ಬೋನಾಳ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ

ಬೋನಾಳ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ

ಬೋನಾಳ ಪಕ್ಷಿಧಾಮವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬೋಹ್ನಾಲ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ ಎಂದು ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೋರಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಬೋನಾಳ್ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿಯ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ ಮತ್ತು ಗದ್ದೆಯಾಗಿದೆ. ಮಂಡ್ಯದ ರಂಗನತಿಟ್ಟು ಪಕ್ಷಿಧಾಮದ ನಂತರ ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷಿಧಾಮವಾಗಿದೆ. ನೇರಳೆ ಹೆರಾನ್, ಬಿಳಿ ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಕೊಕ್ಕರೆ, ಬಿಳಿ ಐಬಿಸ್, ಕಪ್ಪು ಐಬಿಸ್, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿ ಬಾತುಕೋಳಿ ಮತ್ತು ಬಾರ್-ಹೆಡ್ ಬಾತುಕೋಳಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು ೨೧ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಈ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಮೂಲವು ಬೋನಾಲ್‌ನ ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ತೊಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದ ಶೋರಾಪುರದ ಆಡಳಿತಗಾರನಾದ ಪಾಮ್ ನಾಯ್ಕ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಶೋರಾಪುರದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತಗಾರ ಮೆಡೋಸ್ ಟೇಲರ್ ಇದನ್ನು ೧೨ ಅಡಿ ಸರಾಸರಿ ಆಳದೊಂದಿಗೆ ೧, ೬೦೦ ಎಕರೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು ಎಂದು ಅವರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ದಿ ಸ್ಟೋರಿ ಆಫ್ ಮೈ ಲೈಫ್ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬರಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಅಂತಹ ಹನ್ನೆರಡು ನೀರಿನ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಅತಿದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು, ಕ್ರಮೇಣ ವಲಸೆ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಈ ತೊಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಕುಟುಂಬಗಳು ಅದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದ್ದವು. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ, ಸಂರಕ್ಷಣಾವಾದಿಗಳ ಕರೆಗೆ ಕಿವಿಗೊಟ್ಟು, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿತು. ತರುವಾಯ, ಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಪಕ್ಷಿಧಾಮವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳು ಬೇಕಾಯಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ಬೋನಾಲ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಪಕ್ಷಿಧಾಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ೧ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿತು.

ಸ್ಥಳ

ಬೋನಾಳ್ ಪಕ್ಷಿಧಾಮವು ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೋರಾಪುರ ನಗರದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ೧೦ ಕಿ. ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮಾಹಿತಿ

ಪಕ್ಷಿಧಾಮದ ವಿಹಂಗಮ ನೋಟ

ವಲಸೆ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಹಾರಾಟದ ನೋಟ

ಇದುವರೆಗೂ ಪಕ್ಷಿಧಾಮದಲ್ಲಿ ೧೩೬ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಜಾತಿಯವು ಸ್ಥಳೀಯ ಹಕ್ಕಿಗಳಾದರೆ ಮಿಕ್ಕವು ವಲಸೆ ಬರುವಂತಹವು. ಪಕ್ಷಿಧಾಮದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಚಳಿಗಾಲದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಐದು ತಾಸಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ೭,೭೦೦ ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ೫,೦೦೦ ವಲಸೆ ಬರುವ ಬಾತುಕೋಳಿಗಳಾಗಿವೆ. ಚಳಿಗಾಲದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಲಸೆಹಕ್ಕಿಗಳು ಇಂತಿವೆ - ಬಿಳಿ ಹುಬ್ಬಿನ ಬಾತು (ಗಾರ್ಗನಿ), ಪಟ್ಟೆ ತಲೆ ಹೆಬ್ಬಾತು (ಬಾರ್‌ ಹೆಡೆಡ್‌ ಗೂಸ್‌), ಚಲುಕ ಬಾತು (ನಾರ್ದರನ್‌ ಷೋವೆಲರ್‌), ಮಿಂಚು ಕೆಂಬರಲು (ಗ್ಲಾಸಿ ಐಬೀಸ್‌), ನಾಮದ ಬಾತು (ಯುರೋಷಿಯನ್‌ ವಿಝನ್‌ ), ಕಂದು ಬಾತು (ರಡ್ಡಿ ಷೆಲ್ಡಕ್‌ ), ಮೀಸೆ ರೀವ (ವಿಸ್ಕರ್ಡ್‌ ಟರ್ನ್), ಕಪ್ಪು ಬಾಲದ ಹಿನ್ನೀರು ಗೊರವ (ಬ್ಲಾಕ್ ಟೇಲಡ್‌ ಗಾಡ್ವಿಟ್‌), ಕೆಂಪು ರೆಕ್ಕೆಯ ಬಾತು(ಗಡ್ವಾಲ್‌), ಮತ್ತು ಸೂಜಿ ಬಾಲದ ಬಾತು (ಪಿನ್‌ ಟೇಲಡ್‌ ಡಕ್). ಚಳಿಗಾಲದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ತಾಸಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ನೂರಕ್ಕೂ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾದ ಸಾಧ್ಯತೆ ಈ ಪಕ್ಷಿಧಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಸಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ. ಅವುಗಳು - ಮೂರು ಬಗೆಯ ನೀರ್ಕಾಗೆಗಳು (ಕಾರ್ಮೊರಂಟ್‌) - ಪುಟ್ಟ ನೀರ್ಕಾಗೆ, ಉದ್ದ ಕೊಕ್ಕಿನ ನೀರ್ಕಾಗೆ, ನೀರ್ಕಾಗೆ; ನಾಲ್ಕು ಬಗೆಯ ಬೆಳ್ಳಕ್ಕಿಗಳು- ದೊಡ್ಡ, ಮಧ್ಯಮ, ಪುಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಗೋವಕ್ಕಿ (ಇಗ್ರೆಟ್);‌ ಕಬ್ಬಾರೆ-ಕೆನ್ನೀಲಿ ಬಕ ‍‍(ಗ್ರೇ ಹೆರಾನ್‌ ಮತ್ತು ಪರ್ಪಲ್‌ ಹೆರಾನ್), ಬಿಳಿ ಕೆಂಬರಲು (ಬ್ಲಾಕ್‌ ಹೆಡೆಡ್‌ ಐಬೀಸ್)ಗಳಲ್ಲದೆ ವರಟೆ (ಸ್ಪಾಟ್‌ ಬಿಲಡ್‌ ಡಕ್‌) ಮತ್ತು ಸಿಳ್ಳೆ ಬಾತುಗಳು (ಲೆಸ್ಸರ್‌ ವಿಷ್ಲಿಂಗ್‌ ಡಕ್‌).