ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಇತಿಹಾಸ

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಇತಿಹಾಸ

ಬೆಂಗಳೂರು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ. ೧೫೩೭ ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು (ಹಿಂದೆ ಬೆಂದಕಾಳೂರು) ಅನ್ನು ಮೊದಲನೇ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.ಅವರು ೧೫೩೭ ರಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಕೋಟೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.

ಗಂಗಾ, ಚೋಳರು ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳರು

ಗಂಗರು ಕೋಲಾರದಿಂದ ಗಂಗಾವಡಿಯನ್ನು ಸಿ.೩೫೦ ರಿಂದ ಆಳಿದರು . ನಂತರ ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ತಲಕಾಡುಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದರು . ಎಡ್ಗರ್ ಥರ್ಸ್ಟನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಕೊಂಗು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತಂಜೂರಿನ ಚೋಳರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ಇಪ್ಪತ್ತೆಂಟು ರಾಜರ ಸರಣಿಯಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು . ಕೊಂಗು ಕ್ರಾನಿಕಲ್ - ಕೊಂಗು ದೇಸಾ ರಾಜಕ್ಕಲ್ (ಹಸ್ತಪ್ರತಿ) ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಯುಗದ ಆರಂಭದಿಂದ ಚೋಳರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಿರು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಇದು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ವಿಜಯನಗರ ಮತ್ತು ಕೆಂಪೇ ಗೌಡ

ಮೊದಲನೇ ಕೆಂಪೇ ಗೌಡ (೧೫೧೦-೧೫೭೦), ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು , ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿನರಾಗಿದ್ದರು . ಇವರು ೧೫೩೭ ರಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಕೋಟೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಹೊಸ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು "ಗಂಡು ಭೂಮಿ" ಅಥವಾ "ವೀರರ ಭೂಮಿ" ಎಂದೂ ಕರೆದರು . ಬೆಂಗಳೂರಿನೊಳಗೆ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಯಿತು. ಪಟ್ಟಣವು ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಬೀದಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು: ಚಿಕ್ಕಪ್ಪೇಟೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಪೇಟೆ ಬೀದಿ . ಕೆಂಪೇ ಗೌಡನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ,ಎರಡನೇ ಕೆಂಪೇ ಗೌಡನು ದೇವಾಲಯಗಳು, ಕೆಂಪಾಪುರ ಮತ್ತು ಕಾರಂಜಿಕೆರೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ವೀಕ್ಷಣಾ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.

ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ನಾಲ್ಕು ವೀಕ್ಷಣಾ ಗೋಪುರಗಳು ಇಂದು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ:

• ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್ .
• ಕೆಂಪಾಂಬುದಿ ಕೆರೆ .
• ಉಲ್ಸೂರು ಸರೋವರ .
• ಮೇಖ್ರಿ ವೃತ್ತ .

ಬಿಜಾಪುರದ ಸುಲ್ತಾನರು

ಬಿಜಾಪುರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಶಿವಾಜಿಯ ತಂದೆ ಮರಾಠಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಶಹಾಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು . ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮುತ್ತಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ , ಶಿವಾಜಿಯ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಸಂಭಾಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆಯನ್ನು ಮುಧೋಲ್ ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೊಂದರು .ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಶಿವಾಜಿ ನಂತರ ನಿಖರವಾದ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು.

ಮೊಘಲರ ಪ್ರಭಾವ

ಬಿಜಾಪುರದ ಸುಲ್ತಾನರನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಖಾಸಿಮ್ ಖಾನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲರು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಆಗಮಿಸಿದರು . ನಂತರ ಇದನ್ನು ಶಿವಾಜಿಯ ಸಹೋದರ ವೆಂಕೋಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆ ಅವರು ೧೬೮೬ ರಲ್ಲಿ ಬಿಜಾಪುರದ ಜಹಗೀರನಾಗಿ ಆಗಿ ಆಳಿದರು .

ಮೊಘಲರು ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ೧೬೮೯ ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಆಡಳಿತಗಾರ ಚಿಕ್ಕ ದೇವರಾಜ ವೊಡೆಯರ್‌ಗೆ ಮೂರು ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮಾರಿದರು, ಆದರೆ ವೆಂಕೋಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ದೇವರಾಜ ವೊಡೆಯರ್‌ ಮೊದಲೇ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದ್ದರು. ೧೭೫೯ ರಲ್ಲಿ ವೊಡೆಯರಾದ ಎರಡನೇ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ವೊಡೆಯರ್‌ ರವರು , ಮೈಸೂರು ಸೇನೆಯ ಮಹಾದಂಡನಾಯಕನಾದ ಹೈದರ್ ಅಲಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜಹಗೀರನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು . ಆದರೆ ೧೭೬೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಹೈದರ್ ಅಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತವ ಆಡಳಿತಗಾರನಾದನು ಮತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.

ಹೈದರ್ ಅಲಿ ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್

೧೭೮೨ ರಲ್ಲಿ ಹೈದರ್ ಅಲಿ ಮರಣಹೊಂದಿದಾಗ , ಅವನ ಮಗ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ದುರ್ಬಲ ವೊಡೆಯರ್ ಅನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದನು ಹಾಗೂ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸುಲ್ತಾನ್ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡನು . ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಹೈದರ್ ಅಲಿ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಿತು ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರಿನ ಬಂದರುಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರವು ಅನೇಕ ವಿದೇಶಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಮಾಡಿದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮೈಸೂರಿನ ಸೈನ್ಯವು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿತು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ೧೭೬೮ ರಲ್ಲಿ ಹೈದರ್ ಅಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯದ ಕರ್ನಲ್ ನಿಕೋಲ್ಸನ್‌ರನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಮುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದನು . ಫ್ರೆಂಚ್ ಸೈನ್ಯದ ಅಧಿಕಾರಿ ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಭಾರತದಿಂದ ಓಡಿಸುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದನು . ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮೊದಲ, ಎರಡನೆಯ ಮತ್ತು ಮೂರನೆಯ ಆಂಗ್ಲೋ-ಮೈಸೂರು ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದರು. ಮೂರನೇ ಆಂಗ್ಲೋ-ಮೈಸೂರು ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ೨೧ ಮಾರ್ಚ್ ೧೭೯೧ ರಂದು ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಕಾರ್ನ್‌ವಾಲಿಸ್, ಲಾರ್ಡ್ ಕಾರ್ನ್‌ವಾಲಿಸ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯವು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ರಚಿಸಿತು, ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ನಂತರ ಭಾರತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡಿತು. ನಾಲ್ಕನೇ ಆಂಗ್ಲೋ-ಮೈಸೂರು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ (೧೭೯೯) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನವು ಟಿಪ್ಪುನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಕೊಂದರು . ಕೋಟೆಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಂಟೋನ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಮತ್ತು ನಗರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಸ್ಯಾಪ್ಪರ್ಸ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.

ವೊಡೆಯರು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಈಸ್ಟ್‌ ಇಂಡಿಯಾ

೧೮೮೭ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಬೆಂಗಳೂರು ಅರಮನೆಯು ಮೈಸೂರು ಆಡಳಿತಗಾರರಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು . ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಹಾದುಹೋದ ನಂತರ, ವೊಡೆಯರ್‌ ಮೈಸೂರಿನ ಸಿಂಹಾಸನಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು. ಆಗಸ್ಟ್ , ೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಗುವವರೆಗೂ ಬೆಂಗಳೂರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪೂರ್ವ ಭಾರತದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು . ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ 'ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ' ಅನ್ನು ಮೊದಲು ೧೭೯೯ ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು , ನಂತರ ೧೮೦೪ ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೯೯ ರಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ನ ಪತನದ ನಂತರ ಮೊದಲು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಬೀಡುಬಿಟ್ಟಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಡೆಗಳನ್ನು ನಂತರ ೧೮೦೯ ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು.

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹಿತಕರವಾದ ವಾತಾವರಣವು ಆಡಳಿತ ವರ್ಗವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು . ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಮಿಲಿಟರಿ ನೆಲೆಯಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಯುರೋಪಿಯನ್, ಆಂಗ್ಲೋ-ಇಂಡಿಯನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮಿಷನರಿಗಳಿಗೆ ವಸಾಹತು ಕೂಡ ಆಯಿತು.

ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ(೧೯೪೭)

ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಿತು . ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಪ್ರಮುಖ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ರಾಜರಾಗಿದ್ದರು . ಬೆಂಗಳೂರು ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಏಕೀಕೃತ ಮತ್ತು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಏಕರೂಪದ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಹೊಸ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು ಮತ್ತು ೧೯೭೩ ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಕುಮಾರ ಪಾರ್ಕ್ ೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಜಯನಗರ ೧೯೪೮ ರಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು . ೧೯೬೦ ಮತ್ತು ೧೯೭೦ ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಅರಮನೆಯ ಹಿಂದಿನ ಉದ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ನೆರೆಹೊರೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು "ಅರಮನೆ ತೋಟಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು .