ಮೈಸೂರು ಸದಾಶಿವ ರಾವ್
ಮೈಸೂರು ಸದಾಶಿವ ರಾವ್ ( ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೮೦೦ ರಿಂದ ೧೮೮೫), ಒಬ್ಬ ಗಮನಾರ್ಹ ಭಾರತೀಯ ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ಸಂಯೋಜಕ.[೧] ಅವರು ಮೈಸೂರು ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ III ರಾಜರ ಆಸ್ಥಾನದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.[೨]
ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸದಾಶಿವ ರಾವ್ ಅವರು ಮರಾಠಿ-ಮಾತನಾಡುವ ದೇಶಸ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.[೩] ಇವರು ಆಧುನಿಕ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಮದ್ರಾಸ್ ಬಳಿಯ ವಾಲಾಜಾಪೇಟೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಮೊದಲು ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಆರಂಭಿಕ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗುಮಾಸ್ತರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ತ್ಯಾಗರಾಜರ (೧೭೬೭-೧೮೪೭) ಶಿಷ್ಯರಾದ ವೆಂಕಟರಮಣ ಭಾಗವತರಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಸಂಯೋಜಕರು ವಾಲಾಜಪೇಟೆಗೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ತೆರಳಿದ್ದಾಗ ಒಮ್ಮೆ ತ್ಯಾಗರಾಜರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಶಿಷ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ಉಳಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨]
ಸದಾಶಿವ ರಾವ್ ಅವರು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಾದ ಕೊಪ್ಪರಂ ಚಿನ್ನಮುನಿ ಸ್ವಾಮಿ ಸೆಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಪದ್ದ ಮುನಿಸ್ವಾಮಿ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದರು. ೩೦ ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ರಾವ್ ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ ದರ್ಬಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಶ್ರೀಮಂತ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಯರೊಂದಿಗೆ ರಾಜಮನೆತನದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವು ರಾವ್ ಅವರ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಆರಾಮವಾಗಿ ಬದುಕಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ದತ್ತಿ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು.[೨]
ರಾವ್ ಅವರ ಅನೇಕ ಶಿಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರಾದವರು ವೀಣೆ ಶೇಷಣ್ಣ, ವೀಣೆ ಸುಬ್ಬಣ್ಣ, ಶಾಮಣ್ಣ (ಬೆಟ್ಟದಪುರ), ವೆಂಕಟೇಶಯ್ಯ ಮತ್ತು ಗಂಜಾಂ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ. ಅವರ ಮಗಳ ಮಗ ಟಿ. ವೆಂಕಟ ರಾಮರಾವ್ ಅವರು "ಕರ್ಟನ್" ರಾಮರಾವ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜನಪ್ರಿಯ ನಟರಾದರು.[೨]
ಸಂಯೋಜನೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸದಾಶಿವ ರಾವ್ ಅವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.[೪] ಅವರು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಅವರ ಕೆಲವು ಸಂಯೋಜನೆಗಳೆಂದರೆ, ದೇವಾದಿದೇವ (ಮಾಯಾಮಾಳವಗೌಳ), ಗಂಗಾಧರ ತ್ರಿಪುರಹರಣ (ಪೂರ್ವಿಕಲ್ಯಾಣಿ), ಪರಮಭೂತ ಮೈನಾ (ಖಾಮಾಸ್) ಮತ್ತು ರಾಗ ಧನ್ಯಾಸಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯೇ ಮಗುವ ಬೋಧಿಂಚರ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಪದವರ್ಣಗಳು. ಸದಾಶಿವ ರಾವ್ ಅವರು ಸದಾಶಿವ ಎಂಬ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ.
| ಸಂಯೋಜನೆ | ರಾಗ | ತಾಳ | ಭಾಷೆ | ಆಡಿಯೋ ಲಿಂಕ್‌ಗಳು |
|---|---|---|---|---|
| ದೇವಾದಿ ದೇವ ನಾನು ಕವ ಸಮಯಮು ರಾ | ಮಾಯಾಮಾಳವಗೋವ್ಲಾ | ಆದಿ ತಾಳ | ತೆಲುಗು | |
| ಸಾಕೇತ-ನಗರ-ನಾಥ | ಹರಿಕಾಂಭೋಜಿ | ರೂಪಕಾ | ಸಂಸ್ಕೃತ |
ಎಂ.ಎಸ್.ಸುಬ್ಬುಲಕ್ಷ್ಮಿ - https://www.youtube.com/watch?v=razC37HQzvM |
| ವಾಚಮ ಗೋಚರುಂಡನಿ | ಅಟಾನಾ | ಆದಿ ತಾಳ | ತೆಲುಗು |
ಪಾಲ್ಘಾಟ್ ರಾಮ ಭಾಗವತರು- https://www.youtube.com/watch?v=dukmiiniiXw |
| ಗಂಗ-ಧಾರ ತ್ರಿಪುರ-ಹರ ಶ್ರೀ ಸಾರಂಗ-ಧಾರ | ಪೂರ್ವಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ | ರೂಪಕಂ | ಸಂಸ್ಕೃತ | |
| ಕಮಲಾ-ಕಾಂತ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ-ಅನಂತ ಸುಸ್ವಂತ | ಸಂಸ್ಕೃತ | |||
| ಕೃಪಾ-ಕರ ಶ್ರೀ ಗುರು ಮಾಧವ-ರಾಯ | ತೋಡಿ | ಸಂಸ್ಕೃತ | ||
| ಪಾಲಯ ಮಾಂ ಸಿದ್ಧಿವಿನಾಯಕ | ಶುದ್ಧ ಧಾನ್ಯಸಿ | ಸಂಸ್ಕೃತ | ||
| ನನ್ನನ್ನು ಬ್ರೋಕುಟಕು ಇಂತಾ ತಮಾಸಮ | ರಿತಿಗೋಲಾ | ರೂಪಕಂ | ತೆಲುಗು | |
| ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ದಾಯಕೇಶ | ಕಾಂಭೋಜಿ | ತ್ರಿಪುಟ | ಸಂಸ್ಕೃತ | |
| ಮಹಾದೇವ ಕಾಂಚೀಪುರಾಧೀಶ ಪಾಹಿ ಮಾಂ | ಸುರತಿ | ರೂಪಕಂ | ಸಂಸ್ಕೃತ | |
| ಮಾಮವ ಸರಸ್ವತಿ ವರ ತಾಮರಸಾಸನ ಯುವತಿ | ಮಾರ್ಗಹಿಂದೋಲ | ಆದಿ ತಾಳ | ಸಂಸ್ಕೃತ | |
| ಶ್ರೀ ಕಾಮಕೋತಿ ಪೀಠಸ್ಥಿತೇ | ಸಾವೇರಿ | ಆದಿ ತಾಳ | ಸಂಸ್ಕೃತ | |
| ಶ್ರೀ ಷಣ್ಮುಖ ಜನಕ | ಶಂಕರಾಭರಣಂ | ಆದಿ ತಾಳ | ಸಂಸ್ಕೃತ |
ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮೂಲಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Mysore Sadāśiva Rāo, The Oxford Encyclopaedia of the Music of India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Oxford University Press. ISBN 9780195650983. Retrieved 6 October 2018.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ https://sites.google.com/site/4carnaticmusic/home/19-mysore-sadasiva-rao
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ OEMI:MSR.
- ↑ R. Gopal; Es Narēndra Prasād (2010). Krishnaraja Wodeyar III: A Historical Study. Directorate of Archaeology and Museums, Government of Karnataka]. p. 88.
Besides Veena Shamanna belonging to Brahmin Brihatcharana groups, veena player Padmanabhaiah of Chikkanayakanahalli taluk, Chittur Sadashiva Rao ( Mysore Sadashiva Rao) belonging to Maratha Deshastha Brahmin sect of Andhra Pradesh were the main musicians of the king's court.
- ↑ https://nama.co.in/keerthana/bhagavatha_detail.php?bhaid=MTcy