ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ಜ್ಯೇಷ್ಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಭಾರತದ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಶ್ರೀನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಜಬರ್ವಾನ್ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ೧೦೦೦ ಅಡಿ (೩೦೦ ಮೀ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.

ಹೆರಾತ್‌ನಂತಹ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಹಿಂದೂಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. [೧] ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಬೌದ್ಧರ ಐಕಾನ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬೆಟ್ಟದೊಂದಿಗೆ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ನಂಬಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. [೨]

ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಪಕ್ಕದ ಭೂಮಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದ್ದು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. [೩] [೪]

ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ರಚನೆಯನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೫] [೬] ಇದು ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಪೆರ್ಮಿಯನ್ ಯುಗದ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪಂಜಾಲ್ ಬಲೆಯಾಗಿದೆ . [೭] ನಿರ್ಮಾಣದ ನಿಖರವಾದ ದಿನಾಂಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲ. [೮]

ಬೆಟ್ಟದ ಮೊದಲ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಉಲ್ಲೇಖವು ಕಲ್ಹಣದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಅವರು ಪರ್ವತವನ್ನು 'ಗೋಪಾದ್ರಿ' ಅಥವಾ 'ಗೋಪಾ ಬೆಟ್ಟ' ಎಂದು ಕರೆದರು. ರಾಜ ಗೋಪಾದಿತ್ಯನು ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಆರ್ಯದೇಶದಿಂದ ಬಂದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ನೀಡಿದನೆಂದು ಕಲ್ಹಣ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಭೂದಾನ ಒಂದು ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು 'ಗೋಪ ಅಗ್ರಹಾರಗಳು ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ತಳದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಈಗ ಗುಪ್ಕರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಹಣನು ಬೆಟ್ಟದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನೊಂದು ಹಳ್ಳಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ರಾಜ ಗೋಪಾದಿತ್ಯನು ಕೆಲವು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರನ್ನು ಇಂದಿನ ಡಾಲ್ಗೇಟ್‌ನ ಪಕ್ಕದ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದನು. ಕಲ್ಹಣ ರಾಜ ಗೋಪಾದಿತ್ಯನು ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಜ್ಯೇಷ್ಠೇಶ್ವರ (ಶಿವ ಜ್ಯೇಷ್ಠರುಡ) ೩೭೧ ಬಿಸಿಇ ಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದನೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. [೯]

ಸಂಬಂಧಿತ ಇತಿಹಾಸವು ೩೭೧ ಬಿಸಿಇ ಯದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ ಜೆ ಎನ್ ಯು ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸ್ಟಡೀಸ್‌ನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾದ ಕೆ. ವಾರಿಕೂ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ದೇವಾಲಯದ ರಚನೆಯನ್ನು ೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಿಇ ವರೆಗೆ ಇರಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೧೦] ೧೮೯೯ ರಲ್ಲಿ ಜೇಮ್ಸ್ ಫರ್ಗುಸನ್ ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ೧೭ ರಿಂದ ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಇರಿಸಿದರು. ಫರ್ಗುಸನ್ ವಿವಾದಗಳು ಅವರು ಈ ಹಕ್ಕು ಮಾಡುವ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಚನೆಗಳು ರಿಪೇರಿಯಿಂದ ಬಂದವು ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. [೧೧] ಆರೆಲ್ ಸ್ಟೈನ್ ಅವರು ಸೂಪರ್ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್‌ಗಳು ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಾಂಕದಿಂದ ಬಂದವು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಬೇಸ್ ಮತ್ತು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ. [೧೨] ಸ್ಮಾರಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ರಾಜತರಂಗಿಣಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಶೋಕನ (ಗೋನಂಡಿಯ) ಪುತ್ರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಜಲೋಕನನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. [೫] [೧೩]

ಮುಂಭಾಗದ ಪ್ರೊಫೈಲ್.



ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಹಿಂದೂಗಳು ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಆದಿ ಶಂಕರರು (೮ನೇ ಶತಮಾನ ಸಿಇ [೧೪] ) ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದ ಅವನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ಬಲವಾಗಿ ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. [೧೫] ಸೌಂದರ್ಯ ಲಹರಿ ಎಂಬ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿ ರಚನೆಯಾದದ್ದು ಇಲ್ಲಿಯೇ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ನಂಬಿಕೆಯಾದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಇದನ್ನು ಆದಿ ಶಂಕರರು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯಂತೆಯೇ ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಒಕ್ಕೂಟವು ಶ್ರೀ ಯಂತ್ರದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. [೧೬] [೧೭]  

ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಮಾನ-ಪರ್ವತ, ಕೊಹ್-ಎ-ಸುಲೇಮಾನ್, ತಖ್ತ್-ಇ-ಸುಲೈಮಾನ್ ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ತಖ್ತ್ ಬೆಟ್ಟ, ಗೋಪಾದ್ರಿ ಅಥವಾ ಗೋಪಾ ಬೆಟ್ಟ ಸೇರಿವೆ. [೧೮] [೧೯] [೫] ಡೋಗ್ರಾ ರಾಜ ಗುಲಾಬ್ ಸಿಂಗ್ (೧೭೯೨-೧೮೫೭ ಸಿಇ) ದುರ್ಗಾ ನಾಗ್ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕಡೆಯಿಂದ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ] ಝೀಲಂಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಹಂತಗಳು ಮೊದಲು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. ನೂರ್ ಜಹಾನ್ ಅವರು ಪಥರ್ ಮಸೀದಿಯ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದರು. [೨೦] [೨೧]

ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರು ೧೯೨೫ ರಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ಐದು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿದ್ಯುತ್ ಹುಡುಕಾಟ ದೀಪಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. [೨೨] ವಿದ್ಯುತ್ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಾಗಿ ಮಹಾರಾಜರು ದತ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟರು. ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ದ್ವಾರಕಾಪೀಠದ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. [೨೩] ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ೧೯೦೩ [೨೪] ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ವಿನೋಬಾ ಭಾವೆ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [೨೫]

ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ೩.೫ ಮೈಲಿ (೫.೬ ಕೀ ಮಿ) ರಸ್ತೆಯನ್ನು ೧೯೬೯ ರಲ್ಲಿ [೨೬] ಬಾರ್ಡರ್ ರೋಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣವು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಸಂವಹನ ಗೋಪುರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮುಚ್ಚಲಾಗುವುದು. ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗುವವರಿಗೆ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಪೀಠಾಧಿಪತಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಸುಮಾರು ೨೪೦ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಿವೆ. [೨೭] [೨೮] ಧರ್ಮಾರ್ಥ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಇಲ್ಲಿ ಸಾಧುಗಳಿಗಾಗಿ ಎರಡು ಸಣ್ಣ ಆಶ್ರಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. [೨೯] ಬೆಟ್ಟವು ಸಸ್ಯವರ್ಗದ ದೊಡ್ಡ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [೩೦] ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆ ಬಹಳ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. [೩೧] ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬರಹಗಾರ ಜಸ್ಟಿನ್ ಹಾರ್ಡಿ ದಾಲ್ ಸರೋವರದ ಮೇಲೆ ೧೩೫೦ ದೋಣಿಗಳನ್ನು ಎಣಿಸಿದರು. [೩೨] ಝೀಲಂ ಕೂಡ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. [೩೩] ವಿಶಾಲವಾದ ಪನೋರಮಾವು ದಾಲ್ ಸರೋವರ, ಝೀಲಂ ಮತ್ತು ಹರಿ ಪರ್ಬತ್‌ನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

  • ಶಂಕರಚಾರ್ಯ ಬೆಟ್ಟದಿಂದ ವೀಕ್ಷಣೆ
  • ೧೮೬೨
    ೧೮೬೨
  • ೧೮೭೪
    ೧೮೭೪
  • ೧೮೮೭
    ೧೮೮೭
  • ೨೦೧೦
    ೨೦೧೦

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೇವಾಲಯವು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಬಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ. ೨೦ ಅಡಿ(೬.೧ ಮೀ) ಎತ್ತರದ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ತಳವು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚೌಕಾಕಾರದ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ಪ್ರತಿ ಬದಿಯು ೧೫ ಅಡಿ(೪.೬ ಮೀ) ಆಗಿದೆ . ಮುಂಭಾಗ, ಹಿಂಭಾಗ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಶ್ವಗಳು ಸರಳವಾಗಿದ್ದರೆ ಇತರ ನಾಲ್ಕು ಬದಿಗಳು ಕನಿಷ್ಠ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದರೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೋನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. [೫] ಕೇಂದ್ರವು ೨೧.೫ ಅಡಿ (೬.೬ ಮೀ) ವೃತ್ತದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ೩.೫ ಅಡಿ (೧.೧ ಮೀ) ಅಗಲದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವಿದೆ. ಗೋಡೆಗಳು ೮ ಅಡಿ (೨.೪ ಮೀ) ಇವೆ. [೫]

ಚೌಕಾಕಾರದ ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲಿನ ತಾರಸಿಯನ್ನು ಎರಡು ಗೋಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಸುತ್ತುವರಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಮೂಲಕ ತಲುಪಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಎದುರು ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ದ್ವಾರವು ಒಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಗಾಢವಾದ ಕೋಣೆಯಾಗಿದ್ದು ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಾಕಾರವಾಗಿದೆ. ಚಾವಣಿಯು ನಾಲ್ಕು ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ಸ್ತಂಭಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಾವಿನಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಲಿಂಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ಥಿತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೇವಾಲಯದ ಒಳಗೆ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಸ್ಮಾರಕ

ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿಯಮಿತ ಪೂಜೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. [೩೪] ಯಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ಚಂದ್ರನ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಶಿವನ ಪವಿತ್ರ ಗದೆಯನ್ನು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ತರುವ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೩೫] [೩೬] ದೇವಾಲಯವು ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರವಾಸಿ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ಗಳ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. [೩೭] ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ, ಹೇರತ್ ಮುಂತಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವು ಬೆಳಗುತ್ತದೆ. [೩೮] [೩೯] [೪೦] ಹಬ್ಬಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಗರದ ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಾದ ಹಜರತ್‌ಬಾಲ್ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದಂತೆ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತವು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. [೪೧] [೪೨] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಿಲಿಯನ್ ಕೋವಿಡ್-೧೯ ಲಸಿಕೆ ಡೋಸ್‌ಗಳ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿದ ನೂರು ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಒಂದಾಗಿದೆ. [೪೩]

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದೇವಾಲಯದ ನೋಟ

೧೯೪೮ ರಲ್ಲಿ ಶೇಖ್ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಅವರು ಮದ್ರಾಸ್ ವಾರಪತ್ರಿಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಭಾರತವು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದಕ್ಷಿಣದಿಂದ ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಕಳುಹಿಸಿದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ತನ್ನ ಸಂದೇಶವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದರು. [೪೪] ದಕ್ಷಿಣದವರಾದ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಹಿಂದೂ ಮಹಿಳೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಸಂಭಾಷಣೆಯು ಶೈವಧರ್ಮದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

೨೦೦೦ ದ ಬಾಲಿವುಡ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಮಿಷನ್ ಕಾಶ್ಮೀರ್ ಮತ್ತು ಪುಕಾರ್ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. [೪೫] [೪೬] ದೇವಾಲಯವು ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ಜೈ ಜೈ ಶಿವ ಶಂಕರ್ ಹಾಡನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ↑ Yaqoob, Mudasir (28 February 2022). "Herath to be celebrated with religious fervour today". Greater Kashmir (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-02-28.
  2. ↑ Acharekar, Janhavi (12 September 2018). "Could the salve to Kashmir's wounds lie in its centuries of pluralism?". Condé Nast Traveler. Retrieved 27 January 2022.
  3. ↑ "ASI Protected Monuments". Directorate of Archives, Archaeology & Museums, Government of Jammu and Kashmir. Archived from the original on 22 July 2020. Retrieved 2022-01-26.
  4. ↑ "List of Centrally Protected Monuments / Sites under the jurisdiction of Jammu & Kashmir (U.T.) (Srinagar Circle)" (PDF). Archaeological Survey of India. Archived from the original (PDF) on 3 January 2022.
  5. ↑ ೫.೦ ೫.೧ ೫.೨ ೫.೩ ೫.೪ Cunningham 1848.
  6. ↑ "Shankaracharya Temple". Radio Chinar. 2021-06-15. Retrieved 2022-01-31.
  7. ↑ Wadhawan, Sudesh Kumar (2021). "15. Geoheritage and Potential Geotourism in Geoparks - Indian Perspective". In Singh, RB; Wei, Dongying; Anand, Subhash (eds.). Global Geographical Heritage, Geoparks and Geotourism: Geoconservation and Development (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Springer Nature. p. 264. ISBN 978-981-15-4956-4.
  8. ↑ Koul, Pandit Anand (1935). Archaeological remains in Kashmir (PDF). Foreward by Tej Bahadur Sapru. Lahore: Mercantile Press. pp. 17–22.
  9. ↑ Stein, Aurel (1900). Kalhana's Rajatarangini, A Chronicle of the Kings of Kashmir. Vol. 2. Westminster: Archibald Constable and Company, Rivington. pp. 453–454 – via Internet Archive.
  10. ↑ Warikoo, Kulbhushan (2009). Toshkhani, S. S.; Warikoo, K. (eds.). Cultural Heritage of Kashmiri Pandits. Pentagon Press. pp. 109–110. ISBN 978-81-8274-398-4.
  11. ↑ Fergusson 1899.
  12. ↑ Stein, Aurel (1900). Kalhana's Rajatarangini, A Chronicle of the Kings of Kashmir. Vol. 1. Archibald Constable and Company, Rivington. p. 1.345 – via Internet Archive.
  13. ↑ Thapar, Romila (1961). Aśoka and the Decline of the Mauryas (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Oxford University Press. pp. 30, 188.
  14. ↑ Comans, Michael (2000). The Method of Early Advaita Vedānta: A Study of Gauḍapāda, Śaṅkara, Sureśvara, and Padmapāda. Motilal Banarsidass Publ. p. 163. ISBN 978-81-208-1722-7.
  15. ↑ Warikoo, Kulbhushan (2009). Toshkhani, S. S.; Warikoo, K. (eds.). Cultural Heritage of Kashmiri Pandits. Pentagon Press. pp. 109–110. ISBN 978-81-8274-398-4.
  16. ↑ Vidyaranya, Madhava (2013). Sankara-Dig-Vijaya. The Traditional Life of Sri Sankaracharya. Translated by Tapasyananda, Swami. Chennai: Sri Ramakrishna Math.
  17. ↑ Aima, Onkar. "Adi Shankracharya's Visit to Kashmir". Kashmiri Pandit Network. Kashmir Sentinel. Retrieved 26 January 2022.
  18. ↑ "Shankaracharya Temple". Radio Chinar. 2021-06-15. Retrieved 2022-01-31.
  19. ↑ Stein, Aurel (1900). Kalhana's Rajatarangini, A Chronicle of the Kings of Kashmir. Vol. 2. Westminster: Archibald Constable and Company, Rivington. pp. 453–454 – via Internet Archive.
  20. ↑ Bhatt, Saligram (2008). Kashmiri Scholars Contribution to Knowledge and World Peace: Proceedings of National Seminar by Kashmir Education Culture & Science Society (K.E.C.S.S.), New Delhi (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). APH Publishing. p. 146. ISBN 978-81-313-0402-0.
  21. ↑ Bhat, R L (2014). Hindu Shrines Of Kashmir. Substance Publishers. pp. 140–141.
  22. ↑ Koul, Pandit Anand (1935). Archaeological remains in Kashmir (PDF). Foreward by Tej Bahadur Sapru. Lahore: Mercantile Press. pp. 17–22.
  23. ↑ Kashur Encyclopedia Volume one Published by Jammu and Kashmir Academy of Art, Culture and Languages, Srinagar 1986 Page 302
  24. ↑ Heehs, Peter (2008). The Lives of Sri Aurobindo. Columbia University Press. p. 72. ISBN 978-0-231-14098-0.
  25. ↑ Narayan, Shriman; Vinobā (1970). Vinoba: His Life and Work (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Popular Prakashan. p. 274. ISBN 978-81-7154-483-7.
  26. ↑ "Shankaracharya Road Project". Sainik Samachar. XVII (24): 9–10. 14 June 1970.
  27. ↑ Khare, Harish (11 October 2015). "238 steps to solitude in Shiva's sanctum..." The Tribune. Retrieved 2022-01-27.
  28. ↑ Acharekar, Janhavi (12 September 2018). "Could the salve to Kashmir's wounds lie in its centuries of pluralism?". Condé Nast Traveler. Retrieved 27 January 2022.
  29. ↑ "Shankaracharya Temple". Radio Chinar. 2021-06-15. Retrieved 2022-01-31.
  30. ↑ Kumar, Kewal; Sharma, Yash Pal; Manhas, R.K.; Bhatia, Harpreet (2015). "Ethnomedicinal plants of Shankaracharya Hill, Srinagar, J&K, India". Journal of Ethnopharmacology (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 170: 255–274. doi:10.1016/j.jep.2015.05.021. PMID 26008867.
  31. ↑ Kumar, Kewal; Manhas, Rajesh K; Magotra, Rani (August 2011). "The Shankaracharya sacred grove of Srinagar, Kashmir, India". Current Science. 101 (3): 262.
  32. ↑ Hardy, Justine (2009). In the valley of mist. Rider. p. 183. ISBN 978-1-84604-146-4.
  33. ↑ Dhar, S N (2012). Kashmir in Stories. Jaykay Books. p. 112. ISBN 978-8187221746.
  34. ↑ "Amarnath Pilgrims reach Shankaracharya Temple". Hindustan Times. 22 July 2009. Archived from the original on 23 December 2013. Retrieved 7 December 2013. {{cite web}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)
  35. ↑ "'Chhari Mubarak' taken to Shankaracharya temple". The Hindu (in Indian English). 2016-08-03. ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-01-28.
  36. ↑ Sharma, SP (2021-08-08). "Chhari Mubarak of Lord Shiva brought to Srinagar's Shankaracharya temple for prayers". The Statesman (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-01-28.
  37. ↑ Sofi, Jahangir (2022-01-25). "After a Gap of 28-year, Tourism Dept Kashmir relaunches Heritage Tour Srinagar City Bus Service". Rising Kashmir. Archived from the original on 2022-01-28. Retrieved 2022-01-28.
  38. ↑ "Fact Check: Was Srinagar's Shankaracharya Temple Lit up for Maha Shivratri After Decades?". The Wire. 7 March 2020. Retrieved 2022-01-27. {{cite web}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)
  39. ↑ "KPs throng temples on Herath". Tribune India. 21 February 2020. Retrieved 2022-02-28.
  40. ↑ "Kashmiri Hindus celebrate 'Mahashivaratri' by decorating Shankaracharya Temple with lights and flowers". Times Now. 12 Mar 2021. Retrieved 12 Mar 2021.
  41. ↑ "DC Srinagar visits Shankaracharya Temple, inspects arrangements for Maha Shivratri Festival". Brighter Kashmir. 25 February 2022. Retrieved 2022-02-28.
  42. ↑ "DC Srinagar visits Dargah Hazratbal to oversee arrangements for Meraj-un-Nabi (SAW), Maha Shivratri festival". Rising Kashmir (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2022-02-26. Archived from the original on 2022-02-28. Retrieved 2022-02-28.
  43. ↑ "J-K's Shankaracharya temple, Capitol Complex in Chandigarh among ASI monuments lit up to mark 1 billion vaccine doses". Tribune India. 21 October 2021. Retrieved 2022-01-28.
  44. ↑ Guha, Ramachandra (2017-07-13). "4. A Valley Bloody and Beautiful". India After Gandhi: The History of the World's Largest Democracy (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Pan Macmillan. ISBN 978-1-5098-8328-8.
  45. ↑ Singh, Sujala (2015-10-09). "14. Terror, Spectacle, and the Secular State in Bombay Cinema". In Boehmer, Elleke; Morton, Stephen (eds.). Terror and the Postcolonial: A Concise Companion. John Wiley & Sons. pp. 356, 358. ISBN 978-1-119-14358-1.
  46. ↑ Bharat, Meenakshi (2020-02-20). Shooting Terror: Terrorism in Hindi Films (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Taylor & Francis. ISBN 978-1-000-02493-7.

 

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ_ದೇವಸ್ಥಾನ&oldid=1186887" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ