರ್‌‌ ; ಕಾಸ್ಟೋರ್‌ಫೈನ್‌‌ ; ಕ್ಯೂ ; ಫಾರ್ಬರಿ ; ಕ್ಯಾವರ್‌ಶ್ಯಾಮ್‌  ; ಕನ್‌ಕಾರ್ಡ್‌‌ ; ಮೇರಿಹಿಲ್‌ ; ಕೆನ್‌ಮ್ಯೂರ್‌‌ ; ಮಾರ್ನಿಂಗ್‌ಟನ್‌ ; ಕೈಕೊರಾಯ್‌ ಕಣಿವೆ ; ಸಿಟಿ ರೈಸ್‌ ; ಬೆಲ್ಲೆನೋವೆಸ್‌ ; ರೋಸ್ಲಿನ್‌, ಒಟಾಗೋ ; ಕೈಕೊರಾಯ್‌ ; ವಕಾರಿ; ಮಾವೊರಿ ಹಿಲ್‌‌.

ಹೊರಭಾಗದ/ನಾಡಿನ ಉಪನಗರಗಳು

(ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ ಮಹಾನಗರದ ಕೇಂದ್ರದ ನೇರ ಉತ್ತರದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ಆರಂಭ)
ಬರ್ಕ್‌ಸ್‌ ; ಸೇಂಟ್‌ ಲಿಯೋನಾರ್ಡ್ಸ್‌‌ ; ಬ್ರಾಡ್‌ ಬೇ ; ಕಂಪೆನಿ ಬೇ ; ಮೆಕಾಂಡ್ರ್ಯೂ ಬೇ ; ಬರ್ನ್‌ಸೈಡ್‌‌ ; ಗ್ರೀನ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌ ; ವಾಲ್ಡ್ರನ್‌ವಿಲ್ಲೆ ; ಸ್ಯಾಡಲ್‌ ಹಿಲ್‌ ; ಸನ್ನಿವೇಲ್‌; ಫೇರ್‌‌ಫೀಲ್ಡ್‌ ; ಅಬಾಟ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ ; ಬ್ರಾಡ್‌ಫರ್ಡ್‌‌; ಬ್ರಾಕ್‌ವಿಲ್ಲೆ ; ಹಾಫ್‌ವೇ ಬುಷ್‌; ಹೆಲೆನ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್‌.

ಮಹಾನಗರಮಿತಿಯೊಳಗೆ ಇರುವ ಪಟ್ಟಣಗಳು

(ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ ಮಹಾನಗರದ ಕೇಂದ್ರದ ನೇರ ಉತ್ತರದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ಆರಂಭ)
ವೈಟಾಟಿ/ತಾತಿ; ವೈಕೌಐಟಿ/ತಿ‌ ; ಕರಿಟೇನ್‌‌ ; ಸೀಕ್ಲಿಫ್‌‌ ; ವಾರ್ರಿಂಗ್‌‌ಟನ್‌‌ ; ಪುರಾಕನುಯ್‌‌ ; ಲಾಂಗ್‌ ಬೀಚ್‌‌‌ ; ಅರಮೊವಾನಾ ; ಡೆಬೊರಾಹ್‌ ಬೇ ; ಕ್ಯಾರೆಸ್‌‌‌ ಬೇ ; ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ ; ಸಾಯರ್ಸ್‌‌‌‌ ಬೇ ; ರೋಸ್‌ನೀತ್‌‌‌ ; ಒಟಾಕೌ ; ಪೋರ್ಟೋಬೆಲ್ಲೋ ; ಬ್ರೈಟನ್‌‌ ; ತೈಯೆರಿ ಮೌತ್‌‌ ; ಹೆನ್ಲೆ ; ಅಲ್ಲನ್‌ಟನ್‌ ; ಪೂರ್ವ ತೈಯೆರಿ ; ಮೊಮೊನಾ ; ಔಟ್ರಮ್‌ ; ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌; ಪಶ್ಚಿಮ ತೈಯೆರಿ; ವಾಯ್‌ಪೊರಿ; ಮಿಡಲ್‌ಮಾರ್ಚ್‌ ; ಹೈಡ್‌.

1980ರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಪೌರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಮರುಸಂಘಟಿಸಿದ ನಂತರ, ಇವುಗಳು ಉಪನಗರಗಳಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಹಾಗೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಹವಾಮಾನ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಹವಾಮಾನವು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೂ, ಬಹುತೇಕ ಮಹಾನಗರದ ಸ್ಥಳಸ್ವರೂಪ ವಿನ್ಯಾಸದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಉಪನಗರಗಳ ನಡುವಿನ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಆಗ್ಗಾಗ್ಗೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಮಹಾನಗರವು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಲ್ಪಾವರಣದ ವಾಯುಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಹವಾಮಾನವು ಮಹಾಸಾಗರದ ಸಾಮೀಪ್ಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕೂಡಾ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಬೇಸಿಗೆ ಹಾಗೂ ತಂಪಾದ ಚಳಿಗಾಲಗಳುಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ಚಳಿಗಾಲವು ಹಿಮದಿಂದ ಕೊರೆಯುವಂತೆ ಆಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದ್ದರೂ (ಪ್ರಾಯಶಃ ಪ್ರತಿ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ), ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಹಿಮಪಾತವಾಗುವ ಹಾಫ್‌ವೇ ಬುಷ್‌ ಮತ್ತು ವಕಾರಿಯಂತಹಾ ಒಳನಾಡಿನ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಉಪನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಮಟ್ಟದ ಹಿಮಪಾತವಾಗುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ. ವಸಂತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ "ದಿನಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕು ಋತುಗಳು" ರೀತಿಯ ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದಾಗಿದ್ದರೂ, ನವೆಂಬರ್‌ನಿಂದ ಏಪ್ರಿಲ್‌ವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದು ಸೌಮ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ತಾಪಮಾನವು 30 °C (86 °F)ಕ್ಕೆ ಮುಟ್ಟುತ್ತಿರುತ್ತದೆ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಪ್ರತಿವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕೇವಲ 750 millimetres (30 in)ರಷ್ಟು ದಾಖಲಿತ ಪ್ರಮಾಣದೊಂದಿಗೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ಅನೇಕ ಮಹಾನಗರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕಡಿಮೆ ಮಳೆಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಷಯ ಹೀಗಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಾಯಶಃ ಬಹಳ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ತುಂತುರು ಮಳೆಯು ಬೀಳುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಬಹುಜನರು ಇದನ್ನು ತೇವದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಹಾನಗರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, (ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌ ಮತ್ತು ವೆಲ್ಲಿಂಗ್‌ಟನ್‌‌ನಂತಹಾ ಉತ್ತರದಿಕ್ಕಿನ ಕೇಂದ್ರಪ್ರದೇಶಗಳು ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಮಳೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ). ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಅಂದಾಜು 1650 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಮಾತ್ರವೇ ಪ್ರಖರ ಬಿಸಿಲನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೋಡದಿಂದ ಕವಿದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ಬೀಸುವ ಮಾರುತಗಳು ಎರಡು ದಿಕ್ಕುಗಳಿಂದ ಬರುತ್ತವೆ, ತಂಪಾದ ತೇವದಿಂದ ಕೂಡಿದ ನೈಋತ್ಯ ಮಾರುತಗಳು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಈಶಾನ್ಯ ಮಾರುತಗಳು ಬೀಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಬೆಚ್ಚಗಿನ, ಶುಷ್ಕವಾದ ವಾಯುವ್ಯ ಮಾರುತಗಳು ಕೂಡಾ ವಾಯುವ್ಯದಿಂದ ಬೀಸುವ ತೆಂಕಣ ಬಿಸಿಗಾಳಿಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ. ಮಹಾನಗರದ ಒಳಭಾಗವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಗುಡ್ಡಗಳ ವರ್ತುಲವು ಮಹಾನಗರಕ್ಕೆ ಒಟಾಗೋದ ಬಹುತೇಕ ಸಾಧಾರಣ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರಿಂದ, ಬಹುತೇಕ ವೇಳೆ ಒಟಾಗೋದ ಉಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ವಾತಾವರಣದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಿಂತ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೇರೆಯದೇ ಆದ ವಾತಾವರಣವು ಪ್ರಧಾನ ನಗರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ.

ಮಹಾನಗರದ ಹೃದಯಭಾಗದ ಹೊರಗಿರುವ ಒಳನಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣವು, ಉಪ-ಭೂಖಂಡೀಯ ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ: ಚಳಿಗಾಲವು ಸಾಕಷ್ಟು ತಂಪಾಗಿದ್ದು ಶುಷ್ಕತೆ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಲ ಝಳವಿದ್ದು ಶುಷ್ಕತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಮಿಡಲ್‌ಮಾರ್ಚ್‌ಅನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದು ಹರಿಯುವ ತೈಯೆರಿ ನದಿಯ ಮೇಲಿನ ತೀರಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕೊರೆಯುವ ದಪ್ಪ ಹಿಮವು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಹರಡುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದರೆ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ 30ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ನ ಆಸುಪಾಸಿಗೆ ತಲುಪುವುದು ವಾಡಿಕೆ.

Dunedinದ ಹವಾಮಾನ ದತ್ತಾಂಶ
ತಿಂಗಳು	ಜ	ಫೆ	ಮಾ	ಏ	ಮೇ	ಜೂ	ಜು	ಆ	ಸೆ	ಆಕ್ಟೋ	ನ	ಡಿ	ವರ್ಷ
ಅಧಿಕ ಸರಾಸರಿ °C (°F)	18.9 (66)	18.7 (65.7)	17.2 (63)	15.5 (59.9)	12.6 (54.7)	10.2 (50.4)	9.8 (49.6)	11.0 (51.8)	12.8 (55)	14.6 (58.3)	16.1 (61)	17.4 (63.3)	14.6 (58.3)
Daily mean °C (°F)	15.2 (59.4)	15.1 (59.2)	13.7 (56.7)	11.9 (53.4)	9.2 (48.6)	7.0 (44.6)	6.5 (43.7)	7.5 (45.5)	9.3 (48.7)	10.9 (51.6)	12.4 (54.3)	13.9 (57)	11.0 (51.8)
ಕಡಮೆ ಸರಾಸರಿ °C (°F)	11.5 (52.7)	11.4 (52.5)	10.2 (50.4)	8.3 (46.9)	5.7 (42.3)	3.8 (38.8)	3.2 (37.8)	4.1 (39.4)	5.7 (42.3)	7.2 (45)	8.6 (47.5)	10.4 (50.7)	7.5 (45.5)
ಸರಾಸರಿ ಮಳೆ mm (inches)	72 (2.83)	63 (2.48)	70 (2.76)	60 (2.36)	72 (2.83)	74 (2.91)	69 (2.72)	65 (2.56)	53 (2.09)	71 (2.8)	63 (2.48)	82 (3.23)	812 (31.97)
Average rainy days (≥ 1mm)	10	8	10	9	11	10	11	11	10	11	11	12	124
Average relative humidity (%)	73.1	77.0	76.3	77.2	78.0	79.0	80.2	78.1	74.2	71.8	71.4	73.1	75.8
Mean sunshine hours	178	153	140	121	100	86	101	114	129	147	161	169	೧,೫೮೫
Source: NIWA CliFlo data Musselburgh

ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿವರ

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಜನಸಮೂಹವು ಮಹಾನಗರದ ಭಾರೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜನಸಮೂಹದ ಕಾರಣವಾಗಿ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪುರುಷರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹಿಳಾ ಜನಸಮೂಹ, ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ಕೆಳಗಿನ ಸರಾಸರಿ ವಯಸ್ಸಿನವರಿರುವುದು, 25 ವರ್ಷದೊಳಗಿನವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವುದು, ಐರೋಪ್ಯ ಹಾಗೂ ಏಷ್ಯಾ ಜನಾಂಗೀಯರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವುದು ಹಾಗೂ ಮಾವೊರಿ ಮತ್ತು ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ದ್ವೀಪನಿವಾಸಿ/ಐಲೆಂಡ್‌ ಜನಾಂಗೀಯರು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವುದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರುದ್ಯೋಗ, ಕಡಿಮೆ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯ, ಶಾಲೆ ಹಾಗೂ ಶಾಲಾನಂತರದ ಉದ್ಯೋಗಾರ್ಹತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವುದು ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.

2006ರ ಜನಗಣತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರವು 118,683ರಷ್ಟು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಸ್ಥಾನಿಕವಾಗಿದ್ದು ಇದು 2001ರ ಸಾಲಿನ ಜನಗಣತಿಗಿಂತ 4,341ರಷ್ಟು ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಶತ 3.8ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ 45,072 ವಸತಿಗೃಹಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ವಾಸವಿದ್ದರೆ, 3,615 ವಸತಿಗೃಹಗಳು ಖಾಲಿಯಿದ್ದು, 240 ವಸತಿಗೃಹಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದವು.

ವಸತಿಗೃಹಗಳಲ್ಲಿರುವ ಜನಸಮೂಹದಲ್ಲಿ 56,931 (48.0%) ಜನರು ಪುರುಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ 48.8%ರಷ್ಟು ಜನ ಪುರುಷರಿದ್ದಾರೆ, ಹಾಗೂ 61,752 (52.0%) ಜನರು ಮಹಿಳೆಯರಾಗಿದ್ದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ 51.2% ಜನರು ಮಹಿಳೆಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮಹಾನಗರದ ಜನರ ಸರಾಸರಿ ವಯಸ್ಸು 35.0 ವರ್ಷಗಳಿದ್ದು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ವಯಸ್ಸಾದ 35.9 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ 0.9 ವರ್ಷಗಳು ಕಡಿಮೆಯಿದೆ. 65 ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯೋಮಾನದ ಜನರು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 13.4%ರಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಇವರ ಪ್ರಮಾಣ 12.3%ರಷ್ಟಿದೆ ಹಾಗೂ 15 ವರ್ಷಗಳೊಳಗಿನವರ ಪ್ರಮಾಣವು 16.8%ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಮಾಣ 21.5%ರಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರವಿರುವ ಕಾರಣ, 15ರಿಂದ 24 ವರ್ಷಗಳ ವಯೋಮಾನದವರು ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ವಾಸವಿರುವ ಜನಸಮೂಹದ ಅಂದಾಜು 21.6%ರಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಜನಾಂಗೀಯತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಈ ತರಹವಿದೆ (ಆವರಣದಲ್ಲಿರುವುದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಮಾಣ): 78.7% ಐರೋಪ್ಯ (67.6%), 6.4% ಮಾವೊರಿ (14.7%), 5.3% ಏಷ್ಯನ್ನರು (9.2%), 2.2% ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಐಲೆಂಡಿಗರು (6.9%), 0.7% ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯದವರು/ಲ್ಯಾಟಿನ್‌ ಅಮೇರಿಕನ್ನರು/ಆಫ್ರಿಕನ್ನರು (0.9%), 13.6% ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡಿಗರು (11.1%), ಹಾಗೂ 0.04%ರಷ್ಟು ಇತರರು (0.04%).

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ 15 ವರ್ಷಗಳು ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕೂ ಮೀರಿದವರ ನಿರುದ್ಯೋಗದ ಪ್ರಮಾಣವು 6.1%ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಮಾಣ 5.1%ರಷ್ಟಿದೆ. 15 ವರ್ಷಗಳು ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರ ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯವು $19,400ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಮಾಣ $24,400ರಷ್ಟಿದೆ. ಅವರುಗಳಲ್ಲಿ $20,000 ಒಳಗಿನ ವರಮಾನದವರು 51.2%ರಷ್ಟು ಜನರಿದ್ದರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇವರ ಪ್ರಮಾಣ 43.2%ರಷ್ಟಿದೆ, $50,000ಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ವರಮಾನದವರು 13.4%ರಷ್ಟಿದ್ದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇವರ ಪ್ರಮಾಣ 18.0%ರಷ್ಟಿದೆ.

ಕಲೆ

ದೃಶ್ಯ ಕಲೆಗಳು

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರ/ಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆರ್ಟ್‌ ಗ್ಯಾಲರಿ ಎಂಬ ಬಹುಮಹಡಿ ಕಟ್ಟಡದ ಒಂದು ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಾನಗರವು ಡಜನ್ನಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿತರಕ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಇತರೆ ಅನೇಕ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಪ್ರಿನ್ಸಸ್‌‌‌‌ ರಸ್ತೆ, ಮೋರೆ ಪ್ಲೇಸ್‌‌ ಮತ್ತು ರಾಟ್ಟ್‌‌ರೇ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌/ರಸ್ತೆಗಳುದ್ದಕ್ಕೂ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ನ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕವು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ನಗರದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಕೂಡಾ ಇದ್ದು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದುದೆಂದರೆ ಮೋರೆ ಪ್ಲೇಸ್‌‌ ಎಂಬಲ್ಲಿರುವ ಬ್ಲೂ ಆಯ್‌ಸ್ಟರ್‌ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರ.

ಅನೇಕ ಗಮನಾರ್ಹ ಕಲಾಕಾರರು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದೊಂದಿಗೆ ಉತ್ಕಟವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಅವರುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು ರಾಲ್ಫ್‌‌‌ ಹೊಟೆರೆ, ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್‌/ಫ್ರಾನ್ಸೆಸ್‌ ಹಾಡ್ಜ್‌ಕಿನ್ಸ್‌, ಗ್ರಹೇಮ್‌ ಸಿಡ್ನಿ ಮತ್ತು ಜೆಫ್ರೆ ಹ್ಯಾರಿಸ್‌ ಆಗಿದ್ದಾರೆ.

ನಾಟಕ/ರಂಗಕ್ಷೇತ್ರ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿನ ವೃತ್ತಿಪರ ರಂಗಭೂಮಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ : ಅವು ದ ಫಾರ್ಚ್ಯೂನ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌ ಹಾಗೂ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ರೀಜೆಂಟ್‌ ಥಿಯೇಟರ್ ಆಗಿವೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಣ್ಣದಾದ ರಂಗಭೂಮಿಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ಲೋಬ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌, ಮೇಫೇರ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌‌, ಮತ್ತು ಪ್ಲೇಹೌಸ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ನೃತ್ಯರಂಗ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಪ್ರವಾಸಿ ಬ್ಯಾಲೆ ಹಾಗೂ ನೃತ್ಯ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಭೇಟಿಯ ವಾಡಿಕೆಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು ಹಾಗೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ನೃತ್ಯ ರಂಗಶಾಲೆಯಾದ : ಕಿಂಗ್‌ ಎಡ್ವರ್ಡ್‌‌ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ RASA ಸ್ಕೂಲ್‌ ಆಫ್‌ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಸಂಗೀತ

ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಅನೇಕ ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಳಕಂಡವು ಸೇರಿವೆ:

• ಸಿಟಿ ಆಫ್‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ಎಂಬ ಗಾಯನವೃಂದವು 140-ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಮುಂಚೂಣಿ ಗಾಯಕ ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸದರನ್‌ ಕನ್ಸಾರ್ಟ್‌ ಆಫ್‌ ವಾಯ್ಸಸ್‌ ಎಂಬುದು ನಿಯತವಾಗಿ ಗಾಯನ ವೃಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಸಣ್ಣ ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದವಾಗಿದೆ.
• ರಿಚರ್ಡ್‌ ಮ್ಯಾಡನ್‌ರಿಂದ ನಡೆಸಿಕೊಡಲ್ಪಡುವ ರಾಯಲ್‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮೇಲ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ವೃಂದಗಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಎರಡು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ RSA ಕಾಯಿರ್‌ ಕೂಡಾ ನಿಯತವಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
• ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ತ್ರೀಯರೇ ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಹಾರ್ಮನಿ ಸಿಂಗರ್ಸ್‌ ವೃಂದವು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಹು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.
• ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದ ಮರಾಮ ಹಾಲ್‌ಅನ್ನು ತನ್ನ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸದರನ್‌ ಚಿಲ್ಡ್ರನ್ಸ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ವೃಂದವು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಗೀತ ವೃಂದವಾಗಿದೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಬಹುತೇಕ ಶಾಲೆಗಳು ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವಲ್ಲದೇ, ಕೆಲವು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚನ್ನು ಕೂಡಾ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಗಮನಾರ್ಹ ಶಾಲಾ ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳಲ್ಲಿ ಸೇಕ್ರೆಡ್‌ ಹಾರ್ಟ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಕಾಯಿರ್‌, ಬಾಲ್ಮಾಸೆವೆನ್‌ ಇಂಟರ್‌ಮೀಡಿಯೆಟ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಸ್ಪೆಷಲ್‌ ಕಾಯಿರ್‌, ಒಟಾಗೋ ಬಾಲಕರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಒಟಾಗೋ ಬಾಲಕಿಯರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗಳ ಬ್ಯಾರಕ್‌ ಕಾಯಿರ್‌‌ St. ಹಿಲ್ಡಾಸ್‌ ಕಾಲೇಜಿಯೇಟ್‌ ಮ್ಯಾಡ್ರಿಗಲ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ಕೂಡಾ ಸೇರಿವೆ.
• ಸದರನ್‌ ಯುತ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ಎಂಬುದು ಗಾಯನಕಛೇರಿ-ಆಧಾರಿತ ಯುವ ಗಾಯನ ಸಂಗೀತವೃಂದವಾಗಿದೆ, ಅದೇ ರೀತಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ದತ್ತಿನಿಧಿಯ/ಧರ್ಮಾರ್ಥದ ಕೋಥ್ರಮ್‌ ಫಾಯ್ರ್‌ಫೆ ಆಗಿದೆ.
• ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಮೂರು ಅಧಿಕೃತ ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ: ಎರಡು ಚಾಪೆಲ್‌ ಗಾಯಕರ ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳು (ನಾಕ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ವಿನ್), ಹಾಗೂ ಸಂಚಾರಿ ವೃಂದ ಕ್ಯಾಂಟೋರೆಸ್‌ ಕಾಯಿರ್.
• ಅನೇಕ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಚರ್ಚು/ಇಗರ್ಜಿಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಧಾನ ಚರ್ಚು/ಇಗರ್ಜಿಗಳು ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. St. ಜೋಸೆಫ್‌ಸ್‌ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್‌ ಕ್ಯಾಥೆಡ್ರಲ್‌ ಇಗರ್ಜಿಯು ಎರಡು ಗಾಯನ/ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ: ಕ್ಯಾಥೆಡ್ರಲ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ಮತ್ತು ಗೇಬ್ರಿಯೆಲಿ ಸಿಂಗರ್ಸ್‌ ; ನಾಕ್ಸ್‌ ಚರ್ಚ್‌/ಇಗರ್ಜಿಯ ಬೃಹತ್‌ ಪುರುಷರು ಸ್ತ್ರೀಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ದೊಡ್ಡವರಿಗಾಗಿ ಹಾಗೂ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ನಾಕ್ಸ್‌ ಚರ್ಚ್‌ ಕಾಯಿರ್‌; St. ಜಾನ್ಸ್‌ ಚರ್ಚ್‌/ಇಗರ್ಜಿ, ರೋಸ್ಲಿನ್‌'ನ ಪುರುಷರು ಸ್ತ್ರೀಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ಸಣ್ಣ ಪ್ಯಾರಿಷ್‌ ಕಾಯಿರ್‌ ; ಮತ್ತು St. ಪಾಲ್ಸ್‌ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್‌ ಕ್ಯಾಥೆಡ್ರಲ್‌ ಚರ್ಚ್‌/ಇಗರ್ಜಿಯ ಪುರುಷರು ಸ್ತ್ರೀಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರ ಸಂಗೀತ ವೃಂದ ಹಾಗೂ ಪುರುಷರು ಸ್ತ್ರೀಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಗೀತ ವೃಂದಗಳು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.

ವಾದ್ಯ ಸಂಗೀತ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ/ಅಭಿಜಾತ ಮತ್ತು ಜಾಜ್‌ ಸಂಗೀತ ಮೇಳಗಳು

ಸದರನ್‌ ಸಿನ್‌ಫೋನಿಯಾ/ಸಿಂಫೋನಿಯಾ ಎಂಬುದು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರ ಮೂಲದ ಒಂದು ಅರೆ-ವೃತ್ತಿಪರ ವಾದ್ಯವೃಂದವಾಗಿದೆ. ಇತರೆ ವಾದ್ಯಸಂಗೀತ ವೃಂದತಂಡಗಳಲ್ಲಿ ರೇರ್‌ ಬೈರ್ಡ್ಸ್‌ ಆದಿ ಸಂಗೀತ ಮೇಳ, ಕಾಲೇಜಿಯೇಟ್‌ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ/ವಾದ್ಯವೃಂದ, ಮತ್ತು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಯುತ್‌ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ/ವಾದ್ಯವೃಂದಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಹಲವು ಶಾಲೆಗಳು ಕೂಡಾ ಶಾಲಾ ವಾದ್ಯವೃಂದಗಳು ಹಾಗೂ ಬ್ಯಾಂಡ್‌‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುವ ಮೂರು ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಕೂಡಾ ಇವೆ: ಅವುಗಳೇ St. ಕಿಲ್ಡಾ ಬ್ರಾಸ್‌‌, ಕೈಕೊರಾಯ್‌ ಬ್ರಾಸ್‌‌, ಮತ್ತು ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌ ಬ್ರಾಸ್‌‌ ತಂಡಗಳು. ಒಟಾಗೋ ಸಿಂಫೋನಿಕ್‌ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ ಮತ್ತು ಸಿಟಿ ಆಫ್‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಪೈಪ್‌ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಕೂಡಾ ಪ್ರಮುಖ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಂಗೀತ ಮೇಳತಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಜಾಜ್‌ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಟಿ ಆಫ್‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಜಾಜ್‌ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ/ವಾದ್ಯವೃಂದ, ಮತ್ತು ತ್ರಿಶತಮಾನೀಯ ಝಿಂಬೆ!‌ ಕ್ವಿಂಟೆಟ್‌‌/ಪಂಚಮೇಳ ಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಗೀತ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿಯೇ 1980ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಇಂಡೀ ರಾಕ್‌ ಸಂಗೀತದ ಒಂದು ರೂಪವಾದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸೌಂಡ್‌ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಅನ್ವರ್ಥವನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ಸಂಗೀತ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಫಲವತ್ತಾದ/ಫಲದಾಯಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕವನ್ನು ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌ ಮೂಲದ ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್‌ ನನ್‌‌ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್‌ ಕಂಪೆನಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದೊಂದಿಗೆ ಬಲವಾದ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ದ ಚಿಲ್ಸ್‌, ದ ಕ್ಲೀನ್‌, ದ ವರ್ಲೈನ್ಸ್‌, ದ ಬ್ಯಾಟ್ಸ್‌, ಸ್ನೀಕಿ ಫೀಲಿಂಗ್ಸ್‌, ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರೈಟ್‌ಜ್ಯಾಕೆಟ್‌‌ ಫಿಟ್ಸ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ, ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಾಗೂ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌‌ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ರೇಡಿಯೋ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಶ್ರೋತೃವರ್ಗವನ್ನು ಇವೆಲ್ಲಾ ಹೊಂದಿವೆ.

ಸರ್ಕಾರ

ಸ್ಥಳೀಯ

ಡೇವ್‌ ಕಲ್‌, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೇಯರ್‌.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರ ಪೌರಸಮಿತಿಯು (DCC) ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಆಡಳಿತದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪೌರಸಮಿತಿಯು ಓರ್ವ ಚುನಾಯಿತ ಮೇಯರ್‌, ನಿಯೋಗಿ ಮೇಯರ್‌/ಪೌರಸಭಾಸದಸ್ಯ ಮತ್ತು 13 ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪೌರಸಭಾಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅವರುಗಳನ್ನು ಏಕಮಾತ್ರ/ಏಕೈಕ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದಾದ ಚುನಾವಣಾ/ವೋಟ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವ ತ್ರೈವಾರ್ಷಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ಚುನಾವಣೆಯು 9 ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ 2010ರಂದು ನಡೆದಿದ್ದು, ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆ 12 ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ 2013ರಂದು ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ.

9 ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ 2010ರ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪೌರಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತಿದ್ದಾರೆ:-

ಮೇಯರ್	ಡೇವ್‌ ಕಲ್‌
ಪೌರಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರು - ಕೇಂದ್ರೀಯ/ಪ್ರಧಾನ ನಗರವಿಭಾಗ	ಬಿಲ್‌ ಆಕ್ಲಿನ್‌ ಜಾನ್‌ ಬೆಝೆಟ್‌ ಫ್ಲಿಸ್‌ ಬುಚರ್‌ ನೀಲ್‌ ಕಾಲಿನ್ಸ್‌ ಪಾಲ್‌ ಹಡ್ಸನ್‌ ಜಿಂಟಿ ಮೆಕ್‌ಟಾವಿಷ್‌‌ ಕ್ರಿಸ್‌ ಸ್ಟೇಯ್ನ್‌ಸ್‌ ತೆರೆಸಾ ಸ್ಟೀವನ್ಸನ್‌ ರಿಚರ್ಡ್‌ ಥಾಂಪ್ಸನ್‌ ಲೀ ವಾಂಡರ್‌ವಿಸ್‌ ಕಾಲಿನ್‌ ವೆದರಾಲ್‌
ಪೌರಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರು – ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌-ತೈಯೆರಿ ನಗರವಿಭಾಗ	ಸಿದ್‌/ಡ್‌ ಬ್ರೌನ್‌ ಕೇಟ್‌ ವಿಲ್ಸನ್‌
ಪೌರಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯ – ವೈಕೌಐಟಿ/ತಿ‌ ಕರಾವಳಿ - ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ನಗರವಿಭಾಗ	ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ನೂನ್‌

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ/ಪ್ರಧಾನ ಮತಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ: ಉತ್ತರ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಹಾಗೂ ಒಂದು ಮಾವೊರಿ ಮತಕ್ಷೇತ್ರ : ಟೆ ತೈ ತೊ/ಟೊಂಗಾ.

2008ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶದ ಪ್ರಕಾರ, ಉತ್ತರ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಎರಡೂ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷವಾದ ಲೇಬರ್‌ ಪಕ್ಷದ MPಗಳು ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ, ಉತ್ತರ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಪೀಟ್‌ ಹಾಡ್ಜ್‌ಸನ್‌ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಕ್ಲೇರ್‌ ಕರ್ರನ್‌ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಡೀ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವೀಪಭಾಗ/ಸೌತ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌‌ ಹಾಗೂ ನಾರ್ಥ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ವೆಲ್ಲಿಂಗ್‌ಟನ್‌‌ನ ಕೆಲಭಾಗವನ್ನು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿರುವ ಮಾವೊರಿ ಚುನಾವಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಟೆ ತೈ ತೊ/ಟೊಂಗಾದಲ್ಲಿನ ಅಧಿಕಾರವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಾವೊರಿ ಪಾರ್ಟಿ ಪಕ್ಷದ ಪಾಲಾಗಿದ್ದು ರಾಹುಯಿ ಕಟೆನೆಯವರು ಆ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ MPಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ನಾಲ್ವರು ಲಿಸ್ಟ್‌/ಪಟ್ಟೀಕೃತ ದಾಖಲಾದ MPಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ : ಅವರುಗಳಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಪಾರ್ಟಿ ಪಕ್ಷದ ಮೈಕೆಲ್‌ ವುಡ್‌ಹೌಸ್‌, ಲೇಬರ್‌ ಪಾರ್ಟಿ ಪಕ್ಷದ ಡೇವಿಡ್‌ ಪಾರ್ಕರ್‌, ACT ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ನ ಹಿಲರಿ ಕ್ಯಾಲ್ವರ್ಟ್‌ ಮತ್ತು ಗ್ರೀನ್‌ ಪಾರ್ಟಿ ಪಕ್ಷದ ಸಹ-ನಾಯಕಿ ಮೆಟಿರಿಯಾ ಟುರೈ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.

ಮಾಧ್ಯಮ

ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಧಾನ ದೈನಂದಿನ ವೃತ್ತ/ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆ ಒಟಾಗೋ ಡೈಲಿ ಟೈಮ್ಸ್‌ ಎಂಬುದಾಗಿದ್ದು, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದ ದೈನಂದಿನ ವೃತ್ತ/ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆ ಹಾಗೂ ಅಲೈಡ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌ ಉದ್ಯಮ ಸಮೂಹದ ಭಾಗ ಕೂಡಾ ಆಗಿದೆ. ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಹಾಗೂ ಪಾಕ್ಷಿಕ ಸಮುದಾಯ ಸುದ್ದಿ/ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ದ ಸ್ಟಾರ್‌‌‌ , ತೈಯೆರಿ ಹೆರಾಲ್ಡ್‌ , D-ಸೀನ್‌ , f*INK (ಮನರಂಜನೆ), ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಾದ ಕ್ರಿಟಿಕ್‌ (ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) ಮತ್ತು ಗೈರೋ (ಒಟಾಗೋ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌‌) ಸೇರಿವೆ.

ಈ ಮಹಾನಗರಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಧಾನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೇಡಿಯೋ ಹಾಗೂ ಕಿರುತೆರೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದು, ಭೌಮಿಕ ಕಿರುತೆರೆ/ದೂರದರ್ಶನ (ಸಾದೃಶ್ಯ/ಅನಲಾಗ್‌ ಮತ್ತು ಫ್ರೀವ್ಯೂ/ಮುಕ್ತನೋಟ|HDಗಳೆರಡೂ) ಹಾಗೂ FM ರೇಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಮಹಾನಗರದ ಉತ್ತರಕ್ಕಿರುವ ಮೌಂಟ್‌ ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ ಬೆಟ್ಟದಿಂದ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌, ಸಮುದಾಯ ವಾಹಿನಿ/ಕೇಂದ್ರ ಟೊರೊವಾ ರೇಡಿಯೋ (ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಹಿಲ್ಸ್‌‌ AM), ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರ ರೇಡಿಯೋ ಒನ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಮಹಾನಗರವು ಅಲೈಡ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌ ಸಮೂಹದ ಭಾಗವಾದ ಚಾನೆಲ್‌ 9 ಎಂಬ ಒಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿ/ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಮಹಾನಗರವು ಹಲವು ಪ್ರಮುಖ ಮಾಧ್ಯಮ-ಸಂಬಂಧಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಂಪೆನಿಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನ್ಯಾಚುರಲ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಮತ್ತು ಟೇಲರ್‌ಮೇಡ್‌ ಮೀಡಿಯಾಗಳ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಮಹಾನಗರವು ರೇಡಿಯೋ ಒಟಾಗೋದ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು – ಈಗ ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌ ಮೂಲದ ಇದನ್ನು ಈಗ ರೇಡಿಯೋವರ್ಕ್ಸ್‌ (ಮೀಡಿಯವರ್ಕ್ಸ್‌ ಸಮೂಹದ ಭಾಗ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ನಗರವು ಈ ಹಿಂದೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಸ್ತುತ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರದ ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಟಾಗೋ ವಿಟ್ನೆಸ್ ‌ ಹಾಗೂ ಈವ್‌ನಿಂಗ್‌ ಸ್ಟಾರ್‌‌ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದವು.

ಸಾರಿಗೆ

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: Public transport in Dunedin

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಎರಡು ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಸೇವೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವಲ್ಲದೇ, ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಎರಡು ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಹಾಗೂ ಒಂದು ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾರ್ಗಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇತರೆ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಧಾನ ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ, ಮಹಾನಗರದ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಮೂಲಕ ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿನಿಂದ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನೆಡೆಗೆ ಸಾಗುವ, ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವನ್ನು ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಟಿಮರು ಮತ್ತು ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಹೈವೇ/ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 1 ಸೇರಿದೆ. ದ ಓವಲ್‌ ಮತ್ತು ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌ಗಳ ನಡುವೆ, ಸ್ಟೇಟ್‌ ಹೈವೇ/ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 1 ಹನ್ನೊಂದು-ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ದೂರ ಸಾಗುವ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸದರನ್‌ ಮೋಟರ್‌ವೇ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಇತರೆ ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ : ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದೊಂದಿಗೆ SH 1ಅನ್ನು ಅಲ್ಲನ್‌ಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಹೈವೇ/ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 86, SH 1 ಹೆದ್ದಾರಿಯನ್ನು ಕಿನ್‌ಮಾಂಟ್‌ ಎಂಬಲ್ಲಿ SH 85 ಹೆದ್ದಾರಿಯನ್ನು ಮಿಡಲ್‌ಮಾರ್ಚ್‌ ಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ಕ್ಯೇಬರ್ನ್‌ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಹಿನ್ನಾಡು/ಒಳನಾಡಿಗೆ ಸೇವೆ ನೀಡುವ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಹೈವೇ/ಸರ್ಕಾರ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 87 ರಸ್ತೆ, ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮಹಾನಗರದ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿನ ರೇವು ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಹೈವೇ/ಸರ್ಕಾರಿ/ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿ 88 ಸೇರಿವೆ. ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವು ದ ಕ್ಯಾಟ್ಲಿನ್ಸ್‌, ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ ಮತ್ತು ಫಿಯಾರ್ಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌/ಲೆಂಡ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರವನ್ನು ಟೆ ಅನೌಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಪ್ರವಾಸಿಮಾರ್ಗ ಹೆದ್ದಾರಿಯಾದ ಸದರನ್‌ ಸೀನಿಕ್‌ ರೂಟ್‌ನ ಈಶಾನ್ಯ ಕೊನೆಯಾಗಿದೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರಪ್ರದೇಶದ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುವ ಸಿಟಿಬಸ್‌ನಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುವ ಮೂರು ವಿನ್ಯಾಸಶೈಲಿ-ನಿರ್ಮಿತ/ಡಿಸೈನ್‌ಲೈನ್‌-ಬಿಲ್ಟ್‌ ಬಸ್‌ಗಳು.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದ ಬಸ್ಸುಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒಟಾಗೋ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಪೌರಸಮಿತಿಯು ಗೋಬಸ್‌ ಬ್ರಾಂಡ್‌ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ 59 ಬಸ್‌ಗಳು ಮಹಾನಗರದಾದ್ಯಂತದ 17 ವಾರದದಿನಗಳ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ 13 ವಾರದದಿನಗಳ ರಾತ್ರಿಪ್ರಯಾಣ/ವಾರಾಂತ್ಯ/ರಜಾದಿನ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಬಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಎರಡು ಸಾರಿಗೆಸೇವಾದಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಓಡಿಸುತ್ತವೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರ ಪೌರಸಮಿತಿ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸೇವಾದಾರ ಸಂಸ್ಥೆ ಸಿಟಿಬಸ್‌ (10/11 ಮಾರ್ಗಗಳು) ಹಾಗೂ ಖಾಸಗಿ ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌-ಮೂಲದ ಸೇವಾದಾರ ಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್‌ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ (7/2 ಮಾರ್ಗಗಳು) ಸೇರಿವೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌ ಕೋಚ್‌ ಸರ್ವೀಸಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ವಾರದದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾರ್ಗ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಆಕ್ಟಾಗನ್‌ ಪ್ರದೇಶದ ಪೂರ್ವಕ್ಕಿರುವ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ರೈಲುನಿಲ್ದಾಣವು, ಮಹಾನಗರದ ಪ್ರಧಾನ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡವಾಗಿದ್ದ ಇದು, ವರ್ಷಗಳ ಕಳೆದು ಹೋದಂತೆ ರೈಲು ಮಾರ್ಗದ ಬಳಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಂತೆ ಬಹುತೇಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಉಪನಗರಗಳಿಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು 1982ರಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಹಾಗೂ ಕೊನೆಯ ನಿಯತ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ದೇಶದ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ರೈಲು ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಿದ ದ ಸದರ್ನರ್‌ಅನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 2002ರಲ್ಲಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ತೈಯೆರಿ ಗಾರ್ಜ್/ಕಮರಿ‌ ರೈಲ್ವೆ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ಈ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದುದು ಹಿಂದಿನ ಒಟಾಗೋ ಸೆಂಟ್ರಲ್‌ ರೈಲುಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಕೃತಿಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ ತೈಯೆರಿ ಕಮರಿಯ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಜನಪ್ರಿಯ ಹಾಗೂ ವಿಖ್ಯಾತವಾಗಿದ್ದ ರೈಲು ತೈಯೆರಿ ಗಾರ್ಜ್‌/ಕಮರಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌. ತೈಯೆರಿ ಗಾರ್ಜ್‌/ಕಮರಿ ರೈಲ್ವೆ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಪಾಲ್ಮರ್‌ಸ್ಟನ್‌ಗೆ ಕೂಡಾ ವಾರಕ್ಕೊಂದು ಬಾರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಇತರೆ ಪಾರಂಪರಿಕ ರೈಲ್ವೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆಯೋಜಿಸುವ ವಿಹಾರ ಸಂಚಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಲಂಗರು ಹಾಕುವ ವಿಹಾರ ಹಡಗುಗಳು ಆಯೋಜಿಸುವ ರೈಲುಪ್ರಯಾಣಗಳ ರೈಲುಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತವೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ – ಒಂದು ಏರ್‌ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ 737 ವಿಮಾನವು ರನ್‌ವೇನಲ್ಲಿ ಇಳಿಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಮತ್ತೊಂದು ಏರ್‌ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ A320 ವಿಮಾನವು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿವೇನಲ್ಲಿ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ.

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವು ಮೊಮೊನಾದಲ್ಲಿರುವ ತೈಯೆರಿ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಹಾನಗರದ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗೆ 30 km (18.64 mi) ಅಕ್ಷಾಂಶದಲ್ಲಿದೆ. ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವು ಒಂದು ಆಗಮನ ನಿರ್ಗಮನ ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ 1,900-metre (6,200 ft) ರನ್‌ವೇಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌ ಮತ್ತು ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಟೌನ್‌ಗಳ ನಂತರ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವೀಪಭಾಗ/ಸೌತ್‌ ಐಲೆಂಡ್‌‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಮೂರನೇ ಅತ್ಯಂತ ಅವಿಶ್ರಾಂತವಾದ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ದೇಶೀಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳಿಗೆ ಆಕ್‌ಲೆಂಡ್‌‌, ಕ್ರೈಸ್ಟ್‌ಚರ್ಚ್‌, ವೆಲ್ಲಿಂಗ್‌ಟನ್‌‌, ರೊಟೊರುವಾ, ಉತ್ತರ ಪಾಲ್ಮರ್‌ಸ್ಟನ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ನಿಯತ ವಿಮಾನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಟೌನ್‌, ವಾನಾಕಾ, ಮತ್ತು ಫಿಯಾರ್ಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌/ಲೆಂಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳಿಂದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾವಧಿಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ವರ್ಷದುದ್ದಕ್ಕೂ ಬ್ರಿಸ್‌ಬೇನ್‌ನಿಂದ ಬರುವ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿಗೆ ತೆರಳುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ನಿ ಹಾಗೂ ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್‌ಗಳಿಗೆ ವಿಮಾನಯಾನಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿನ ಇಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣ ಸದರಿ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಯಾನಗಳು ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವುದು ಎನ್ನಬಹುದಾಗಿದೆ. ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಪೋರ್ಟೋಬೆಲ್ಲೋಗೆ ವಿಹಾರನೌಕೆಗಳ ಯಾನಗಳ 19ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಗೆ ಮತ್ತು 20ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಪ್ರಾಸಂಗಿಕವಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿ, ಒಂದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶ ರಹಿತ ಸಂಸ್ಥೆ, ಒಟಾಗೋ ಫೆರ್ರೀಸ್‌ Inc.ಅನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿ, ಮೂಲ ವಿಹಾರನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಮರುಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಹಾಗೂ ಅದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಜಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

1866ರಲ್ಲಿ ಒಟಾಗೋ ಬಂದರಿಗೆ ಅಡ್ಡಡ್ಡಲಾಗಿ ಚಾಲ್ಮರ್ಸ್‌ ರೇವುಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಟೋಬೆಲ್ಲೋಗಳ ನಡುವೆ, ಸೇತುವೆಯೊಂದನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ 1140-ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಕಟ್ಟೋಣದ ಈ ಬೃಹತ್‌ ಅನುಸಂಧಾನವು ಎಂದಿಗೂ ಸಂಭವಿಸಲಿಲ್ಲ. 1870ರ ದಶಕದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಟೋಮಾಹಾಕ್‌ನಲ್ಲಿನ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಮಹಾಸಾಗರದ ಕರಾವಳಿ ಹಾಗೂ ಬಂದರುವಿನ ಭೂಚಾಚುವಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಆಂಡರ್ಸನ್ಸ್‌‌ ಕೊಲ್ಲಿಗಳ ನಡುವೆ ಕಾಲುವೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯೊಂದನ್ನು ಸಹಾ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಅನುಸಂಧಾನವು ಕೂಡಾ ಎಂದಿಗೂ ಫಲಪ್ರದಗೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ.

ಸರ್ವತೋಮುಖ ದೃಷ್ಟಿ/ಸಮಗ್ರ ನೋಟ

180° view of Dunedin shot from the hills on the west. Mount Cargill is at the extreme left of picture, and the Otago Peninsula is beyond the harbour to the centre

A panorama from just east of the summit of Mount Cargill. The harbour runs from its entrance near the centre to the city centre on the right, the peninsula beyond. The base of a television mast is at the extreme left and right edges

The view from the summit of Mount Cargill. The base of a television mast can be seen on the left, with the harbour and the peninsula beyond. The city centre is in the middle

The view from the summit of Flagstaff. The city centre is on the right, and Mosgiel on the left. Mount Cargill is slightly right of centre

The view from the summit of Signal Hill. Dunedin CBD is in the center of the image. The Otago Peninsula stretches out to the left

ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು

Main article: Notable people from Dunedin

ಘಟನೆಗಳು

ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು

• ಜನವರಿ – ವ್ಹೇರ್‌ ಫ್ಲಾಟ್‌ ಫೋಕ್‌ ಉತ್ಸವ Archived 2011-07-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ವು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು
• ಜನವರಿ – ಸದರನ್‌ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ ಆಫ್‌ ಸ್ಪೀಡ್‌ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾರುಗಳ ರಸ್ತೆ-ರೇಸ್‌ ಪಂದ್ಯ
• ಫೆಬ್ರವರಿ – ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್‌‌ ಗೇಮ್ಸ್‌ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ (ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನ)
• ಫೆಬ್ರವರಿ – ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಘ & ಒಟಾಗೋ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌‌ ಪರಿಚಯಾತ್ಮಕ ವಾರಾವಧಿಯ ತರಬೇತಿಗಳು
• ಫೆಬ್ರವರಿ – ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಬೇಸಿಗೆ ಉತ್ಸವ
• ಮಾರ್ಚ್‌ – ಫ್ರಿಂಜ್‌ ಉತ್ಸವ
• ಮಾರ್ಚ್‌ – ಈದ್‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ Archived 2011-03-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಫ್ಯಾಷನ್‌ ಷೋ (2010ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬೇಕಿರುವುದು)
• ಮೇ – ಪದವಿ ಪ್ರದಾನ ವಾರ (ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಘ ವು ನಡೆಸಿಕೊಡುವ ಪದವಿಪ್ರದಾನ ಪ್ರದರ್ಶನವೂ ಸೇರಿದಂತೆ
• ಮೇ – ಒಟಾಗೋ ರ್ರ್ಯಾಲಿ Archived 2006-12-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಮೇ – ರೀಜೆಂಟ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌ 24-ಗಂಟೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ ಮಾರಾಟ (ನಿಯತವಾಗಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವ ದಕ್ಷಿಣ ಗೋಳಾರ್ಧದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಬೃಹತ್‌ ಬಳಸಿದ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮಾರಾಟ)
• ಜುಲೈ – ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಉತ್ಸವ (ಪ್ರತಿ ಎರಡನೇ ವರ್ಷ)
• ಜುಲೈ – ಟೇಸ್ಟ್‌ ಒಟಾಗೋ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಮದ್ಯ/ವೈನ್‌ ಉತ್ಸವ
• ಜುಲೈ – ಕ್ಯಾಡ್‌ಬರಿ ಚಾಕೋಲೇಟ್‌ ವಿಹಾರೋತ್ಸವ/ಉತ್ಸವ
• ಜುಲೈ - ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ Archived 2010-06-02 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಆಗಸ್ಟ್‌/ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ದ ಜರ್ಮನ್‌ ನಾಟಕ Archived 2011-06-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಆಗಸ್ಟ್‌/ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ – [ಅನ್‌ಡೀ/ಡೈ 500]
• ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ – ಒಟಾಗೋ ಕಲಾ ಉತ್ಸವ/ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ ಆಫ್‌ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ Archived 2011-05-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. – ಪ್ರತಿ ಎರಡನೇ ವರ್ಷ (ಬೆಸ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವರ್ಷಗಳು)
• ಅಕ್ಟೋಬರ್‌‌ – ರ್ರ್ಹೋಡೋಡೆಂಡ್ರನ್‌ ಸಪ್ತಾಹ
• ಡಿಸೆಂಬರ್‌ – ಸ್ಯಾಮ್‌ಸ್ಟಾಕ್‌ ಸಂಗೀತೋತ್ಸವ Archived 2010-05-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಡಿಸೆಂಬರ್‌ – ಸಂಟಾ ಪೆರೇಡ್‌/ಮೆರವಣಿಗೆ
• ಡಿಸೆಂಬರ್‌ – ವ್ಹೇರ್‌ ಫ್ಲಾಟ್‌ ಫೋಕ್‌ ಉತ್ಸವ Archived 2011-07-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ವು ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು
• ಡಿಸೆಂಬರ್‌ – ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಸಂಜೆಯ ಪಾರ್ಟಿ/ಮೋಜಿನ ಕೂಟ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌

ಹಿಂದಿನ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು

• 1865 – ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ/ಎಕ್ಸಿಬಿಷನ್ (1865)
• 1889 – ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಅಂಡ್‌‌/ಮತ್ತು ಸೌತ್‌ ಸೀಸ್‌ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ/ಎಕ್ಸಿಬಿಷನ್ (1889)
• 1898 – ಒಟಾಗೋ ಜ್ಯುಬಿಲೀ/ಐವತ್ತನೆಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಔದ್ಯಮಿಕ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ/ಎಕ್ಸಿಬಿಷನ್ (1898)
• 1925 – ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಅಂಡ್‌‌/ಮತ್ತು ಸೌತ್‌ ಸೀಸ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ/ಎಕ್ಸಿಬಿಷನ್ (1925)

ಗಮನಾರ್ಹ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಧಾನ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು

• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಟೌನ್‌ ಹಾಲ್‌/ಪುರ ಭವನ
• ಲಾನಾರ್ಚ್‌/ರ್ಕ್‌ ಕ್ಯಾಸಲ್‌/ಕೋಟೆಮನೆ/ಕಿಲ್ಲೆ
• ಕಾರ್ಗಿಲ್‌‌ನ ಕ್ಯಾಸಲ್‌/ಕೋಟೆಮನೆ/ಕಿಲ್ಲೆ
• ಕ್ಯಾಡ್‌ಬರಿ ವರ್ಲ್ಡ್‌
• ಓಲ್ವೆಸ್ಟನ್‌
• ಸ್ಪೇಯ್ಟ್‌ಸ್‌ ಬ್ರ್ಯೂವರಿ/ಮದ್ಯ ತಯಾರಿಕಾ ಕೇಂದ್ರ
• ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ರೆಜಿಸ್ಟ್ರಿ/ನೋಂದಣಿ ಕಛೇರಿ ಕಟ್ಟಡ
• ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಗಡಿಯಾರಗೋಪುರ ಸಂಕೀರ್ಣ
• ರೀಜೆಂಟ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌ ನಾಟಕಶಾಲೆ
• ಫಾರ್ಚ್ಯೂನ್‌ ಥಿಯೇಟರ್‌ ನಾಟಕಶಾಲೆ
• ಮುನಿಸಿಪಲ್‌ ಛೇಂಬರ್ಸ್‌/ಪೌರಸಭೆಯ ಕಛೇರಿ/ಕಚೇರಿ/ಸಭಾಮಂದಿರ
• ಅಲ್ಲೈಡ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌‌ ಕಟ್ಟಡ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆ/ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯ
• ಮೆರಿಡಿಯನ್‌ ಮಾಲ್‌/ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರ
• ದ ಆಕ್ಟಾಗನ್‌

ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು, ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು

• ಒಟಾಗೋ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ
• ಒಟಾಗೋ ಸೆಟ್ಲರ್ಸ್‌ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಂದಿರ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗ್ರಂಥಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ
• ಹಾಕೆನ್‌ ಗ್ರಂಥಾಲಯ

ಚರ್ಚು/ಇಗರ್ಜಿಗಳು

• ಆಲ್‌ ಸೇಂಟ್ಸ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• ಚರ್ಚ್ ಆಫ್ ಜೀಸಸ್ ಕ್ರೈಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಲ್ಯಾಟರ್ ಡೇ ಸೇಂಟ್ಸ್ ಇಗರ್ಜಿ
• ಫಸ್ಟ್‌‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• ಹ್ಯಾನೋವರ್‌ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ ಬಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• ಕೈಕೊರಾಯ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌ಬೈಟೀರಿಯನ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• ನಾಕ್ಸ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• St. ಜೋಸೆಫ್ಸ್‌ ಕೆಥಡ್ರಲ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• St. ಪಾಲ್ಸ್‌‌‌ ಕೆಥಡ್ರಲ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ
• ಟ್ರಿನಿಟಿ ವೆಸ್ಲೆಯನ್‌ ಚರ್ಚ್/ಇಗರ್ಜಿ — ಪ್ರಸಕ್ತ ಫಾರ್ಚ್ಯೂನ್‌ ರಂಗಮಂದಿರ/ಥಿಯೇಟರ್‌

ಉದ್ಯಾನವನಗಳು ಮತ್ತು ತೋಟಗಳು

• ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನಗಳು ಸಸ್ಯೋದ್ಯಾನಗಳು
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಚೀನೀಯದ ಉದ್ಯಾನ

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ನೆಲೆಗಳು

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಶಿಕ್ಷಣ

• ಒಟಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ
• ಒಟಾಗೋ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌‌
• ಆವೋರಾಕಿ/ವೊರಾಕಿ/ಆರಾಕಿ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌ (ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ವಿದ್ಯಾಲಯದ ಆವಾರ)
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಕಾಲೇಜ್‌ ಆಫ್‌ ಎಜುಕೇಷನ್‌

ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: List of schools in the Otago Region § Dunedin_City

• ಬೆಫೀಲ್ಡ್‌ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ
• ಒಟಾಗೋ ಬಾಲಕರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ
• ಒಟಾಗೋ ಬಾಲಕಿಯರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ
• ಕೊಲಂಬಾ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ
• St. ಹಿಲ್ಡಾಸ್‌ ಕಾಲೇಜಿಯೇಟ್‌ ಶಾಲೆ
• ಜಾನ್‌ ಮೆಕ್‌ಗ್ಲಾಷಾನ್‌ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ
• ಕಾವಾನಾಗ್‌ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ
• ಲೋಗನ್‌ ಪಾರ್ಕ್‌ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ
• ಕೈಕೊರಾಯ್‌ ಕಣಿವೆ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ
• ಕಿಂಗ್ಸ್‌ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ
• ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ
• ತೈಯೆರಿ ಕಾಲೇಜು/ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ

ಕ್ರೀಡೆ

ಪ್ರಮುಖ ತಂಡಗಳು

• ದ ಹೈಲ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ – ಸೂಪರ್‌/ಅತ್ಯುತ್ತಮ/ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ 14 ರಗ್ಬಿ ಒಕ್ಕೂಟ/ಯೂನಿಯನ್‌ ತಂಡ (ಒಟಾಗೋ & ಸೌತ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌/ಲೆಂಡ್‌ ವಲಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ)
• ಒಟಾಗೋ ರಗ್ಬಿ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌/ಕಾಲ್ಚೆಂಡು ಒಕ್ಕೂಟ/ಯೂನಿಯನ್‌ – ಏರ್‌ ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಕಪ್‌ ರಗ್ಬಿ ಒಕ್ಕೂಟ/ಯೂನಿಯನ್‌ ತಂಡ
• ಒಟಾಗೋ ವೋಲ್ಟ್‌ಸ್‌ ಮತ್ತು ಒಟಾಗೋ ಸ್ಪಾರ್ಕ್ಸ್‌ – ಪುರುಷರ ಹಾಗೂ ಮಹಿಳೆಯರ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ತಂಡಗಳು
• ಸದರನ್‌ ಸ್ಟೀಲ್‌ – ANZ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ನೆಟ್‌ಬಾಲ್ ತಂಡ (ಒಟಾಗೋ & ಸೌತ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌/ಲೆಂಡ್‌ ನೆಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಕ್ರೀಡಾತಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ - ಇನ್ವರ್‌ಕಾರ್ಗಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ)
• ಒಟಾಗೋ ಯುನೈಟೆಡ್‌ – ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ತಂಡ
• ಒಟಾಗೋ ನಗ್ಗೆಟ್ಸ್‌ – ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಲೀಗ್‌ ತಂಡ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಥಂಡರ್‌ - ನ್ಯೂಝಿಲೆಂಡ್‌‌ ಐಸ್‌ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌ ತಂಡ
• ಕ್ಯಾವರ್‌ಶ್ಯಾಮ್‌ AFC- ಸಾಕ್ಕರ್‌ಸೌತ್‌ ಪ್ರೀಮಿಯರ್‌ ಲೀಗ್‌ ತಂಡ
• ಮೊಸ್‌ಜಿಯೆಲ್‌‌ AFC – ಸಾಕ್ಕರ್‌ಸೌತ್‌ ಪ್ರೀಮಿಯರ್‌ ಲೀಗ್‌ ತಂಡ

ಪ್ರಧಾನ ಮೈದಾನಗಳು ಹಾಗೂ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳು

• ಕ್ಯಾಲೆಡೊನಿಯನ್‌ ಗ್ರೌಂಡ್‌/ಮೈದಾನ
• ಕ್ಯಾರಿಸ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾದ ಭೂಮಿಯ ಅತ್ಯಂತ ದಕ್ಷಿಣತಮ ಟೆಸ್ಟ್‌ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಸ್ಥಳ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಐಸ್‌ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ
• ದ ಎಡ್ಗರ್‌ ಸೆಂಟರ್‌
• ಫಾರ್ಬರಿ ಪಾರ್ಕ್‌ ರೇಸ್‌ವೇ
• ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ಲಾಜಾದಲ್ಲಿರುವ ಫಾರ್‌ಸಿತ್‌/ಥ್‌‌ ಬಾರ್‌ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ (ಪ್ರಸ್ತುತ ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ)
• ಲೋಗನ್‌ ಪಾರ್ಕ್‌
• ಮೊವಾನಾ ಪೂಲ್‌
• ಟೊಂಗಾ ಪಾರ್ಕ್‌
• ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಓವಲ್‌

ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು

ಅವಳಿ ನಗರಗಳು — ಸೋದರಿ ನಗರಗಳು

ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತದ ಹಲವು ಮಹಾನಗರಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿನಗರಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

valign="top"

ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್‌ , ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌, ಗ್ರೇಟ್‌ ಬ್ರಿಟನ್, ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ (1974ರಿಂದ) ಒಟಾರು , ಜಪಾನ್‌ ಪೋರ್ಟ್ಸ್‌ಮೌತ್‌ , ವಿರ್ಜಿನಿಯಾ, ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ ಷಾಂಘಾಯ್‌ , ಚೀನಾ

ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ

• ಹರ್ಡ್‌, J. & ಗ್ರಿಫಿತ್ಸ್‌, G. J. (1980). ಡಿಸ್ಕವರಿಂಗ್‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ . ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ : ಜಾನ್‌ ಮೆಕ್‌ಇನಡೋ. ISBN 0-86868-030-3.
• ಸ್ಮಾಲ್‌ಫೀಲ್ಡ್‌, J. & ಹೀನಾನ್‌, B. (2006) ಎಬೌವ್‌ ದ ಬೆಲ್ಟ್‌ : A ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್‌ ದ ಸಬರ್ಬ್‌ ಆಫ್‌ ಮಾವೊರಿ ಹಿಲ್‌ . ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ : ಮಾವೊರಿ ಹಿಲ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ ದತ್ತಿನಿಧಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ. ISBN 1-877139-98-X.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ ವಿವರಗಳು

• Anderson, Atholl (1983), When All the Moa-Ovens Grew Cold : nine centuries of changing fortune for the southern Maori, Dunedin, NZ: Otago Heritage Books
• Anderson, Atholl (1998), The Welcome of Strangers : an ethnohistory of southern Maori A.D. 1650–1850, Dunedin, NZ: University of Otago Press with Dunedin City Council, ISBN 1-877133-41-8 pb {{citation}}: Check |isbn= value: invalid character (help)
• Anderson, Atholl; Allingham, Brian; Smith, Ian W G (1996), Shag River Mouth : the archaeology of an early southern Maori village, Canberra, Australia: Australian National University, ISBN 0-7315-0342-1, OCLC 34751263 {{citation}}: Check |isbn= value: checksum (help)
• Bathgate, Alexander (ed) (1890), Picturesque Dunedin, Dunedin, NZ: Mills, Dick & Co., OCLC 154535977 {{citation}}: |first= has generic name (help)
• Beaglehole, J C (ed) (1955–67), The Journals of Captain James Cook, London, UK: The Hakluyt Society {{citation}}: |first= has generic name (help)
• Begg, A Charles; Begg, Neil Colquhoun (1979), The world of John Boultbee : including an account of sealing in Australia and New Zealand, Christchurch, NZ: Whitcoulls, ISBN 0723306044
• Bishop, Graham; Hamel, Antony (1993), From sea to silver peaks, Dunedin: John McIndoe, ISBN 0-86868-149-0
• Collins, Roger; Entwisle, Peter (1986), Pavilioned in Splendour, George O'Brien's Vision of Colonial New Zealand, Dunedin, NZ: Dunedin Public Art Gallery, ISBN 0-9597758-1-1
• Dann, Christine; Peat, Neville (1989), Dunedin, North and South Otago, Wellington: GP Books, ISBN 0-477-01438-0
• Dunn, Michael (2005), Nerli an Italian Painter in the South Pacific, Auckland University Press., ISBN 1-86940-335-5
• Entwisle, Peter (1984), William Mathew Hodgkins & his Circle, Dunedin, NZ: Dunedin Public Art Gallery, ISBN 0-473-00263-0 {{citation}}: Check |isbn= value: checksum (help)
• Entwisle, Peter (1998), Behold the Moon, the European Occupation of the Dunedin District 1770–1848, Dunedin, NZ: Port Daniel Press., ISBN 0-473-05591-0
• Entwisle, Peter (2005), Taka, a Vignette Life of William Tucker 1784–1817, Dunedin, NZ: Port Daniel Press., ISBN 0-473-10098-3
• Entwisle, Peter; Dunn, Michael; Collins, Roger (1988), Nerli An Exhibition of Paintings & Drawings, Dunedin, NZ: Dunedin Public Art Gallery, ISBN 0-9597758-4-6
• Hamel, J (2001), The Archaeology of Otago, Wellington, NZ: Department of Conservation, ISBN 0-478-22016-2
• Hayward, Paul (1998), Intriguing Dunedin Street Walks, Dunedin, NZ: Express Office Services
• Hocken, Thomas Moreland (1898), Contributions to the Early History of New Zealand (Settlement of Otago), London, UK: Sampson Low, Marston and Company, OCLC 3804372
• McCormick, E H (1954), The Expatriate, a Study of Frances Hodgkins, Wellington, NZ: New Zealand University Press., OCLC 6276263
• McCormick, E H (1959), The Inland Eye, a Sketch in Visual Autobiography, Auckland, NZ: Auckland Gallery Associates, OCLC 11777388
• McDonald, K C (1965), City of Dunedin, a Century of Civic Enterprise, Dunedin, NZ: Dunedin City Corporation, OCLC 10563910
• McLintock, A H (1949), The History of Otago; the origins and growth of a Wakefield class settlement, Dunedin, NZ: Otago Centennial Historical Publications, OCLC 154645934
• McLintock, A H (1951), The Port of Otago, Dunedin, NZ: Otago Harbour Board
• Morrell, W P (1969), The University of Otago, a Centennial History, Dunedin, NZ: University of Otago Press., OCLC 71676

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಮಹಾನಗರದ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ

Wikivoyage has a travel guide for Dunedin.

• ಲೈವ್‌‌ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ – ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು (ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ತಪಶೀಲು/ಪಟ್ಟಿ)
• ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಕಿರುಪರಿಚಯಗಳು Archived 2015-10-13 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ನಿರ್ದೇಶಿಕೆ ಹಾಗೂ ಮಾಹಿತಿ ಜಾಲತಾಣ Archived 2007-09-28 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಡ್ಯುನೆಡಿನ್‌/ಡ್ಯೂನ್‌ಡಿನ್‌ ರಸ್ತೆಗಳ ನಕ್ಷೆ/ಭೂಪಟ Archived 2013-08-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.