ತಂಬೂರ
ತನ್ಪುರ ( Sanskrit </link> ), ತಂಬೂರ ಮತ್ತು ತಾನ್ಪುರಿ ಎಂದೂ ಸಹ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಉದ್ದನೆಯ ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಎಳೆದ ತಂತಿ ವಾದ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭಾರತ ಮೂಲದ ವಾದ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. [೧]
ಇದು ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ನುಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ನಿರಂತರ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ ಬೌರ್ಡಾನ್ ಅಥವಾ ಡ್ರೋನ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೊಂದು ವಾದ್ಯ ಅಥವಾ ಗಾಯಕನ ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ವಾದಕ ಅಥವಾ ತಾಳವಾದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ತಾನ್ಪುರವನ್ನು ಲಯದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ: ನಿರಂತರ ಆವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ತಂತಿಗಳ ಮೀಟುವ ನಿಖರವಾದ ಸಮಯವು ಫಲಿತಾಂಶದ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶವಾಗಿದೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಬದಲಾಗದೆ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ತಂತಿಗಳನ್ನು ಮೀಟುವ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಆವರ್ತವು ರಾಗದ ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ಎಳೆಯುವ ಧ್ವನಿಯ ಕ್ಯಾನ್ವಾಸ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ತಂತಿಗಳ ಸಂಯೋಜಿತ ಧ್ವನಿ-ಪ್ರತಿಯೊಂದು ತಂತಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಓವರ್‌ಟೋನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂಲಭೂತ ನಾದ - ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ವಾದಕನು ಹಾಡಿದ ಅಥವಾ ನುಡಿಸುವ ಬಾಹ್ಯ ಸ್ವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತಗಾರರು ತಾನ್ಪುರ ಎಂಬ ಪದದ ಬಗ್ಗೆ ಒಲವು ತೋರುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತಗಾರರು ತಂಬೂರ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ; ತನ್ಪುರಿ ವಾದ್ಯಸಂಗೀತದ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ವಾದಕರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಚಿಕ್ಕ ರೂಪಾಂತರವಾಗಿದೆ.
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಾನ್ಪುರಗಳು ಸಂಗೀತದ ಮೇಳದ ಮೂಲವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ತಾನ್ಪುರವು ಶಬ್ದಸಂಬಂಧಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಎತ್ತುಗೆ ಸ್ವರಮೇಳವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ರಾಗಗಳು (ಮಧುರ ವಿಧಾನಗಳು) ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಪಾತ್ರ, ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಸ್ಟೀಫನ್ ಸ್ಲಾವೆಕ್ ಅವರು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ತಾನ್ಪುರವು "ಅದರ ಆಧುನಿಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು" ಮತ್ತು ಇದು ಮೊಘಲರ ಚಿಕಣಿ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಸ್ಲಾವೆಕ್ ರಚನಾತ್ಮಕ ಹೋಲಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಿತಾರ್ ಮತ್ತು ತಾನ್ಪುರವು ಸಂಬಂಧಿತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. [೨]
ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ತನ್‌ಪುರಾ, ತನ್‌ಪುರದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ಸಣ್ಣ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತಾನ್ಪುರದ ಬದಲಿಗೆ ಸಮಕಾಲೀನ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೂ ಈ ಅಭ್ಯಾಸವು ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ.
ತಾನ್ಪುರ ತಯಾರಕರು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮೀರಜ್ [೩] ನ ಸಿತಾರ್ಮೇಕರ್ ಕುಟುಂಬವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ತಾನ್ಪುರಗಳ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉತ್ಪಾದಕರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. [೪] ಕುಟುಂಬವು ೧೮೫೦ ರಿಂದ ಏಳು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ತಾನ್ಪುರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದೆ [೫]
ನಿರ್ಮಾಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಾನ್ಪುರದ ರಚನೆಯ ಆಕಾರವು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಿತಾರ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಯಾವುದೇ frets ಹೊಂದಿಲ್ಲ - ತಂತಿಗಳನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ಣ ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಮೀಟಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಾಯಕರು ಅಥವಾ ವಾದ್ಯಗಾರರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾನ್ಪುರಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಇದು ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಐದು (ವಿರಳವಾಗಿ ಆರು) ಲೋಹದ ತಂತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಒಂದು ಕೀಲಿಯ ಮೂಲ ಸ್ವರಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ ಅನುರಣನವನ್ನು ರಚಿಸಲು ನಿಯಮಿತ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದರ ನಂತರ ಒಂದರಂತೆ ಎಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತು ಮತ್ತು ತಂತಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಚ್ಚಾರಣೆ -ಸಮೃದ್ಧ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಸ್ವರದ ಆಂತರಿಕ ಅನುರಣಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರವ್ಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಜೀವಿಯ ತತ್ವವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ನಿರಂತರ "ಝೇಂಕರಿಸುವ" ಧ್ವನಿಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ಸ್ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, ತಂತಿಗಳು ಮೇಜಿನ ಆಕಾರದ, ಬಾಗಿದ-ಮೇಲಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನ ಮೇಲೆ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತವೆ, ಅದರ ಮುಂಭಾಗವು ತಂತಿಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಇಳಿಜಾರು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ತಂತಿಯನ್ನು ಮೀಟಿದಾಗ, ಅದು ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನೊಂದಿಗೆ ಮಧ್ಯಂತರ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ತಾಕಿ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತಂತಿಯು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕೆಳಕ್ಕೆ ಚಲಿಸಿದಾಗ, ಕೆಳಮುಖವಾದ ಅಲೆಯು ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನ ವಕ್ರರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ದೂರದ ಬಿಂದುವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಂತಿಯ ಚಲನೆಯ ಶಕ್ತಿಯು ಕ್ರಮೇಣ ಕಡಿಮೆಯಾದಂತೆ, ಸಂಪರ್ಕಸೇತುವಿನ ಮೇಲಿನ ತಂತಿಯ ಸಂಪರ್ಕದ ಈ ಬಿಂದುಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ., ವೈಶಾಲ್ಯ, ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನ ವಕ್ರತೆ, ಶೃತಿ, ತಂತಿಯ ಎಳೆತ ಮತ್ತು ಸಮಯದ ಸಂಯುಕ್ತ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ತಂತಿಯನ್ನು ಮೀಟಿದಾಗ ಅದು ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತಂತಿಯ ಚಲನೆಯ ಶಕ್ತಿಯು ಕ್ರಮೇಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನೊಂದಿಗಿನ ತಂತಿಯ ಸಂಪರ್ಕ ಬಿಂದುವು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನ ಇಳಿಜಾರಿನ ಮೇಲೆ ಹರಿದಾಡುತ್ತದೆ. ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ, ಎಳೆತ ಮತ್ತು ಶೃತಿ ಅನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಇದು ಮೂರು ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ನಡುವೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನ ನಡುವೆ ಹತ್ತಿ ನೂಲನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಈ ಡೈನಾಮಿಕ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಉತ್ತಮ-ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಬಹುದು: ನೂಲನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ, ತಾಕುವಿಕೆಯು ಸಂಪರ್ಕದ ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುವಿನ ಮೇಲೆ ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ ವಿಷಯವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ತಂತಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಕ್ಯಾಸ್ಕೇಡಿಂಗ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅನುರಣನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ತತ್ತ್ವದ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಗದ ನಾದದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಾದದ ಛಾಯೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ತಾನ್ಪುರಗಳನ್ನು ಗಮನವಿಟ್ಟು ಶೃತಿಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶೃತಿಯ ಈ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಅಂಶಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರರು ರಾಗ ಸ್ವರೂಪ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ, ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಾಗದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸ್ವರಗಳು ಹೇಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು. [೬] ಹತ್ತಿ ದಾರವನ್ನು ವೇರಿಯಬಲ್ ಫೋಕಸ್ ಪಾಯಿಂಟ್‌ನಂತೆ ಹೊಂದಿರುವ ತಾನ್ಪುರದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ವರೂಪ, ಅದರ ನಾಲ್ಕು ತಂತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ ಇಂಟರ್‌ಪ್ಲೇನಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿತು.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]</link>
ಗಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಶ್ರುತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಾನ್ಪುರಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಗಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಶೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ: ದೊಡ್ಡ "ಗಂಡು", ಸಣ್ಣ "ಹೆಣ್ಣು" ಗಾಯಕರಿಗೆ, ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಸಿತಾರ್ ಅಥವಾ ಸರೋದ್ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ತಾನ್ಪುರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ವಾದಕನ ಕೆಳಗಿನ ಶಾರೀರವನ್ನು ಮುಳುಗಿಸದಂತೆ ಇವುಗಳು ಅಷ್ಟಮದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರುಷ ಗಾಯಕರು ದೊಡ್ಡ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ನಾದದ ಸ್ವರವನ್ನು ( ಸ) ಶೃತಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಡಿ, ಸಿ ♯ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ, ಕೆಲವರು ಬಿ-ಫ್ಲಾಟ್‌ಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ; ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾದ ಶೃತಿ-ಉಲ್ಲೇಖವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಈ ನಾದದ ಸ್ವರಗಳು ಗಾಯಕನ ಆದ್ಯತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದಾದರೂ ಮಹಿಳಾ ಗಾಯಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಐದನೇ +. ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳಾ ಗಾಯಕಿ ತನ್ನ 'ಸಾ' ಅನ್ನು F ನಲ್ಲಿ, ಇನ್ನೊಬ್ಬಳು ಎ ನಲ್ಲಿ, ಸಿತಾರ ರಾಗವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಿ ♯, ಸಿ ಸುತ್ತ ಸರೋದಿಯಗಳು, ಡಿ ಮತ್ತು ಎಫ್ ♯ ನಡುವೆ ಸಾರಂಗಿಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಬಾನ್ಸೂರಿಯಾಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈ ಯಿಂದ ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪುರುಷ ತಾನ್ಪುರವು ತೆರೆದ ದಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದು ಮೀಟರ್ ಉದ್ದ; ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡಿನ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗ. ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಟ್ಯೂನಿಂಗ್ 5-8-8-1 (ಹಾಗೆ ಮಾಡು' ಮಾಡು) ಅಥವಾ ಭಾರತೀಯ ಸರ್ಗಂನಲ್ಲಿ ಪ-ಸಾ-ಸಾ-ಸಾ. ಐದನೇ ಸ್ವರವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವ ರಾಗಗಳಿಗೆ, ಪ, ಮೊದಲ ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ ಅನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ನಾಲ್ಕನೆಯದಕ್ಕೆ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ: ೪-೮-೮-೧ ಅಥವಾ ಮಾ-ಸ-ಸಾ-ಸಾ. ಪ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಮಾವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವ ಕೆಲವು ರಾಗಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮಾರ್ವಾ ಅಥವಾ ಹಿಂದೋಳ್, ಶುದ್ಧ ಧಾ (ಪ್ರಮುಖ 6 ನೇ),ಧ ಸ ಸ ಸ ಅಥವಾ ೬-೮-೮-೧ ಅಥವಾ ೭ ನೇ, ನಿ ನೊಂದಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶ್ರುತಿ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ -ಎಸ್ಎಸ್ಎಸ್. [೭] ಐದು-ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ ಉಪಕರಣದೊಂದಿಗೆ, ಏಳನೇ ಅಥವಾ ನಿ (ಪ್ರಮುಖ ಅಥವಾ ಚಿಕ್ಕ ೭ ನೇ) ಅನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು: ಪ ನಿ ಸ ಸ ಸ (5-7-8-8-1)ಅಥವಾ ಮ ನಿ ಸ ಸ ಸ (4-7-8-8-1). ಚಿಕ್ಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ೭ನೇ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ಸ್‌ಗಳೆರಡೂ ಒಟ್ಟಾರೆ ಧ್ವನಿಯ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ನಿ - ತಂತಿಗಳನ್ನು ಈ ಹಾರ್ಮೋನಿಕ್ಸ್‌ಗೆ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಿದಾಗ, ಫಲಿತಾಂಶದ ಧ್ವನಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಕ್ಟೇವ್ ತಂತಿಗಳು ಉಕ್ಕಿನ ತಂತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಟಾನಿಕ್, ೪ನೇ ಅಥವಾ 5 ನೇ ತಂತಿಗಳು ಹಿತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ಕಂಚಿನ ತಂತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ೬ ನೇ ಅಥವಾ ೭ನೇ ತಂತಿಯನ್ನು ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದರೆ, ಬದಲಿಗೆ ಸ್ಟೀಲ್ ತಂತಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಸಲಹೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರೂಪಾಂತರಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಾನ್ಪುರಗಳನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ:
- ಮೀರಜ್ ಶೈಲಿ : ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ತಾನ್ಪುರದ ನೆಚ್ಚಿನ ರೂಪ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂರರಿಂದ ಐದು ಅಡಿ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಕೆತ್ತಿದ, ದುಂಡಗಿನ ರೆಸೋನೇಟರ್ ಪ್ಲೇಟ್ ( ಟ್ಯಾಬ್ಲಿ ) ಮತ್ತು ಉದ್ದವಾದ, ಟೊಳ್ಳಾದ ನೇರ ಕುತ್ತಿಗೆ, ಒಂದು ದುಂಡಗಿನ D ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುವ, ಸುತ್ತಿನ ಕೆಳಭಾಗದ ಕೋಣೆಗೆ ತಬ್ಲಿ, ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಹಿಮ್ಮಡಿ- ತುಂಡು ಮತ್ತು ಕುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ( ದಂಧ್ ) ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆಯ್ದ ಮತ್ತು ಒಣಗಿದ ಸೋರೆಕಾಯಿಯಿಂದ ( ತುಂಬಾ ) ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೂನ್ ಅಥವಾ ತೇಗದ ಮರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂಳೆಯ ಒಂದು ತುಂಡಿನಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ತಂಜಾವೂರು ಶೈಲಿ : ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಶೈಲಿಯ ತಂಬೂರವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಕಲಾವಿದರು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಮಿರಾಜ್‌ನಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರದ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಅದೇ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಸೋರೆಕಾಯಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಗೋಳಾಕಾರದ ಭಾಗವನ್ನು ಮರದ ಘನ ತುಂಡಿನಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುತ್ತಿಗೆಯು ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಹಲಸಿನ ಮರವನ್ನು ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಸಂಪರ್ಕ ಸೇತುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ತುಂಡು ಬೀಟೆ ಮರದಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ, ಎರಡು ರೋಸೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಕೊರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ಲೇ ಕೆಲಸದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ www.wisdomlib.org (2017-03-12). "Tambura: 5 definitions". www.wisdomlib.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-10-27.
- ↑ Stephen Slawek (1987). Sitār Technique in Nibaddh Forms. Motilal Banarsidass. pp. 8–. ISBN 978-81-208-0200-1.
- ↑ Mudgal, Shubha (4 October 2014). "The Musical Home of the Mirajkar". Livemint.com. Retrieved 20 April 2021.
- ↑ Kakodkar, Priyanka (15 July 2018). "Miraj's legacy sitar-makers go online to survive". The Times of India. Retrieved 7 July 2020.
- ↑ "A few even make ancient instruments like the Taus - Photogallery". Photogallery.indiatimes.com. Retrieved 20 April 2021.
- ↑ "FUNDAMENTALS OF RAG". chandrakantha. Archived from the original on 25 ಆಗಸ್ಟ್ 2013. Retrieved 3 June 2013.
- ↑ "Raga Marwa". KKSongs. Retrieved 14 January 2022.
ಮೂಲಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Ashok Damodar Ranade (1 January 1990). Keywords and concepts: Hindustani classical music. Promilla. ISBN 978-81-85002-12-5.source for Sangit Parijat is Ahobal Pandit, translated by Kalind-Hatvas, Sangeet Karyalaya 1971
- Wim van der Meer - Joep Bor: De roep van de Kokila, historische en hedendaagse aspekten van de Indiase muziek; Martinus Nijhoff / 's-Gravenhage 1982,
- Hindustani Music, 13th to 20th centuries, editors: Joep Bor, Françoise Delvoye, Jane Harvey & Emmy te Nijenhuis; Codarts, Manohar 2010
- Nazir Ali Jairazbhoy (1995). The Rāgs of North Indian Music: Their Structure and Evolution. Popular Prakashan. ISBN 978-81-7154-395-3.
- On some Indian string instruments (1921) Sir C V Raman, FRS, M.A., D.Sc. (Hon), Palit Professor of Physics at the University of Calcutta, Nobel Prize, 1930
- Beyond Swayambhu Gandhar: an analysis of perceived tanpura notes. Paritosh K. Pandya. Tata Institute of Fundamental Research, Mumbai [date missing]
- Audio samples of tanpura of various pitch, Glorian.bandcamp.com
ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ತಾನ್ಪುರಾ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ತಾನ್ಪುರಾ ಟ್ಯೂನಿಂಗ್‌ನ ಜಟಿಲತೆಗಳ ಕುರಿತು ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಗಳು . Medieval.org, ಮಾರ್ಟಿನ್ ಸ್ಪೈನ್ಕ್, 2003.