ಸದಸ್ಯ:MADHU S KULKARNI/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ
ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಹೊರಪದರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಹೊರಪದರ ಒಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೊರೆದೆ, ಇದು ಲಿಪಿಡ್[೧] ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟೀನ್[೨]ಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.ಇದು ಜೀವಕೋಶದ ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸಂನ ಬಾಹ್ಯ ಗಡಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸಂ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗೆ ಅಣುಗಳ ಸಾಗಣೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಹೊರಪದರ ಕೋಶದ ವಿಷಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಶದ ಹೊರಗಿನ ಗಡಿಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೋಶ ಪೊರೆಯೆಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೋಶ ಪ್ರೋಟೋಪ್ಲಾಸಂನ ಸೆಮಿಪರ್ಮೆಬಲ್ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವ ಪದರವಾಗಿದೆ.
ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಹೊರಪದರದ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ರಚನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]೧.ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಗಳ ಘಟಕಗಳು:- ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಲಿಪಿಡ್ಗಳು (ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್), ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ [೩]ಗುಂಪುಗಳು ಕೆಲವು ಲಿಪಿಡ್ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಮೆಂಬರೇನ್ ಕೋಶವನ್ನು ಅದರ ಬಾಹ್ಯ ಪರಿಸರದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಸಾಗಣೆಗೆ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ.
೨.ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಮೆಂಬರೇನ್ ರಚನೆ- ಪ್ಲಾಸ್ಮಾಹೊರಪದರ ಇದನ್ನು ಜೀವಕೋಶ ಪೊರೆಯ ಅಥವಾ ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿಕ್ ಮೆಂಬರೇನ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಇದು ಒಂದು ಜೈವಿಕ ಪೊರೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಜೀವಕೋಶದ ಒಳಭಾಗವನ್ನು ಅದರ ಹೊರಗಿನ ಪರಿಸರದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಎಂಬೆಡೆಡ್ ಪ್ರೋಟೀನುಗಳೊಂದಿಗೆ ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್ ಬಯಲೇಯರ್ನಿಂದ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಹೊರಪದರ ಅಯಾನುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾವಯವ ಅಣುಗಳಿಗೆ ಆಯ್ದ ಪ್ರವೇಶಸಾಧ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ವಸ್ತುಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ಕೋಶಗಳು ಕಿರಿದಾದ ಕ್ಯಾಪಿಲ್ಲರಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವಾಗ ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಗಳು ತುಂಬಾ ಮೃದುವಾಗಿರಬೇಕು .ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ಆಕಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸೈಟೋಸ್ಕೆಲಿಟನ್ ಅನ್ನು ಲಂಗರು ಹಾಕುವಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯು ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಪೊರೆಯು ಜೀವಕೋಶದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಮೆಂಬರೇನ್ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಸಾರಿಗೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆಯ್ದ ವಸ್ತುವಿನ ಚಲನೆಯು “ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ” ಅಥವಾ “ಸಕ್ರಿಯ” ಆಗಿರಬಹುದು. ಕೋಶವು ಜೈವಿಕ ಪೊರೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹಲವಾರು ಸಾರಿಗೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ: ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಆಸ್ಮೋಸಿಸ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣ: ಅನಿಲಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಣ್ಣ ಅಣುಗಳು ಮತ್ತು ಅಯಾನುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮೆಂಬ್ರೇನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಚಾನಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಗಣೆದಾರರು: ಸಕ್ಕರೆ ಅಥವಾ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳಂತಹ ಸಣ್ಣ ಸಾವಯವ ಅಣುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ.ಎಂಡೊಸೈಟೋಸಿಸ್: ದೊಡ್ಡ ಅಣುಗಳನ್ನು (ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೋಶಗಳನ್ನು) ಆವರಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ.ಎಕ್ಸೊಸೈಟೋಸಿಸ್: ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಅಥವಾ ಕಿಣ್ವಗಳಂತಹ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಸ್ರವಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಮೆಂಬರೇನ್ ಮತ್ತು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಸಿಗ್ನಲಿಂಗ್
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದೆ.ಈ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಗ್ರಾಹಕಗಳಾಗಿರಬಹುದು, ಇದು ಬಾಹ್ಯಕೋಶೀಯ ಒಳಹರಿವಿನ ರಿಸೀವರ್‌ಗಳಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜೀವಕೋಶದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಆಕ್ಟಿವೇಟರ್‌ಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ಗುರುತುಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕೋಶಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಗುರುತಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.ಮೆಂಬ್ರೇನ್ ಗ್ರಾಹಕಗಳು ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅಂಶಗಳಂತಹ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಬಾಹ್ಯಕೋಶೀಯ ಲಗತ್ತು ತಾಣಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.ಅದು ನಂತರ ಅಂತರ್ಜೀವಕೋಶದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ.ಹ್ಯೂಮನ್ ಇಮ್ಯುನೊ ಡಿಫಿಷಿಯನ್ಸಿ ವೈರಸ್ (ಎಚ್‌ಐವಿ) ನಂತಹ ಕೆಲವು ವೈರಸ್‌ಗಳು ಈ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯಲು ಸೋಂಕುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಮೆಂಬರೇನ್ ದ್ರವತೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪೊರೆಯ ಮೊಸಾಯಿಕ್ ಸ್ವರೂಪ, ಅದರ ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಇರುವಿಕೆಯು ಪೊರೆಯ ದ್ರವತೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.ಪೊರೆಯ ದ್ರವತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳಿವೆ.ಪೊರೆಯ ಮೊಸಾಯಿಕ್ ಲಕ್ಷಣವು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಮೆಂಬರೇನ್ ದ್ರವವಾಗಿ ಉಳಿಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಮತ್ತು ಲಿಪಿಡ್ಗಳು ಪೊರೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆದರೆ ಸಡಿಲವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಅಣುಗಳಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಪೊರೆಯು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಕುಚಿತಗೊಳ್ಳುವ ಬಲೂನಿನಂತೆ ಅಲ್ಲ;
ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯ ವಿಭಿನ್ನ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]೧. ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ - ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಾಗಣೆಯು ಶಕ್ತಿಯ ಒಳಹರಿವಿನ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಜೀವಕೋಶ ಪೊರೆಗಳಾದ್ಯಂತ ಅಯಾನುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪರಮಾಣು ಅಥವಾ ಆಣ್ವಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಚಲನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಶಕ್ತಿಯ ಇನ್ಪುಟ್ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಎಂಟ್ರೊಪಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತದ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆಯ ವಿಭಿನ್ನ ವಿಧಾನಗಳಿವೆ:
*ಪ್ರಸರಣ ಪ್ರಸರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಒಂದು ವಸ್ತುವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.ಅಣುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಅವು ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯಿರುವ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ.ಅಣುಗಳ ನಿವ್ವಳ ಚಲನೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯೊಳಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿಯ ಇನ್ಪುಟ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.ಅಣುಗಳು ಜೀವಕೋಶದ ಸೈಟೋಸೊಲ ಮೂಲಕ ಪ್ರಸರಣದಿಂದ ಚಲಿಸಬಹುದು, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಅಣುಗಳು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯಾದ್ಯಂತ ಹರಡುತ್ತವೆ. ದ್ರಾವಣ ಅಥವಾ ಜಾಗದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಸ್ತುವು ತನ್ನದೇ ಆದ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇತರ ವಸ್ತುಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಇಳಿಜಾರುಗಳಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ಪ್ರಕಾರ ಹರಡುತ್ತದೆ.
*ಸುಗಮ ಪ್ರಸರಣ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದಂತಹ ಕೆಲವು ಅಣುಗಳು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯಾದ್ಯಂತ ನೇರವಾಗಿ ಹರಡಬಹುದು, ಆದರೆ ಇತರರಿಗೆ ಅದರ ಹೈಡ್ರೋಫೋಬಿಕ್ ಕೋರ್ ಅನ್ನು ದಾಟಲು ಸಹಾಯ ಬೇಕು. ಸುಗಮ ಪ್ರಸರಣದಲ್ಲಿ ಚಾನಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ವಾಹಕಗಳಂತಹ ಮೆಂಬರೇನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅಣುಗಳು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಮೆಂಬರೇನ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಹರಡುತ್ತವೆ.ಈ ಅಣುಗಳಿಗೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವು ಕೋಶವನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುವ ಮೂಲಕ (ಅಥವಾ ಹೊರಗೆ) ಹರಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.ಸುಗಮ ಸಾರಿಗೆ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಈ ಅಣುಗಳನ್ನು ಪೊರೆಯ ಹೈಡ್ರೋಫೋಬಿಕ್ ಕೋರ್‌ನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ದಾಟಬಲ್ಲ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
>>ಚಾನಲ್‌ಗಳು ಚಾನೆಲ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಪೊರೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಹೈಡ್ರೋಫಿಲಿಕ್ ಸುರಂಗಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವುಗಳ ಗುರಿ ಅಣುಗಳು ಪ್ರಸರಣದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ಚಾನಲ್‌ಗಳು ಬಹಳ ಆಯ್ದವು ಮತ್ತು ಸಾಗಣೆಗೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಅಣುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಚಾನಲ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವಿಕೆಯು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯ ಹೈಡ್ರೋಫೋಬಿಕ್ ಕೋರ್ ಅನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಧ್ರುವ ಮತ್ತು ಚಾರ್ಜ್ಡ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಕೋಶಕ್ಕೆ ಅವುಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ.
>>ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಸುಗಮ ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮೆಂಬ್ರೇನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ವರ್ಗವು ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗುರಿಯ ಅಣುವನ್ನು ಪೊರೆಯ ಒಂದು ಬದಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಸರಿಸಲು ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಅವುಗಳ ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಸುಗಮ ಪ್ರಸರಣದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಹೈಡ್ರೋಫಿಲಿಕ್ ಅಣುಗಳನ್ನು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ಕೆಳಗೆ ಚಲಿಸುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಚಾನೆಲ್ ಮತ್ತು ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಚಾನಲ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಅಣುಗಳನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಚಾನಲ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಸರಳ ಸುರಂಗಗಳಾಗಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ; ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಂತಲ್ಲದೆ, ಅವರು ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ಅಣುವನ್ನು ಚಲಿಸುವಾಗ ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮತ್ತು “ಮರುಹೊಂದಿಸುವ” ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಾನಲ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಹತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್ ಅಣುಗಳ ದರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸರಣವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಸಾವಿರ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಣುಗಳ ದರದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು.
೨. ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಗಣೆಯು ಅಣುಗಳ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಅವುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ-ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್‌ಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಗಣೆಗೆ ಈ ಚಲನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಗಣೆಯು ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ (ಉದಾ., ಎಟಿಪಿ) ಅಣುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಪೊರೆಯಾದ್ಯಂತ ಚಲಿಸಲು. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ದ್ವಿತೀಯಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ (ಕೊಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟ್), ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಕೆಮಿಕಲ್ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ - ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ - ಅವುಗಳ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಅಣುಗಳನ್ನು ಚಲಿಸಲು ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ, ಮತ್ತು ನೇರವಾಗಿ ಎಟಿಪಿಯಂತಹ ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ.
*ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ ಪ್ರಾಣಿ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪಂಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೋಡಿಯಂ-ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಮ್ ಪಂಪ್, ಇದು Na + ಅನ್ನು ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ ಮತ್ತು K + ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾರಿಗೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಎಟಿಪಿಯನ್ನು ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆಯ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಸೋಡಿಯಂ-ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಮ್ ಪಂಪ್ ಜೀವಂತ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ Na + ಮತ್ತು K + ನ ಸರಿಯಾದ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಾಣಿ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿನ ಜೀವಕೋಶ ಪೊರೆಯಾದ್ಯಂತ ವೋಲ್ಟೇಜ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಮೆಂಬರೇನ್ ವೋಲ್ಟೇಜ್‌ಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಈ ರೀತಿಯ ಪಂಪ್‌ಗಳನ್ನು ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಜೆನಿಕ್ ಪಂಪ್‌ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
*ದ್ವಿತೀಯ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾರಿಗೆ ಅಂಗಡಿಯ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಕೆಮಿಕಲ್ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್‌ಗಳು, ಅಯಾನುಗಳು ಅವುಗಳ ಇಳಿಜಾರುಗಳಿಂದ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುವಾಗ ಅದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು. ದ್ವಿತೀಯಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಗಣೆಯು ಈ ಇಳಿಜಾರುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇತರ ಇಳಿಜಾರುಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಚಲಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತದೆ.ದ್ವಿತೀಯಕ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿ, ಸೋಡಿಯಂ ಅಯಾನುಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ಅವುಗಳ ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ಮೂಲಕ ಇತರ ವಸ್ತುಗಳ ಹತ್ತುವಿಕೆಗೆ ಸಾಗಿಸುವ ವಾಹಕ ಪ್ರೋಟೀನ್ (ಕೊಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟರ್) ಮೂಲಕ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಎರಡು ಅಣುಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಬಹುದು , ಅಥವಾ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಬಹುದು . ಅವು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವಾಗ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅನ್ನು ಸಿಂಪೋರ್ಟರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅವು ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಿದರೆ, ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅನ್ನು ಆಂಟಿಪೋರ್ಟರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.