ಲಕ್ಕಿ ಗಿಡ

Five-leaved chaste tree
Scientific classification
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ:	Plantae
(ಶ್ರೇಣಿಯಿಲ್ಲದ್ದು):	Angiosperms
(ಶ್ರೇಣಿಯಿಲ್ಲದ್ದು):	Eudicots
(ಶ್ರೇಣಿಯಿಲ್ಲದ್ದು):	Asterids
ಗಣ:	Lamiales
ಕುಟುಂಬ:	Lamiaceae
ಕುಲ:	Vitex
ಪ್ರಜಾತಿ:	V. negundo
Binomial name
Vitex negundo L.
Synonyms
ವಿಟೆಕ್ಸ್ ಕೆನ್ನಾಬಿ‍ಫೋಲಿಯ Siebold & Zucc. ವಿಟೆಕ್ಸ್ ಇನ್ಸಿಸ Lam. ವಿಟೆಕ್ಸ್ ಇನ್ಸಿಸ var. heterophylla Franch. ವಿಟೆಕ್ಸ್ negundo var. heterophylla (Franch.) Rehder

In vitro flowering in Vitex negundo

Inflorescence of Vitex negundo in Panchkhal valley in Nepal

ಲಕ್ಕಿ

ಲಕ್ಕಿ ಗಿಡ ಇದು ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸಸ್ಯ. ಇದನ್ನು ಬಿಳಿ ನೆಕ್ಕಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಗಿಡ ೨ ರಿಂದ ೮ ಮೀ. ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ತೊಗಟೆ ಕೆಂಪು-ಕಂದು ಬಣ್ಣವಿರುತ್ತದೆ.

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು : ವಿಟೆಕ್ಸ್ ಟ್ರಿಫೋಲಿಯಾ

ವಿವಿಧ ಭಾಷೆ ಹೆಸರುಗಳು

• ತಮಿಳ್: நொச்சி ನೊಚ್ಚಿ;
• ಹಿಂದಿ: निर्गुंडी, ನಿರ್ಗುಂಡಿ;
• ಸಂಸ್ಕೃತ: सिन्धुवार,ಸಿಂಧುವಾರ;
• ತೆಲುಗು:(వావిలి/సింధువార);ಸಿಂಧುವಾರ;
• ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು : ವಿಟೆಕ್ಸ್ ಟ್ರಿಫೋಲಿಯ

• ಬಂಗಾಳಿ: ಸುರಕ್ಷಿತ, ಸಮಾಲು, ನಿರುಗುಂಡಿ, ಸಿಂಧುರಿ, ಬೇಗುನಾ, ವಿನ್, ವಿನ್

• ಮಲಯಾಳಂ Archived 2016-02-23 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.: ಕರುನೊಚ್ಚಿ

• ಸಂಸ್ಕೃತ: ನೀಲನಿರ್ಗುಂಡಿ

• ಅಸ್ಸಾಮಿ: ಪಸುಟಿಯಾ, ಅಗ್ಗ್ಲಾ-ಚಿತಾ, ಪೊಚಾಟಿಯ, ಅಸ್ಲೋಕ್

• ಹಿಂದಿ: ಸಂಬಾಲು

• ಗುಜರಾತಿ: ನಾಗಡೋ, ನಾಗೋಲ್, ನಿರ್ಗರಿ

• ಪರ್ಷಿಯನ್: ಪಂಚಗುಸ್ಕ್, ಸಿಸ್ಬನ್

• ಅರೇಬಿಕ್: ಉಸ್ಲಾಕ್

• ಉರ್ದು: ಭಾನುವಾರ, ಪಂಜಂಗ್ಶುಟ್

• ಹುಟ್ಟು: ಕೊಂಕಣತೀರ, ದಖ್ಖಣ

• ಪುಷ್ಪ: ಚೈತ್ರ, ವೈಶಾಖ

ಸಸ್ಯದ ವರ್ಣನೆ

ಚೀನಾದ ಪರಿಶುದ್ಧ ಮರ. ಈ ಮರವು ತೀರಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಸಣ್ಣ ಮರವಾಗಿದ್ದು ಸುಮಾರು 5 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ನಿರ್ಗೂಂಡಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀರಿನ ದೇಹಗಳ ಬಳಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, 12 ಸೆಂ.ಮೀ. ಉದ್ದದ 3 ಎಲೆಗಳು ಕಾಂಡದ ಮೇಲೆ ಪರ್ಣಗಳಲ್ಲಿಳಿದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಗಳ ಮೇಲ್ಬಾಗವು ಹಸಿರು ಬಣ್ಣವಿದ್ದು ಕೆಳಭಾಗವು ಬೂದಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಹೂಗಳು ನೆರಳೆ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದು 5 ಮೀ.ಮೀ. ಉದ್ದವಿದ್ದು ಗೊಂಚಲಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ಆಯುರ್ವೇದ ಮೂಲಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿವೆ.ಕಾಯಿಗಳು ಗುಂಡಗಿದ್ದು ನಾಲ್ಕು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಿಗುರೆಲೆಯು 4 ರಿಂದ 10 ಸೆಂ.ಮೀ. (1.6 ರಿಂದ 3.9 ಇಂಚು) ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ,ಇದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಜಾನಪದ ಔಷಧದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆಯುರ್ವೇದ ಗುಣಗಳು

ವಿಟೆಕ್ಸ್ ನೆಗಂಡೋ ಅನ್ನು ಇಂದ್ರನಿ, ನಿರ್ಗುಂಡಿ, ನೀಲನೀರ್ಗುಂಡಿ, ಸುರಸ, ಸ್ವೆತಸುರಾಸ, ಶೆಫಾಲಿ, ಸಿಂಧುರಾ, ಶೆಫಾಲಿಕ ಮತ್ತು ನಿಲಾ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಿಳಿ ಹೂವುಗಳ ವಿಧವನ್ನು ಸಿಂಧುವಾರಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಹೂವುಳ್ಳ ನಿರ್ಗುಂಡಿ ಅಥವಾ ಶೆಫಾಲಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ನಿರ್ಗುಂಡಿಯು ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧಿ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಸೂರಸಾಡಿ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಕೆಮ್ಮು, ರಿನಿಟಿಸ್, ಆಸ್ತಮಾಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಂಪು ಹುಣ್ಣುಗಳ ಶುದ್ಧೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಇದು ಆರಂಭಿಕ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಅಭಿರುಚಿಗಳು ಎರಡರಲ್ಲೂ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ವಾತ ಮತ್ತು ಕಫಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಬೇಸಾಯ

ನಿರ್ಗುಂಡಿ ವೈಲ್ಡ್ ಸಸ್ಯಗಳು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಅದರ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಪುಡಿಮಾಡಿದಾಗ, ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಫೌಲ್ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸಸ್ಯದ ಎರಡು ರೀತಿಯ ವಿಧಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು, ಅವು ನೀಲಿ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ನೀಲಿ ಹೂವುಳ್ಳ ಸಸ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಗುಂಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಹೂವುಳ್ಳ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಸಿಡುವಾರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗುಣಕರ್ಮಗಳು

ಇದು ಕಾರ, ಕಹಿ ಮತ್ತು ಒಗರು ರಸಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಉಷ್ಣ ವೀರ್ಯವಾಗಿದೆ. ವಿಪಾಕದಲ್ಲಿ ಕಾರವೂ ಹಾಗೂ ಲಘುವೂ ಆಗಿದೆ.

ವಿತರಣೆ

ನಿರ್ಗುಂಡಿ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಏಶಿಯಾಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೇರೆಡೆ ದೇಶಗಳಾದ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಭೂತಾನ್, ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ, ಚೀನಾ, ಭಾರತ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಜಪಾನ್, ಕೊರಿಯಾ, ಕೀನ್ಯಾ, ಮಡಗಾಸ್ಕರ್, ಮಲೇಷಿಯಾ, ಮೊಜಾಂಬಿಕ್, ಮಯನ್ಮಾರ್, ನೇಪಾಳ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಥೈವಾನ್, ಟಾಂಜಾನಿಯಾ, ಥಾಯ್ಲೆಂಡ್, ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ದೇಶಗಳಿಗೆ ನೈಸರ್ಗಿಕಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಪಯೋಗಗಳು

• ಎಲೆಗಳನ್ನು ಬಿಸಿ ಮಾಡಿ ಕಟ್ಟಿದರೆ ಉಳುಕು ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

• ನೀರಲ್ಲಿ ಅರೆದ ಎಲೆಗಳು ಅಹಿಕಜ್ವರಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದು.

• ಎಲೆಗಳ ಕಷಾಯವನ್ನು ಹಾಕಿ ಕಾಯಿಸಿದ ಎಣ್ಣೆ ಬಾಲಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದು.

• ಕಾಯಿ ನರಗಳು ಮತ್ತು ತಲೆಯ ದೋಷಕ್ಕೆ ಉಪಯುಕ್ತ.

• ಒಣಗಿದ ಎಲೆಗಳ ಪುಡಿಯನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದು ಕಾಮೋತ್ತೆಜಕ ಜೌಷದಿಯಾಗಿದೆ.

• ಆಹಾರಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೇವನೆಯು ವಾತ ಮತ್ತು ಅನಿಲವನ್ನು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಬಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

• ಗೆಡ್ಡೆಯನ್ನು ಅರೆದು ರಸವನ್ನು ಜೇನುತುಪ್ಪದೊಡನೆ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ನರದೌರ್ಬಲ್ಯವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ.

• ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ ಲೈಂಗಿಕ ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ವಿಕಿರಣದಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ರೋಗಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

• ಸೊಳ್ಳೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.