ಗೊರೆವಾಡ ಮೃಗಾಲಯ

ಗೊರೆವಾಡ ಮೃಗಾಲಯ ಸಫಾರಿ

ದಿವಂಗತ ಮರಾಠಿ ನಾಯಕ ಬಾಳಾಸಾಹೇಬ್ ಠಾಕ್ರೆ (ಈ ಹಿಂದೆ ಗೋರೆವಾಡ ಮೃಗಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಬಾಳಾಸಾಹೇಬ್ ಠಾಕ್ರೆ ಗೋರೆವಾಡ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ, ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮೃಗಾಲಯವು ಭಾರತದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ನಾಗ್ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಆಯೋಗದ ಪ್ರಕಾರ, ಇದು ಗೋರೆವಾಡ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ೧೯೧೪ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆಕರ್ಷಕ ಮೃಗಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಸಫಾರಿಗೂ ಸಹ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮೃಗಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ಯಾನವನದ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಮೃಗಾಲಯವು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಕಲೆ, ಪಾರುಗಾಣಿಕಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ ವನ್ಯಜೀವಿ, ಭಾರತೀಯ ಸಫಾರಿ, ಆಫ್ರಿಕನ್ ಸಫಾರಿ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕೇಂದ್ರ, ಟ್ರಯಲ್ ಆಫ್ ಸೆನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ನೈಟ್ ಸಫಾರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ವಿವಿಧ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಈ .ಮೃಗಾಲಯವು ಹೊಂದಿದೆ , ಹೀಗೆ ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಮೃಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಕ್ರಿ.ಶ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಗೋರೆವಾಡ ಸರೋವರದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ೧೯೧೪ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಅಳತೆಯ ಅಂದಾಜು ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ನಾಗಪುರದ ಹೃದಯ ಭಾಗದಿಂದ ೮ ಕಿ.ಮೀ.ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ನಾಗ್ಪುರದ ಗೋರೆವಾಡದಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೃಗಾಲಯವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಅರಣ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮಕ್ಕೆ ವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ನಾಗಪುರ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಡೆತನದ ಕಂಪನಿ (ಜಿಒಎಂ). ಸಫಾರಿ ಪಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸ, ನಿರ್ಮಾಣ, ಹಣಕಾಸು, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ವರ್ಗಾವಣೆ ("ಡಿ ಬಿ ಎಫ್ ಓ ಟಿ") ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ (" ಪಿ ಪಿ ಪಿ ") ಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜೂ...ಪಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿಸಲು, ರಾಜ್ಯವು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ೨೬ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಅರಣ್ಯೇತರ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.

ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು

ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಪಾರುಗಾಣಿಕಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ , ಭಾರತೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಸಫಾರಿ, ಆಫ್ರಿಕನ್ ಸಫಾರಿ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕೇಂದ್ರ, ರಾತ್ರಿ ಸಫಾರಿ ಇವುಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಾಪುರ ಮೂಲದ ಬರ್ನಾರ್ಡ್ ಹ್ಯಾರಿಸನ್ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಯೋಜನೆಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್ ತಯಾರಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಎಎಸಿ ಎಸ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹಣಕಾಸಿನ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಟೆಂಡರ್‌ಗಳನ್ನು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.

ಹಣಕಾಸು

ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳ ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ವೆಚ್ಚದ ಅಂದಾಜು ರೂ. ೩೯೨ ಕೋಟಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರೂ.೧೧೬ ಕೋಟಿಗಳನ್ನು ವಯಬಿಲಿಟಿ ಗ್ಯಾಪ್ ಫಂಡಿಂಗ್, ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಹಣವನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಸಾಲ ಮತ್ತು ಇಕ್ವಿಟಿ ಮೂಲಕ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತರಬೇಕು. ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ IRR ೧೭.೬೨% ಮತ್ತು ಇಕ್ವಿಟಿ IRR ೨೪.೨೦%

ರಷ್ಟು ಲಾಭಗಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ .

ಎಫ್ ಡಿಸಿಎಮ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಗಳು

ಎಫ್‌ಡಿಸಿಎಮ್‌ನ ಹೂಡಿಕೆಯು ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡ್, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಲಭ್ಯತೆ ಗ್ಯಾಪ್ ಫಂಡಿಂಗ್, ಪಾರುಗಾಣಿಕಾ ಕೇಂದ್ರ (ಈಗ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ), ಪೆರಿಫೆರಲ್ ಕಾಂಪೌಂಡ್ ವಾಲ್ (ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದೆ), ಪೂರ್ವ-ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು (ಭಾರತೀಯ ಸಫಾರಿ, ವಾಟರ್ ಜಲಾಶಯ & ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ಥಿತಿ

ಮೃಗಾಲಯದ ಸಫಾರಿಗಾಗಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಮೃಗಾಲಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಅರಣ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ (೫೧% ಷೇರುದಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ) ಮತ್ತು JV ಪಾಲುದಾರ (೪೯% ನೊಂದಿಗೆ) ನಡುವೆ ವಿಶೇಷ ಉದ್ದೇಶದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೃಗಾಲಯದ ಯೋಜನೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಬಿಡ್ಡರ್‌ಗೆ ೨೫.೫೭ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಅರಣ್ಯೇತರ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಾದ ಹೋಟೆಲ್, ರೆಸಾರ್ಟ್, ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್, ಮಾಲ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಹೂಡಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಎಫ್ ಡಿ ಸಿ ಎಮ್ ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾಕಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಗಂಭೀರ ಬಿಡ್ಡರ್ ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಫ್‌ಡಿಸಿಎಂ ಈಗ ಭಾರತೀಯ ಸಫಾರಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಧನಸಹಾಯ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನದೇ ಆದ ಮೇಲೆ ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಯೋಜನೆಯ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ವಿಳಂಬದೊಂದಿಗೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.

MoEFCC ಯ ಅರಣ್ಯ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿ (ಎಫ್ ಎ ಸಿ) ೨ನೇ ಹಂತದ ಅರಣ್ಯ ತೆರವು (೫೬೪ಹೆಕ್ಟೇರ್) ಮಾಡಿದೆ. ಅದರಂತೆ, ೨೦೧೭ ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಗೋರೆವಾಡ ಸಲಹೆಗಾರ AACSPL-aXYKno ಕನ್ಸಲ್ಟೆಂಟ್ಸ್ ಹೊಸ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್ ಅನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮೃಗಾಲಯದ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ಕಟೋಲ್ ರಸ್ತೆಯ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ನಗರಕ್ಕೆ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಗೊರೆವಾಡ ಕೆರೆಯ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತೀಯ ಸಫಾರಿ ೧೪೫ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ನಂತರ ಚಿರತೆ, ಸೋಮಾರಿ ಕರಡಿ, ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಹುಲಿ ಸಫಾರಿ ತಲಾ ೨೫ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು , ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಫಾರಿ (೪೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ರಾತ್ರಿ ಸಫಾರಿ (೯೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಆಫ್ರಿಕನ್ ಸಫಾರಿ (೯೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು , ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನವನ (೩೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಪಕ್ಷಿ ಉದ್ಯಾನ (೭ ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಜಲಾಶಯ (೨೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಪ್ರವೇಶ ಪ್ಲಾಜಾ (೧೬.೫ ಹೆಕ್ಟೇರ್) ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮೀಸಲಿರಿಸಿದೆ.ಇತರೆ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ.

ಪಿಪಿಪಿ (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ) ದಲ್ಲಿ ಗೋರೆವಾಡ ಮೃಗಾಲಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಖಾಸಗಿ ಡೆವಲಪರ್ ಎಸ್ಸೆಲ್ ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ನೋಡಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ

ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಉದ್ಧವ್ ಠಾಕ್ರೆ ಜನವರಿ ೨೬, ೨೦೨೧ ರಂದು ನಾಗ್ಪುರದಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವನ್ನು ತೆರೆಯಲಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಬಾಳಾಸಾಹೇಬ್ ಠಾಕ್ರೆ ಗೋರೆವಾಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಎಂದು ಮರು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ