ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯ (ಭಾರತ)

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯ
ಭಾರತದ ಲಾಂಛನ

ದಕ್ಷಿಣ ಬ್ಲಾಕ್
ಸಚಿವಾಲಯ overview
Formed2 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್1946
Jurisdictionಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ
Headquartersದಕ್ಷಿಣ ಬ್ಲಾಕ್
ರೆಸಿನಾ ಹಿಲ್ಸ್, ನವದೆಹಲಿ
Employees11,403[] (2018 est.)
Annual budget೧೫,೦೧೧ ಕೋಟಿ (ಯುಎಸ್$೩.೩೩ ಶತಕೋಟಿ) (2018-19 est.)[]
Minister responsible
  • ಎಸ್. ಜೈಶಂಕರ್, ಸಚಿವರು
Deputy Minister responsible
  • ವಿ.ಮುರಳಿಧರನ್, ರಾಜ್ಯ ಮಂತ್ರಿ
ಸಚಿವಾಲಯ executives
  • ಹರ್ಷವರ್ಧನ್ ಶ್ರಿಂಗ್ಲಾ,[] IFS, ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ
  • ವಿಕಾಸ್ ಸ್ವರೂಪ್, ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (ಪಶ್ಚಿಮ)
  • ವಿಜಯ ಠಾಕೂರ್ ಸಿಂಗ್,IFS, ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (ಪೂರ್ವ)
  • ಸಂಜಯ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ, IFS, ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (CPV&OIA)
  • ಟಿ.ಎಸ್.ತಿರುಮೂರ್ತಿ,[] IFS, ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ(ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು)
Websitewww.mea.gov.in

ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯ ( ಎಂಇಎ ಎಂದು ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಲಾಗಿದೆ), ಭಾರತದ ವಿದೇಶಿ ಸಂಬಂಧಗಳ ನಡವಳಿಕೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ . ಸಚಿವಾಲಯವು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿದೇಶಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಇತರ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಇದು ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಇತಿಹಾಸ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಚಿವಾಲಯವು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಮತ್ತು ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್ ಅವರ ಹಿಡುವಳಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದನ್ನು 1948 ರಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರು 1964 ರಲ್ಲಿ ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಈ ಖಾತೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಗ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ನಾಗಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಆಡಳಿತ, ಟ್ಯುಯೆನ್ಸಾಂಗ್ ಪ್ರದೇಶ, 1923 ರ ಭಾರತೀಯ ವಲಸೆ ಕಾಯ್ದೆ, 1943 ರ ಪರಸ್ಪರ ಕಾಯ್ದೆ, 1932 ರ ಪೋರ್ಟ್ ಹಜ್ ಸಮಿತಿ ಕಾಯ್ದೆ, ಭಾರತೀಯ ಮರ್ಚೆಂಟ್ ಶಿಪ್ಪಿಂಗ್ ಕಾಯ್ದೆ ಇದುವರೆಗಿನ ಯಾತ್ರಾ ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, 1933 ರ ಭಾರತೀಯ ಯಾತ್ರಾ ಸಾಗಣೆ ನಿಯಮಗಳು, 1887 ರ ಯಾತ್ರಿಕರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ (ಬಾಂಬೆ) ಮತ್ತು 1896 ರ ಮಹಮ್ಮದೀಯ ಯಾತ್ರಿಕರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ (ಬಂಗಾಳ) ಸಹ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯದ ವಿಶೇಷ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ.

ಸಚಿವಾಲಯವು ಭಾರತೀಯ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸೇವೆಯ ಕೇಡರ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವಾಗಿದೆ, ಈ ಸೇವೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ

ಸಚಿವಾಲಯದ ಕಛೇರಿ ದಕ್ಷಿಣ ಬ್ಲಾಕ್ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಚೇರಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯವೂ ಇದೆ . ಇತರ ಕಚೇರಿಗಳು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಭವನ, ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಭವನ, ಪಟಿಯಾಲ ಹೌಸ್, ಮತ್ತು ಐಎಸ್ಐಎಲ್ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿವೆ. []

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಹ್ಯ ಲಿಂಕ್‌ಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. Thakur, Pradeep (March 2, 2017). "Central govt to hire 2.8 lakh more staff, police, I-T & customs to get lion's share". ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ. ನವ ದೆಹಲಿ. Retrieved January 14, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  2. "Budget data" (PDF). www.indiabudget.gov.in. 2019. Archived from the original (PDF) on 4 March 2018. Retrieved 15 September 2018.
  3. "Harsh Vardhan Shringla takes over as foreign secretary: The Economic Times". The Economic Times. 29 January 2020.
  4. "Diplomat T S Tirumurti Appointed Economic Relations Secretary".
  5. About MEA : South Block. MEA (2014-03-19). Retrieved on 2014-05-21.