ಕಿಲಾ ಮುಬಾರಕ್, ಪಟಿಯಾಲಾ

ಕಿಲಾ ಮುಬಾರಕ್
ನಮೂನೆ	ರಾಜರ ಅರಮನೆ
ಸ್ಥಳ	ಪಟಿಯಾಲಾ, ಪಂಜಾಬ್, ಭಾರತ

ಕಿಲಾ ಮುಬಾರಕ್ (ಪಂಜಾಬಿ:ਕ਼ਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ) ಭಾರತದ ಪಟಿಯಾಲದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಖ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಾಚೀನ ಕೋಟೆಯಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಕಿಲಾ ಮುಬಾರಕ್‍ನ್ನು 1763 ರಲ್ಲಿ ಸಿಧು ಜಾಟ್ ದೊರೆ ಬಾಬಾ ಆಲಾ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಮೊದಲು 'ಕಚಿಗರ್ಹಿ' (ಮಣ್ಣಿನ ಕೋಟೆ) ಯಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇವರು ಪಟಿಯಾಲ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ನಂತರ, ಇದನ್ನು ಬೇಕ್ ಮಾಡಿದ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಕಿಲಾ ಅಂದ್ರೂನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕಿಲಾದ ಆಂತರಿಕ ಭಾಗವನ್ನು ಮಹಾರಾಜ ಅಮರ್ ಸಿಂಗ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಿಲಾ ಮುಬಾರಕ್ ಸಂಕೀರ್ಣ

ಪಟಿಯಾಲಾದ ರಾಜ ಮನೆತನದ ನಿವಾಸದ ಅರಮನೆಯಾದ ಕಿಲಾ ಮುಬಾರಕ್ ಸಂಕೀರ್ಣವನ್ನು ೧೦ ಎಕರೆ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ನಗರದ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂಕೀರ್ಣವು ರಣ್ ಬಾಸ್ (ಅತಿಥಿ ಮನೆ ) ಮತ್ತು ದರ್ಬಾರ್ ಹಾಲ್ (ದಿವಾನ್ ಖಾನೆ) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಕಿಲಾ ಅಂದ್ರೂನ್ ಇದೆ. ಕಿಲಾದಲ್ಲಿ ಭೂಗತ ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇದೆ.

ಕಿಲಾ ಅಂದ್ರೂನ್

ಕಿಲಾ ಅಂದ್ರೂನ್ 13 ಅರಸರ ಕೋಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಪಟಿಯಾಲ ಕಲಾ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಶಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ದೀಪಗುಚ್ಛದ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ

ದರ್ಬಾರ್ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್‍ರ ಅಪರೂಪದ ಫಿರಂಗಿಗಳು, ಖಡ್ಗಗಳು, ಗುರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಗದೆಗಳು, ಕಠಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾದಿರ್ ಶಾನ ಖಡ್ಗವಿದೆ.

ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯ ಕೆಲಸ

300 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಕಟ್ಟಡವಾದ ಕಿಲಾ 'ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ'ದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಿದೆ. ಕೋಟೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ನಿಧಿಯು 2004 ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ 100 "ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯದ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ" ಒಂದು ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದೆ.

ಭಾರತದ ಕಲೆ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನ್ಯಾಸವು ಕಿಲಾದ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇದರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ವಿಶ್ವ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ವೀಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಕೂಡ ಧನಸಹಾಯ ನೀಡಿದೆ.