ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್
| ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ | |
|---|---|
 Bosch c. 1929 | |
| ಜನನ | ೨೭ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೮೭೪ ಕಲೋನ್, ಜರ್ಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ |
| ಮರಣ | 26 April 1940 (aged 65) ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್, ಜರ್ಮನಿ |
| ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ | ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ |
| ಸಂಸ್ಥೆಗಳು | ಬಿಎ‌ಎಸ್‌ಎಫ್, ಐಜಿ ಫರ್ಬೆನ್ |
| ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ | ಟೆಕ್ನಿಸ್ಚೆ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಬರ್ಲಿನ್ ಲೀಪ್ಜಿಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ |
| ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಸಲಹೆಗಾರರು | ಜೋಹಾನ್ಸ್ ವಿಸ್ಲಿಸೆನಸ್[೧] |
| ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣ | ಬಾಷ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬಾಷ್-ಮೀಸರ್ ಯೂರಿಯಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ |
| ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು |
|
ಹಸ್ತಾಕ್ಷರ  | |
ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ (೨೭ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೮೭೪ - ೨೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೪೦) ಇವರು ಜರ್ಮನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಮತ್ತು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು.[೨] ಇವರು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಂಪನಿಯಾದ ಐಜಿ ಫರ್ಬೆನ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು.[೩]
ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಫೋಟಕಗಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಹ ಅವರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾಗತಿಕ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗವು ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಅಮೋನಿಯಾವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.[೪] ಇದಲ್ಲದೆ, ಅವರು ಯೂರಿಯಾದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಬಾಷ್-ಮೀಸರ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಹ-ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು.
ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್‌ರವರು ಕಲೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿ ಅನಿಲ ಮತ್ತು ಕೊಳಾಯಿ ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು.[೫] ಅವರ ತಂದೆ ಕಾರ್ಲ್ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಬಾಷ್ (೧೮೪೩–೧೯೦೪) ಮತ್ತು ಅವರ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ರಾಬರ್ಟ್ ಬಾಷ್. ಅವರು ಸ್ಪಾರ್ಕ್ ಪ್ಲಗ್‌ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿ ಬಾಷ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಲೋಹಶಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ನಡುವೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರ್ಲ್‌ರವರು, ೧೮೯೨ ರಿಂದ ೧೮೯೮ ರವರೆಗೆ ಚಾರ್ಲೊಟೆನ್ಬರ್ಗ್‌ನ ಕೊನಿಗ್ಲಿಚ್ ಟೆಕ್ನಿಸ್ಚೆ ಹೊಚ್ಚುಲ್ (ಈಗ ಟೆಕ್ನಿಸ್ಚೆ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಾಟ್ ಬರ್ಲಿನ್) ಮತ್ತು ಲೈಪ್ಜಿಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.
ವೃತ್ತಿಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್‌ರವರು ಲೈಪ್ಜಿಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಅವರು ಜೋಹಾನ್ಸ್ ವಿಸ್ಲೈಸೆನಸ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.[೬] ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ೧೮೯೮ ರಲ್ಲಿ, ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪಡೆದರು. ೧೮೯೯ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಜರ್ಮನಿಯ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಾಸಾಯನಿಕ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಬಿಎಎಸ್ಎಫ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶ ಮಟ್ಟದ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಪಡೆದರು. ೧೯೦೯ ರಿಂದ ೧೯೧೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು ಫ್ರಿಟ್ಜ್ ಹೇಬರ್ ಅವರ ಟೇಬಲ್ ಟಾಪ್ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ನೈಟ್ರೇಟ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಾರಜನಕವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವ ವಿಧಾನವಾದ ಟೇಬಲ್ ಟಾಪ್ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸುಮಾರು ಅನಂತ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಗ್ರಾಹಕ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು, ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ನೈಟ್ರೇಟ್‌ನ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಅವರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿತ್ತು.[೭] ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು, ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನಿಲ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸ್ಥಾವರ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಹೇಬರ್ ಬಳಸುತ್ತಿರುವ ವಿರಳ ಆಸ್ಮಿಯಂ ಮತ್ತು ದುಬಾರಿ ಯುರೇನಿಯಂಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವೇಗವರ್ಧಕವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಬಾಷ್‌ರವರು ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದರು.
ದೊಡ್ಡ ಕಂಪ್ರೆಸರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ಕುಲುಮೆಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವಂತಹ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಡೆತಡೆಗಳು ಇದ್ದವು. ಶುದ್ಧ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನಿಲವನ್ನು ಫೀಡ್‌ಸ್ಟಾಕ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲು ಒಂದು ವಿಧಾನದ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ, ಉತ್ಪನ್ನ ಅಮೋನಿಯಾವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲು ಅಗ್ಗದ ಸುರಕ್ಷಿತ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಮೊದಲ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಜರ್ಮನಿಯ ಒಪ್ಪೌನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಈಗ ಲುಡ್ವಿಗ್ಶಾಫೆನ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಅವರು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಮೋನಿಯಾವನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಈ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಕೃಷಿ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಈ ಕೆಲಸವು ಅವರಿಗೆ ೧೯೩೧ ರಲ್ಲಿ, ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಟ್ಟಿತು.
ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಬಾಷ್‌ರವರು ಬರ್ಗಿಯಸ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮೆಥನಾಲ್ ಮೂಲಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಇಂಧನದ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡದ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ೧೯೨೫ ರಲ್ಲಿ, ಬಾಷ್‌ರವರು ಐಜಿ ಫರ್ಬೆನ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೩೫ ರಿಂದ, ಬಾಷ್‌ರವರು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.
ಅನ್ವಯಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ನೀಡಿದ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ೧೯೨೪ ರಲ್ಲಿ, ಸೀಮೆನ್ಸ್-ರಿಂಗ್ ಪಡೆದರು. ೧೯೩೧ ರಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ಬರ್ಗಿಯಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.[೮] ಇಂದು ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪ್ರತಿವರ್ಷ ೧೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಸಾರಜನಕ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಜಿ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೩೩ ರಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾನ್ಸ್ ಫ್ರಾಂಕ್‌ನ ಅಕಾಡೆಮಿ ಫಾರ್ ಜರ್ಮನ್ ಕಾನೂನಿನ ಸದಸ್ಯತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಷ್‌ರವರು ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಜನರಲ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ (ಜನರಲ್ರಾಟ್ ಡೆರ್ ವಿರ್ಟ್ಸ್ಚಾಫ್ಟ್) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೯] ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೩೩ ರಲ್ಲಿ, ಬಾಷ್‌ರವರು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ತೈಲದ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಇದು ಅಡಾಲ್ಫ್ ಹಿಟ್ಲರ್‌ನ ಭವಿಷ್ಯದ ಯುದ್ಧ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿತ್ತು.
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
49°23′46″N 8°41′33″E / 49.396155°N 8.692567°E
ಬಾಷ್‌ರವರು ೧೯೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಸ್ ಸ್ಕಿಲ್ಬಾಕ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಈ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಮಗ ಮತ್ತು ಮಗಳು ಇದ್ದರು. ಯಹೂದಿ-ವಿರೋಧಿತ್ವ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ನಾಜಿ ನೀತಿಗಳ ಟೀಕಾಕಾರನಾಗಿದ್ದ ಬಾಷ್ ಕ್ರಮೇಣ ತನ್ನ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾದರು ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಮದ್ಯಪಾನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು. ಅವರು ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಪರಂಪರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇಂದು ಮಾನವಕುಲದ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಒಂದು ಪ್ರತಿಶತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸರಿಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[೧೦] ಸರಾಸರಿಯಾಗಿ, ಮಾನವ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಸಾರಜನಕದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತವಾಗಿ ಸ್ಥಿರ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ.[೧೧] ಇದು ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಸಸ್ಯದ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಬಾಷ್‌ರವರು ಕೀಟಗಳು, ಖನಿಜಗಳು ಮತ್ತು ರತ್ನಗಳ ತೀವ್ರ ಸಂಗ್ರಾಹಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಉಲ್ಕಾಶಿಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಖನಿಜ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಾಲವಾಗಿ ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸ್ಮಿತ್ಸೋನಿಯನ್ ಖರೀದಿಸಿತು.[೧೨][೧೩] ಅವರು ಸುಸಜ್ಜಿತ ಖಾಸಗಿ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹವ್ಯಾಸಿ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಕ್ಷುದ್ರಗ್ರಹಕ್ಕೆ ೭೪೧೪ ಬಾಷ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.[೧೪]
ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್ ಆಫ್ ಕೆಮಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಸದಸ್ಯರು ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ ಮತ್ತು ಫ್ರಿಟ್ಜ್ ಹೇಬರ್ ಅವರನ್ನು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು.[೧೫]
ಗಾಳಿಯಿಂದ ಸಾರಜನಕವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದು ಅದನ್ನು ಅಮೋನಿಯಾವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಹೇಬರ್-ಬಾಷ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಬಹುಶಃ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿಶ್ವದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೧೬]
ಬಾಷ್‌ರವರು ಟೆಕ್ನಿಸ್ಚೆ ಹೊಚ್ಚುಲೆ ಕಾರ್ಲ್ಸ್ರುಹೆ (೧೯೧೮) ನಿಂದ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್, ಜರ್ಮನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಸಂಘದ ಲೀಬಿಗ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪದಕ, ಜರ್ಮನ್ ಬನ್ಸೆನ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಬುನ್ಸೆನ್ ಪದಕ, ಸೀಮೆನ್ಸ್ ರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಿಡಿಐನ ಗೋಲ್ಡನ್ ಗ್ರಾಶೋಫ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪದಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ. ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ವಿಧಾನಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ೧೯೩೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರು ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಟ್ರೇಡ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನಿಂದ ಎಕ್ಸ್ನರ್ ಪದಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಲ್ ಲ್ಯೂಗ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಬಾಷ್‌ರವರು ವಿವಿಧ ಜರ್ಮನ್ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಸಹ ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೩೭ ರಲ್ಲಿ, ಕೈಸರ್ ವಿಲ್ಹೆಲ್ಮ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.[೧೭]
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ೧೯೩೧: ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
- ೧೯೧೯: ಜರ್ಮನ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ ಲೀಬಿಗ್ ಪದಕ
- ೧೯೨೪: ವರ್ನರ್ ವಾನ್ ಸೀಮೆನ್ಸ್ ರಿಂಗ್ ಆಫ್ ಸ್ಟಿಫ್ಟಂಗ್ ವರ್ನರ್-ವಾನ್-ಸೀಮೆನ್ಸ್-ರಿಂಗ್ ಫೌಂಡೇಶನ್.
- ೧೯೩೨: ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಟ್ರೇಡ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ ವಿಲ್ಹೆಲ್ಮ್ ಎಕ್ಸ್ನರ್ ಪದಕ
- ಜರ್ಮನ್ ಬುನ್ಸೆನ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಬುನ್ಸೆನ್ ಪದಕ
- ವಿಡಿಐನ ಗೋಲ್ಡನ್ ಗ್ರಾಶೋಫ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪದಕ
- ಕಾರ್ಲ್ ಲ್ಯೂಗ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪದಕ
ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Entry at Academic Tree
- ↑ "Carl Bosch – Biographical". Nobelprize.org. Nobel Media AB. Retrieved 15 December 2013.
- ↑ Hager, Thomas (2006). The Demon under the Microscope. New York: Harmony Books. p. 74. ISBN 978-1-4000-8214-8.
- ↑ Flavell-While, Claudia. "Fritz Haber and Carl Bosch – Feed the World". www.thechemicalengineer.com. Retrieved 30 April 2021.
- ↑ Hager, Thomas (2008). The alchemy of air. New York: Harmony Books. ISBN 978-0-307-35178-4. OCLC 191318130.
- ↑ "Carl Bosch | German chemist". Encyclopedia Britannica (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 9 December 2017.
- ↑ Bosch, Carl. "The development of the chemical high pressure method during the establishment of the new ammonia industry" (PDF). Retrieved 17 November 2019.
- ↑ "Carl Bosch (German chemist)". Encyclopædia Britannica. 23 August 2023. Retrieved 15 December 2013.
- ↑ Klee, Ernst (2007). Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. Frankfurt-am-Main: Fischer-Taschenbuch-Verlag. pp. 66–67. ISBN 978-3-596-16048-8.
- ↑ Smil, Vaclav (2001). Enriching the earth. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. OCLC 61678151.
- ↑ "Fixing the Nitrogen Fix, Can Chemistry Save The World?, Discovery – BBC World Service". BBC. Retrieved 27 August 2016.
- ↑ Wilson, Wendell E. (2013). "Carl Bosch (1874–1940)". Biographical Archive. The Mineralogical Record. Archived from the original on 28 September 2006. Retrieved 15 December 2013.
- ↑ Servos, Kurt (1954). "Meteorites in the Carl Bosch Collection of Minerals Yale University". Geochimica et Cosmochimica Acta. 5 (6): 299–300. Bibcode:1954GeCoA...5..299S. doi:10.1016/0016-7037(54)90037-X.(registration required)
- ↑ Lehmann, Gerhard; Kandler, Jens; Knöfel, André (27 October 2004). "Amateurastronomen am Sternenhimmel" (in German). Amateure am Sternenhimmel. Retrieved 15 December 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Haber and Bosch named top chemical engineers". IChemE.org. Institution of Chemical Engineers. 21 February 2011. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 15 December 2013.
- ↑ "Chemical engineers who changed the world". tce today. Institution of Chemical Engineers. March 2010. 2010 Entries: Feed the world. Archived from the original on 20 March 2011.
- ↑ "Famous Scientists – Carl Bosch". The Human Touch of Chemistry. Tata Chemicals. Archived from the original on 29 June 2013. Retrieved 15 December 2013.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Vaclav Smil (2004). Enriching the Earth: Fritz Haber, Carl Bosch, and the Transformation of World Food Production. MIT Press. ISBN 978-0-262-69313-4.
- Thomas Hager, The Alchemy of Air: A Jewish Genius, a Doomed Tycoon, and the Scientific Discovery That Fed the World but Fueled the Rise of Hitler (2008) ISBN 978-0-307-35178-4.
- Peter Hayes (1987). "Carl Bosch and Carl Krauch: Chemistry and the Political Economy of Germany, 1925–1945". The Journal of Economic History. 47 (2): 353–363. doi:10.1017/S0022050700048117. JSTOR 2122234. S2CID 96617284.
- K. Holdermann (1949). "Carl Bosch und die Naturwissenschaft". Naturwissenschaften. 36 (6): 161–165. Bibcode:1949NW.....36..161H. doi:10.1007/BF00626575. S2CID 28091913.
- Carl Krauch (1940). "Carl Bosch zum Gedächtnis". Angewandte Chemie. 53 (27–28): 285–288. Bibcode:1940AngCh..53..285K. doi:10.1002/ange.19400532702.
- "Carl Bosch". Famous Scientists. Human Touch of Chemistry. Archived from the original on 29 June 2013.
- "Carl Bosch". The Nobel Prize in Chemistry 1931. Nobelprize.org.
- "Carl Bosch (German chemist)". Encyclopædia Britannica. 23 August 2023.
