ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳು

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎಂಟು ಮಠಗಳಿಗೆ ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಈ ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟ ಎಂದರೆ - ಎಂಟು ಎಂಬರ್ಥ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಮಠಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವಾಗ, ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಎಂಟು ಮಠಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಪೂಜೆಗೆ ದೇವರನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ದೇವತೆಗಳು ವಿಷ್ಣುವಿನ ನಾಲ್ಕು ಅವತಾರಗಳಾಗಿವೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಕೃಷ್ಣ (ವಿಟ್ಟಲ), ರಾಮ, ನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ವರಾಹ. ವಸುದೇವ ಮತ್ತು ದೇವಕಿಯ ಎಂಟನೇ ಮಗುವಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ನೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂಟು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ, ಮಠಗಳು ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ದ್ವೈತ ತತ್ವವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಜೀವಿಸುತ್ತಿವೆ, ಅದು ಪರಮಾತ್ಮನಿಗೆ (ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ) ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆತ್ಮಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಿದೆ ಎಂಬ ದ್ವಂದ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ.^[೧]

ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳು

ಉಡುಪಿಯ ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳೆಂದರೆ:^[೨]

^[೩]

ಪೇಜಾವರ ಮಠ

ಪೇಜಾವರ ಮಠ ಅದಮಾರು ಮಠದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ, ಅದರ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕಿನ ಉಡುಪಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ೫೫ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಪೇಜಾವರ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಶ್ರೀ ಅಧೋಕ್ಷಜ ತೀರ್ಥರು ಪೇಜಾವರ ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದರು. ಮಠದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠಾಧೀಶರು ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವ ಪ್ರಸನ್ನ ತೀರ್ಥರು.

ಅದಮಾರು ಮಠ

ಉಡುಪಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಇದು ನಾಲ್ಕನೇ ಮಠವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಠದ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಉಡುಪಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಸುಮಾರು ೨೧ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅದ್ಮಾರ್ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಮಠದ ಮೂಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ಶ್ರೀ ನರಸಿಂಹ ತೀರ್ಥರು ತಮ್ಮ ಗುರುಗಳಾದ ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಕಳಿಂಗ ಮರ್ಧನ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಸಮರ್ಪಿತ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮಠವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವ ಪ್ರಿಯ ತೀರ್ಥರ ಮೇಲಿದೆ.

ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಮಠ

ಕಾರ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ನ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಉಡುಪಿಯ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಳಿ ಪಲಿಮಾರು ಮಠದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ, ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಮಠದ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ಉಡುಪಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೪೫ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರು ತಾಲೂಕಿನ ಸುರತ್ಕಲ್ ಬಳಿಯ ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಶ್ರೀ ಜನಾರ್ದನ ತೀರ್ಥರು ಈ ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರೆ, ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ ತೀರ್ಥರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠಾಧೀಶರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಈ ಮಠಕ್ಕೆ ಕಾಳಿಯ ಮರ್ಧನ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ದೇವರನ್ನು ನೀಡಿದರು.

ಶಿರೂರು ಮಠ

ಶೀರೂರು ಮಠವು ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕನಕನ ಗುಡಿಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಮಠದ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕಿನ ಹಿರಿಯಡ್ಕ ಸಮೀಪದ ಉಡುಪಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ೨೧ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಶಿರೂರು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಶ್ರೀ ವಾಮನ ತೀರ್ಥರನ್ನು ಈ ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಮಠದ ಮೊದಲ ತೀರ್ಥರಿಗೆ ಪೂಜೆಗಾಗಿ ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿಠಲನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ಈ ವಿಠಲನನ್ನು ಇತರರಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು, ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ವಾಮನ ವಿಟ್ಠಲ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ವೇದವರ್ಧನ ತೀರ್ಥರು ಈಗಿನ ಮಠದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು. ಅವರು ವಂಶಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ೩೧ ನೇ ಮಠಾಧೀಶರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಸೋದೆ ಮಠ

ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಕಾರ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಗುವಾಗ ನೋಡಬಹುದಾದ ಎರಡನೇ ಮಠ ಇದು. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ಉಡುಪಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೨೨೪ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಿರ್ಸಿ ತಾಲೂಕಿನ ಸಿರ್ಸಿ ಪಟ್ಟಣದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಸೋದೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಈ ಮಠವು ಕುಂಬಾಶಿ ಎಂಬ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಕುಂಬಾಶಿ ಮಠ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ನಂತರ ಶ್ರೀ ವಾದಿರಾಜ ತೀರ್ಥರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಠವು ಸೋದೆ ಮಠ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣು ತೀರ್ಥರು ಈ ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರಿಗೆ ಭೂ ವರಾಹ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸಂತರಿಂದ ಪೂಜಿಸಲು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣು ತೀರ್ಥರು ಕುಮಾರಾದ್ರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಎಲ್ಲೋ ಆಳವಾದ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವವಲ್ಲಭ ತೀರ್ಥರು ಸೋದೆ ಮಠದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠಾಧೀಶರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಕಾಣಿಯೂರು ಮಠ

ಕಾಣಿಯೂರು ಮಠವು ಉಡುಪಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ ಮೊದಲ ಮಠವಾಗಿದೆ. ಈ ತುಳು ಮಠದ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸುಳ್ಯ ತಾಲೂಕಿನ ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದ ಬಳಿ ಉಡುಪಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೪೫ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಣಿಯೂರು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ನೇರ ಶಿಷ್ಯರಾದ ಶ್ರೀ ರಾಮತೀರ್ಥರು ಕಾಣಿಯೂರು ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ತರುವಾಯ, ೨೯ ಮಠಾಧೀಶರು ಅಸ್ಕರ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದರು, ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾ ವಲ್ಲಭ ತೀರ್ಥರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಶ್ರೀ ರಾಮತೀರ್ಥರು ಶ್ರೀ ಯೋಗ ನರಸಿಂಹನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದರು.

ಪುತ್ತಿಗೆ ಮಠ

ಪುತ್ತಿಗೆ ಮಠವು ಉಡುಪಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಳಿಯಿರುವ ಸೋದೆ ಮಠದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಉಡುಪಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಸುಮಾರು ೨೧ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಪುತ್ತಿಗೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಶ್ರೀ ಉಪೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥರು ಪುತ್ತಿಗೆ ಮಠದ ಪ್ರವರ್ತಕ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಷ್ಟಮಠದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಶ್ರೀ ವಿಠಲನ ದೈನಂದಿನ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತ ಪೂಜೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಮಠದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠಾಧೀಶರು ಶ್ರೀ ಸುಗುಣೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥರು.

ಪಲಿಮಾರು ಮಠ

ಈ ಮಠದ ಮುಖ್ಯ ಶಾಖೆಯು ಪಡುಬಿದ್ರಿ ತಾಲೂಕಿನ ಪಲಿಮಾರು ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯಿಂದ ೩೦ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಶ್ರೀ ಹೃಷಿಕೇಶ ತೀರ್ಥರು ಪಲಿಮಾರು ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು. ಅವರು ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಸ್ವಾಮಿಯೂ ಹೌದು. ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಧೀಶ ತೀರ್ಥರು ಮಠದ ಪ್ರಭುತ್ವದ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯಾಗಿದ್ದು, ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ೨೯ ನೇ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಂತ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಸೀತಾ, ಹನುಮಂತ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಸಹಿತ ಕೋದಂಡಪಾಣಿ ಶ್ರೀ ರಾಮಚಂದ್ರನ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಮಠದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ವೇದ ಮತ್ತು ವೇದಾಂತಿಕ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಮಠಗಳ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಪಲಿಮಾರು ಮಠವು ಶ್ರೀ ಯೋಗ ದೀಪಿಕಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ, ಸುಮಾರು ೧೦೦ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ದೈನಂದಿನ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ ಅವನ ಪೂಜೆಗೆ ಮತ್ತು ದ್ವೈತ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸಾರಲು ಎಂಟು ಮಠಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಿದರು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಪರ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಈ‌ ಎಂಟು ಮಠಗಳಲ್ಲೊಂದಕ್ಕೆ ಕೃಷ್ಣ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರವಾಗುತ್ತದೆ.

ಪರ್ಯಾಯ

^[೪] ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಎಂಟು ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳು ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಮಠದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಇದ್ದು ಪರಸ್ಪರ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಠಕ್ಕೆ ಎರಡು ತಿಂಗಳಿನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಪೂಜೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಶ್ರೀ ಮಧ್ವರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಎರಡು ತಿಂಗಳ [ಪರ್ಯಾಯ] ಶ್ರೀ ವಾದಿರಾಜರ ಕಾಲದವರೆಗೂ ನಡೆದು ಬಂದು, ಅವರು ಪರ್ಯಾಯದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಪರ್ಯಾಯೇತರ ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಗಳಿಗೆ ದೀರ್ಘ ಪ್ರವಾಸ ಮತ್ತು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು. ಇದೇ ವೇಳೆಗೆ ಶ್ರೀ ವಾದಿರಾಜರು ಉಡುಪಿಯ ರಥಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಮಠಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಆಗಿನಿಂದ ಪರ್ಯಾಯ ಪ್ರಾರಂಭ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ವೈಭವದಿಂದ ನಡೆಯಲು ಶುರುವಾಯಿತು.

ಸರ್ವಜ್ಞ ಪೀಠದ ಸಿಂಹಾಸನಾರೋಹಣಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ, ಪರ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ವರ್ಷ ಮೊದಲು ಆರೋಹಣ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯಿಂದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು ಬಾಳೆ (ಬಾಳೆ) ಮುಹೂರ್ತ, ಅಕ್ಕಿ (ಅಕ್ಕಿ) ಮುಹೂರ್ತ, ಕಟ್ಟಿಗೆ (ಬೆಂಕಿ ಕಟ್ಟಿಗೆ) ಮುಹೂರ್ತ ಮತ್ತು ಬಾತ (ಭತ್ತ) ಮುಹೂರ್ತ.^[೫]

ಮೊದಲಿಗೆ ಬಾಳೆ ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ಪರ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ವರ್ಷ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಆರೋಹಣ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಬಾಳೆ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ, ಕೃಷ್ಣ ಪೂಜೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ತುಳಸಿ (ತುಳಸಿ) ಜೊತೆಗೆ ಬಾಳೆ ಅಥವಾ ಬಾಳೆ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ನಂತರ, ಅಕ್ಕಿ ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಮುಡಿಯಲ್ಲಿ (ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ) ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕಿ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೪೮ ಮುಡಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕಿ ಮುಹೂರ್ತದ ನಂತರ ಕಟ್ಟಿಗೆ ಮುಹೂರ್ತ. ಪರ್ಯಾಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಉರುವಲು ರಥ (ರಥ/ದೇವಾಲಯದ ಕಾರು) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಪರ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಮಠಕ್ಕೆ ಬರುವ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಅಡುಗೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಉರುವಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಟ್ಟಿಗೆ ಮುಹೂರ್ತದ ನಂತರ ಬಾತ ಮುಹೂರ್ತ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಬಾತಾ (ಒಣಗಿದ ಭತ್ತ) ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮುಹೂರ್ತಗಳನ್ನು ಚಂದ್ರೇಶ್ವರ, ಅನಂತೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ದೇವರಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮಂಗಳಕರ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರ್ಯಾಯವನ್ನು ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಸಲು ಇವುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗವು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಭೂಸುಧಾರಣಾ ಕಾಯಿದೆ ೧೯೭೫ ರ ಅಂಗೀಕಾರದಿಂದಾಗಿ ಕೃಷ್ಣ ಮಠ (ಕೃಷ್ಣ ಮಠ) ಮತ್ತು ಇತರ ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳು (ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳು) ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಭೂ ಹಿಡುವಳಿಗಳನ್ನು ಗೇಣಿದಾರರಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವಂತೆ ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿವೆ. ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು, ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಡೆಸಲು, ಭಕ್ತರಿಗೆ ದೈನಂದಿನ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ಭಕ್ತರು ನಗದು ಅಥವಾ ವಸ್ತುವಿನ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಕೊಡುಗೆಯಿಂದ ಭರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಮಠವನ್ನು ನಡೆಸುವ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಪರ್ಯಾಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಮಠದ (ಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನ) ಉಸ್ತುವಾರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಆಯಾ ಮಠ (ಮಠ) ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಸಾಲವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.^[೬]

ಜೋಡಿ ಮಠಗಳು

ಒಮ್ಮೆ ಶ್ರೀ ಮಧ್ವರು ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯಕ್ಕೆ ಕಣ್ವ ತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾಗ ಎಂಟೂ ಸ್ವಾಮಿಗಳನ್ನು ಕರೆದು ಅವರನ್ನು ಇಬ್ಬರ ಜೋಡಿಯಂತೆ ನಾಲ್ಕು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದರು. ಈ ಥರದ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲು ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ ಪರ್ಯಾಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳಿಗೆ ಪೂಜೆಗೆ ಅತೀವ ತೊಂದರೆಯಾದರೆ ಅಥವಾ ಅನಾರೋಗ್ಯವುಂಟಾದರೆ, ಅವರ ಜೋಡಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಯವರು ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲೆಂದು. ಕಣ್ವ ತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಅಂಜೂರ ಹಣ್ಣಿನ ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಕಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ಜೋಡಿ ಮಠದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈಗಲೂ ಈ ಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. "ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪದ್ಧತಿ" ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಈ ಜೋಡಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜೋಡಿಯನ್ನು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಕರೆದು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಮಂತ್ರಗಳು, ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿ ಮತ್ತು ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿಸಿದರು. ಹೃಷಿಕೇಶ ತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಜೋಡಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮುಂದುವರೆಸಲು ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು.

ಶ್ರೀ ಹೃಷಿಕೇಶ ತೀರ್ಥರು - ಫಲಿಮಾರು ಮಠ
ಶ್ರೀ ನರಸಿಂಹ ತೀರ್ಥರು - ಅದಮಾರು ಮಠ
ಶ್ರೀ ಜನಾರ್ದನ ತೀರ್ಥರು - ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಮಠ
ಶ್ರೀ ಉಪೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥರು - ಪುತ್ತಿಗೆ ಮಠ
ಶ್ರೀ ವಾಮನ ತೀರ್ಥರು - ಶಿರೂರು ಮಠ
ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣು ತೀರ್ಥರು. - ಸೋದೆ ಮಠ
ಶ್ರೀ ರಾಮ ತೀರ್ಥರು - ಕಾಣಿಯೂರು ಮಠ
ಶ್ರೀ ಅಧೋಕ್ಷಜ ತೀರ್ಥರು - ಪೇಜಾವರ ಮಠ

ಎಂಟು ಮಠಗಳು, ಅವುಗಳ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳು,ಈಗಿನ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳು ಮತ್ತು ಜೋಡಿ ಮಠಗಳು

ಆಚಾರ್ಯ ಮಧ್ವರು ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿದ ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲೇ ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿದರೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಪರ್ಯಾಯ ಚಕ್ರವು ಇದೇ ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು ಶ್ರೀ ಫಲಿಮಾರು ಮಠದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಶ್ರೀ ಪೇಜಾವರ ಮಠದಿಂದ ಮುಗಿಯುತ್ತದೆ.^[೭] ಈ ಎಂಟೂ ಮಠಗಳನ್ನು ಉಡುಪಿಯ ರಥ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಕಾಣಬಹುದು.

ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳು	ಮಠ	ಜೋಡಿ	ಈಗಿನ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳು	ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ
ಶ್ರೀ ಹೃಷಿಕೇಶತೀರ್ಥರು	ಫಲಿಮಾರು ಮಠ	ಮೊದಲನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಧೀಶ ತೀರ್ಥರು	ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾರಾಜೇಶ್ವರ ತೀರ್ಥರು
ಶ್ರೀ ನರಸಿಂಹತೀರ್ಥರು	ಅದಮಾರು ಮಠ	ಮೊದಲನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವಪ್ರಿಯ ತೀರ್ಥರು	ಶ್ರೀ ಈಶಪ್ರಿಯ ತೀರ್ಥರು

ಶ್ರೀ ಜನಾರ್ಧನತೀರ್ಥರು	ಕೃಷ್ಣಾಪುರ ಮಠ	ಎರಡನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ ತೀರ್ಥರು
ಶ್ರೀ ಉಪೇಂದ್ರತೀರ್ಥರು	ಪುತ್ತಿಗೆ ಮಠ	ಎರಡನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ಸುಗುಣೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥರು	ಶ್ರೀ ಸುಶ್ರೀಂದ್ರ ತೀರ್ಥರು

ಶ್ರೀ ವಾಮನತೀರ್ಥರು	ಶಿರೂರು ಮಠ	ಮೂರನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವೇದವರ್ಧನ ತೀರ್ಥರು
ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುತೀರ್ಥರು	ಸೋದೆ ಮಠ	ಮೂರನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವವಲ್ಲಭ ತೀರ್ಥರು

ಶ್ರೀ ರಾಮತೀರ್ಥರು	ಕಾಣಿಯೂರು ಮಠ	ನಾಲ್ಕನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾವಲ್ಲಭ ತೀರ್ಥರು
ಶ್ರೀ ಅಧೋಕ್ಷಜತೀರ್ಥರು	ಪೇಜಾವರ ಮಠ	ನಾಲ್ಕನೇ ಜೋಡಿ	ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವಪ್ರಸನ್ನ ತೀರ್ಥರು

ಇತರ ಮಠಗಳು

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಷ್ಟ ಮಠಗಳಲ್ಲದೇ, ಇನ್ನೂ ಮಠಗಳಿವೆ. ಅವು

ಭಂಡಾರಕೇರಿ ಮಠ
ವ್ಯಾಸರಾಯ ಮಠ
ಭೀಮನಕಟ್ಟೆ ಮಠ
ಉತ್ತರಾದಿ ಮಠ
ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ಮಠ
ಆರ್ಯ ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ಮಠ
ಬಾಳೆಗಾರು ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ಮಠ

ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಭಂಡಾರಕೇರಿ ಮಠ ಮತ್ತು ಭೀಮನಕಟ್ಟೆ ಮಠಗಳು ತೌಲವ ಮಠಗಳು, ಉಳಿದವು ದೇಶಸ್ಥ ಮಠಗಳು. ಭೀಮನಕಟ್ಟೆ ಮಠವು ತೀರ ಇತ್ತೀಚಿನದು. ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ಮಠದಲ್ಲಿ ೧೯೨೬ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಸುಶಿಲೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರರ ವೃಂದಾವನವಿದ್ದು ಇಂದಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಪರ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಮಠಾದೀಶರ ಚಿತ್ರ

ಅಷ್ಟಮಠಾದೀಶರು ೨೦೧೮-[೧] Archived 2018-07-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

ಶೀರೂರು ಮಠ- ಲಕ್ಷ್ಮೀವರತೀರ್ಥ ಸ್ವಾಮಿಜಿ

ನೋಡಿ

ಹೊರ ಸಂಪರ್ಕಗಳು

Sri Palimaru Matha
Sri Puthige Matha Archived 2014-01-02 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
Sri Kaniyooru Matha Archived 2018-05-22 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
Sri Pejavara Adhokshaja Matha Archived 2009-10-22 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[1] ttps://kannada.oneindia.com/news/udupi/udupi-ashta-mutt-background-madhwacharya-and-vadiraja-seer/articlecontent-pf86938-136752.html

[2] ttps://www.holydham.com/ashta-mathas-eight-mathas-of-udupi/

[3] ttps://www.karnataka.com/udupi/ashta-mathas-in-udupi/

[4] ttps://www.vijayavani.net/%E0%B2%85%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%9F-%E0%B2%AE%E0%B2%A0-%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%AF-%E0%B2%86%E0%B2%A6%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B6/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25e0%25b2%2585%25e0%25b2%25b7%25e0%25b3%258d%25e0%25b2%259f-%25e0%25b2%25ae%25e0%25b2%25a0-%25e0%25b2%25aa%25e0%25b2%25b0%25e0%25b3%258d%25e0%25b2%25af%25e0%25b2%25be%25e0%25b2%25af-%25e0%25b2%2586%25e0%25b2%25a6%25e0%25b2%25b0%25e0%25b3%258d%25e0%25b2%25b6

[5] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Paryaya

[6] ttps://karnatakatourism.org/kn/destinations/%E0%B2%89%E0%B2%A1%E0%B3%81%E0%B2%AA%E0%B2%BF-%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%AF-%E0%B2%89%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%B5/

[7] ttps://kannada.oneindia.com/news/udupi/udupi-sri-krishna-mutt-and-eight-seers/articlecontent-pf28264-085402.html

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]