ಹರಿಹರ ಧಾಮ

ಹರಿಹರ ಧಾಮ
हरिहर धाम मंदिर
ಹರಿಹರ ಧಾಮ
ಭೂಗೋಳ
ಕಕ್ಷೆಗಳು	24°4′12″N 85°49′16″E
ದೇಶ	ಭಾರತ
ರಾಜ್ಯ	ಜಾರ್ಖಂಡ್
ಜಿಲ್ಲೆ	ಗಿರಿದಿ
ಸ್ಥಳ	ಬಾಗೋದರ್
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ
ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ	giridih.nic.in/tourism.html

ಹರಿಹರ ಧಾಮ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹರಿಹರ ಧಾಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ಗಿರಿದಿಹ್‌ನ ಬಾಗೋದರ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಶಿವಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಿದೆ. ದುರ್ಗೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಮಗನಾದ ಸುನೀಲ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್ ಇವರು (ಲುಟಿಯಾನೋ) ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ದೊಡ್ಡ ಭಕ್ತ (ಪರಮ ಭಕ್ತ).

ಸ್ಥಳ

ಹರಿಹರ್ ಧಾಮ್ ಭಾರತದ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಚೋಟಾನಾಗ್‌ಪುರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಿರಿದಿಹ್ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದ ನೈಋತ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬಾಗೋದರ್‌ನಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಟ್ರಂಕ್ ರಸ್ತೆಯಿಂದ 1  ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಗಿರಿದಿಹ್ ಹಿಂದೆ ಅವಿಭಜಿತ ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯದ ಹಜಾರಿಬಾಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಗಿರಿದಿಹ್ ಅನ್ನು ನಂತರ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ವಿವರಣೆ

೬೫ ಅಡಿ ಎತ್ತರವಿರುವ ಈ ಶಿವಲಿಂಗವು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಎತ್ತರವಾದ ಶಿವಲಿಂಗ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪಡೆದಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ೨೫ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿದೆ (೧೦ ಹೆ) ಮತ್ತು ನದಿಯಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಬೃಹತ್ ಶಿವಲಿಂಗದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಸುಮಾರು ೩೦ ವರ್ಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಶ್ರಾವಣ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಭಕ್ತರು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಶ್ರಾವಣ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯು ಪವಿತ್ರವಾದ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ರಾತ್ರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ತಿಂಗಳು ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ತಿಂಗಳಾಗಿದೆ. ಪವಿತ್ರ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಅರ್ಧದ ಐದನೇ ದಿನದಂದು ನಾಗ ಪಂಚಮಿ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನಾಗರಹಾವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ಹರಿಹರಧಾಮವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಜನರಿಗೆ ಮದುವೆಗೆ ಜನಪ್ರಿಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಆಶ್ರಮ

ಶಿವ ದೇವಾಲಯ

ಹನುಮಾನ್ ದೇವಾಲಯ

 

External media

Images
Picture of Harihar Dham Shivalinga, from here retrieved 8.03.2012
Picture of Harihar Dham, from here retrieved 8.03.2012
Video
Video of Harihar Dham by Dept. of Tourism, Govt of Jharkhand
Video2 of Harihar Dham

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಗಿರಿದಿಹ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್
• ಹರಿಹರ ಧಾಮದ ಫೋಟೋಗಳು
• ಹರಿಹರ್ ಧಾಮ್, ಗಿರಿದಿಹ್ in Indiavideo.org
• ಹರಿಹರ ಧಾಮದ ಶಿವಲಿಂಗ ದೇವಾಲಯದ ಫೋಟೋ
• ಹರಿಹರ ಧಾಮದ ಶಿವಲಿಂಗ ದೇವಾಲಯದ ಫೋಟೋ2
• ವಿಕಿಮ್ಯಾಪಿಯಾದಲ್ಲಿ ಹರಿಹರ ಧಾಮ್