ಭಾರತಿ ಮಠ ದೇವಸ್ಥಾನ
| ಭಾರತಿ ಮಠ ದೇವಸ್ಥಾನ | |
|---|---|
| ಭೂಗೋಳ | |
| ಕಕ್ಷೆಗಳು | 20°14′27″N 85°50′12″E / 20.24083°N 85.83667°E |
| ದೇಶ | ಭಾರತ[೧] |
| ರಾಜ್ಯ | ಒರಿಸ್ಸಾ |
| ಸ್ಥಳ | ಭುವನೇಶ್ವರ್ |
| ಎತ್ತರ | 26 m (85 ft) |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ | |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿ | ಕಾಳಿಂಗ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ |
| ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ | |
| ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ | www.ignca.nic.in/ |
ಭಾರತಿ ಮಠ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಭಾರತದ ಭುವನೇಶ್ವರ ಒರಿಸ್ಸಾದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ದೇವರಾದ ಶಿವ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಹಿಂದೂ ಮಠವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 11 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.[೨]
ಸ್ಥಳ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಭಾರತಿ ಮಠ ಬಧೀಬಂಕಾ ಚೌಕ್, ಓಲ್ಡ್ ಟೌನ್ ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿದೆ. ಲಿಂಗಾರಾಜದಿಂದ ರಾಮೇಶ್ವರ ಗೋಸ್ವಾಮಿಯಿಂದ ರಥಾ ರಸ್ತೆಯ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ . ಇದು ಭುವನೇಶ್ವರದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಹಿಂದೂ ಮಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಠದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ರಥ ,ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಜೇಮ್ಸ್ರಾರಾ ಪಾಟ್ನಾ ರಸ್ತೆ, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಭುಕುಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲೂ ಇದೆ.
ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ದಂತಕಥೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಹಾಂತ ನಿರೂಪಿಸಿದ ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಲಿಂಗಾರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರರಾದ ಯಜತಿ ಕೇಸರಿ ಅವರು ಈ ಮಠವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮಾ , ಪ್ರತಮಾಸ್ವಾಮಿ , ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ ಮುಂತಾದ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರಲ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಠ 26.00 ಚದರ ಮೀಟರುಗಳಷ್ಟು ಅಳತೆಯ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಚೌಕವಾಗಿದೆ. ಮಠ 1.50 ಮೀಟರುಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಏಳು ಮೊಲ್ಡ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ, ಮಠ11.50 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೂರು ಅಂತಸ್ತಿನ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ, ಮಠದ ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಕೋಣೆಗಳು ಇವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೊಠಡಿಯೂ 6.15 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದವನ್ನು x 3.45 ಮೀಟರ್ ಅಗಲವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಮಠವನ್ನು ಬೃಹತ್ ಸಂಯುಕ್ತ ಗೋಡೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದ್ದು, ಅದು 53.60 ಚದರ ಮೀಟರುಗಳಷ್ಟು 2.52 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.ಡೋರ್ಜಾಂಬ್ಸ್: ಮಾತಾದ ಬಾಗಿಲಿನಲ್ಲಿ 1.70 ಅಳತೆ 0.35 ಮೀಟರ್ಗಳ ದಪ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರ x 0.84 ಮೀಟರ್ ಅಗಲವಿದೆ.ಈ ದೇವಾಲಯವು ಒರಟಾದ ಬೂದು ಮರಳುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣ ತಂತ್ರವು ಕಲ್ಲಿನ ವಿಧವಾಗಿದೆ.
ಸಂರಕ್ಷಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಾಡು ಸಸ್ಯವರ್ಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಗೋಡೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ರಚನೆಯ ಕುಸಿತದ ಕಾರಣ ಕ್ಷೀಣಿಸುವಿಕೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸಸ್ಯಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾನಿ ಇದೆ.ಮಠ ಶಿಥಿಲವಾದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ವಿಂಗ್ನ ಕೊಠಡಿಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಕುಸಿದಿವೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಗೋಡೆ ಮಾತ್ರ ಇದೆ.ಈಗ ಬಳಸಲಾಗುವ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವು ಒಂದು ಶಿಥಿಲವಾದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಹಡಿಗಳು ಕುಸಿದುಹೋಗಿವೆ. ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿರುವ ಬಿರುಕುಗಳು ರಚನೆಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿವೆ.
ದೇವಾಲಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತಾದ ಹೊರ ಗೋಡೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಪಿಲ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಅಶೋಕ ಮರಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ಸಣ್ಣ ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಮೂಹವಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಸಂಯುಕ್ತದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮಠ ದೇವಾಲಯದ ತಲೇಶ್ವರ ಶಿವ ದೇವಾಲಯದ ಹಿಂದೆ. ಪಿಡಾ ಆದೇಶದ ಈ ಒಂಭತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವ ಲಿಂಗವಗಳಿವೆ .ಮಠ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಹಿಂದಿನ ಮಠದ ಮಹಾಂತಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿವೆ.
ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯಗಳ ಪಟ್ಟಿ
- ದೇವಾಲಯದ ಗ್ಯಾಲರಿ Archived 2016-03-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ "Bharati Matha, Old Town, Bhubaneswar, Dist.-Khurda" (PDF). ignca.nic.in 19 October 2017.
- ↑ "Bharati Matha, Old Town, Bhubaneswar, Dist.-Khurda" (PDF). ignca.nic.in 19 October 2017.
- K. C. Panigrahi, Archaeological Remains at Bhubaneswar, Calcutta, 1961. P. 19.
- T. E. Donaldson, Hindu Temple Art of Orissa, Vol. I, Leiden, 1985, P. 64.