ಇಂದಿರಾ ಜೈಸಿಂಗ್

Indira Jaising
ಜನನ	1940 (ವಯಸ್ಸು 83–84) Mumbai, India
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ	Indian
ವೃತ್ತಿ	Lawyer
ಗಮನಾರ್ಹ ಕೆಲಸಗಳು	human rights and gender equality activism

ಇಂದಿರಾ ಜೈಸಿಂಗ್ (ಜನನ 3 ಜೂನ್ 1940) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದು, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. 2018 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಫಾರ್ಚೂನ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕದ ವಿಶ್ವದ 50 ಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾಯಕರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 20 ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅವರು ಲಾಯರ್ಸ್ ಕಲೆಕ್ಟಿವ್ ಹೆಸರಿನ ಎನ್‌ಜಿಒ ಅನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ , ವಿದೇಶಿ ಕೊಡುಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯ್ದೆಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಾಗಿ ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯವು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದೆ. ಎನ್‌ಜಿಒ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ನಿಧಿಯನ್ನು ಎನ್‌ಜಿಒ ಬಳಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಆರೋಪಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಆಕೆಯ ಎನ್‌ಜಿಒದ ದೇಶೀಯ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಡಿ-ಫ್ರೀಜ್ ಮಾಡಲು ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣವು ಇನ್ನೂ ಮುಂದುವರೆದಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಸಣ್ಣ ಸಮಾಧಾನವಾಗಿದೆ.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಸಿಂಧಿ ಹಿಂದೂ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವಳು ತನ್ನ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದಳರು. ನಂತರ ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಕಲಾ ಪದವಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. 1962 ರಲ್ಲಿ, ಬಾಂಬೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು LLM ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು.

1981 ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ಪತಿ ಆನಂದ್ ಗ್ರೋವರ್ ಜೊತೆಗೆ, ಅವರು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಮತ್ತು ಎಡಪಂಥೀಯ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾದ NGO ಲಾಯರ್ಸ್ ಕಲೆಕ್ಟಿವ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1986 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಿಂದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆಯಾದರು. ಆಕೆಯ ಸ್ತ್ರೀವಾದ ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವು ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾಯಿತು ಮತ್ತು 2009 ರಲ್ಲಿ, ಜೈಸಿಂಗ್ ಭಾರತದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಾಲಿಸಿಟರ್ ಜನರಲ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆಯಾದರು. ತನ್ನ ವಕೀಲ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ, ಅವರು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಮಹಿಳೆಯರಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಟ

ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧದ ತಾರತಮ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ವಾದಿಸಿದರು, ಮೇರಿ ರಾಯ್ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ವಾದಿಸಿ, ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಸಿರಿಯನ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಮಾನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕೆಪಿಎಸ್ ಗಿಲ್ ಅವರ ನಮ್ರತೆಯನ್ನು ಅತಿರೇಕಕ್ಕಾಗಿ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಿದ ಐಎಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ರೂಪನ್ ಡಿಯೋಲ್ ಬಜಾಜ್. ಇದು ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳದ ಮೊದಲ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಲಾಯಿತು. ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಗೀತಾ ಹರಿಹರನ್ ಅವರ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಎಸ್ ಆನಂದ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ತಾಯಿಯು ತನ್ನ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಮಕ್ಕಳ "ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಕ್ಷಕ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ತಾಯಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಬಹುದು. ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಕೇರಳದ ಹೈಕೋರ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ನಿರಾಕರಿಸಲಾದ ಭಾರತೀಯ ವಿಚ್ಛೇದನ ಕಾಯಿದೆಯ ತಾರತಮ್ಯದ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು , ಹೀಗಾಗಿ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕ್ರೌರ್ಯ ಅಥವಾ ತೊರೆದುಹೋಗುವಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಚ್ಛೇದನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಅವರು ತೀಸ್ತಾ ಸೆಟಲ್ವಾಡ್ ಅವರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹಣದ ದುರುಪಯೋಗದ ಆರೋಪಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವಕಾಲತ್ತು ವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಕೆಲವು ಇತರ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ:

2015 ರಲ್ಲಿ, ಇಂದಿರಾ ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಗ್ರೀನ್ ಪೀಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಿಯಾ ಪಿಳ್ಳೈ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ವಾದಿಸಿದರು.

2016 ರಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿ. ಇಂದಿರಾ ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರನ್ನು ನೇಮಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ

ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ

ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಅಮೆರಿಕದ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಭೋಪಾಲ್ ದುರಂತದ ಸಂತ್ರಸ್ತರನ್ನು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಹೊರಹಾಕುವಿಕೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮುಂಬೈನ ನಿರಾಶ್ರಿತ ಪಾದಚಾರಿ ನಿವಾಸಿಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ವಾದಿಸಿದರು. ತೀವ್ರ ಪರಿಸರವಾದಿ, ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಸರ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೈಸಿಂಗ್ ಅವರು 1979 ರಿಂದ 1990 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಹತ್ಯೆಗಳು, ನಾಪತ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಶವಸಂಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಹಲವಾರು ಪೀಪಲ್ಸ್ ಕಮಿಷನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್‌ನ ರಖೈನ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ರೋಹಿಂಗ್ಯಾ ಮುಸ್ಲಿಮರ ವಿರುದ್ಧ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳು ನಡೆಸಿದ ಆಪಾದಿತ ಹತ್ಯೆಗಳು, ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆಗಳ ಕುರಿತು ತನಿಖೆ ನಡೆಸುವ ಸತ್ಯಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ಜೈಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಇಬ್ಬರು ತಜ್ಞರನ್ನು ನೇಮಿಸಿದೆ.

ವಕೀಲರ ಕಲೆಕ್ಟಿವ್

ಜೈಸಿಂಗ್ ನಂತರ ಲಾಯರ್ಸ್ ಕಲೆಕ್ಟಿವ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾದರು, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನು ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು 1986 ರಲ್ಲಿ ದಿ ಲಾಯರ್ಸ್ ಎಂಬ ಮಾಸಿಕ ಪತ್ರಿಕೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧದ ತಾರತಮ್ಯ, ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು, ಪಾದಚಾರಿ ಮಾರ್ಗದ ನಿವಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರಾಶ್ರಿತರು ಮತ್ತು ಭೋಪಾಲ್ ಅನಿಲ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕರ ವಿರುದ್ಧ, ಮಹಿಳೆಯರ ಆರ್ಥಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ, ದೂರವಾದ ಹೆಂಡತಿಯರು ಮತ್ತು ಕೌಟುಂಬಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಎನ್‌ಜಿಒ ಪ್ರಸ್ತುತ ಎಫ್‌ಸಿಆರ್‌ಎ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿದೆ

ಇತರೆ

ಇಂದಿರಾ ಜೈಸಿಂಗ್ ಮಹಿಳೆಯರ ಕುರಿತಾದ ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ದೇಶವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆಕೆಯ ಎನ್‌ಜಿಒ ವಿದೇಶಿ ಹಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸದಂತೆ MHA (ಗೃಹ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ) ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದೆ. ವಿದೇಶಿ ನಿಧಿಯ ನಿಯಮಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಾಗಿ ಎನ್‌ಜಿಒ ಲಾಯರ್ಸ್ ಕಲೆಕ್ಟಿವ್ ಅವರ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಆಕೆಯ ಎನ್ಜಿಒದ ದೇಶೀಯ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಡಿಫ್ರೀಜ್ ಮಾಡಲು ಆದೇಶಿಸಿದೆ.

ಅವರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಲೀಗಲ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಸಿಟಿಂಗ್ ಸ್ಕಾಲರ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧದ ತಾರತಮ್ಯ ನಿವಾರಣೆಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗಗಳ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ರೋಟರಿ ಮಾನವ ಸೇವಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಸೇವೆಗಾಗಿ 2005 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಂದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರ ಪತಿ ಆನಂದ್ ಗ್ರೋವರ್ ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿಯೋಜಿತ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ.