ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಾವೂರು

ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಾವೂರು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಮಂಗಳೂರಿನ, ಕಾವೂರು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಶಿವನ ರೂಪವಾದ ಮಂಜುನಾಥನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ೧೩ ಅಥವಾ ೧೪ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪರಮೇಶ್ವರನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಮಹರ್ಷಿ ಕಾವೇರರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಇಲ್ಲಿ ಲಿಂಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇದು ಅಭಿಷೇಕಪ್ರಿಯನಾಗಿರುವ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಕಾವೂರು ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಕಾವೂರಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಕಾವೂರು ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ೧೩ ಅಥವಾ ೧೪ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಹರ್ಷಿ ಕಾವೇರರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮೂಲತಃ ಸಣ್ಣ ದೇವಾಲಯವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಂದ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ೧೬ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಇದು ಬಂಟ್ ಸಮುದಾಯ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕೆಳದಿ ನಾಯಕರು ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಸುಂದರವಾದ ಮರದ ರಥವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾವೂರು ಉತ್ಸವದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ದೇವಾಲಯದ ಹೆಗ್ಗಡೆ ಅರಸರಿಂದ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.^[೧]

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ

ಕಾವೂರು ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ದ್ರಾವಿಡ ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳ ಶೈಲಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಇತರ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಆಯತಾಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರವು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು ಹಲವಾರು ಸಣ್ಣ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ದೊಡ್ಡ ಜಾಗ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಕೆತ್ತನೆಯನ್ನು ಶಿಲ್ಪಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವು ಮೂರು ಹಂತದ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮುಖ್ಯ ದೇವರಾದ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವರು ನಿಂತಿರುವ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇಗುಲದ ಮೇಲ್ಭಾಗವು ದೇವರ ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳ ಚಿತ್ರಗಳಿಂದ, ಕೆತ್ತಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಖರದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ವಾರ್ಷಿಕ ರಥೋತ್ಸವದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ದೊಡ್ಡ ಮರದ ರಥವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. ರಥವನ್ನು ಹೂವುಗಳು, ದೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳ ವರ್ಣರಂಜಿತ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ದೃಶ್ಯಗಳಿಂದ ಸುಂದರವಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೨]

ಹಬ್ಬಗಳು

ಕಾವೂರು ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ತನ್ನ ರೋಮಾಂಚಕವಾದ ವರ್ಣರಂಜಿತ ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಬಹಳ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೩]

ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ

ಕಾವೂರು ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬ ಇದಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಹಬ್ಬವು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಇಡಿ ರಾತ್ರಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ದೇವರಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.^[೪]

ರಥೋತ್ಸವ

ಇದು ಫೆಬ್ರವರಿ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾವೊರು ಉತ್ಸವವಾಗಿದೆ. ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ದೇವರನ್ನು ಸುಂದರವಾದ ಅಲಂಕೃತ ಮರದ ರಥದಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ಭಕ್ತರು ಎಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಾದ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಕ್ತರ ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ.^[೫]