ಆಶ್ರಮ

ಹೃಷಿಕೇಶದ ಶಿವಾನಂದ ಆಶ್ರಮ

ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮ

ಕೈಲಾಶ್ ಆಶ್ರಮ

ಆಶ್ರಮ (ಸಂಸ್ಕೃತ: आश्रम, āśrama) ಭಾರತೀಯ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿರಕ್ತ ಮಠ ಅಥವಾ ಮಠವಾಗಿದೆ.

ಅವಲೋಕನ

ಆಶ್ರಮವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಾನವ ವಾಸಸ್ಥಳದಿಂದ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ, ಕಾಡುಗಳು ಅಥವಾ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸೂಚನೆ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರದ ನಡುವೆಇದೆ ಆದರೆ ಸಮಕಾಲೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಆಶ್ರಮದ ನಿವಾಸಿಗಳು ಯೋಗದ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರಗಳಂತಹ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಯಜ್ಞಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಗಳನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸಲಾಗುತಿತ್ತು . ಅನೇಕ ಆಶ್ರಮಗಳು ಗುರು-ಶಿಷ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗುರುಕುಲಗಳಾಗಿ, ವಸತಿ ಶಾಲೆಗಳಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವು.

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಗುರಿಯು ಶಾಂತಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಕೆಲವು ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುದ್ಧದ ಸೂಚನೆಯಾಗಿದೆ. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಜಕುಮಾರರಾದ ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರು ರಾವಣನ ದೂತರು-ರಾಕ್ಷಸರಿಂದ ತನ್ನ ಯಜ್ಞಗಳನ್ನು ಅಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸದಂತೆ ರಕ್ಷಿಸಲು ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದ ನಂತರ ರಾಜಕುಮಾರರು ಋಷಿಯಿಂದ ದೈವಿಕ ಆಯುಧಗಳ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಮರ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಯೌವನದಲ್ಲಿ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಷಯಗಳೆರಡರ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಂದೀಪನಿಯ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಶಾಲೆಗಳು

ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಶಾಲೆಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಇತರೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಮ ಶಾಲೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ಶಾಲೆಯು ಲೋಕ ಬಿರಾದಾರಿ ಪ್ರಕಲ್ಪ ಆಶ್ರಮ ಶಾಲೆಯಾಗಿದೆ .

ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ

ಭಾರತದ ಹೊರಗೆ ಹಲವಾರು ಆಶ್ರಮಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಈ ಆಶ್ರಮಗಳು ಭಾರತೀಯ ವಂಶಾವಳಿಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದು ಯೋಗ-ಸಂಬಂಧಿತ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದರ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ವಸತಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಕರು (ಭಾರತೀಯರು ಅಥವಾ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ) ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.