ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ

Taoism
ಚೀನೀ ಹೆಸರು
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನೀ	道教
ಸರಳೀಕಸರಿಸಿದ ಚೀನೀ	道教
ಲಿಪ್ಯಂತರಗಳು
Mandarin
- Hanyu Pinyin	dào jiào (dao4 jiao4)
- Wade–Giles	tao4 chiao4
Cantonese
- Yale Romanization	dou6 gaau3
ಜಪಾನೀ ಹೆಸರು
ಕಣ್ಜಿ	道教
ಹಿರಗನ	どうきょう
Transliterations
- Revised Hepburn	dō kyō
Korean name
Hangul	도 교
Transliterations
- Revised; Romanization	do gyo
- McCune-; Reischauer	to kyo
Vietnamese name
Vietnamese	đạo giáo

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ (ಅಥವಾ ಡಾವೊಯಿಸಂ ) ಸಂಬಂಧಿತ ವಿವಿಧ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. ಇವು ಎರಡು ಸಹಸ್ರಮಾನಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ.^[೧] ವಿಶೇಷವಾಗಿ 19ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದೀಚೆಗೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜಗತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಗಮನಸೆಳೆಯುವ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ.^[೨] ಪದ 道, ಟಾವೊ (ಅಥವಾ ಡಾವೊ , ರೋಮನೀಕರಣ ಯೋಜನೆ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ),ಸರಿಸುಮಾರು "ಮಾರ್ಗ" ಅಥವಾ "ದಾರಿ" (ಜೀವನದ)ಯಾಗಿ ಅನುವಾದ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂಚೀನಾದ ಜಾನಪದೀಯ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಅಮೂರ್ತ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಔಚಿತ್ಯ ಮತ್ತು ನೀತಿಗಳು ಟಾವೊದ ಮೂರು ಆಭರಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಹತ್ವ ನೀಡುತ್ತದೆ.: ಕರುಣೆ, ಸೌಮ್ಯತೆ, ಮತ್ತು ನಮ್ರತೆ, ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಚಿಂತನೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಿಸರ್ಗದಮೇಲೆ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ, ಮಾನವ ಕುಲ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ (天人相应), ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯಸ್ಸು, ಹಾಗು ವು ವೆಯ್ (ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಯ ಮೂಲಕ ಕ್ರಿಯೆ)ಯ ಸಂಬಂಧವು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಜತೆ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತೆಂದು ಚಿಂತಿಸಲಾಗಿದೆ ^[೩]

ಜನಪ್ರಿಯ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಿಕರ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಹಾಗು ಅಮರ್ತ್ಯರ ಬಗ್ಗೆ ಪೂಜ್ಯ ಭಾವನೆ ಹೊಂದುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸಂಘಟಿತ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಜಾನಪದದಿಂದ ತನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ನಡುವೆ ಭೇದ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ವೃತ್ತಿಪರ ಟಾವೋ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರು(ದಾವೋಶಿ )ಇದನ್ನು ಅದಃಪತನವೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಚೀನಾದ ರಸವಿದ್ಯೆ ( ನೈಡಾನ್ ಸೇರಿದಂತೆ), ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ, ಪಾಕಶಾಸ್ತ್ರ, ಜೆನ್ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ,^[೪] ಅನೇಕ ಚೀನಾ ಯುದ್ಧ ಕಲೆಗಳು, ಚೀನಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ, ಫೆಂಗ್ ಶುಯಿ, ಅಮರತ್ವ, ಹಾಗುಕಿಜಾಂಗ್ ಉಸಿರಾಟ ತರಬೇತಿ ವಿಷಯಗಳ ಅನೇಕ ಶೈಲಿಗಳು ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಗಳ ಜತೆ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿದೆ.

ಕಾಗುಣಿತ ಮತ್ತು ಉಚ್ಚಾರಣೆ

ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ ಪದಗಳಾದ ಡಾವೋಯಿಸಂ ಮತ್ತುಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ವು ಆದ್ಯತೆಯ ರೋಮನೀಕರಣ ಕುರಿತಂತೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿವಾದದ ವಸ್ತುವಾಗಿದೆ. ಮೂಲಚೀನಾದ ಪದ 道 "ದಾರಿ, ಮಾರ್ಗ"ವು ಟಾವೊ ಎಂದು ಹಳೆಯ ವೇಡ್–ಗೈಲ್ಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗುಡಾವೊ ಆಧುನಿಕ ಪಿನ್‌ಯಿನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರೋಮನೀಕರಣಗೊಂಡಿದೆ. ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಇಂಗ್ಲೀಷಿನ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ /ಡಾವೊಯಿಸಂ ಅನುವಾದಿತ ಸ್ವೀಕೃತ ಪದವಾಗಿದ್ದು ಚೀನಾದಎರವಲು ಪದ ಟಾವೊ/1}/ಡಾವೊ 道 "ದಾರಿ; ಮಾರ್ಗ; ತತ್ತ್ವ" ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಂತ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಯ -ತತ್ತ್ವ ದಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ vs. ಡಾವೋಯಿಸಂ ಕುರಿತು ಬಿಸಿ ವಾಗ್ವಾದಗಳು ಚೀನೀಶಾಸ್ತ್ರ, ಧ್ವನಿಮಾಗಳು, ಎರವಲುಪದಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ– ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ pronounced /ˈtaʊ.ɪzəm/ ಅಥವಾ /ˈdaʊ.ɪzəm/ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿಲ್ಲ.

ಡಾವೋಯಿಸಂ ಸುಸಂಗತವಾಗಿದೆ pronounced /ˈdaʊ.ɪzəm/, ಆದರೆ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ pronounced /ˈdaʊ.ɪzəm/ಅಥವಾ /ˈtaʊ.ɪzəm/ಇರಬಹುದೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷಿಕರು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ, ಎರಡೂ ವೇಡ್-ಗೈಲ್ಸ್ಟಾವೊ ಮತ್ತು ಪಿನ್‌ಯಿನ್ ಡಾವೊ ವನ್ನು ಸ್ಫುಟವಾಗಿ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ, ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತುಡಾವೋಯಿಸಂ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ. ದಿ ಟಾವೊ ಜೋನ್ಸ್ ಎವರೇಜಸ್ ಹೆಸರಿನ ಬಂಡವಾಳ ಪುಸ್ತಕ ಈ /daʊ/ ಉಚ್ಚಾರಣೆಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ನಿಕಟತೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆ.^[೫] ಮಾತಿನಲ್ಲಿ, ಟಾವೊ ಮತ್ತುಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ವು ಆಗಾಗ್ಗೆ /ˈtaʊ/ ಮತ್ತು ˈtaʊ.ɪzəm/ಎಂದು ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಚೀನಾದ ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣ ಲೆನಿಸ್ ("ದುರ್ಬಲ") /t/ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನ ಧ್ವನಿರಹಿತ ಸ್ಫೋಟ ವ್ಯಂಜನದ /t/ರೀತಿ. ನಿಘಂಟು ರಚನೆಯು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ವನ್ನು ಉಚ್ಚರಿಸಲು ಅಮೆರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನಿಘಂಟುಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ವಿವರಣ ಪದಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ /taʊ.ɪzəm/ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ /daʊ.ɪzəm, taʊ.ɪzəm/ ಎಂದು^[೬] ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದೆ.

ವರ್ಗೀಕರಣ

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಉಪವಿಭಾಗಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಉಪವಿಭಾಗ ಮಾಡಬಹುದೇ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ವಾದವಿವಾದ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಲಿವಿಯ ಕೋಹನ್ ಇದನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಿದ್ದಾರೆ:^[೭]

ದಾರ್ಶನಿಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ (ಡಾವೊಜಿಯ 道家) - ಒಂದು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಶಾಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಡಾವೊ ಡೆ ಜಿಂಗ್ (道德經)ಮತ್ತುಜಾಂಗ್‌ಜಿ (莊子)ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ (ಡಾವೊಜಿಯೊ 道敎) - ಸಂಘಟಿತ ಚೀನಾದಧಾರ್ಮಿಕ ಚಳುವಳಿಗಳ ಕುಟುಂಬ.ಇದು ಹಿಂದಿನ ಹಾನ್ ರಾಜವಂಶದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೆಲೆಸ್ಟಿಯಲ್ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ ಚಳವಳಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದೆ. ಮತ್ತು ನಂತರ "ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ" (ಜೆಂಗಿ 正一) ಹಾಗು"ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಸ್ತವ" (ಕ್ವಾಂಜನ್ 全眞) ಪಂಥಗಳು ಸೇರಿದವು. ಅವು ಹಿಂದಿನ ಹಾನ್ ರಾಜಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಲಾವೊ ಜಿ (老子) ಅಥವಾ ಜಾಂಗ್ ಡಾವೊಲಿಂಗ್ ವಂಶಾವಳಿ ಹೊಂದಿರುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿವೆ.
ಜಾನಪದ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ - ಚೀನಾದ ಜಾನಪದ ಧರ್ಮ.

ಈ ಭಿನ್ನತೆಯು ಟಾವೊವಾದಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು, ಪಂಥಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಚಳುವಳಿಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ (ವಿವರಣಾತ್ಮಕ) ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ಜಟಿಲವಾಗಿದೆ.^[೮] ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ದಾವೋಜಿಯ ಮತ್ತು ದಾವೊಜಿಯಾವೊ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಭಿನ್ನತೆಯಿಲ್ಲವೆಂದು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.^[೯] ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಕಾರ, "ಬಹುತೇಕ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಏಷ್ಯ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ 'ತತ್ತ್ವಚಿಂತನೆಯ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ' ಮತ್ತು 'ಧಾರ್ಮಿಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಗಳಾದಟಾವೊ-ಚಿಯ ಮತ್ತು ಟಾವೊ-ಚಿಯಾವೊ ನ ಸರಳೀಕೃತ ಇಬ್ಭಾಗವನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸಿದ್ದಾರೆ..'"^[೧೦]^[೧೦]

ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ ಮುಂಚಿನ ಹಾನ್ ರಾಜಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಆಗ ಡಾವೊ-ಜಿಯಾ ವನ್ನು ಏಕಮಾತ್ರ ಶಾಲೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೧] ಲಾವೊಜಿ ಮತ್ತು ಜುವಾಂಜಿ ಬರಹಗಳು ಹಾನ್ ರಾಜಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಏಕಮಾತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಕೊಂಡಿ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ ಇರಲಿಲ್ಲ.^[೧೨] ಜಾಂಗ್‌ಜಿಗೆ ಡಾವೋಡೆಜಿಂಗ್ಮೂಲಗ್ರಂಥದ ಪರಿಚಯ ಇರುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಭವವಿಲ್ಲ.^[೧೩]^[೧೪]

ಜಾಂಗ್‌ಜಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರಾಗಿ ಸ್ವತಃ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗ್ರಾಹಂ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಮರಣದ ತನಕ ವರ್ಗೀಕರಣ ಉದ್ಭವಿಸಿರಲಿಲ್ಲ.^[೧೪]

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಆಶ್ರಯದಡಿ ಅಥವಾ ಅಬ್ರಹಾಂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮುಂತಾದ ಸಂಘಟಿತ ಧರ್ಮದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಡಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಒಳಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೇ ಚೀನಾದ ಜಾನಪದ ಧರ್ಮದ ಪ್ರವರ್ತಕ ಅಥವಾ ಭಿನ್ನರೂಪವಾಗಿ ಅಪ್ಪಟ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಬಹುಮಟ್ಟಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಧರ್ಮವು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಮುಖ್ಯ ಬೋಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಆಚೆಗಿವೆ.^[೧೫] ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಧರ್ಮದ ಬದಲಾಗಿ ಜೀವನದ ಪಥವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ರಾಬಿನೆಟ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ನಿಷ್ಠರು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞೇತರರ ರೀತಿ ಟಾವೋ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.^[೧೬] ಅನೇಕ ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಕೃತಿಗಳು ಅಮರತ್ವದ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮೇಲೆ ಗಮನಹರಿಸಿದ ಚಿಂತನ ಶಾಲೆ ಎಂದು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಭಾವಿಸಿವೆ ಎಂದು ಹೆನ್ರಿ ಮಾಸ್ಪೆರೊ ಗಮನಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ.^[೧೭]

ನಂಬಿಕೆಗಳು

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಏಕೀಕೃತ ಧರ್ಮವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ವಿವಿಧ ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಭಿನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳು ಭಿನ್ನ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲ ಪಂಥಗಳೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.^[೧೮]

ತತ್ವಸಿದ್ದಾಂತಗಳು

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞನ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಡಾವೊಡೆಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಜಾಂಗ್‌ಜಿ ಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವ ವಿವಿಧ ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಜತೆ,ಜೀವಂತಿಕೆ, ಶಾಂತಿ, ಕ್ರಿಯಾರಹಿತ(ವು ವೈ ಅಥವಾ ಪ್ರಯತ್ನರಹಿತ ಪ್ರಯತ್ನ), ಶೂನ್ಯಸ್ಥಿತಿ(ಪರಿಷ್ಕರಣ),ಬೇರ್ಪಡುವಿಕೆ, ಉದಾರತೆ, ಗ್ರಹಣಕ್ರಿಯೆ,ಸ್ವಾಭಾವಿಕತೆ, ಮಾನವ ಜೀವನಮಾರ್ಗಗಳ ಸಾಪೇಕ್ಷತಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ, ನಡವಳಿಕೆ ಕುರಿತ ಮಾತನಾಡುವ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಮಾರ್ಗಗಳು.

ಟಾವೊ

ಟಾವೊ ಎಂದರೆ ಅಕ್ಷರಶಃ ಮಾರ್ಗ ಎಂದರರ್ಥ. ಆದರೆ ರಸ್ತೆ, ಕಾಲುವೆ, ಪಥ, ಸಿದ್ಧಾಂತ ಅಥವಾ ರೇಖೆಯಾಗಿ ಕೂಡ ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು.^[೧೯] ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯಸ್‌ ಮತದರ್ಮೀಯರಿಗೆ ಟಾವೊ ನೈತಿಕತೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದು ವಿಂಗ್-ಸಿಟ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ,ಶಾಶ್ವತ, ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಣೆಯ, ವರ್ಣನಾತೀತ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರಿಗೆ ಕೆಲಸಗಳು ಆರಂಭವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದವು.^[೨೦] ಇವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅರ್ಥಗಳು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ.^[೨೧] ಟಾವೋವನ್ನು ಸರಿಸುಮಾರು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಹರಿವು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಅಥವಾ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಿಂದಿನ ಶಕ್ತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ಸಮತೋಲಿತ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಡುವ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಅದು ಸಮವೆಂದು ಕೇನ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.^[೨೨] ನಿಸರ್ಗವು ಟಾವೊವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಟಾವೊ ನಿಸರ್ಗದ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಮಾರ್ಟಿನ್‌ಸನ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.^[೨೩] ಕಿ ನ ಹರಿವು ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಅವಶ್ಯಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಟಾವೊದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟಾವೊವನ್ನು ಏನಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲ್ಲರ್ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವಿದ್ವಾಂಸರ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಮತಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿದೆ.^[೨೪] ಇದು ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವರಹಿತ ಎರಡಕ್ಕೂ ಮೂಲವೆಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಟಾವೊ ಪೂಜೆಯ ವಸ್ತುವಾಗುವುದು ಅಪರೂಪ. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಾದ ಆತ್ಮನ್ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೨೫]

ಡೆ (ಟೆ)

ಟಾವೊ ಡೆ (德) "ಶಕ್ತಿ; ಗುಣ; ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ"ಯ ಜಟಿಲ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಟಾವೊನ ಸಕ್ರಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.^[೨೬] ಡೆ ಸಕ್ರಿಯ ಜೀವನ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ.^[೨೭]

ವು ವೈ

ವು ವೈ (simplified Chinese: 无为; traditional Chinese: 無爲; pinyin: wúwéi ಅಥವಾ Chinese: 無為) ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ವು ವೈ ನ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥ ಅರ್ಥವು "ಕ್ರಿಯೆರಹಿತ" ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿರೋಧಾಭಾಸದ ವೈ ವು ವೈ ಎಂದು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಅರ್ಥ "ಕ್ರಿಯಾರಹಿತ ಕ್ರಿಯೆ" ಅಥವಾ "ಪ್ರಯತ್ನವಿಲ್ಲದ ಕಾರ್ಯ" ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ.^[೨೮] ವೈನ ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞನ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಮಹತ್ವ ಗಳಿಸಿದೆ. ವು ವೈನ ಗುರಿಯು ಟಾವೊ ಜತೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುವುದು. ಇದು ಎಲ್ಲ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಮೃದು ಮತ್ತು ಅದೃಶ್ಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ವು ವೈನ ಗುರುಗಳು ಮಾರ್ಗದ ಸಹಜ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಯ ಅದೃಶ್ಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿ, ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆಂದು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.^[೨೯]

ಪ್ರಾಚೀನಾ ಟಾವೊತತ್ತ್ವಜ್ಞ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ, ವು ವೈ ನಮ್ಯ ಸ್ವಭಾವಗಳ ಮೂಲಕ ನೀರಿನ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.^[೩೦] ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಜೀವನದೃಷ್ಟಿಯು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವು ತನ್ನದೇ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ವಿರುದ್ಧ ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಹೇರಿದರೆ ಅವು ಆ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಕದಡುತ್ತವೆ. ಒಬ್ಬರ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಮೂಲ ಸಮಸ್ಯೆಯೆಂದು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಗುರುತಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಒಬ್ಬರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಇರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.^[೩೧]

ಪು

ಪು (simplified Chinese: 朴; traditional Chinese: 樸; pinyin: pǔ, pú; Wade–Giles: p'u;ವಾಚ್ಯಾರ್ಥ "ಕತ್ತರಿಸದ ಮರ")ವನ್ನು "ಕೆತ್ತಿರದ ದಿಮ್ಮಿ", "ಪೂರ್ತಿಯಾಗದ ಕೊರಡು ", ಅಥವಾ "ಸರಳತೆ"ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ವು ವೈ (無爲) ಸ್ಥಿತಿಯ ರೂಪಕಾಲಂಕಾರ ಮತ್ತು ಜಿಯಾನ್ (儉)ನ ತತ್ತ್ವವಾಗಿದೆ(儉).^[೩೨] ಇದು ಗ್ರಹಣಕ್ರಿಯೆಯ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಪು ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹವಿಲ್ಲದೇ ಶುದ್ಧ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅಥವಾ ಭ್ರಮೆಯಿಲ್ಲದೇ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನೂ ಅದು ಇರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆಂದು ಟಾವೊತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.^[೩೩]

ಪು ವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವತಃ ಟಾವೊ ದ ಆದಿಸ್ವರೂಪದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಡುವುದು ಎನ್ನುವಂತೆ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೩೪] ಇದು ಮನಸ್ಸಿನ ನೈಜ ಸ್ವಭಾವವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದ್ದು,ಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ಅನುಭವಗಳ ಹೊರೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ.^[೩೫] ಪು ನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ,ಸರಿ ಅಥವಾ ತಪ್ಪು,ಸುಂದರ ಅಥವಾ ಕುರೂಪ ಎನ್ನುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಶುದ್ಧ ಅನುಭವ ಅಥವಾ ಅರಿವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ.ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ವು ವೈ ನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ

ಟಾವೊತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ಮಾನವನು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಕ್ಕೆ ಅಣುರೂಪ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.^[೧೫] ದೇಹವು ಚೀನಾದ ಐದು ಅಂಶಗಳ ಜತೆ ನೇರವಾಗಿ ನಂಟು ಹೊಂದಿದೆ. ಐದು ಅವಯವಗಳು ಐದು ಅಂಶಗಳು, ಐದು ದಿಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಋತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.^[೩೬] ಮೇಲಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಕೆಳಗಿನದು ಎಂಬ ರಸವಿದ್ಯೆ ಸೂತ್ರಕ್ಕೆ ಸದೃಶವಾಗಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಮಾನವ ಸ್ವತಃ ತನ್ನನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಜ್ಞಾನ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.^[೩೭]

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ,ಚೀನಾದ ಜಾನಪದ ಧರ್ಮದ ಆಚೆ ವಿವಿಧ ಆಚರಣೆಗಳು,ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳು ಒಬ್ಬರ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಅವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದುಗೂಡಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದೆ ಅಥವಾ ಭಾವಪರವಶ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ.^[೩೮]^[೩೯] ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅದರ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಕ್ಕೆ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಂತರಿಕ ರಸವಿದ್ಯೆ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ಆರೋಗ್ಯ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯಸ್ಸಿಗೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ದೈಹಿಕ ಅಮರತ್ವದ ಹಂತದವರೆಗೆ ಇದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.^[೧೫]

ಸರ್ವದೇವಮಂದಿರ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಾದ ಧರ್ಮವು ಬಹುದೇವತಾ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಅನೇಕ ದೇವರುಗಳು ಸ್ವರ್ಗೀಯ ಶ್ರೇಣಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು,ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಚೀನಾದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಚೀನಾದ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಅವರ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಮುಂಬಡ್ತಿ ನೀಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಹಿಂಬಡ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಕೆಲವು ದೇವರುಗಳು ಕೇವಲ ಉದಾತ್ತ ಮಾನವರಾಗಿರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಶ್ರದ್ಧೆಯ ದೇವರಾದ ಗಾನ್ ಯು ಆಗಿರಬಹುದು. ಚೀನಾದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೇವರುಗಳ ಆರಾಧನೆಯು ಬೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅವಧಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಭಿನ್ನತೆ ಹೊಂದಿವೆ. ಆದರೂ ಆರಾಧನೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ.^[೪೦]

ಈ ಸರ್ವದೇವ ಮಂದಿರಗಳ ರಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿವೆ.^[೪೧] ಜನಪ್ರಿಯ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಒಂದು ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಜೇಡ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯನ್ನು ದೇವರ ಅಧಿಕೃತ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಿದೆ. ಸೆಲೆಸ್ಟಿಯಲ್ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್ ಪಂಥ ಮುಂತಾದ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿ ಗಣ್ಯ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ಸರ್ವದೇವರುಗಳ ಮಂದಿರದ ಮೇಲ್ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲಾವೋಜಿ(ಲಾವೋಜುನ್ ,ಲಾರ್ಡ್ ಲಾವೊ)ಹಾಗು ತ್ರೀ ಪ್ಯೂರ್ ಒನ್ಸ್‌ನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಿದೆ.^[೪೨]^[೪೩]

ಅನೇಕ ಅಮರ್ತ್ಯರು ಅಥವಾ ಇತರೆ ನಿಗೂಢ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಜುವಾಂಗ್‌ಜಿ ಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌ ನಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂಜಾವಸ್ತುಗಳಾಗಲಿಲ್ಲ. ಟಾವೊದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಆಸ್ತಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಏಕದೇವವಾದದ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕಲ್ಪನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು. ಟಾವೊ ಜತೆಯಿರುವುದು ಹಿಂದು ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಆತ್ಮದ ಜತೆ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದುವುದಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಿಸರ್ಗಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಜೀವಿಸುವುದಾಗಿದೆ.^[೨೩]^[೩೧]

ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರ

ಮೂರು ಆಭರಣಗಳು ಅಥವಾ ಮೂರು ನಿಧಿಗಳು(ಚೀನಾದ: 三寶; ಪಿನ್‌ಯಿನ್: ಸಾನ್‌ಬಾವೊ; ವೇಡ್-ಗೈಲ್ಸ್: ಸಾನ್-ಪಾವೊ) ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಗುಣಗಳಾಗಿವೆ. ಮೂರು ಆಭರಣಗಳು ಕರುಣೆ,ಸೌಮ್ಯತೆ ಮತ್ತು ನಮ್ರತೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಕರುಣೆ,ಸರಳತೆ(ಮಿತಿಮೀರಿದ ಮಟ್ಟದ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿ)ಹಾಗೂ ನಮ್ರತೆ ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಬಹುದು. ಲೇಖಕರ ಬೋಧನೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಬದಿಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂರು ನಿಯಮಗಳು ಎಂದು ಆರ್ಥರ್ ವಾಲೆ ಅವುಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಮೂರು ನಿಧಿಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಮರಣದಂಡನೆ,ಜೀವನದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಸಕ್ರಿಯ ಅಧಿಕಾರ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗೆ ನಿರಾಕರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಹಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.^[೪೪]

ಲೈಂಗಿಕತೆ

ಲೈಂಗಿಕತೆಯ ಟಾವೋತತ್ತ್ವಜ್ಞನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ದೇಹವನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇಹವು ಪರಸ್ಪರ ವೈದೃಶ್ಯದ ಅಥವಾ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಭಾವಪ್ರಧಾನ ಪ್ರೀತಿಗೆ ಲೈಂಗಿಕತೆಯು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಸೌಮ್ಯತೆಯ ಅಗತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹವು ವಿಪರೀತ ಲೋಲುಪತೆಯಷ್ಟೇ ಸಮನಾಗಿ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರುಷರ ಲೈಂಗಿಕ ಉತ್ಸಾಹವು ಸೀಮಿತ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದ್ದರೆ, ಮಹಿಳೆಯರ ಲೈಂಗಿಕ ಶಕ್ತಿಯು ಅಪರಿಮಿತ ಎಂದು ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮುಖ್ಯಶಕ್ತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಪುರುಷರಿಗೆ ವೀರ್ಯಸ್ಖಲನವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧವಿಲ್ಲದೇ ತೀರ್ವೋದ್ರೇಕ ಸ್ಥಿತಿ ಮುಟ್ಟಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರುಷ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ತೀರ್ವೋದ್ರೇಕದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರುವ ಮೂಲಕ ಅವನ ಸ್ವಯಂ ಚೈತನ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡು,ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸಬಹುದು. ಮಹಿಳೆಯ ತೀವ್ರೋದ್ರೇಕದ ಸ್ಥಿತಿ ಅವಳ ಸತ್ತ್ವ(ಜಿಂಗ್((TCM)ವನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಮತ್ತು ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಪುರುಷನ ಮೇಲೆ ಸಮತೋಲಿತ ಮತ್ತು ಪುಷ್ಟಿಯ ಭಾವನೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ತೀರ್ವೋದ್ರೇಕದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಶಕ್ತಿಯು ಮೆದುಳಿಗೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡಲು ಗವರ್ನರ್ ನಾಳದ ಮೂಲಕ ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಹವರ್ತಿಯ ದೀರ್ಘಾಯಸ್ಸಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ.^[೪೫]

ಚೀನಾ ಸರ್ಕಾರ ಟಾವೊ ಉಪಾಸಕನಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೆ ಮಾದರಿಯ ಬೌದ್ಧದರ್ಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕ್ವಾಂಜನ್ ಪಾದ್ರಿಯು ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೆ ಪಾಲನೆಯ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಜೆಂಗಿ ಪಾದ್ರಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿವಾಹಿತರು ಹಾಗೂ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಸಾಂಜು ತಾವೋಷಿ ಅಥವಾ ಟಾವೋವಾದಿ ಉಪಾಸಕರೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹತ್ತಾರು ಸಾವಿರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಾಂಜು ಟಾವೋಷಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯದವರಿಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕವಿಧಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.^[೪೬]

ಗ್ರಂಥ

ಟಾವೋ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌

ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಡಾವೊಡೆಜಿಂಗ್ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಿ ಟಾವೊ ಗ್ರಂಥವೆಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೪೭] ಇದು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿರುವ ಸ್ಥಾಪಿತ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದ್ದು, ಬಹುಶಃ ಲಾವೊ ಜು 3ನೇ ಅಥವಾ 4ನೇ ಶತಮಾನಗಳ BCEಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರಬಹುದು.^[೪೮]^{[unreliable source?]} ಆದಾಗ್ಯೂ,ಇದು ಬರೆದ ನಿಖರ ದಿನಾಂಕವು ಇನ್ನೂ ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ವಸ್ತುವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 6ನೇ ಶತಮಾನದ BCEಯಿಂದ 3ನೇ ಶತಮಾನದ BCEನಡುವೆ ಬರೆದಿರಬಹುದೆಂದು ಕೆಲವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.^[೪೯] ಧಾರ್ಮಿಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ ಇದನ್ನು ಮತಾಚರಣೆಗೆ ಗ್ರಂಥವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.^[೫೦]

ಟಾವೊ ವಿಮರ್ಶಕರು ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌ ನ ಆರಂಭದ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಕಾರ್ಜಿಬಿಸ್ಕಿಯ ಅವಲೋಕನಕ್ಕೆ ಸದೃಶವಾಗಿದೆ. "ನಕ್ಷೆಯು ಪ್ರದೇಶವಲ್ಲ"^[೫೧] ವಾಚ್ಯಾರ್ಥ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅನುವಾದದ ಆರಂಭದ ಸಾಲುಗಳು:

道可道，非常道。 (ಟಾವೊ(ದಾರಿ ಅಥವಾ ಪಥ) ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು,ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಲ್ಲ)

"ಬಣ್ಣಿಸಬಹುದಾದ ಮಾರ್ಗವು ನಿಜವಾದ ಮಾರ್ಗವಲ್ಲ."
名可名，非常名。 (ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲ)

"ಹೆಸರಿಸಬಹುದಾದ ಹೆಸರು ಸ್ಥಿರ ಹೆಸರಲ್ಲ."

ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವಾಗಿ ಪಥ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗ ಎಂದು ಅರ್ಥ ನೀಡುವ ಟಾವೊ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ "ಅವಶ್ಯ ಸ್ವಭಾವ", "ವಿಧಿ", "ತತ್ತ್ವ " ಅಥವಾ "ನೈಜ ಪಥ" ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಟಾವೊ ಅನಂತವಾಗಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಪರಿಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ವಿರೋಧಾಭಾಸದ ಆರಂಭವು ಬೋಧಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾದ ಟಾವೊ ಕುರಿತು ಓದುಗನನ್ನು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಒಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ತಿಳಿಸಿದೆ.^[೫೨] ಟಾವೊ ಅತೀಂದ್ರಿಯ, ಅಸ್ಫುಟ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಸ್ವರೂಪವಿಲ್ಲದ್ದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲು ಅಥವಾ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. "ಟಾವೊ"ಎಂಬ ಪದ ಕೂಡ ಟಾವೊ ವನ್ನು ಸೀಮಿತ ಹೆಸರಾಗಿ ಮಾಡಲು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪ್ರಲೋಭನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೫೩]

ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ವಿಷಯಾಧಾರಿತವಾಗಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಮೂಲಗ್ರಂಥದ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳು ಭಿನ್ನ ಸೂತ್ರೀಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಸ್ವಲ್ಪ ವ್ಯತ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಪುನಾರಾವರ್ತಿತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೫೪] ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳು ಟಾವೊ ಸ್ವರೂಪದ ಸುತ್ತ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು ಹೇಗೆಂದು ಪರಿಭ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ಟಾವೊ ಹೆಸರುರಹಿತವಾಗಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಮಹಾ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.^[೫೫] ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌ನ ಯಾವ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಅನುವಾದಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಹಾಗೂ ಯಾವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅನುವಾದ ವಿಧಾನ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಚರ್ಚೆಯಾಗಿದೆ. ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌‍ನ ವಿವಿಧ ಅನುವಾದಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಾದಗಳು ಕಹಿಯಾಗಿರಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ ಗಾಢವಾಗಿ ಬೇರೂರಿದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ಅದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.^[೫೬]

ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಕುರಿತ ಪ್ರಾಚೀನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಸ್ವತಃ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳಾಗಿವೆ. ಹೆಶಾಂಗ್ ಗಾಂಗ್ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು 2ನೇ ಶತಮಾನದ CEಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರಬಹುದಾದ ಸಂಭವವಿದೆ.ಬಹುಶಃ ಇದು ಅತೀ ಪ್ರಾಚೀನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪ್ರಸ್ತುತ ದಿನಕ್ಕೆ ರವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೫೭] ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಸಿಯಾಂಜರ್ ಸೇರಿದೆ. ವೇ ಆಫ್ ದಿ ಸೆಲೆಸ್ಟಿಯಲ್ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್ ಮತ್ತು ವಾಂಗ್ ಬೀಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಿಂದ ಆಯ್ದ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.^[೫೮]

ಜಾಂಗ್‌ಜಿ

The ಜಾಂಗ್‌ಜಿ (莊子) ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಟಾವೋ ಋಷಿಯ ಲಕ್ಷಣ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ಆದರೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ. ಜಾಂಗ್‌ಜಿ ಪುಸ್ತಕದ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. The ಜಾಂಗ್‌ಜಿ ಗದ್ಯ , ಪದ್ಯ,ಹಾಸ್ಯ ಮತ್ತು ವಾದವಿವಾದದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಟಿಲ ಮತ್ತು ವಿರೋಧಾಭಾಸದ್ದು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಾದವಿವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಯ ವಸ್ತುಗಳು ಮೇಲ್ತರದ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದುದಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೇಮ್ ರೆಕ್ಟಿಫಿಕೇಷನ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ(ಜೆಂಗ್‌ಮಿಂಗ್) ಹಾಗು ಸರಿಯಾಗಿ "ಇದು/ಇದಲ್ಲ" ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು(ಶಿ/ಫೈ).^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]} ಜಾಂಗ್‌ಜಿ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಧಾರಿಗಳ ನಡುವೆ ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌ನ ಲಾವೋಜಿ ಮತ್ತು ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯಸ್ ಇದ್ದಾರೆ.

ಡಾವೊಜಾಂಗ್

ಡಾವೊಜಾಂಗ್ (道藏, ಟಾವೊದ ನಿಧಿ ) ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಟಾವೊನಿಯಮವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮೂಲತಃ ಜಿನ್, ಟ್ಯಾಂಗ್, ಮತ್ತು ಸಾಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂದು ಉಳಿದಿರುವ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನುಮಿಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.^[೫೯]^[೬೦] ಮಿಂಗ್ಡಾವೊಜಾಂಗ್ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ 1500ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನುಒಳಗೊಂಡಿದೆ.^[೬೧] ಬೌದ್ಧ ತ್ರಿಪ್ರಿಠಿಕಾದ ಉದಾಹರಣೆ ಅನುಸರಿಸಿ,ಅದನ್ನು ಮೂರು ಡಾಂಗ್ (洞, "ಗುಹೆಗಳು", "ಗ್ರೊಟ್ಟೊಸ್")ಎಂದು ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು "ಗರಿಷ್ಠ" ದಿಂದ "ಕನಿಷ್ಠ "ದವರೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ:^[೬೨]^[೬೩]

ಜೆನ್ ("ನಿಜ" ಅಥವಾ "ಸತ್ಯ"眞) ಗ್ರೊಟ್ಟೊ. ಶಾಂಗ್‌ಕಿಂಗ್ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ..
ಕ್ಸುಯಾನ್ ("ನಿಗೂಢ"玄) ಗ್ರೋಟೊ. ಲಿಂಗ್‌ಬಾವೊಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಶೆನ್ ("ದೈವತ್ವ"神) ಗ್ರೊಟ್ಟೊ. ಮಾವೊಶಾನ್ （茅山）ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಮುಂಚಿನ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ಡಾವೋಶಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಡಾವೊಜಾಂಗ್‌ನ ಪ್ರಕಟಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಡಾವೊಜಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳು ಶಿಕ್ಷಕನಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗೆ ತಲೆಮಾರುಗಳ ಕಾಲ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗಿವೆ.^[೬೪]

ಶಾಂಗ್‌ಕಿಂಗ್ ಶಾಲೆಯು ಧರ್ಮಗ್ರಂಥದ ಅಧ್ಯಯನ ಮೂಲಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಸಮೀಪಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ವಾಚನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಮರತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.^[೬೫]

ಇತರೆ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳು

ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾದರೂ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಇತರೆ ಮುಖ್ಯ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳಿವೆ. ಟೈಶಾಂಗ್ ಗಾನ್‌ಯಿಂಗ್ ಪಿಯಾನ್ (ಟ್ರೀಟೈಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಎಕ್ಸಾಲ್ಟಡ್ ಒನ್ ಆನ್ ರೆಸ್ಪೋನ್ಸ್ ಎಂಡ್ ರೆಟ್ರಿಬ್ಯೂಷನ್)(ಔನ್ನತ್ಯಕ್ಕೇರಿದವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ದಂಡನೆ) ಪಾಪ ಮತ್ತು ನೀತಿನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ.^[೬೬] ಟಾವೊ ಜತೆ ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಇರುವವರು ಸುಧೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಫಲಪ್ರದ ಜೀವನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆಂದು ಅದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ದುಷ್ಟರು ಮತ್ತು ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರು ಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಾಯುಷಿಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ.^[೫೫] ಟಾಯಿಪಿಂಗ್ ಜಿಂಗ್ ("ಗ್ರೇಟ್ ಪೀಸ್ ಕುರಿತ ಗ್ರಂಥ") ಮತ್ತು ಬಾವೊಪುಜಿ ("ಬುಕ್ ಆಫ್ ದಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಹು ಕೀಪ್ಸ್ ಟು ಸಿಂಪ್ಲಿಸಿಟಿ) (ಸರಳತೆ ಅನುಸರಿಸುವ ಗುರುವಿನ ಪುಸ್ತಕ)ಎರಡೂ ಮುಂಚಿನ ರಸವಿದ್ಯೆ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪೂರ್ವಕಾಲದ ಟಾವೊತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ಇದು ಅಮರತ್ವಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆಂದು ನಂಬಿದ್ದರು.^[೬೭]^[೬೮]

ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ,ಹಾಯಿನಾಜಿ ಹಾನ್ ರಾಜಮನೆತನದ ಎಂಟು ವಿದ್ವಾಂಸರ ಬರಹಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ. ಅವು ಡಾವೋಯಿಸ್ಟ್ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯಾನಿಸ್ಟ್, ಮತ್ತು ಲೀಗಲಿಸ್ಟ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸುತ್ತದೆ /ಯಿನ್-ಯಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಫೈವ್ ಫೇಸಸ್ ಮುಂತಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ಯಾಟ್ರನ್ ಲಿಯು ಆನ್ (ಸಿ. 180–122 BCE) ಹುಯೈನಾನ್ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಹಾನ್ ರಾಜಮನೆತನದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕನ ಮೊಮ್ಮಗ. ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅವನ ಉಪನ್ಯಾಸವು ಟಾವೊ ಚಿಂತನೆಯ ಪರವಾಗಿತ್ತು. ಅವನು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು,ಕವಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೂಢ ಮತಸಿದ್ಧಾಂತ ಆಚರಣೆಗಳ ಒಡೆಯರನ್ನು ಆಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಇದು ಹಾಯಿನಾಝಿ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.^[೬೯]^{[unreliable source?]}

ಇತಿಹಾಸ

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಕೆಲವು ರೂಪಗಳನ್ನು ಚೀನಾದ ಇತಿಹಾಸಪೂರ್ವ ಜಾನಪದ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಅವು ನಂತರ ಟಾವೊ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಒಂದುಗೂಡಿತು.^[೭೦]^[೭೧] ಲಾವೊಜಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕನೆಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಅಥವಾ ಆದಿರೂಪದ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಜತೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.^[೪೩] ಲಾವೋಜಿ 2ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದ BCEಯಲ್ಲಿ ದೈವತ್ವದ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ.^[೭೨] ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಟಾಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಗಳಿಸಿತು. ಅದರ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು ಲಾವೋಜಿಯು ತಮ್ಮ ಬಂಧುವೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.^[೭೩] ಅನೇಕ ಸಾಂಗ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು, ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹುಯಿಜಾಂಗ್ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯನಾಗಿದ್ದ. ಟಾವೊ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಡಾವೊಜಾಂಗ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.^[೭೪] ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯನ್ ಮತ, ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಿಯೊ-ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ತರುವಾಯ ಆಡಳಿತ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಯಾಯಿತು.^[೭೫] ಕ್ವಿಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನ, ಆದಾಗ್ಯೂ,ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಮೇರುಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಲವು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ಟಾವೋ ತತ್ತ್ವಜ್ಞರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿತು. 18ನೇ ಶತಮಾನದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗ್ರಂಥಾಲಯ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅಕ್ಷರಶಃ ಎಲ್ಲ ಟಾವೊ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದ ಹೊರತಾಯಿತು.^[೭೬] 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಆಚೆಸರಿಯಿತು, ಡಾವೊಜಾಂಗ್‌ ನ ಏಕಮಾತ್ರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರತಿ ಈಗಲೂ ಬೀಜಿಂಗ್‌ನ ವೈಟ್ ಕ್ಲೌಡ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದೆ.^[೭೭] ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ವು ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡಿದ ಐದು ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ತನ್ನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತಶಾಹಿ(ಚೀನಾ ಟಾವೋಯಿಸ್ಟ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್) ಮೂಲಕ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.^[೭೮]

ಅನುಯಾಯಿಗಳು

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅಂದಾಜುಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ. ಚೀನಾದ ಜಾನಪದ ಧರ್ಮವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನಾನೂರು ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.^[೭೯] ಟಾವೊ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದ ಬಹುತೇಕ ಚೀನಾ ಜನತೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶ್ಯಾದ್ಯಂತ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಂದಾಜುಗಳು 20ದಶಲಕ್ಷದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಚೀನಾ ಒಂದರಲ್ಲೇ 400 ದಶಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಇವೆ.^[೮೦]^[೮೧]^[೮೨]

ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಚೀನಾದ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳಂತೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದಮನಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಿರುತ್ಸಾಹಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪೂರ್ವ ಚೀನಾದಿಂದ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಂದು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಕುಸಿಯಿತು.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಟಾವೊ ಧರ್ಮದ ಆಚರಣೆಗೆ ಪುನಶ್ಚೇತನ ನೀಡುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಿವೆ. 1956ರಲ್ಲಿ, ಚೀನಾದ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1957ರಲ್ಲಿ ಅದು ಅಧಿಕೃತ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆಯಿತು. ಮಾವೊ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ 1980ರಲ್ಲಿ ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಒಕ್ಕೂಟದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯವು ಬೈಯುನ್ ಗಾನ್ ಅಥವಾ ಕ್ವಾಂಜನ್‌ನ ಲಾಂಗ್‌ಮನ್ ಶಾಖೆಯ ವೈಟ್ ಕ್ಲೌಡ್ ಟೆಂಪಲ್‌ನಲ್ಲಿದೆ.^[೮೩]

ಬೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಚೀನಾದ ಜನಭರಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ.: ಇವುಗಳಲ್ಲಿಪ್ರಧಾನ ಭೂಭಾಗ ಚೀನಾ, ಟೈವಾನ್, ಮಲೇಶಿಯ, ಸಿಂಗಪುರ, ಮತ್ತು ವಿವಿಧಚೀನಾದ ಚದರಿಹೋದ ಸಮುದಾಯಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಟಾವೊ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆಯುಕೊರಿಯ, ಜಪಾನ್, ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. ಸಂಘಟಿತ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಕೊರಿಯ (ಉದಾ. ನೋಡಿಕಾವೊಕ್ ಸನ್ ಡು) ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಆದುನಿಕ ಯುಗದವರೆಗೆ .ಬಹುಮಟ್ಟಿನ ಚೀನಾಯೇತರ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದಂತೆ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಟೈವಾನ್ನಲ್ಲಿ 7.5 ದಶಲಕ್ಷ ಜನತೆ (ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 33% ) ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳೆಂದು ತಮ್ಮನ್ನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.^[೮೪] ಸಿಂಗಪುರದಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 8.5% ಮಂದಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.^[೮೫] ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಆಚರಣೆಗಳು

ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಮೃತರ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ದೇವರಿಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ಅರ್ಪಣೆಯಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಿಂಗ್‌ಮಿಂಗ್ ಉತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಂದಿಗಳು,ಬಾತುಕೋಳಿಗಳು ಮುಂತಾದ ವಧೆಗೊಂಡ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಅಥವಾ ಹಣ್ಣನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅರ್ಪಣೆ(ಬಲಿ)ಯ ಇನ್ನೊಂದು ರೂಪವು ಜೋಸ್ ಪೇಪರ್ ಅಥವಾ ಹೆಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸುಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಬೆಂಕಿಗೆ ಆಹುತಿಯಾದ ಚಿತ್ರಗಳು ಕೇವಲ ಚಿತ್ರವಾಗಿರದೇ ನೈಜ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಆತ್ಮದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪೂರ್ವಿಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಗಲಿದ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆಂಬ ಭಾವನೆ ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನಿತರ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಆಹಾರ ಅಥವಾ ಪೂರ್ಣ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ,ಬೀದಿ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಜೀವತುಂಬಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಾಗಿದ್ದು, ಪಟಾಕಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೂವಿನಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿದ ವೇದಿಕೆಗಳಿಂದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿ ಸಿಂಹದ ನೃತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಡ್ರಾಗನ್ ನೃತ್ಯಗಳು; ಮಾನವ ಆಕ್ರಮಿತ ಗೊಂಬೆಗಳು(ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಸೆವೆಂತ್ ಲಾರ್ಡ್" ಮತ್ತು "ಏತ್ ಲಾರ್ಡ್"); ಟಾಂಗ್ಜಿ (童乩 "ಸ್ಪಿರಿಟ್-ಮೀಡಿಯಂ; ಶಾಮಾನ್") ಚರ್ಮವನ್ನು ತಮ್ಮ ಚಾಕುಗಳಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ; ಬಾಜಿಯಜಿಯಾಂಗ್ , ಅವು ಕುಂಗ್‌ಫು-ಅಭ್ಯಸಿಸುವ ಗೌರವ ದಳಗಳಾಗಿದ್ದು, ಭೂತದ ವೇಷದಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ ಹಾಗು ದೇವರ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯುವ ಪಲ್ಲಕ್ಕಿಗಳಿರುತ್ತವೆ. ವಿವಿಧ ಭಾಗಿಗಳನ್ನು ಭಾಗವಹಿಸುವವರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ದೇವರು ಮತ್ತು ಪ್ರೇತಾತ್ಮಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ^[೮೬]

ಭವಿಷ್ಯ ಹೇಳುವುದು—ಸೇರಿದಂತೆ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ, ಐ ಚಿಂಗ್,ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯಜ್ಞಾನದ ಇತರೆ ರೂಪಗಳು—ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಟಾಯೋ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ಅನುಸರಣೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರೇತಾತ್ಮಗಳ ಜತೆ ಸಂಪರ್ಕ(ಮೀಡಿಯಂಶಿಪ್)ಕೆಲವು ಪಂಥಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರೇತಾತ್ಮಗಳ ಜತೆ ಸಂಪರ್ಕದ(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಟಾಂಗ್ಜಿ ) ಯುದ್ಧಸ್ವರೂಪಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲಾನ್ಷೆಟ್ ಬರವಣಿಗೆ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸುವ ಪ್ರೇತಾತ್ಮ -ಬರವಣಿಗೆ ನಡುವೆ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಭೇದಗಳಿವೆ.^[೮೭]

ಅನೇಕ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನ, ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಿಧದ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು, ಹಿರಿಯ ನಿವೃತ್ತರು, ಅಥವಾ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದೊಂದಿಗೆ ಗಣನೀಯ ಅತಿವ್ಯಾಪಿಸುವಿಕೆಯಿದ್ದು, ಅರ್ಥವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಭಿನ್ನತೆಗಳಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಲಾವೋಜಿ ಕುರಿತ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವೀ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ವಾಂಗ್ ಬಿ (ಮತ್ತುವೈಜಿಂಗ್)ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದ.^[೮೮]

ಯುದ್ಧಕಲೆಗಳ ಅನೇಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಟಾಯಿ ಚಿ ಚುವಾನ್, ಬಗುವಾ ಜಾಂಗ್, ವಿಗ್ ಚುನ್, ವೋನ್ ಯೆನ್ ಯಾಟ್ ಹೆ ಜುಯೆಂಗ್, ಬಾಕ್ ಮೇಯಿ ಪಯ್, ಬೋಕ್ ಫೌ ಪೈ, ಯಾವ್ ಗಾಂಗ್ ಮೂನ್ ಮತ್ತು ಕ್ಸಿಂಗ್ ಯೈ ಖಾನ್, ಟಾವೊ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಿದರು ಹಾಗು ಕೆಲವು ವೃತ್ತಿಗಾರರು ತಮ್ಮ ಕಲೆಯನ್ನು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸಮಾಡುವ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು.^[೮೯]

ಟಾವೊ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳು

ಟಾಯಿಜಿತು ("ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್") ಚಿಹ್ನೆ 太極圖 ಹಾಗು ಬಾ ಗುವಾ 八卦 ("8 ತ್ರಿರೇಖಾಕೃತಿಗಳು") ಟಾವೊ ಸಂಕೇತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.^[೯೦] ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಎಲ್ಲ ಟಾವೊ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ, ಅದನ್ನು ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್, ನಿಯೊ-ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಅಥವಾ ಪಾನ್-ಚೈನೀಸ್ ಎಂದು ಕೂಡ ಒಬ್ಬರು ಕರೆಯಬಹುದು. ಯಿನ್(ಕಪ್ಪು ಅಥವಾ ಕೆಂಪು)ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇರುವುದರೊಂದಿಗೆ ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ "S" ಆಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ಟಾವೊ ಸಂಘಟನೆ ಬಾವುಟಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಲೋಗೊಗಳಲ್ಲಿ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ನೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಗಳಂತೆ ಕಾಣಬಹುದು ಅಥವಾ ಉಪಾಸಕರ ಉಡುಪುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಹೊಲಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನದ ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಇದು ಸುಮಾರು 10ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು.^[೯೧] ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ., ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್‌ನ್ನು ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಗನ್‌ಗಳಿಂದ ಸಂಕೇತಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು^[೯೧]

ಟಾವೊ ಮಂದಿಗಳು ಚಚ್ಚೌಕದ ಅಥವಾ ಆಯತಾಕಾರದ ಧ್ವಜಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸಬಹುದು. ಅವು ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ನಿಗೂಢ ಬರಹ ಅಥವಾ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ವಿವಿಧ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೃತರ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡುವುದು, ಉತ್ತಮ ಅದೃಷ್ಟವನ್ನು ತರುವುದು ಹಾಗೂ ಆಯುಷ್ಯ ವೃದ್ಧಿ ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.^[೯೨] ಇತರ ಧ್ವಜಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾನರ್‌ಗಳು ದೇವರ ಅಥವಾ ಅಮರ್ತ್ಯರದ್ದು ಇರಬಹುದು.^[೯೩]

ಏಳು ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಅಂಕುಡೊಂಕನ್ನು ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಿಗ್ ಡಿಪ್ಪರ್(ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜ)ವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. (ಅಥವಾ "ಬುಷೆಲ್",ಚೀನದ ಸಮಾನ ಪದ). ಶಾಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಡಿಪ್ಪರ್‌ನ್ನು ದೇವರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾನ್ ರಾಜಮನೆತನದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಧ್ರುವ ದೇವರಾದ ಟಾಯ್ಯಿ ಯ ಖಿ ಪಥವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೯೪]

ದಕ್ಷಿಣ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಟೈವಾನ್‌ನ ಟಾವೊ ಮಂದಿರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ಬಹುವರ್ಣೀಯ ಸೆರಾಮಿಕ್ ಹೆಂಚುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಚೀನಾದ ಡ್ರಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಫೀನಿಕ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅವು ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ(ಇದರಲ್ಲಿ ಯಿನ್ ಫೀನಿಕ್ಸ್) ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿಹ್ನೆಯು ಜ್ವಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಮುತ್ತಾಗಿದ್ದು,ಇವು ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಡ್ರಾಗನ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ಹಾಗೂ ಸೆಲೆಸ್ಟಿಯಲ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ತಲೆಕೂದಲಿನ ಪಿನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.^[೯೫] ಸಾಮಾನ್ಯ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ, ಚೀನಾದ ಟಾವೊ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇತರೆ ರಚನೆಗಳಿಂದ ಭಿನ್ನತೆ ಪಡೆದಿದೆ.^[೯೬]

ಇತರೆ ಧರ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ

ಕನ್‌ಫ್ಯೂನಿಯನಿಸಂ, ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ,ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ ಒಂದಾಗಿದೆ., ನದಿಯ ತೊರೆಯಲ್ಲಿ ಮೂವರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ನಗುತ್ತಿರುವ ಲಿಟಾಂಗ್ ಶೈಲಿಯ ವರ್ಣಚಿತ್ರ,12ನೇ ಶತಮಾನ ಸಾಂಗ್ ರಾಜಮನೆತನ.

ಟಾವೊ ಮತ್ತು ಡೆ ಪದಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದಗಳಾಗಿದ್ದು, ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯನ್ ಮತದ ನಡುವೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.^[೯೭] ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್‌ನ ಕರ್ತೃತ್ವವನ್ನುಲಾವೋಜಿಗೆ ವಹಿಸಿಕೊಡಲಾಗಿದ್ದು, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯಸ್ ಶಿಕ್ಷಕನಾಗಿದ್ದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.^[೯೮] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯನ್ ಮತಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಉದ್ಭವಿಸಿತೆಂದು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.^[೯೯] ಜಾಂಗ್‌ಜಿ,ತಮ್ಮ "ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ತಾಟ್"ನಲ್ಲಿ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್-ಮೊಹಿಸ್ಟ್ ನೀತಿಸೂತ್ರಗಳ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾ, ಮೋಹಿಸ್ಟರನ್ನು ಹೆಸರಿನಿಂದ ಮತ್ತು ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ನರನ್ನು ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಲಾವೋಜಿಯದ್ದು ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಹೆಜ್ಜೆಯೆಂದು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾನೆ.

ಮುಂಚಿನ ಟಾವೊ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳು ಅನಾಗರಿಕ ಸ್ವಭಾವ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿವಾದದ ಉದಾಹರಣೆಗಳ ಪರವಾದ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾದ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಮತಧರ್ಮದ ಮೂಲಭೂತ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿತು. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಾವೊ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು ಆದರೆ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ನರು ಸಮಾಜ ಅದಃಪತನಗೊಂಡಿದ್ದು, ಪ್ರಬಲವಾದ ನೀತಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ.^[೧೦೦]

ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಜತೆ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಸಮನ್ವಯದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೦೧] ಮೂಲತಃ ಒಂದು ವಿಧದ "ವಿದೇಶಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ"ವೆಂದು ಕಾಣಲಾದ ಬೌದ್ಧ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಟಾವೊ ಶಬ್ದಕೋಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಚೀನಾ ಭಾಷೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೦೨] ಚಾನ್ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದಿಂದ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ. ಗ್ರಂಥ, ಮೂಲಗ್ರಂಥ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೆ ಅಪನಂಬಿಕೆ, ಈ ಜೀವನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಟಾವೊ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು, ನಿಷ್ಠ ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು "ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣ"ವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿತು.^[೧೦೩] ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವು ಟಾಂಗ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬೌದ್ಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು,ಸಸ್ಯಾಹಾರ, ಮದ್ಯ ನಿಷೇಧ, ಶೂನ್ಯತೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ತ್ರಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು. ಇದೇ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚಾನ್ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವು ಚೀನಾದ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಪಂಥವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು.^[೧೦೪] ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಅನೇಕ ಬೌದ್ಧ ಸೂತ್ರಗಳು ಮುಂಚಿ ಟಾವೊ ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಕ್ರಿಶ್ಚೀನ್ ಮಾಲಿಯರ್ ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ.^[೧೦೫]

ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವೈರಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ, ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಮತ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ ಗಾಢವಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದವು.^[೧೦೬] ಕೆಲವು ಸಮಾನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅವು ಹಂಚಿಕೊಂಡವು. ಎಲ್ಲ ಮೂರೂ ಮಾನವತಾವಾದಿ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿವೆ ಹಾಗೂ ನೈತಿಕ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಗೆ ಮಹತ್ವ ನೀಡಿವೆ. ಬಹುತೇಕ ಚೀನಾ ಜನತೆ ಎಲ್ಲ ಮೂರು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿದೆ.^[೧೦೭] ನವ-ಕನ್‌ಫ್ಯೂಸಿಯನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಶಾಲೆಗಳ ಅಂಶಗಳು ಸಂಯೋಜಿತವಾದಾಗ, ಇದು ಸಾಂಸ್ಥೀಕರಣಗೊಂಡಿತು.^[೧೦೮]

ಹೆಗೆಲ್ ಮತ್ತುಸ್ಕೊಪೆನ್‌ಹೌರ್ ಇಬ್ಬರೂ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದರು.^[೧೦೯]

ಮಿರ್ಜಾ ತಾಹಿರ್ ಅಹ್ಮದ್,ಅಹ್ಮದೀಯ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ನಾಲ್ಕನೇ ಕಲೀಫ್ ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕ ರಿವೀಲೇಷನ್, ರಾಶ್ನಾಲಿಟಿ, ನಾಲೇಜ್ & ಟ್ರೂಥ್ ನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ರೂಪದ ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಏಕದೇವ ಆರಾಧನೆಯ ಧರ್ಮವೆಂದು, ದೈವಬಲದಿಂದ ಪ್ರವಾದಿಗಳಿಗೆ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿದ್ದಾಗಿ ಕಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಸಂದೇಶವು ಅನೇಕ ಶತಮಾನಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಮೇಣ ನಶಿಸಿಹೋಗಿ,ಈಗ ಕಂಡುಬರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ಟಾವೊ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಚೀನಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಧರ್ಮಗಳಾದ ಯಹೂದ್ಯ ಧರ್ಮ,ಕ್ರೈಸ್ತಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.^[೧೧೦]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಅಡಿ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

↑ "Fast Facts on Taoism (Daoism)". Religion Facts. April 11, 2006.
↑ [88] ^ ಮಿಲ್ಲರ್ (1948), ಪುಟ ix.
↑ Conway, Timothy. "Notes on Taoism". Enlightened-Spirituality.org. Retrieved May 17, 2010.
↑ Peter Occhiogrosso. "Taoism". The Harmony Project. Archived from the original on ಜೂನ್ 3, 2010. Retrieved May 17, 2010.
↑ ಗುಡ್‌ಸ್ಪೀಡ್ (1983).
↑ ಕಾರ್ (1990, pp. 63-65). ವಿವಿಧ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ರಿಸ್ಪೆಲಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು IPA, ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಡಿಕ್ಷನರೀಸ್(1933-1989, ಕೋಷ್ಠಕ 3)ಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದಾಗ 9 /taʊ.ɪzəm/, 2 /taʊ.ɪzəm, daʊ.ɪzəm/, ಮತ್ತು 1 /daʊ.ɪzəm/ ಕೊಡುತ್ತದೆ ;ಅಮೆರಿಕನ್ ಡಿಕ್ಷನರೀಸ್ (1948-1987, ಕೋಷ್ಠಕ 4) 6 /daʊ.ɪzəm, taʊ.ɪzəm/, 2 /taʊ.ɪzəm, daʊ.ɪzəm/, 2 /taʊ.ɪzəm/, ಮತ್ತು 1 /daʊ.ɪzəm/ಕೊಡುತ್ತದೆ.
↑ ಕೋಹ್ನ್ (2000), pp. XI, XXIX.
↑ ಮೇರ್ (2001) p. 174
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 3.
↑ ^೧೦.೦ ^೧೦.೧ ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ (2004) p. 2.
↑ Chad Hansen. "Taoism". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, CSLI, Stanford University. Archived from the original on 2013-06-24. Retrieved 2008-10-01.
↑ ಕೋಹ್ನ್(2000), p. 44.
↑ Chad Hansen. "Taoism". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, CSLI, Stanford University. Archived from the original on 2013-06-24. Retrieved 2008-10-01.
↑ ^೧೪.೦ ^೧೪.೧ ಗ್ರಾಹಂ (1989) p. 170–171
↑ ^೧೫.೦ ^೧೫.೧ ^೧೫.೨ ರಾಬಿನೆಟ್(1997), p. 103. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "Robinet 1997, p. 103" defined multiple times with different content
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 3–4.
↑ ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 211.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 1.
↑ ಡಿಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್(1996) p. 113
↑ ಚಾನ್ (1963) p. 136
↑ ಹ್ಯಾನ್‌ಸೆನ್ (1992), p. 206.
↑ ಕೇನ್ (2002), p. 13.
↑ ^೨೩.೦ ^೨೩.೧ ಮಾರ್ಟಿನ್‌ಸನ್ (1987), pp. 168–169.
↑ ಕೆಲ್ಲರ್ (2003), p. 289.
↑ ಲಾಫಾರ್ಗ್ (1994) p. 283.
↑ ಶಾರಟ್ (2001), pp. 77–78, 88.
↑ ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 32.
↑ ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ (2004), p. 60.
↑ ಜೋನ್ಸ್ (2004), p. 255.
↑ ಓಲ್ಡ್‌ಮೆಡೊ (2007), p. 109.
↑ ^೩೧.೦ ^೩೧.೧ ಫ್ಯಾಚಿಂಗ್ & ಡಿಚ್ಯಾಂಟ್ (2001), p. 35.
↑ ಸ್ಲಿಂಗರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ (2003), p. 233.
↑ ಕ್ರೇಮರ್ (1986), p. 286.
↑ ಕಾರ್ & ಜಾಂಗ್(2004), p. 209.
↑ ಮಾರ್ಟಿನ್ (2005), p. 15.
↑ ಕೋಹ್ನ್ (2000), p. 825.
↑ ಒಚಿಯೊಗ್ರಾಸೊ (2004), p. 171.
↑ ಕೋಹ್ನ್ (2000), p. 672.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1993) p. 228.
↑ ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 92.
↑ ಸಿಗಾಲ್ (2006), p. 50.
↑ ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 41.
↑ ^೪೩.೦ ^೪೩.೧ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 63.
↑ ವೇಲಿ(1958), p. 225.
↑ ಪಾಸ್ ಎಂಡ್ ಲ್ಯುಂಗ್ (1998), pp. 280–81.
↑ ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ: ಮಾಡರ್ನ್ ಏಜ್
↑ [88] ^ ಮಿಲ್ಲರ್ 2003), p. ix
↑ ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊ ಯಿಸಂ
↑ ಎಲಿಯಾಡ್ (1984), p. 26
↑ ಕೋಹ್ನ್ & ಲಾಫರ್ಗ್ (1998), p. 158.
↑ ಬ್ಯಾರೆಟ್ (2006), p. 40.
↑ ಕಿಮ್ (2003), pp. 21–22
↑ ಕೋಹ್ನ್ &ಲಾಫರ್ಗ್ (1998), pp. 104.
↑ ಕಿಮ್(2003), p. 13
↑ ^೫೫.೦ ^೫೫.೧ ವ್ಯಾನ್ ವೂರ್ಸ್ಟ್ (2005), p. 165
↑ ಕೋಹ್ನ್ & ಲಾ ಫರ್ಗ್ (1998), pp. 185–86.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 73.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 74–77.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 1.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 30.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 36.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 15.
↑ ಲಿಟಲ್ (2000), p. 46
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 44.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 132.
↑ ಜೋರ್ಡಾನ್: ದಿ ಟಾವೊಯಿಸಂ ಕ್ಯಾನಸ್
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 70–71.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 73.
↑ ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ ಅರ್ಲಿ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್
↑ ಡೆಮೆರಾತ್ (2003), p. 149.
↑ ಹಕರ್ (1995), pp. 203–04.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 50.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 184.
↑ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 213.
↑ ಕೋಹ್ನ್ (2000), p. XVII.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ (1993), p. 19.
↑ ಸ್ಕಿಪರ್ (1993), p. 220.
↑ Human Rights Without Frontiers "Religious Freedom in China in 2006" PDF (30.6 KiB)ಐರೋಪ್ಯ ಸಂಸತ್ತಿನ EU-ಚೀನಾ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಭಾಷಣ
↑ "ಮೇಜರ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ರ‌್ಯಾಂಕಡ್ ಬೈ ನಂಬರ್ ಆಫ್ ಅದೆರಂಟ್ಸ್". Archived from the original on 2010-01-29. Retrieved 2010-10-21.
↑ ಟಾವೊಯಿಸಂ
↑ ರಿಲಿಜಯಸ್ ಅದೆರೆಂಟ್ ಸ್ಟಾಟಿಟಿಕ್ಸ್^{[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}
↑ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2013-08-20. Retrieved 2021-08-10.
↑ ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ: ಮಾಡರ್ನ್ ಏಜ್
↑ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ಫ್ರೀಡಂ ರಿಪೋರ್ಟ್ 2006: ಚೀನಾ (ಇನ್‌ಕ್ಲೂಡ್ಸ್ ಟೈವಾನ್ ಓನ್ಲಿ)
↑ ಸಿಂಗಪುರ್ ಡೆಮಾಗ್ರಫಿಕ್ಸ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ 2008
↑ ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್ (1993), p. 28–29.
↑ ಸಿಲ್ವರ್ಸ್(2005), p. 129–132.
↑ ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್ (1993), p. 192.
↑ ಸಿಲ್ವರ್ಸ್ (2005), pp. 135–137
↑ ಲಿಟಲ್ (2000), pp. 131–139
↑ ^೯೧.೦ ^೯೧.೧ ಲಿಟಲ್ (2000), p. 131
↑ ಕೋಹ್ನ್ (2004), p. 116.
↑ ಕೋಹ್ನ್ (2004), p. 119
↑ ಲಿಟಲ್ (2000), p. 128
↑ ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್ (1993), p. 21.
↑ ಲಿಟಲ್ (2000), p. 74
↑ ಮಾರ್ಕಾಮ್ & ರುಪಾರೆಲ್ (2001). ಪುಟ 254.
↑ ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ (2000). Pp 202, 210.
↑ ಫಿಶರ್ (1997). ಪುಟ 167.
↑ ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981). ಪುಟ 39.
↑ ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981). ಪುಟ 46.
↑ ಪ್ರೆಬಿಷ್ (1975). ಪುಟ 192
↑ ಡುಮೋಲಿನ್, ಹೈಸಿಗ್ & ನಿಟ್ಟರ್ (2005). Pp 68, 70–73, 167–168.
↑ ಡುಮೋಲಿನ್, ಹೈಸಿಗ್ & ನಿಟ್ಟರ್ (2005). Pp 166–167, 169–172.
↑ ಮಾಲಿಯರ್ (2008).
↑ ಮಾರ್ಕಾಮ್ & ರುಪಾರೆಲ್(2001). Pp 248–249.
↑ ವಿಂಡೋಸ್ ಆನ್ ಏಷ್ಯಾ Archived 2009-02-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಏಷ್ಯನ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಸೆಂಟರ್, ಮಿಚಿಗನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ.
↑ ಮೂರ್ (1967). Pp 133, 147.
↑ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿರುವಂತೆ: http://www.greatest-philosophers.com/differencesfromwesternphilosophy.php Archived 2011-06-11 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
↑ http://www.alislam.org/library/books/revelation/part_2_section_4.html

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

ಬಾಲ್‌ಪೋರ್, ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಹೆನ್ರಿ, tr. ಡಿವೈನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ನಾನ್-ಹುವಾ; ಬಿಯಿಂಗ್ ದಿ ವರ್ಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಚಾಂಗ್ ಟ್ಸೆ, ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಫಿಲೋಸೋಫರ್ (ಕೆಲ್ಲಿ & ವಾಲ್ಶ್, 1881).
ಬ್ಯಾರೆಟ್, ರಿಕ್ ಟಾಯಿಜಿ‌ಖ್ವಾನ್: ತ್ರೂ ದಿ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಗೇಟ್ (ಬ್ಲೂ ಸ್ನೇಕ್ ಬುಕ್ಸ್, 2006). ISBN 1-58394-139-8.
ಕೇನ್, ಇಲಾಲಿಯೊ ಪಾಲ್. ಹಾರ್ಮನಿ: ರಾಡಿಕಲ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ ಜೆಂಟ್ಲಿ ಅಪ್ಲೈಡ್ (ಟ್ರಾಫೋರ್ಡ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ 2002). ISBN 1-4122-4778-0
ಕಾರ್, ಮೈಕೇಲ್ "ವೆನ್ಸ್ ದಿ ಪ್ರೊನೌನ್‌ಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್ ಟಾವೋಯಿಸಂ ?". ಡಿಕ್ಷನರೀಸ್ (1990) 12:55-74.
ಕಾರ್, ಡೇವಿಡ್ T. & ಜಾಂಗ್, ಕ್ಯಾನುಯಿ ಸ್ಪೇಸ್, ಟೈಮ್, ಎಂಡ್ ಕಲ್ಚರ್ (ಸ್ಪ್ರಿಂಗರ್, 2004). ISBN 0-4020-2823-7.
ಚಾನ್ ವಿಂಗ್-ಟಿಸಿಟ್ ಎ ಸೋರ್ಸ್ ಬುಕ್ ಇನ್ ಚೈನೀಸ್ ಫಿಲಾಸಫಿ (ಪ್ರಿನ್ಸ್‌ಟೌನ್, 1963). ISBN 0-691-01964-9.
ಚಾಂಗ್, ಸ್ಟೀಫನ್ T. ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಟಾವೊ (ಟಾವೊ ಲಾಂಗಿವಿಟಿ LLC, 1985). ISBN 0-942196-01-5.
ಡೆಮೆರಾಥ್, ನಿಕೋಲಾಸ್ J ಕ್ರಾಸಿಂಗ್ ದಿ ಗಾಡ್ಸ್: ವರ್ಲ್ಡ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್ ಎಂಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸ್ (ರಟ್ಜರ್ಸ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2003). ISBN 0-8135-3207-8
ಡುಮೌಲಿನ್, ಹೈನ್‌ರಿಚ್, ಹೈಸಿಗ್, ಜೇಮ್ಸ್ W. & ನಿಟರ್ ,ಪಾಲ್. ಜೆನ್ ಬುದ್ಧಿಸಂ: ಎ ಹಿಸ್ಟರಿ (ಇಂಡಿಯ ಎಂಡ್ ಚೀನಾ) (ವರ್ಲ್ಡ್ ವಿಸ್ಡಮ್, ಇಂಕ್, 2005). ISBN 0-941532-89-5.
ಎಲಿಯೇಡ್, ಮಿರ್ಸಿಯ ಎ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ಐಡಿಯಾಸ್, ವಾಲ್ಯೂಂ 2 . ವಿಲಿಯಾರ್ಡ್ R. ಟ್ರಾಸ್ಕ್ ಅವರಿಂದ ಅನುವಾದ ಚಿಕಾಗೊ: ಯ‌ೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಚಿಕಾಗೊ ಪ್ರೆಸ್, 1984.
ಫಾಶ್ಚಿಂಗ್, ಡಾರೆಲ್ J. & ಡಿಚಾಂಟ್, ಡೆಲ್ ಕಂಪ್ಯಾರಟೀವ್ ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ಎತಿಕ್ಸ್: ಎ ನ್ಯಾರೇಟಿವ್ ಅಪ್ರೋಚ್ (ಬ್ಲಾಕ್‌ವೆಲ್ ಪ್ರಕಟಣೆ 2001). ISBN 0-631-20125-4.
ಫಿಷರ್, ಮೇರಿ ಪ್ಯಾಟ್ ಲಿವಿಂಗ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್: ಎನ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ಆಫ್ ದಿ ವಲ್ಡ್ಸ್ ಪೇತ್ಸ್ (I.B. ಟಾರಿಸ್, 1997). ISBN 1-86064-148-2
ಗುಡ್‌ಸ್ಪೀಡ್ ಬೆನ್ನೆಟ್ W. ದಿ ಟಾವೊ ಜೋನ್ಸ್ ಎವೆರೇಜಸ್: ಎ ಗೈಡ್ ಟು ಹೋಲ್-ಬ್ರೈನ್ಡ್ ಇನ್‌‍ವೆಸ್ಟಿಂಗ್ (E. P. ಡಟ್ಟನ್ 1983).
ಗ್ರಾಹಂ, ಆಂಗಸ್. ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟರ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಟಾವೊ (ಓಪನ್ ಕೋರ್ಟ್, 1989) ISBN 0-8126-9087-7.
ಹ್ಯಾನ್ಸನ್, ಚಾಡ್ D. ಎ ಡಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಥಿಯರಿ ಆಫ್ ಚೈನೀಸ್ ಥಾಟ್: ಎ ಫಿಲಾಸಾಫಿಕಲ್ ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟೇಶನ್ (ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2000). ISBN 0-19-513419-2
ಹುಕರ್, ಚಾರ್ಲೆಸ್ ಓ. ಚೀನಾ'ಸ್ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಪಾಸ್ಟ್: ಎನ್ ಇಂಟರೊಡಕ್ಷನ್ ಟು ಚೈನೀಸ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಅಂಡ್ ಕಲ್ಚರ್ (ಸ್ಟಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1995). ISBN 0-8047-2353-2
ಜೋನ್ಸ್, ರಿಚರ್ಡ್ H. ಮಿಸ್ಟಿಸಿಸ್ಮ್ ಅಂಡ್ ಮೊರಲಿಟಿ: ಎ ನ್ಯೂ ಲುಕ್ ಅಟ್ ಓಲ್ಡ್ ಕ್ವಶ್ಚನ್ಸ್ (ಲೆಕ್ಸಿಂಗ್‌ಟನ್ ಬುಕ್ಸ್, 2004). ISBN 0-7391-0784-4.
ಕೆಲ್ಲರ್, ಕ್ಯಾಥರಿನ್ ದಿ ಫೇಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಡೀಪ್: ಅ ಥಿಯೋಲಜಿ ಆಫ್ ಬಿಕಮಿಂಗ್ (ರೌಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್, 2003). ISBN 0-415-25648-8.
ಕಿಂ, ಹಾ ಪೂಂಗ್. ರೀಡಿಂಗ್ ಲೋ ತ್ಜು: ಎ ಕಂಪನಿಯನ್ ಟು ದಿ ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ವಿಥ್ ಎ ನ್ಯೂ ಟ್ರಾನ್ಸಲೇಷನ್ (ಕ್ಷ್ಲಿಬ್ರಿಸ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಶನ್, 2003). ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ 1-4010-8316-1.
ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ರಸ್ಸೆಲ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ: ದಿ ಎಂಡ್ಯೂರಿಂಗ್ ಟ್ರೆಡಿಷನ್ (ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್, 2004). ISBN 0-415-26322-0
ಕೋಹನ್, ಲಿವಿಯ ಎಡ್. ಡಾವೋಯಿಸಂ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್ (ಲೈಡ್: ಬ್ರಿಲ್, 2000).
ಕೋಹನ್, ಲಿವಿಯ ದಿ ಡಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಮೊನಸ್ಟಿಕ್ ಮ್ಯಾನುಯಲ್: ಎ ಟ್ರಾನ್ಸಲೇಷನ್ ಆಫ್ ದಿ ಫೆಂಗ್‌ಡಾವೊ ಕೆಜಿ (ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್: ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ 2004)
ಕೋಹನ್, ಲಿವಿಯ & ಲಾಫರ್ಗ್ಯೂ, ಮೈಕೆಲ್ ed. ಲಾವೊ-ಟ್ಸು ಎಂಡ್ ದಿ ಟಾವೊ-ಟೆ-ಚಿಂಗ್ (SUNY ಪ್ರೆಸ್, 1998). ISBN 0-7914-3599-7.
ಕೋಮ್‌ಜಾತಿ, ಲೂವಿಸ್. ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡಾವೋಯಿಸ್ಟ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್. 10 ಸಂಪುಟಗಳು ಹಾಂಕಾಂಗ್: ಯುಎನ್,ಯುಎನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ 2008.
ಕ್ರೇಮರ್, ಕೆನೆತ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಚರ್ಸ್: ಎನ್ ಇಂಟರೊಡಕ್ಷನ್ ಟು ಕಂಪ್ಯಾರಿಟಿವ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್ (ಪಾಲಿಸ್ಟ್ ಪ್ರೆಸ್, 1986). ISBN 0-8091-2781-4.
ಲಾಫರ್ಗು, ಮೈಕೇಲ್ ಟಾವೊ ಎಂಡ್ ಮೆತಡ್: ಎ ರೀಸನ್ಡ್ ಅಪ್ರೋಚ್ ಟು ದಿ ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ (SUNY ಪ್ರೆಸ್. 1994) ISBN 0-7914-1601-1.
ಲಿಟರ್, ಸ್ಟೀಫನ್ ಎಂಡ್ ಶಾನ್ ಈಕ್‌ಮನ್ ಎಟ್ ಆಲ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ ಎಂಡ್ ದಿ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ (ಚಿಕಾಗೊ: ಆರ್ಟ್ ಇನ್‍‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಚಿಕಾಗೊ, 2000). ISBN 0-520-22784-0
ಮೈರ್, ವಿಕ್ಟೊರ್ H. ದಿ ಕೊಲಂಬಿಯ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಚೈನೀಸ್ ಲಿಟರೇಚರ್ (ಕೊಲಂಬಿಯ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2001). ISBN 0-231-10984-9
ಮೈರ್, ವಿಕ್ಟೊರ್ H. ಎಕ್ಸ್‌ಪೆರಿಮೆನ್ಟಲ್ ಎಸ್ಸೆಯ್ಸ್ ಆನ್ ಚುಂಗ್-ತ್ಜು (ಹವಾಯ್, 1983) ISBN 0-88706-967-3.
ಮಾರ್ಕಾಮ್, ಅಯಾನ್ S. & ರುಪಾರೆಲ್, ಟಿನು ಎನ್‌ಕೌಂಟರಿಂಗ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್: ಎನ್ ಇಂಟರೊಡಕ್ಷನ್ ಟು ದಿ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಬ್ಲಾಕ್‌ವೆಲ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್, 2001). ISBN 0-631-20674-4.
ಮಾರ್ಟಿನ್, ವಿಲಿಯಂ. ಎ ಪಾಥ್ ಎಂಡ್ ಎ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್: ಯೂಸಿಂಗ್ ಲಾವೊ ತ್ಸು`ಸ್ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಎಸ್ ಎ ಗೈಡ್ ಟು ಎನ್ ಅವೇಕನ್ಡ್ ಸ್ಪಿರಿಚ್ಯುಯಲ್ ಲೈಫ್ (ಮಾರ್ಲೊ & ಕಂಪೆನಿ, 2005). ISBN 1-56924-390-5.
ಮಾರ್ಟಿನ್‌ಸನ್, ಪಾಲ್ ವಾರೊ. ಎ ತಿಯಾಲಜಿ ಆಫ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್: ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟಿಂಗ್ ಗಾಡ್, ಸೆಲ್ಫ್ಎಂಡ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಇನ್ ಸೆಮಿಟಿಕ್, ಇಂಡಿಯನ್ ಎಂಡ್ ಚೈನೀಸ್ ತಾಟ್(ಆಗ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಹೌಸ್, 1987). ISBN 0-8066-2253-9.
ಮಾಸ್ಪೆರೊ,ಹೆನ್ರಿ ಫ್ರಾಂಕ್ A. ಕೈರ್‌ಮ್ಯಾನ್, Jr.ಅವರಿಂದ ಅನುವಾದ ಟಾವೊಯಿಸಂ ಎಂಡ್ ಚೈನೀಸ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ (ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್, 1981). ISBN 0-87023-308-4
ಮಿಲ್ಲರ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಡಾವೋಯಿಸಂ: ಎ ಶಾರ್ಟ್ ಇಂಟರೊಡಕ್ಷನ್ (ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್: ಒನ್‌ವಾರ್ಡ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್, 2003). ISBN 1-85168-315-1
ಮೊಲಿಯರ್, ಕ್ರಿಶ್ಚೀನ್. ಬುದ್ಧಿಸಂ ಎಂಡ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ ಫೇಸ್ ಟು ಫೇಸ್: ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಚರ್, ರಿಚುಯಲ್, ಎಂಡ್ ಐಕಾನೊಗ್ರಾಫಿರ್ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್ ಇನ್ ಇನ್ ಮೆಡೀವಲ್ ಚೀನಾ . (ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಹವಾಯ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ 2008). ISBN 0-8248-3169-1.
ಮೂರ್, ಚಾರ್ಲೆಸ್ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ದಿ ಚೈನೀಸ್ ಮೈಂಡ್: ಎಸೆನ್ಷಿಯಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಚೈನೀಸ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ಎಂಡ್ ಕಲ್ಚರ್ (ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಹವಾಯ್ ಪ್ರೆಸ್, 1967). ISBN 0-8248-0075-3.
ಓಕಿಯೊಗ್ರಾಸೊ, ಪೀಟರ್ ದಿ ಜಾಯ್ ಆಫ್ ಸೆಕ್ಟ್ಸ್ (ಡಬಲ್‌ಡೇ, 1994). ISBN 0-385-42564-3
ಪಾಸ್, ಜೂಲಿಯನ್ F. & ಲಿಯಂಗ್, ಮ್ಯಾನ್ ಕಾಮ್. ಹಿಸ್ಟೋರಿಕಲ್ ಡಿಕ್ಷನರಿ ಆಫ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ (ಸ್ಕೇರ್‌ಕ್ರೊ ಪ್ರೆಸ್, 1998). ISBN 0-8108-3369-7.
ಪ್ರೆಬಹಿ, ಚಾರ್ಲ್ಸ್. ಬುದ್ಧಿಸಂ: ಎ ಮಾಡರ್ನ್ ಪರ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ (ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಪ್ರೆಸ್, 1975). ISBN 0-271-01195-5
ರಾಬಿನೆಟ್, ಇಸಾಬೆಲ್ಲೆ ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಮೆಡಿಟೇಷನ್: ದಿ ಮಾವೊ-ಶಾನ್ ಟ್ರೆಡಿಷನ್ ಆಫ್ ಗ್ರೇಟ್ ಪ್ಯೂರಿಟಿ (ಆಲ್ಬೇನಿ: SUNY ಪ್ರೆಸ್, 1993 [ಒರಿಜಿನಲ್ ಫ್ರೆಂಚ್ 1989]).
ರಾಬಿನೆಟ್, ಇಸಾಬೆಲ್ಲೆ ಟಾವೊಯಿಸಂ: ಗ್ರೋತ್ ಆಫ್ ಎ ರಿಲಿಜಿಯನ್ (: ಸ್ಟಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1997 [ಒರಿಜಿನಲ್ ಫ್ರೆಂಚ್ 1992]). ISBN 0-8047-2839-9
ಸೆಗಾಲ್,ರಾಬರ್ಟ್ ಎಲಾನ್. ದಿ ಬ್ಲಾಕ್‌ವೆಲ್ ಕಂಪ್ಯಾನಿಯನ್ (ಬ್ಲಾಕ್‌ವೆಲ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್, 2006). ISBN 0-631-23216-8.
ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್,ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ದಿ ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಬಾಡಿ (ಬರ್ಕಲಿ: ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯ ಪ್ರೆಸ್, 1993 [ಒರಿಜಿನಲ್ ಫ್ರೆಂಚ್ ವರ್ಶನ್ 1982]).
ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್, ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಎಂಡ್ ಪ್ರಾಂಕಿಸ್‌ಕಸ್ ವೆರೆಲೆನ್ ದಿ ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಕ್ಯಾನನ್:ಎ ಹಿಸ್ಟೋರಿಕಲ್ ಕಂಪ್ಯಾನಿಯನ್ ಟು ದಿ ಡಾವೊಜಾಂಗ್ (ಚಿಕಾಗೊ: ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಚಿಕಾಗೊ, 2004).
ಶಾರಟ್, ಸ್ಟೀಫನ್ ಎ ಕಂಪ್ಯಾರಿಟಿವ್ ಸೋಷಿಯಾಲಜಿ ಆಫ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್: ವರ್ಚುಸೋಸ್, ಪ್ರೀಸ್ಟ್ಸ್,ಎಂಡ್ ಪಾಪ್ಯುಲರ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ (ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: NYU ಪ್ರೆಸ್, 2001). ISBN 0-8147-9805-5.
ಸಿಲ್ಲರ್ಸ್, ಬ್ರಾಕ್ ದಿ ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಮ್ಯಾನುಯೆಲ್ (ಹೊನಲುಲು: ಸ್ಯಾಕ್ರಡ್ ಮೌಂಟನ್ ಪ್ರೆಸ್, 2005).
ಸ್ಲಿನ್ಗೆರ್ಲಂಡ್, ಎಡ್ವರ್ದ್ ಗಿಲ್ಮನ್ ಎಫರ್ಟ್‌ಲೆಸ್ಸ್ ಆಕ್ಷನ್: ವು-ವೈ ಆಸ್ ಕೊನ್ಸೆಪ್ಟ್ಯುಯಲ್ ಮೆಟಫೋರ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಪಿರಿಚುಅಲ್ ಐಡಿಯಲ್ ಇನ್ ಅರ್ಲಿ ಚೀನಾ (ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 2003). ISBN 0-19-513899-6.
ವ್ಯಾನ್ ವೂರ್ಸ್ಟ್, ರೋಬರ್ಟ್ E. ಅನ್ತೋಲೋಜಿ ಆಫ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಚರ್ಸ್ಸ್ (ಥಾಮ್ಸನ್ ವ್ಯಾಡ್ಸ್ವರ್ಥ್, 2005). ISBN 0-534-52099-5.
ವಲೆಯ್, ಅರ್ತುರ್. ದಿ ವೆ ಅಂಡ್ ಇಟ್ಸ್ ಪವರ್: ಎ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ದಿ ಟಾವೊ ಟೆ ಚಿಂಗ್ ಅಂಡ್ ಇಟ್ಸ್ ಪ್ಲೇಸ್ ಇನ್ ಚೈನೀಸ್ ಥಾಟ್ (ಗ್ರೋವ್ ಪ್ರೆಸ್, 1958). ISBN 0-8021-5085-3.

ಮುಂದಿನ ಓದಿಗಾಗಿ

ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್,ರಸೆಲ್. ಟಾವೊಯಿಸಂ: ದಿ ಎಂಡುರಿಂಗ್ ಟ್ರೆಡಿಷನ್. ಲಂಡನ್ ಅಂಡ್ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್: ರೌಟ್ಲೆಲ್ಡ್, 2004.
ಕೋಹ್ನ್, Livia. ದಿ ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯನ್ಸ್: ಎನ್ ಅನ್ತೋಲೋಜಿ (ಅಲ್ಬನಿ: SUNY ಪ್ರೆಸ್, 1993).
ಕೊಮ್ಜತಿ, ಲೌಇಸ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್ಸ್ ಫಾರ್ ದಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್. 10 ಸಂಪುಟಗಳು. ಹಾಂಕಾಂಗ್: ಯುಎನ್ ಯುಎನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, 2008.
ಮಿಲ್ಲರ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಡಾವೊಯಿಸಂ: ಎ ಶಾರ್ಟ್ ಇಂಟರೊಡಕ್ಷನ್(ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್: ಒನ್‌ವರ್ಲ್ಡ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್, 2003). ISBN 1-85168-315-1
ಸಸೋ, ಮಿಚೆಲ್ R.. ಟಾವೊಯಿಸಂ ಎಂಡ್ ದಿ ರೈಟ್ ಆಫ್ ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ರಿನಿವಲ್ (2nd ed., ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1990). ISBN 978-0-87422-054-4
ಸಿವಿನ್, ನಾಥನ್. ಚೈನೀಸ್ ಅಲ್‌ಕೆಮಿ: ಪ್ರೆಲಿಮಿನರಿ ಸ್ಟಡೀಸ್ (ಕೇಂಬ್ರಿಜ್: ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1968)
ಸೋಮ್ಮೆರ್, ದೆಬೋರಃ. ಚೈನೀಸ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್: ಆನ್ ಆಂತೋಲಜಿ ಆಫ್ ಸೋರ್ಸಸ್ (ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1995) ISBN 0-19-508895-6
ವೆಲ್ಚ್, H. ಎಂಡ್ ಸೈಡಲ್, A., ಫೇಸೆಟ್ಸ್ ಆಪ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ (ಯೇಲ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, 1979)
ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್ ಆಪ್ ಬುಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಾವೊಯಿಸಂ
ಡಾವೊಯಿಸಂ ಎಂಟ್ರಿ ಫ್ರಂ ದಿ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಡಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ Archived 2010-11-09 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಶಾರ್ಟ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಡಾವೊಯಿಸಂ ಫ್ರಂ ಡಾಯೋಯಿಸ್ಟ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್

ಪಾಪ್ಯುಲರ್ (ನಾನ್-ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿಕ್) ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟೇಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ಟಾವೊಯಿಸಂ

ಡೈರ್, ವಾಯ್ನೆ. ಚೇಂಜ್ ಯುವರ್ ಥಾಟ್್ಸ, ಚೇಂಜ್ ಯುವರ್ ಲೈಫ್: ಲಿವಿಂಗ್ ದಿ ವಿಸ್ಡಂಆಫ್ ದಿ ಟಾವೊ (ಹೇ ಹೌಸ್, 2007). ISBN 978-1-4019-1750-0
ಹೊಫ್ಫ್, ಬೆಂಜಮಿನ್. ದಿ ಟಾವೊ ಆಫ್ ಪೂಹ್ (ಪೆಂಗ್ವಿನ್, 1983). ISBN 978-0-14-006747-7
ವೈಲ್ಡ್,ಸ್ಟಾರ್ಟ್. ಇನ್‌ಫೈನೈಟ್ ಸೆಲ್ಫ್:33 ಸ್ಟೆಪ್ಸ್ ಟು ರೆಕ್ಲೈಮಿಂಗ್ ಯುವರ್ ಇನ್ನರ್ ಪವರ್ (ಹೇ ಹೌಸ್, 1995). ISBN 978-1-56170-349-4
ಟಾವೊಯಿಸಂ ವರ್ಚ್ಯುಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ
ಟಾವೊಯಿಸ್ಟ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಎಟ್ ದಿ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್ ಸ್ಯಾಕ್ರಡ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಆರ್ಚಿವ್
ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ
ಟಾವೊಯಿಸಂ ಇನಿಷಿಯೇಷನ್ ಪೇಜ್

[1] "Fast Facts on Taoism (Daoism)". Religion Facts. April 11, 2006.

[2] [88] ^ ಮಿಲ್ಲರ್ (1948), ಪುಟ ix.

[3] Conway, Timothy. "Notes on Taoism". Enlightened-Spirituality.org. Retrieved May 17, 2010.

[4] Peter Occhiogrosso. "Taoism". The Harmony Project. Archived from the original on ಜೂನ್ 3, 2010. Retrieved May 17, 2010.

[5] ಗುಡ್‌ಸ್ಪೀಡ್ (1983).

[6] ಕಾರ್ (1990, pp. 63-65). ವಿವಿಧ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ರಿಸ್ಪೆಲಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು IPA, ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಡಿಕ್ಷನರೀಸ್(1933-1989, ಕೋಷ್ಠಕ 3)ಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದಾಗ 9 /taʊ.ɪzəm/, 2 /taʊ.ɪzəm, daʊ.ɪzəm/, ಮತ್ತು 1 /daʊ.ɪzəm/ ಕೊಡುತ್ತದೆ ;ಅಮೆರಿಕನ್ ಡಿಕ್ಷನರೀಸ್ (1948-1987, ಕೋಷ್ಠಕ 4) 6 /daʊ.ɪzəm, taʊ.ɪzəm/, 2 /taʊ.ɪzəm, daʊ.ɪzəm/, 2 /taʊ.ɪzəm/, ಮತ್ತು 1 /daʊ.ɪzəm/ಕೊಡುತ್ತದೆ.

[7] ಕೋಹ್ನ್ (2000), pp. XI, XXIX.

[8] ಮೇರ್ (2001) p. 174

[9] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 3.

[ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್_2004_p._2-10] ೧೦.೦ ^೧೦.೧ ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ (2004) p. 2.

[11] Chad Hansen. "Taoism". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, CSLI, Stanford University. Archived from the original on 2013-06-24. Retrieved 2008-10-01.

[12] ಕೋಹ್ನ್(2000), p. 44.

[13] Chad Hansen. "Taoism". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, CSLI, Stanford University. Archived from the original on 2013-06-24. Retrieved 2008-10-01.

[Graham_1989_p._170–171-14] ೧೪.೦ ^೧೪.೧ ಗ್ರಾಹಂ (1989) p. 170–171

[Robinet_1997,_p._103-15] ೧೫.೦ ^೧೫.೧ ^೧೫.೨ ರಾಬಿನೆಟ್(1997), p. 103. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "Robinet 1997, p. 103" defined multiple times with different content

[16] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 3–4.

[17] ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 211.

[18] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 1.

[19] ಡಿಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್(1996) p. 113

[20] ಚಾನ್ (1963) p. 136

[21] ಹ್ಯಾನ್‌ಸೆನ್ (1992), p. 206.

[22] ಕೇನ್ (2002), p. 13.

[autogenerated2-23] ೨೩.೦ ^೨೩.೧ ಮಾರ್ಟಿನ್‌ಸನ್ (1987), pp. 168–169.

[24] ಕೆಲ್ಲರ್ (2003), p. 289.

[25] ಲಾಫಾರ್ಗ್ (1994) p. 283.

[26] ಶಾರಟ್ (2001), pp. 77–78, 88.

[27] ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 32.

[28] ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ (2004), p. 60.

[29] ಜೋನ್ಸ್ (2004), p. 255.

[30] ಓಲ್ಡ್‌ಮೆಡೊ (2007), p. 109.

[autogenerated4-31] ೩೧.೦ ^೩೧.೧ ಫ್ಯಾಚಿಂಗ್ & ಡಿಚ್ಯಾಂಟ್ (2001), p. 35.

[32] ಸ್ಲಿಂಗರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ (2003), p. 233.

[33] ಕ್ರೇಮರ್ (1986), p. 286.

[34] ಕಾರ್ & ಜಾಂಗ್(2004), p. 209.

[35] ಮಾರ್ಟಿನ್ (2005), p. 15.

[36] ಕೋಹ್ನ್ (2000), p. 825.

[37] ಒಚಿಯೊಗ್ರಾಸೊ (2004), p. 171.

[38] ಕೋಹ್ನ್ (2000), p. 672.

[39] ರಾಬಿನೆಟ್ (1993) p. 228.

[40] ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 92.

[41] ಸಿಗಾಲ್ (2006), p. 50.

[42] ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981), p. 41.

[Robinet_1997,_p._63-43] ೪೩.೦ ^೪೩.೧ ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 63.

[44] ವೇಲಿ(1958), p. 225.

[45] ಪಾಸ್ ಎಂಡ್ ಲ್ಯುಂಗ್ (1998), pp. 280–81.

[46] ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ: ಮಾಡರ್ನ್ ಏಜ್

[47] [88] ^ ಮಿಲ್ಲರ್ 2003), p. ix

[48] ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊ ಯಿಸಂ

[49] ಎಲಿಯಾಡ್ (1984), p. 26

[50] ಕೋಹ್ನ್ & ಲಾಫರ್ಗ್ (1998), p. 158.

[51] ಬ್ಯಾರೆಟ್ (2006), p. 40.

[52] ಕಿಮ್ (2003), pp. 21–22

[53] ಕೋಹ್ನ್ &ಲಾಫರ್ಗ್ (1998), pp. 104.

[54] ಕಿಮ್(2003), p. 13

[autogenerated3-55] ೫೫.೦ ^೫೫.೧ ವ್ಯಾನ್ ವೂರ್ಸ್ಟ್ (2005), p. 165

[56] ಕೋಹ್ನ್ & ಲಾ ಫರ್ಗ್ (1998), pp. 185–86.

[57] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 73.

[58] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 74–77.

[59] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 1.

[60] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 30.

[61] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 36.

[62] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 15.

[63] ಲಿಟಲ್ (2000), p. 46

[64] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 44.

[65] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 132.

[66] ಜೋರ್ಡಾನ್: ದಿ ಟಾವೊಯಿಸಂ ಕ್ಯಾನಸ್

[67] ಸ್ಕಿಪರ್ &ವೆರೆಲನ್ (2004), p. 70–71.

[68] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 73.

[69] ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ ಅರ್ಲಿ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್

[70] ಡೆಮೆರಾತ್ (2003), p. 149.

[71] ಹಕರ್ (1995), pp. 203–04.

[72] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 50.

[73] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 184.

[74] ರಾಬಿನೆಟ್ (1997), p. 213.

[75] ಕೋಹ್ನ್ (2000), p. XVII.

[76] ಸ್ಕಿಪರ್ (1993), p. 19.

[77] ಸ್ಕಿಪರ್ (1993), p. 220.

[78] Human Rights Without Frontiers "Religious Freedom in China in 2006" PDF (30.6 KiB)ಐರೋಪ್ಯ ಸಂಸತ್ತಿನ EU-ಚೀನಾ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಭಾಷಣ

[79] "ಮೇಜರ್ ರಿಲಿಜಿಯನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ರ‌್ಯಾಂಕಡ್ ಬೈ ನಂಬರ್ ಆಫ್ ಅದೆರಂಟ್ಸ್". Archived from the original on 2010-01-29. Retrieved 2010-10-21.

[80] ಟಾವೊಯಿಸಂ

[81] ರಿಲಿಜಯಸ್ ಅದೆರೆಂಟ್ ಸ್ಟಾಟಿಟಿಕ್ಸ್^{[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}

[82] "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2013-08-20. Retrieved 2021-08-10.

[83] ಪ್ಯಾಥೋಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ - ಟಾವೊಯಿಸಂ: ಮಾಡರ್ನ್ ಏಜ್

[84] ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ಫ್ರೀಡಂ ರಿಪೋರ್ಟ್ 2006: ಚೀನಾ (ಇನ್‌ಕ್ಲೂಡ್ಸ್ ಟೈವಾನ್ ಓನ್ಲಿ)

[85] ಸಿಂಗಪುರ್ ಡೆಮಾಗ್ರಫಿಕ್ಸ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ 2008

[86] ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್ (1993), p. 28–29.

[87] ಸಿಲ್ವರ್ಸ್(2005), p. 129–132.

[88] ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್ (1993), p. 192.

[89] ಸಿಲ್ವರ್ಸ್ (2005), pp. 135–137

[90] ಲಿಟಲ್ (2000), pp. 131–139

[Little_2000,_p._131-91] ೯೧.೦ ^೯೧.೧ ಲಿಟಲ್ (2000), p. 131

[92] ಕೋಹ್ನ್ (2004), p. 116.

[93] ಕೋಹ್ನ್ (2004), p. 119

[94] ಲಿಟಲ್ (2000), p. 128

[95] ಸ್ಕಿಪ್ಪರ್ (1993), p. 21.

[96] ಲಿಟಲ್ (2000), p. 74

[97] ಮಾರ್ಕಾಮ್ & ರುಪಾರೆಲ್ (2001). ಪುಟ 254.

[98] ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ (2000). Pp 202, 210.

[99] ಫಿಶರ್ (1997). ಪುಟ 167.

[100] ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981). ಪುಟ 39.

[101] ಮಾಸ್ಪೆರೊ (1981). ಪುಟ 46.

[102] ಪ್ರೆಬಿಷ್ (1975). ಪುಟ 192

[103] ಡುಮೋಲಿನ್, ಹೈಸಿಗ್ & ನಿಟ್ಟರ್ (2005). Pp 68, 70–73, 167–168.

[104] ಡುಮೋಲಿನ್, ಹೈಸಿಗ್ & ನಿಟ್ಟರ್ (2005). Pp 166–167, 169–172.

[105] ಮಾಲಿಯರ್ (2008).

[106] ಮಾರ್ಕಾಮ್ & ರುಪಾರೆಲ್(2001). Pp 248–249.

[window-107] ವಿಂಡೋಸ್ ಆನ್ ಏಷ್ಯಾ Archived 2009-02-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಏಷ್ಯನ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಸೆಂಟರ್, ಮಿಚಿಗನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ.

[108] ಮೂರ್ (1967). Pp 133, 147.

[109] ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿರುವಂತೆ: http://www.greatest-philosophers.com/differencesfromwesternphilosophy.php Archived 2011-06-11 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

[110] ttp://www.alislam.org/library/books/revelation/part_2_section_4.html

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]

[೨೨]

[೨೩]

[೨೪]

[೨೫]

[೨೬]

[೨೭]

[೨೮]

[೨೯]

[೩೦]

[೩೧]

[೩೨]

[೩೩]

[೩೪]

[೩೫]

[೩೬]

[೩೭]

[೩೮]

[೩೯]

[೪೦]

[೪೧]

[೪೨]

[೪೩]

[೪೪]

[೪೫]

[೪೬]

[೪೭]

[೪೮]

[೪೯]

[೫೦]

[೫೧]

[೫೨]

[೫೩]

[೫೪]

[೫೫]

[೫೬]

[೫೭]

[೫೮]

[೫೯]

[೬೦]

[೬೧]

[೬೨]

[೬೩]

[೬೪]

[೬೫]

[೬೬]

[೬೭]

[೬೮]

[೬೯]

[೭೦]

[೭೧]

[೭೨]

[೭೩]

[೭೪]

[೭೫]

[೭೬]

[೭೭]

[೭೮]

[೭೯]

[೮೦]

[೮೧]

[೮೨]

[೮೩]

[೮೪]

[೮೫]

[೮೬]

[೮೭]

[೮೮]

[೮೯]

[೯೦]

[೯೧]

[೯೨]

[೯೩]

[೯೪]

[೯೫]

[೯೬]

[೯೭]

[೯೮]

[೯೯]

[೧೦೦]