ಗೋಗಾಜಿ
| ಗೋಗಾ | |
|---|---|
| ಹಾವು ಕಡಿತದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ | |
 ಗೋಗಾಜಿ ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ | |
| ಇತರ ಹೆಸರುಗಳು | ಗೋಗಾ ಗೋಗಾ ಮಹಾರಾಜ್ ಜಹರ್ ವೀರ್ ಗೊಗ್ಗಾ ಗುಗ್ಗಾ ಗುಗ್ಗಾ ಪೀರ್ ಗುಗ್ಗಾ ಜಹರ್ ಪಿರ್ ಗುಗ್ಗಾ ಚೌಹಾಣ್ ಗುಗ್ಗಾ ರಾಣಾ ಗುಗ್ಗಾ ಬೀರ್/ವೀರ್ ರಾಜ ಮಾಂಡ್ಲಿ |
| ಮುಖ್ಯ ಉಪಾಸನಾ ಕೇಂದ್ರ | ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಹರಿಯಾಣ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಜಮ್ಮು, ಗುಜರಾತ್ |
| ನೆಲೆ | ದಾದ್ರೆವಾ, ಗೋಗಮೇಡಿ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಭಾರತ. |
| ಆಯುಧ | ಈಟಿ |
| ವಾಹನ | ನೀಲಿ ಕುದುರೆ |
| ತಂದೆತಾಯಿಯರು | ತಂದೆ: ರಾಜಾ ಜೇವರ್ ಠಾಕೂರ್, ತಾಯಿ: ರಾಣಿ ಬಚ್ಚಲ್ |
| ಜನ್ಮಸ್ಥಳ | ದಾದ್ರೆವಾ, ಇಂದಿನ ರಾಜ್ಗಢ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಭಾರತ. |
ಗೋಗಾಜಿ ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಹರಿಯಾಣ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ, ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಜಾನಪದ ದೇವತೆ. ಆತ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಯೋಧ-ನಾಯಕನಾಗಿದ್ದು, ಒಬ್ಬ ಸಂತ ಮತ್ತು 'ಸರ್ಪ-ದೇವರು' ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ.
ರಾಜಸ್ಥಾನ ಜಾನಪದ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಆತನ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ. ಆತ ದಾದ್ರೇವಾವೆಂಬ ಸಣ್ಣ ರಾಜ್ಯವನ್ನು (ಇಂದಿನ ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ) ಆಳಿದ ಮತ್ತು ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನನಾಗಿದ್ದನು ಎಂಬುದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಗುಗ್ಗಾದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಜ್ಞಾನವಿದೆ.[೧]
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದಂತಕಥೆಯೊಂದರ ಪ್ರಕಾರ, ಗೋಗಾ ಗುರು ಗೋರಖನಾಥರ ಆಶೀರ್ವಾದದೊಂದಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಗೋಗಾ ಅವರ ತಾಯಿ ಬಚಲ್ ಅವರಿಗೆ 'ಗುಗಲ್' ಹಣ್ಣು (ಕಮ್ಮಿಫೊರಾ ವೈಟಿಐ) ನೀಡಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ನಂಬಿಕೆಯೆಂದರೆ, ಗೋವುಗಳಿಗೆ (ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಗೋವು) ಅವರ ಗಮನಾರ್ಹ ಸೇವೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಗೋಗಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗೋಗಾವು ಗಂಗಾನಗರದ ಬಳಿ ಬಗಡ್ ಡೆಡ್ಗಾ ಎಂಬ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅದು ಹರಿಯಾಣದ ಹಿಸಾರ್ ಬಳಿಯ ಹಂಸಿಯವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಸಟ್ಲೆಜ್ ನದಿಯವರೆಗಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೧೨ ನೇ ಶತಮಾನದ ಎಡಿ ಯಲ್ಲಿ ಗೋಗಾ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೆ, ಸಟ್ಲೆಜ್ ನದಿಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತದ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಬಟಿಂಡಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ರಾಜಧಾನಿ ಗಂಗಾನಗರದ ಬಳಿಯ ದಡ್ರೂವಾದಲ್ಲಿತ್ತು.
ದಂತಕಥೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕುಟುಂಬ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗೋಗಾ (ಹಿಂದಿ:गोगा) (ರಾಜಸ್ಥಾನಿ: (ಗುಗೋ) गुग्गो) ಕ್ರಿ.ಶ. 900 ಕ್ರಿ.ಶ ಗೋಗಾ ಅವರ ಜೀವನದ ಆರಂಭಿಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಚುರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಾದುಲ್‌ಪುರ್ ತೆಹ್ಸಿಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಹಿಸ್ಸಾರ್-ಬಿಕಾನೇರ್ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ದಾದ್ರೂವಾ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು. ಇತರ ದಂತಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರ ತಂದೆ ವಾಚಾ ಚೌಹಾನ್, ಜಂಗಲ್ ದೇಶದ ರಾಜ, ಇದು ಸಟ್ಲೆಜ್‌ನಿಂದ ಹರಿಯಾಣದವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಜನನ.
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬಚಲ್ ಗೋರಖನಾಥ್ ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಆಕೆಯ ಅವಳಿ-ಸಹೋದರಿ ಗೋರಖನಾಥನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ, ಆಕೆ ತನ್ನ ಸಹೋದರಿಯ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಗೋರಖನಾಥನಿಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ಫಲವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಮೋಸ ಮಾಡಿದಳು. ಬಚಲ್‌ಗೆ ಇದು ತಿಳಿದಾಗ, ಆಕೆ ಗೋರಖನಾಥರ ಬಳಿಗೆ ಧಾವಿಸಿ ಹೋಗಿ, ತನಗೆ ಏನೂ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು. ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಗೋರಖನಾಥ್, ತಾನು ಈಗಾಗಲೇ ತನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಸಹೋದರಿ ತನ್ನನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಬಚಲ್ ಅವರ ಪದೇ ಪದೇ ಕೋರಿಕೆಯ ನಂತರ, ಗೋರಖನಾಥ್ ಅವರು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಪಟ್ಟು ಆಕೆಗೆ ಎರಡು ಗುಗಲ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದ 'ನೀಲಿ ಮೇರ್' ಸೇರಿದಂತೆ, ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅವರು ಈ ಮಿಠಾಯಿಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಗುರುಗಳು ಬಚಲ್‌ಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ನೀಡಿದಾಗ, ಆಕೆಯ ಮಗನು ಬಹಳ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ಕಚಲಳ ಇತರ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರನ್ನು ಆಳುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಅವನು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದನು.
ಮದುವೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಟಂಡುಲ್ ನಗರಿಯ ರಾಜ ಸಿಂಧಾ ಸಿಂಗ್ನ ಮಗಳಾದ ಶ್ರೀಯಲ್ ರೋಜ್ಳನ್ನು ಗೋಗಾ ವಿವಾಹವಾದನು.
ಇತರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮತ್ತೊಂದು ಕಥೆಯೆಂದರೆ ಅರ್ಜನ್ ಮತ್ತು ಸರ್ಜನ್ ಅವರು ಗೋಗಾ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರು. ದೆಹಲಿಯ ರಾಜ ಅನಂಗ್ಪಾಲ್ ತೋಮರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪಿತೂರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು. ರಾಜ ಆಂಗನ್ಪಾಲ್ ಅರ್ಜನ್ ಮತ್ತು ಸರ್ಜನ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಾಗದ್ ಪ್ರದೇಶ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದನು. ಇವರಿಬ್ಬರನ್ನೂ ಗೋಗಾ ಕೊಂದನು. ತನ್ನ ದುಃಖದಲ್ಲಿ ರಾಜನಿಗೆ ಸಿಗದ ಗುಣವನ್ನು ಗೋಗನು ನೀಡಿದನು. [೨] ಈ ವಿಷಯವಾಗಿ ನಡೆದ ಜಗಳದಲ್ಲಿ ಅವನು ತನ್ನ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರನ್ನು ಕೊಂದು ಹಾಕಿದನು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅವನು ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಕೋಪವನ್ನು ತನ್ನ ಮೇಲೆ ತಂದನು.
ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಜಾತ್ರೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗೋಗದ ಇತಿಹಾಸವು ಜಾನಪದ ಧರ್ಮ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳ ಜನರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ತನ್ನ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಆ ದೇವತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಗೋಗಾ ಜನಪ್ರಿಯನಾಗಿದ್ದಾನೆ. [೩] ನಾಗ ಹಾವಿನ ದೇವತೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಈಗ ರಾಜಸ್ಥಾನ ನಾಗ ಪಂಥವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಬಹುಶಃ ರಾಜಸ್ಥಾನದಿಂದ ಅಲ್ಲಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಹದಿನೇಳನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮ ಹಿಮಾಲಯ ಆತನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಆತ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವವರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯನಾಗಿದ್ದು, ಅವರಿಗೆ ಹಾವು ಕಡಿತದ ಭಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. [೪]ಪೀಜಹಾರ್' ಹಿಂದೂ ಆಗಿದ್ದರೂ, ಅನೇಕ ಮುಸ್ಲಿಂ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಸಂತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. (ಪಿರ್ಹ್) ಅವರು ವಿಷದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.(ಜಹರ್).
ಗುರು ಗೋರಖನಾಥರ ಶಿಷ್ಯರೆಂದೇ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೌಖಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರು ಬಟಿಂಡಾದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಪೀರ್ ಹಾಜಿ ರತ್ತನ್ ಅವರಿಂದ ಘನ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮತ್ತು ಬಿಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕಲಿತರು. ಗೋಗಾ ಕೂಡ ಬಟಿಂಡಾದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಪಂಜಾಬ್, ಹರಿಯಾಣ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾಯುವ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಆರಾಧನೆಯು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದೆ. ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲೂ ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ರಾಜಸ್ತಾನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವನ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮೆಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ (ಸಮಾಧಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಆಡುಮಾತಿನ ಪದವು ಪ್ರತಿ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಿನರೆಟ್ ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಕೋಣೆಯ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಳಗೆ ಹಿಂದೂ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಿಶಾನ್ (ಒಂದು ಚಿಹ್ನೆ ಅಥವಾ ಚಿಹ್ನೆ) ನಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ನವಿಲು ಗರಿಗಳು, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ, ಕೆಲವು ಬಣ್ಣದ ಎಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕೈಗರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಉದ್ದವಾದ ಬಿದಿರಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಭಾದ್ರ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಗೋವಿನ ಆರಾಧನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಭದ್ರಾ ಮಾಸದ ೯ ರಂದು, ಜನರು ಅವನ ಚಿಹ್ನೆಯಾದ ಕಪ್ಪು ಹಾವನ್ನು ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆರಾಧಕರು ಹಳ್ಳಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಛಾರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನೊಣ-ಫ್ಲಾಪ್ ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಹರಕೆ ತೀರಿಸಿ ಚುರ್ಮಾ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸವಯನ್ನರು ಅವನ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ‘ಪಿರ್ ಕೆ ಸೊಲ್ಲೆ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಡೆರೂಸ್ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಡೆರೂಸ್ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸುವುದು ಸವಯಿಯನ್ ಸಮುದಾಯದ ವಿಶೇಷ ಸವಲತ್ತು; ಇತರರು ಹಾಡಬಹುದು, ನೃತ್ಯ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಚರ್ಹಾವಾವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ಕಬ್ಬಿಣದ ಸರಪಳಿಯಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಉಜ್ಜಿಕೊಳ್ಳುವ ಭಕ್ತ ನರ್ತಕಿಯಲ್ಲಿ ಗುಗ್ಗಾ ಚೈತನ್ಯವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನೆಲೆಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಜನರು ಈ ದಿನ (ಭದ್ರ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ ನವಮಿ) ತಮ್ಮ ರಾಖಿಗಳನ್ನು ತೆರೆದು ಅವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಸಿಹಿ ಪೂರಿ (ಸಿಹಿ ಚಪ್ಪತಿಯ ಒಂದು ವಿಧ) ಮತ್ತು ಇತರ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಸಹ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಸಮಾಧಿ ಸಾಥಲ್ ಗೋಗಮೇಡಿಯಲ್ಲಿ ಭವ್ಯ ಜಾತ್ರೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಗೊಗಮೆಡಿಯು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಹನುಮಾನ್‌ಗಢ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜೈಪುರದಿಂದ 359 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಗೊಗಮೆಡಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಗಾ ಸಮಾಧಿಗೆ ಹೋದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುವ ಗೋಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ಈ ಸ್ಮಾರಕಕ್ಕೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯು ಭಾದ್ರಪದದ (ಗೋಗ ನವಮಿ) ಕಡು ಅರ್ಧದ ಒಂಬತ್ತನೇ ದಿನದಿಂದ ಅದೇ ತಿಂಗಳ ಕಡು ಅರ್ಧದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ದಿನದವರೆಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಿಶಾನ್ಸ್ ಎಂಬ ಬಹುವರ್ಣದ ಧ್ವಜಗಳೊಂದಿಗೆ ಡ್ರಮ್‌ಗಳ ಬೀಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಗೋಗಾಜಿಯ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯ ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಭಜನೆಗಳನ್ನು ದಮ್ರು, ಚಿಮ್ತಾ ಮುಂತಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಾದ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ನುಡಿಸುವ ಸಂಗೀತದೊಂದಿಗೆ ಪಠಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾದ ದಾದ್ರೂವಾದಲ್ಲಿ, ಜಾತ್ರೆಯು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಭದ್ರಾ ಮಾಸದ ಆರಂಭದಿಂದಲೇ ದಾದ್ರೂವಾದ ದೂರದ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರು ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಭಕ್ತರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪುರ್ಬಿಯಾ (ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾವುಗಳು ಕೊರಳಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ದೃಶ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅವನ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾದ ದಾದ್ರೂವಾ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜಾನಪದ ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾರಾದರೂ ಜೋಹ್ರಾದಿಂದ (ದರೇವಾದಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಕೊಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬರಡು ಭೂಮಿ) ಒಂದು ಕೋಲನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಅದು ಹಾವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಗೋಗಾಜಿಯ ಭಕ್ತರು ಹಾವು ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದಾಗ ಅವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ತಕ್ಷಣದ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ಪವಿತ್ರ ಬೂದಿಯನ್ನು (ಭಾಭೂತ್) ಲೇಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ತನೀಕ್ ಪುರದಲ್ಲಿ, ಗುಗ್ಗ ನವಮಿಯಂದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ಜಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಗ್ಗಾ ಜಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನದಿಂದ ಗುಗ್ಗ ನೌಮಿಯವರೆಗೆ, ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಗುಗ್ಗಾ ಜಿಯ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಛತ್ (ಮರದ ಛತ್ರಿ) ಅನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಅವರಿಗೆ ಧಾನ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಗುಗ್ಗ ನವಮಿಯ ಮಹಾ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಪೂಜೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಕುಸ್ತಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು (ಮಾಲ್ ಅಥವಾ ದಂಗಲ್) ಮೂರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಜಾತ್ರೆಯು ಈ ಉತ್ಸವಗಳ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಜನರು ಬಂದು ಉತ್ತಮ ಆಹಾರವನ್ನು ಆನಂದಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳು, ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು, ಬಟ್ಟೆಗಳು, ಸೌಂದರ್ಯವರ್ಧಕಗಳು, ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಪಂಜಾಬ್
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗಮನಾರ್ಹ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗೋಗಾವನ್ನು ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಗುಗ್ಗಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಪಂಜಾಬಿ ಗ್ರಾಮಗಳು ಗುಗ್ಗಾಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಛಾಪರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಜಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಛಪರ್ ಮೇಳ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿನ ಗುಗ್ಗಾ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಮಾನ್ಸಾದಿಂದ 51 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಬರೆಟಾ ಮಂಡಿಯಂತಹ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. "ಈ ಪಟ್ಟಣವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಚೌಹಾಣರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಅವರು ಗುಗ್ಗದಿಂದ ತಮ್ಮ ಮೂಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ, 'ಹಾವುಗಳ ಲಾರ್ಡ್'. ಗುಗ್ಗಾನ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಹಾವು ಕಡಿತದಿಂದ ಸತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ."
ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಗುಗ್ಗಾಜಿ ಮತ್ತು ಸಿಹಿ ಕರಿದ ಬ್ರೆಡ್ (ಮಥ್ಯ (ಪಂಜಾಬಿ:ਮੱਤਿਆ)) ದೇಗುಲಗಳಿಗೆ ಸಿಹಿ ವರ್ಮಿಸೆಲ್ಲಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವುದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿದೆ. ಭಡೋನ್ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆ ತಿಂಗಳ ಒಂಬತ್ತನೇ ದಿನದಂದು ಅವರನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಗ್ಗಾ ಹಾವು ಕಡಿತದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮರ್ರಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಗುಲಗಳು ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆಂಥೋಲ್‌ಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಿಖ್ ಗುರುದ್ವಾರ ಅಥವಾ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ರಚನೆಗಳವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು. ಗುಗ್ಗಾವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವಾಗ, ಜನರು ನೂಡಲ್ಸ್ ಅನ್ನು ನೈವೇದ್ಯವಾಗಿ ತರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹಾವುಗಳು ವಾಸಿಸುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಹೊಗಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ ಶೌರ್ಯದ ಪೌರಾಣಿಕ ಗೀತೆಗಳ ಮೇಲೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವಾಗ ಜನರು ಭಕ್ತಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಗುಗ್ಗಾ ನೌಮಿ ದಿನದಂದು, ಸಿಹಿ ಖಾದ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವಾಗ, ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆಃ
ಪಂಜಾಬ್:
ਪੱਲੇ ਮੇਰੇ ਮਥੀਆਂ ਨੀ ਮੈਂ ਗੁੱਗਾ ਮਨਾਓੁਣ ਚੱਲੀਆਂ ਨੀ ਮੈਂ ਬਾਰੀ ਗੁੱਗਾ ਜੀ
Palle mere mathyaa ni mein Gugga manaun challyaa ni mein bari Gugga ji
ಪಲ್ಲೆ ಮೇರೆ ಮತ್ಯಾ ನಿ ಮೇ ಗುಗ್ಗಾ ಮನೌಂ ಚಲ್ಯಾ
ನಿ ಮೇ ಬರಿ ಗುಗ್ಗಾ ಜೀ
ಅನುವಾದ
I have got mathya I am going to worship Gugga ji Oh Gugga ji
ನನಗೆ ಮಠ ಸಿಕ್ಕಿದೆ ನಾನು ಗುಗ್ಗಾಜಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಿದ್ದೇನೆ
ಓ ಗುಗ್ಗಾ ಜೀ
ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Hāṇḍā, Omacanda (2004). Naga Cults and Traditions in the Western Himalaya. New Delhi: Indus Publishing. p. 330. ISBN 9788173871610. Retrieved 17 October 2012.
- ↑ Sir Henry Miers Elliot; John Beames (1869). Memoirs on the History, Folk-lore, and Distribution of the Races of the North Western Provinces of India: Being an Amplified Edition of the Original Supplemental Glossary of Indian Terms. Trübner & Company. pp. 256–.
- ↑ Naga Cults and Traditions in the Western Himalaya: Omacanda Hāṇḍā
- ↑ Hāṇḍā, Omacanda (2004). Naga Cults and Traditions in the Western Himalaya. New Delhi: Indus Publishing. pp. 317–320, 330. ISBN 9788173871610. Retrieved 17 October 2012.
ಗ್ರಂಥ ಋಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Briggs, George Weston (1 January 2001). Gorakhnāth and the Kānphaṭa Yogīs. Motilal Banarsidass. p. 192. ISBN 978-81-208-0564-4. Retrieved 11 January 2011.