ಸ್ಟಾಕು
ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. (February 2010) |
ವ್ಯವಹಾರ ಅಸ್ತಿತ್ವವೊಂದರ ಸ್ಟಾಕು ಆಥವಾ ಬಂಡವಾಳದ ಸ್ಟಾಕು ಎಂಬುದು ವ್ಯವಹಾರದೊಳಗೆ ಪಾವತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಥವಾ ಅದರ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಿಂದ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂಲ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಲದಾತರಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುವಂತೆ ಇದನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ವ್ಯವಹಾರವೊಂದರ ಸಾಲದಾತರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇದು ಒಂದು ಭದ್ರತೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಮಾಣ ಹಾಗೂ ಮೌಲ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿರುವ ವ್ಯವಹಾರವೊಂದರ ಆಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವತ್ತುಗಳಿಂದ ಸ್ಟಾಕು ತನ್ನ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಅಥವಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡಿದೆ.
ಷೇರುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವ್ಯವಹಾರವೊಂದರ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಷೇರುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಇವುಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ವ್ಯವಹಾರದ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಣದ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಹೂಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದಿರುವ ವಿಷಯವಾಗಿರುತ್ತದೆಯಾದ್ದರಿಂದ, ಒಂದು ಷೇರು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮುಖಬೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಬೆಲೆಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಷೇರೊಂದರ ನಮೂದು ಮೌಲ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮೂದು ಮೌಲ್ಯವು ಅನೇಕ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರವೊಂದು ನೀಡಬಹುದಾದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಮಾರಬಹುದಾದುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತಿರುವ ಹಣದ ಡಿ ಮಿನಿಮಿಸ್ (ಕನಿಷ್ಟ) ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ವ್ಯವಹಾರದ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೌಲ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಇತರ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಷೇರುಗಳು ಒಂದು ಜತೆಗೂಡಲ್ಪಟ್ಟ ಅಥವಾ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನಮೂದು ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದದೆಯೇ ಇರಬಹುದು. ಇಂಥ ಸ್ಟಾಕು ಅನೇಕವೇಳೆ ನಮೂದುಮೌಲ್ಯ-ರಹಿತ ಸ್ಟಾಕು ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವ್ಯವಹಾರವೊಂದರಲ್ಲಿನ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಒಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಷೇರುಗಳು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ವ್ಯವಹಾರವೊಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಬಗೆಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು (ವರ್ಗಗಳು ) ಘೋಷಿಸಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಗೆಯೂ ವೈಲಕ್ಷಣ್ಯವಾದ ಮಾಲೀಕತ್ವ ನಿಯಮಗಳು, ಸವಲತ್ತುಗಳು, ಅಥವಾ ಷೇರು ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಷೇರುಗಳ ಮಾಲೀಕತ್ವವು ಸ್ಟಾಕು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವೊಂದರ ನೀಡಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಆಧಾರಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸ್ಟಾಕು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವು ಒಂದು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ದಸ್ತಾವೇಜು ಆಗಿದ್ದು, ಷೇರುದಾರನ ಸ್ವಾಮ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಷೇರುಗಳ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಮೂದಿಸುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಷೇರುಗಳ ಇತರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಂಶಗಳನ್ನು, ಅಂದರೆ ಒಂದು ವೇಳೆ ಷೇರಿಗೆ ನಮೂದು ಮೌಲ್ಯವಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು, ಅಥವಾ ಷೇರುಗಳ ವರ್ಗವನ್ನು ಅದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಮೂದಿಸುತ್ತದೆ.
ಬಳಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸ್ಟಾಕುಗಳು ಎಂಬುದಾಗಿ ಬಹುವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಸ್ಟಾಕು ಎಂಬ ಪದವು, ಷೇರುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದವಾಗಿ ಅನೇಕವೇಳೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.[೧] ಸಂಪ್ರದಾಯಶರಣರು ಹಕ್ಕೊತ್ತಾಯ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕಾರ, ಸ್ಟಾಕುಗಳು ಎಂಬ ಬಹುವಚನವನ್ನು, ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಕೇಳಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಂಪನಿಯ ಸ್ಟಾಕಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವಾಗ ಮಾತ್ರವೇ ಬಳಸಬೇಕು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಬಾಂಡುಗಳಂಥ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಹಣಕಾಸಿನ ದಸ್ತೈವಜುಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ, ಕಡಿಮೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಗಳ ಮಾರಬಲ್ಲ ಭದ್ರತೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಟಾಕು ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದು.[೨]
ಸ್ಟಾಕಿನ ಬಗೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸ್ಟಾಕು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಷೇರುಗಳ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ತಳೆಯುತ್ತದೆ; ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕು ಆಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಸ್ಟಾಕು ಆಗಿರಬಹುದು. ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಒಂದು ಏಕಮಾನ ಅಥವಾ ಘಟಕವಾಗಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕು, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ತೀರ್ಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಾಯಿಸಬಹುದಾದ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಸ್ಟಾಕು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇತರ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಲಾಭಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಟ್ಟದ ಲಾಭಾಂಶ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಇದು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ.[೩][೪] ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಪರಿವರ್ತನೀಯ ಸ್ಟಾಕು ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಸ್ಟಾಕು ಆಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಪೂರ್ವನಿರ್ಧಾರಿತ ದಿನಾಂಕದ ನಂತರದ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಒಂದು ನಿಶ್ಚಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಷೇರುಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಷೇರುದಾರನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸದರಿ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಸ್ಟಾಕು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ಸ್ಟಾಕಿನ ಷೇರುಗಳನ್ನು "ಪರಿವರ್ತನೀಯ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಷೇರುಗಳು" (ಅಥವಾ UKಯಲ್ಲಿ "ಪರಿವರ್ತನೀಯ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯದ ಷೇರುಗಳು") ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಇಕ್ವಿಟಿ ನೀಡಿಕೆಗಳು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಖಂಡಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಇಂಥ ಖಂಡಗಳು ಅಥವಾ ಷರತ್ತುಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು ನೀಡಿಕೆದಾರನ ಹಿಂದಿನ ನೀಡಿಕೆಗಳಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕಿನ ಕೆಲವೊಂದು ಷೇರುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳಿಲ್ಲದೆಯೇ ನೀಡಲ್ಪಡಬಹುದು, ಅಥವಾ ಕೆಲವೊಂದು ಷೇರುಗಳು ಅವುಗಳಿಗೆ ಅನನ್ಯವಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಕೇವಲ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗಷ್ಟೇ ನೀಡಲಾಗಿರುವ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಅನೇಕವೇಳೆ, ಒಂದು ಭದ್ರತೆಗಳ ನಿರ್ವಾಹಕ ಮಂಡಲಿಯೊಂದಿಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಹೊಸ ನೀಡಿಕೆಗಳು, ಸಮಯದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಗಳಿಗಾಗಿ ಮರುಮಾರಾಟದಿಂದ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರಬಹುದು. ನಿಶ್ಚಿತ ಪ್ರತಿಫಲಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕಿನ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಾಂಡುಗಳ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವ ಮೂಲಕ, ಮೊದಲ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ ಸ್ಟಾಕು ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಲಾಭಾಂಶಗಳ ಪಾವತಿಯಲ್ಲಿ ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕಿಗಿಂತ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಫೈಸಲಾತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲಾಭಾಂಶದಲ್ಲಿ ಅವು ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಇತರ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಸ್ಟಾಕು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಒಂದು ಸ್ಟಾಕು ಉತ್ಪನ್ನವು ಯಾವುದೇ ಹಣಕಾಸಿನ ದಸ್ತೈವಜು ಆಗಿದ್ದು, ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಸ್ಟಾಕಿನ ಬೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸ್ಟಾಕುಗಳ ಮೇಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮುಖ್ಯ ಬಗೆಗಳಾಗಿವೆ. ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಭದ್ರತೆಯು ಒಂದು ಸ್ಟಾಕು ಸೂಚಿ ಅಥವಾ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ಟಾಕು ಆಗಿರಬಹುದಾಗಿದೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಏಕ-ಸ್ಟಾಕು ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು. ಸ್ಟಾಕು ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಕರಾರುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಖರೀದಿದಾರನು ದೂರವಾಯಿದೆ ಸ್ಟಾಕಿನ ಖರೀದಿದಾರನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ, ಅಂದರೆ, ಕರಾರಿನ ವಾಯಿದೆ ತುಂಬಿರುವ ದಿನಾಂಕದಂದು ಖರೀದಿಸುವ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಅವನು ಹೊರುತ್ತಾನೆ, ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರನು ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಮುಂದೆ ಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾರುವವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ, ಅಂದರೆ ಖರೀದಿಸುವ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಅವನು ಹೊತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಸ್ಟಾಕು ಸೂಚಿಯ ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾಡಿಕೆಯ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ನಗದು ಇತ್ಯರ್ಥದ ಮೂಲಕ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಟಾಕು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕು ಎಂಬುದೊಂದು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕಿನ ಒಂದು ವರ್ಗವಾಗಿದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ವಾಪಸು ಪಡೆವ ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕು ಎಂಬುದೊಂದು ಒಂದು ನಿಶ್ಚಿತ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಹಕ್ಕಾಗಿದೆ (ಇದು ಹೊಣೆ ಅಲ್ಲ ) ಮತ್ತು ಕೊಳ್ಳುಗೆ ಕರಾರಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕು ಎಂಬುದೊಂದು ಒಂದು ನಿಶ್ಚಿತ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಮಾರುವ ಹಕ್ಕಾಗಿದೆ (ಇದು ಹೊಣೆ ಅಲ್ಲ ). ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಒಂದು ಸ್ಟಾಕು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕಿನ ಮೌಲ್ಯವು ತಾನು ಯಾವುದರ ಒಂದು ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆಯೋ ಆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಸ್ಟಾಕಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸ್ಕೋಲ್ಸ್ ಮಾದರಿಯು ಸ್ಟಾಕು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ನೌಕರರಿಗೆ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾದ ವಾಪಸು ಪಡೆವ ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಬಹುಪಾಲು ಸ್ಟಾಕು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳು ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದಾದವುಗಳಾಗಿವೆ.
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರೋಮನ್ನರ ಕಾಲದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಪಬ್ಲಿಕ್ಯಾನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾದ ಖಾಸಗಿ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಅನೇಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಪಬ್ಲಿಕ್ಯಾನಿಯಲ್ಲಿನ ಷೇರುಗಳನ್ನು "ಸೋಸೈ" (ಬೃಹತ್ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ) ಮತ್ತು "ಪರ್ಟಿಕ್ಯುಲೇ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಇವು ಸಣ್ಣ ಕಂಪನಿಗಳ ಇಂದಿನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೋಲುವಂತಿದ್ದವು. ಈ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದಾಖಲೆಗಳು ಅಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆಯಾದರೂ, ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಚಾನ್ಸೆಲರ್ ಎಂಬಾತ ತನ್ನ ಡೆವಿಲ್ ಟೇಕ್ ದಿ ಹಿಂಡ್ಮೋಸ್ಟ್ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಸಟ್ಟಾವ್ಯಾಪಾರವು ವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಾ ಬಹುವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ "ಸ್ಟಾಕುಗಳಲ್ಲಿ" ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಸಟ್ಟಾವ್ಯಾಪಾರದ ನೀರ್ಗುಳ್ಳೆಯು ಪ್ರಾಯಶಃ ಸಂಭವಿಸಿತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಒಂದಷ್ಟು ಪುರಾವೆಯು ಲಭ್ಯವಿದೆ.[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು] ಮಧ್ಯಯುಗಗಳ ನಂತರ 1606ರಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕಿನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವಲ್ಲಿ ಡಚ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯು ಮೊದಲ ಕಂಪನಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಜಂಟಿ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಹೊಸತನವು ಮಧ್ಯಯುಗಗಳ ನಂತರ ಬಂದ ಯುರೋಪ್ನ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹಡಗುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡಲು ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಸಂಚಯಿಸುವ ತಂತ್ರವು ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್ ದೇಶವನ್ನು ಕಡಲತಡಿಯ ಒಂದು ಮಹಾನ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿಸಿತು. ಜಂಟಿ-ಸ್ಟಾಕಿನ ನಿಗಮದ ಅಂಗೀಕಾರವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ವ್ಯಾಪಾರಿ ಹಡಗೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಂಥ ಒಂದು ದುಬಾರಿ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅಥವಾ ಅತ್ಯಂತ ಸಿರಿವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅಥವಾ ಕುಟುಂಬಗಳು ಮಾತ್ರವೇ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿತ್ತು. 1600ರ ದಶಕದ ಡಚ್ ಸ್ಟಾಕು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಆರ್ಥಿಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ: ಸ್ಟಾಕು ಮುಮ್ಮಾರಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಬಳಕೆ, ಸ್ಟಾಕು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿಸಿ ಮಾರುವಿಕೆ, ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಸಾಲದ ಬಳಕೆ, 1695ರಲ್ಲಿ ಒಡೆದುಕೊಂಡ ಒಂದು ಸಟ್ಟಾವ್ಯಾಪಾರದ ನೀರ್ಗುಳ್ಳೆ, ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೊರಗಡೆಹಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯೊಂದಿಗಿನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಬದಲಾವಣೆ (ಈ ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಇದು ಕೆಳಅಂಚುಗಳ ಬದಲಿಗೆ ತಲೆಯುಡಿಗೆಗಳಾಗಿದ್ದವು) ಇವೆಲ್ಲದರ ಕುರಿತಾದ ನಿಚ್ಚಳವಾದ ದಾಖಲೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯು ಡಚ್ ಸ್ಟಾಕು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ಸದರಿ ಆರ್ಥಿಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ಹ್ಯಾಂ ಎಂಬಾತನೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿಸಿ ಮಾರುವಿಕೆಯಂಥ ಪರಿಪಾಠಗಳ ಬಳಕೆಗಳು, ಅವುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸರ್ಕಾರವು ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಮಾಡಿದುದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಹೋದವು. ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಪಡಿಲಾಗದ ಕರಾರುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಇದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ರೂಢಿಯಲ್ಲದ್ದಾಗಿದೆ. ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ಹ್ಯಾಂ ವಾದಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, ಸಂಸ್ಥಾನದ ಅನುಮೋದನೆಯಿಲ್ಲದೆಯೇ ಅಥವಾ, ಈ ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಕಾನೂನುಗಳು ಇದ್ದಾಗಲೂ ಕರಾರುಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಜಾರಿಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.[೫][೬]
ಷೇರುದಾರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಓರ್ವ ಷೇರುದಾರ ನು (ಅಥವಾ ಸ್ಟಾಕು ಮಾಲೀಕ ) ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು (ಒಂದು ನಿಗಮವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ), ಜಂಟಿ ಸ್ಟಾಕು ಕಂಪನಿಯೊಂದರಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕಿನ ಒಂದು ಅಥವಾ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಆತ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ವಿನಿಮಯಗೊಂಡ ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಿದ ಕಂಪನಿಗಳೆರಡೂ ಸಹ ಷೇರುದಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಸ್ಟಾಕು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಂಪನಿಗಳು ಷೇರುದಾರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ವರ್ಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಷೇರುದಾರರು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಟಾಕಿನ ವರ್ಗವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ: ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಚುನಾವಣೆಗಳ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಮತ ಚಲಾಯಿಸುವ ಹಕ್ಕು, ಕಂಪನಿಯ ಆದಾಯದ ವಿತರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದುವ ಹಕ್ಕು, ಕಂಪನಿಯಿಂದ ನೀಡಲ್ಪಡುವ ಹೊಸ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಹಕ್ಕು, ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಫೈಸಲಾತಿ ಅಥವಾ ದಿವಾಳಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಹಕ್ಕು ಇವೇ ಮೊದಲಾದ ಹಕ್ಕುಗಳು ಈ ವಿಶೇಷ ಸವಲತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ಸ್ವತ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಷೇರುದಾರನ ಹಕ್ಕುಗಳು ಕಂಪನಿಯ ಸಾಲದಾತರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಅಧೀನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಷೇರುದಾರರನ್ನು ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ಒಂದು ಭಾಗಶಃ ಉಪವರ್ಗವಾಗಿ ಕೆಲವರು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯವಹಾರ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷ ಇಕ್ವಿಟಿ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯಾರನ್ನೇ ಆಗಲಿ ಅಥವಾ ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಹಣದ ರೂಪದ್ದಲ್ಲದ ಒಂದು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವರನ್ನು ಈ ಉಪವರ್ಗವು ಒಳಗೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಕೂಟವೊಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಕೊಡುಗೆದಾರರನ್ನು, ಅವರು ಷೇರುದಾರರಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರೆಂದು ಕರೆಯುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಷೇರುದಾರರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಾಯುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವರ್ತಿಸುವಂತೆ ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನ್ಯಾಸರಕ್ಷಣೆಯ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟುಪಾಡಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿರುತ್ತಾರಾದರೂ, ಷೇರುದಾರರು ಸ್ವತಃ ಪರಸ್ಪರರೆಡೆಗೆ ಇಂಥ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವೊಂದು ರೂಢಿಯದ್ದಲ್ಲದ ನಿದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ, ಇಂಥದೊಂದು ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಷೇರುದಾರರ ನಡುವೆ ಸೂಚಿಸಲು ಕೆಲವೊಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸಮ್ಮತಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, USAನ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದಲ್ಲಿ ನಿಕಟವಾಗಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ನಿಗಮಗಳ ಬಹುಪಾಲು ಷೇರುದಾರರು, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಷೇರುದಾರರ ಹಿಡುವಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನಾಶಮಾಡದಿರುವ ಒಂದು ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.[೭][೮] ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡಗಾತ್ರದ ಷೇರುದಾರರೆಂದರೆ (ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರುಗಳ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ) ಅನೇಕವೇಳೆ ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ನಿಧಿಗಳು, ಮತ್ತು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಮಾರಾಟಗೊಂಡ ನಿಧಿಗಳಾಗಿವೆ.
ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕಂಪನಿಯೊಳಗಿನ ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ಮಾಲೀಕರು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಬಯಸಬಹುದು. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತದ ಖಾಸಗಿ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವರು ಕೇವಲ ತಮ್ಮ ಹಿಡುವಳಿಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಕೂಡಾ ಬಯಸಬಹುದು. ಷೇರುಗಳನ್ನು ಮಾರುವುದರ ಮೂಲಕ, ಕಂಪನಿಯ ಕೆಲಭಾಗ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಪಾಲುದಾರ-ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಅವರು ಮಾರಬಲ್ಲರು. ಒಂದು ಷೇರಿನ ಖರೀದಿಯು, ಸದರಿ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ಪಾಲುಪಡೆಯಲು ಆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಷೇರಿನ ಮಾಲೀಕನಿಗೆ ಅರ್ಹತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ತೀರ್ಮಾನ-ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರದ ಒಂದು ಭಾಗ, ಮತ್ತು ಲಾಭಾಂಶಗಳಾಗಿ ಕಂಪನಿಯು ನೀಡಿಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಲಾಭಗಳಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪಾಲನ್ನು ಪಡೆಯಲೂ ಸಹ ಸದರಿ ಷೇರಿನ ಮಾಲೀಕನಿಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಸಾವಿರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಷೇರುದಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದಾದ, ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಮಾರಾಟಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಕಂಪನಿಯೊಂದನ್ನು ನಡೆಸಲು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರುವ ದೈನಂದಿನ ತೀರ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಅವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ತೊಡಗಿಸುವುದು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲದ ವಿಷಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಕಂಪನಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಷೇರುದಾರರು ತಮ್ಮ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಮತಗಳ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಶಿಷ್ಟ ನಿದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಷೇರು ಕೂಡಾ ಒಂದು ಮತವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಗಗಳ ಷೇರುಗಳನ್ನು ನೀಡಿಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಸದರಿ ಷೇರುಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ವರೂಪದ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಷೇರುಗಳ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗದ ಸ್ವಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವುದರಿಂದಾಗಿ ಇತರ ಷೇರುದಾರರನ್ನು ಮತದಾನದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿಡಲು ಸಾದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಷೇರುದಾರನ (ಅಥವಾ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಷೇರುದಾರರ) ಬಳಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರೀ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಮೂಲ ಮಾಲೀಕರು ಅನೆಕ ವೇಳೆ ಕಂಪನಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಹೊಂದಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಷೇರುದಾರನ ಹಕ್ಕುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]50%ನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಷೇರುಗಳ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದುವುದು ಕಂಪನಿಯೊಂದರ 50% ಮಾಲೀಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ಕಟ್ಟಡ, ಉಪಕರಣ, ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಅಥವಾ ಇತರ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅದು ಷೇರುದಾರನಿಗೆ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಹೀಗೇಕಾಗುತ್ತದೆಯೆಂದರೆ, ಕಂಪನಿಯು ಒಂದು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಂಬಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನೂ ಸ್ವತಃ ಅದೇ ತನ್ನ ವಶದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವಿಮೆಯಂಥ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ವಿಮೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು, ಪ್ರಮುಖ ಷೇರುದಾರನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಲ್ಲ. ಬಹುಪಾಲು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು, ಕಂಪನಿಯ ಸ್ಟಾಕು ಮಾಲೀಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಒಂದು ನ್ಯಾಸರಕ್ಷಣೆಯ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಮಾರ್ಟಿನ್ ವಿಟ್ಮನ್ ಎಂಬಾತ ಹೀಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ:
- ...ಹೊರಗಿನ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಹೂಡಿಕೆದಾರ [OPMI- ಔಟ್ಸೈಡ್ ಪ್ಯಾಸಿವ್ ಮೈನಾರಿಟಿ ಇನ್ವೆಸ್ಟರ್] ಸ್ಟಾಕು ಮಾಲೀಕರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಮಾರಾಟಗೊಂಡ ಕಂಪನಿಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಹೇಳಬಹುದು. ಅದರ ಬದಲಿಗೆ, ಸ್ಟಾಕು ಮಾಲೀಕರು (ಮೂಲಕರ್ತ) ಹಾಗೂ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ (ಮಧ್ಯವರ್ತಿ) ನಡುವಿನ "ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳು" ಮತ್ತು "ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ತಿಕ್ಕಾಟಗಳು" ಎಂಬ ಎರಡೂ ಅಂಶಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ತಿಕ್ಕಾಟವು ಮೂಲಕರ್ತ/ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಗೆ ಒದಗಿಸಲಾಗಿರುವ ಈ ಕೆಲವೊಂದು ಸವಲತ್ತುಗಳು OPMIಗಳೊಂದಿಗಿನ ಒಂದು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ತಿಕ್ಕಾಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಡಬಹುದಾದುದರಿಂದಾಗಿ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ವೇತನವನ್ನು, ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಗೆ ಒದಗಿಸಿದ ರಕ್ಷಣಾ ಸವಲತ್ತನ್ನು ಯಾವುದೇ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದು ಭೋಳೇತನದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. [೯]
ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಕಂಪನಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ಷೇರುದಾರರು ಚುನಾಯಿಸುತ್ತಾರಾದ್ದರಿಂದ, ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಯನೀತಿಯ ಮೇಲೆ ಷೇರುದಾರನು ಒಂದಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರತಿ ಷೇರುದಾರನೂ/ಳೂ, ಆತ ಅಥವಾ ಆಕೆಯು ಹೊಂದಿರುವ ಷೇರುಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮತಗಳ ಒಂದು ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ/ಳೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ (ಮಧ್ಯವರ್ತಿ) ಸದಸ್ಯರು ಕಳಪೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಷೇರುದಾರರು ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸಮ್ಮತಿಸುತ್ತಾರೋ, ಆಗ ಒಂದು ಹೊಸ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ಅವರು ಚುನಾಯಿಸಬಲ್ಲವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಹೊಸ ಮಂಡಳಿಯು ಒಂದು ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನಾ ಅಥವಾ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ತಂಡವನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯತಃ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮಂಡಳಿ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಅಪರೂಪವೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು. ಮಂಡಳಿಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಒಳಗಿನವರೇ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಸ್ವತಃ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯಿಂದಲೇ ಅವರು ನೇಮಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಒಳಗಿನವರು ಒಂದು ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಮೊತ್ತದ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಷೇರುಗಳ ಸ್ವಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯು ದಕ್ಕಿಬಿಟ್ಟಿತು ಎಂದರ್ಥವಲ್ಲ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಕಂಪನಿಯೊಂದು ದಿವಾಳಿಯಾದರೆ ಮತ್ತು ಸಾಲಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸದೇ ಹೋಗಬೇಕಾಗಿ ಬಂದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಷೇರುದಾರರು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಧ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ನಗದಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಗಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಹಣವನ್ನು, ಸಾಲಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಋಣಭಾರಗಳನ್ನು ಮೊದಲು ಮರುಪಾವತಿಸಲು ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ; ಹೀಗಾಗಿ ಸಾಲದಾತರಿಗೆ ಪಾವತಿಯಾಗದ ಹೊರತು ಮತ್ತು ಪಾವತಿಯಾಗುವವರೆಗೆ ಷೇರುದಾರರು ಯಾವುದೇ ಹಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ (ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಏನೂ ದಕ್ಕದೆಯೂ ಹೋಗಬಹುದು).[೧೦]
ಧನಸಹಾಯದ ಮೂಲಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕಂಪನಿಯೊಂದರಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಂಪನಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಧನಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಇಕ್ವಿಟಿ ಧನಸಹಾಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ, ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಋಣಭಾರದ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾಂಡುಗಳ ನೀಡಿಕೆ) ಮಾಡಬಹುದು. ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಧನಸಹಾಯ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿರುವ ಅನಧಿಕೃತ ಧನಸಹಾಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಯೋಪಯುಕ್ತ ಬಂಡವಾಳದ (ದೈನಂದಿನ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಅಗತ್ಯಗಳ) ಪ್ರಧಾನ ಭಾಗವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ನಿಷೇಧಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗದ ಹೊರತು, ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ಷೇರುಗಳು ಮಾರಾಟ ಅಥವಾ ಇತರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಷೇರುದಾರರಿಂದ ಇತರ ಪಕ್ಷಸ್ಥರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವರ್ಗಾವಣೆಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಒಂದುವೇಳೆ ನೀಡಿಕೆದಾರನು ಒಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ-ಮಾರಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಇಂಥ ವರ್ಗಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಾನೂನುಗಳು ಹಾಗೂ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಬಹುಪಾಲು ನ್ಯಾಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಸ್ಥಾಪಿಸಿವೆ. ತಮ್ಮ ಷೇರುಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕು ಮಾಲೀಕರ ಬಯಕೆಯು ಸ್ಟಾಕು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಸ್ಟಾಕು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರವು ಒಂದು ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಷೇರುಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅದು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂದು, ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಟಾಕು ದಲ್ಲಾಳಿಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಕಂಪನಿಗಳ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮಾರುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಟಾಕು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದ ಪಟ್ಟೀಕರಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಕಂಪನಿಯೊಂದು ತನ್ನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಬಹುದು. ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ, ಒಂದು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸ್ಟಾಕುಗಳು, ಆರ್ಕಿಪೆಲ್ಯಾಗೊ ಅಥವಾ ಇನ್ಸ್ಟಿನೆಟ್ನಂಥ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಸಂವಹನ ಜಾಲಗಳನ್ನು (ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ಸ್-ECNs) ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಇತರ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಅಂತರ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಂದಾಜುವೆಚ್ಚ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. U.S ಮೂಲದ್ದಲ್ಲದ ಅನೇಕ ಬೃಹತ್ ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಹೂಡಿಕೆದಾರ ನೆಲೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವದೇಶದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಒಂದು U.S. ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲೂ ಸಹ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲ್ಪಡಲು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಕಂಪನಿಗಳು USನಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಷೇರುಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬಂಡವಾಳದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಹಿಡುವಳಿ ಬ್ಯಾಂಕು ಅಮೆರಿಕನ್ ಡೆಪಾಸಿಟರಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಊರ್ಜಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಓರ್ವ ವ್ಯಾಪಾರಿಯು ತನ್ನದಾಗಿ ಹೊಂದುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಷೇರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆಯೂ ಒಂದು ಅಮೆರಿಕನ್ ಡೆಪಾಸಿಟರಿ ರಿಸೀಟ್ನ್ನು (ADR) ಅದು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, U.S.ನ ಅನೇಕ ಬೃಹತ್ ಕಂಪನಿಗಳು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಷೇರುಗಳನ್ನು ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರಮುಖ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಪಟ್ಟೀಕರಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸದ ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಸಣ್ಣ ಕಂಪನಿಗಳು, ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು-ಹೊರತುಪಡಿಸಿದ ಒಂದು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ (ಓವರ್ ದಿ ಕೌಂಟರ್-OTC) ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೊಳಗಾಗಬಹುದು. ಈ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ನೇರವಾಗಿ ಪಕ್ಷಸ್ಥರ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ OTC ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳೆಂದರೆ, ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಅಂದಾಜುವೆಚ್ಚ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾದ OTC ಬುಲೆಟಿನ್ ಬೋರ್ಡ್ (OTCBB) ಮತ್ತು ಪಿಂಕ್ OTC ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು (ಪಿಂಕ್ ಷೀಟ್ಸ್ ) ಆಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಚಿಲ್ಲರೆ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಒಂದು ದಲ್ಲಾಳಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದಲೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲ್ಪಡಬೇಕಿರುವ ಕಂಪನಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಂದಾಜುವೆಚ್ಚದ ಸೇವೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಟತಮವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ದಿವಾಳಿತನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಡೆವಳಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳ ಷೇರುಗಳು, ಒಂದು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ ನಂತರ ಈ ಅಂದಾಜುವೆಚ್ಚದ ಸೇವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
ಖರೀದಿಸುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸ್ಟಾಕುಗಳ ಖರೀದಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಧನಸಹಾಯ ಮಾಡುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ. ಓರ್ವ ಸ್ಟಾಕು ದಲ್ಲಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಇರುವ ವಿಧಾನವು ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡುವವರಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಹುಂಡಿವಟ್ಟ ದಲ್ಲಾಳಿಯಾಗಿರಲಿ, ಓರ್ವ ಮಾರಾಟಗಾರನಿಂದ ಓರ್ವ ಖರೀದಿದಾರನಿಗೆ ಸ್ಟಾಕಿನ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಅವರು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಬಹುತೇಕ ವ್ಯಾಪಾರಗಳು ಒಂದು ಸ್ಟಾಕು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದೊಂದಿಗೆ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳ ಮೂಲಕ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಆಯ್ಕೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿರುವ ಅನೇಕ ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ಟಾಕು ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಲಭ್ಯರಿದ್ದು, ಅವರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೇವೆಯ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಅಥವಾ ಹುಂಡಿವಟ್ಟ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳೂ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೇವೆಯ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತಾರಾದರೂ, ಹೂಡಿಕೆ ಸಲಹೆ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಸೇವೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ; ಹುಂಡಿವಟ್ಟ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಹೂಡಿಕೆ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಅವರು ನೀಡದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ವ್ಯಾಪಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಬ್ಯಾಂಕು ಅಥವಾ ಸಾಲದ ಒಕ್ಕೂಟವು ದಲ್ಲಾಳಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ಬಗೆಯಾಗಿದ್ದು, ಓರ್ವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೇವೆಯ ಅಥವಾ ಹುಂಡಿವಟ್ಟ ದಲ್ಲಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಅವು ಹೊಂದಿರಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಓರ್ವ ದಲ್ಲಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಮಾಡುವ ಖರೀದಿಯೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಸ್ಟಾಕು ಖರೀದಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ವಿಧಗಳಿವೆ. ಸ್ವತಃ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಖರೀದಿಸುವುದು ಒಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಒಂದುವೇಳೆ ಕನಿಷ್ಟಪಕ್ಷ ಒಂದು ಷೇರನ್ನು ಹೊಂದಿದಲ್ಲಿ, ಬಹುಪಾಲು ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಹೂಡಿಕೆದಾರ ಸಂಬಂಧಗಳ ವಿಭಾಗಗಳ ಮೂಲಕ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಷೇರುಗಳ ಖರೀದಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕಿನ ಆರಂಭಿಕ ಷೇರನ್ನು ಓರ್ವ ಕ್ರಮಬದ್ಧನಾದ ಸ್ಟಾಕು ದಲ್ಲಾಳಿಯ ಮೂಲಕವೇ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀಡಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಖರೀದಿಸುವುದು ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ಇವನ್ನು ಸ್ವತಃ ಕಂಪನಿಯೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾರಾಟಮಾಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀಡಿಕೆಯು ಒಂದು ಆರಂಭಿಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀಡಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳ ನೆರವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಟಾಕು ಖರೀದಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಸ್ಟಾಕುಗಳ ಒಂದು ಖರೀದಿಗೆ ಧನಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ, ಇಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ: ಖರೀದಿದಾರನ ಮಾಲೀಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ಹಣದಿಂದ ಸ್ಟಾಕು ಖರೀದಿಸುವುದು, ಅಥವಾ ಠೇವಣಿ ಹಣದ ಮೇಲೆ ಸ್ಟಾಕು ಖರೀದಿಸುವುದು. ಠೇವಣಿ ಹಣದ ಮೇಲೆ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದೆಂದರೆ, ಅದೇ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಟಾಕುಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಎರವಲು ಪಡೆಯಲಾದ ಹಣದಿಂದ ಸ್ಟಾಕು ಖರೀದಿಸುವುದು. ಈ ಸ್ಟಾಕುಗಳು, ಅಥವಾ ಮೇಲಾಧಾರವು ಸಾಲವನ್ನು ಖರೀದಿದಾರನು ಮರುಪಾವತಿ ಮಾಡಬಲ್ಲ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಖಾತರಿ ನೀಡುತ್ತವೆ; ಇಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ, ಎರವಲು ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸಲು ಸ್ಟಾಕು-ದಲ್ಲಾಳಿಯು ಸ್ಟಾಕನ್ನು (ಮೇಲಾಧಾರ) ಮಾರುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಠೇವಣಿ ಹಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಿಂತ ಕೆಳಗೆ ಷೇರು ಬೆಲೆಯು ಕುಸಿದಲ್ಲಿ, ಅವನು ಖಾತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕನಿಷ್ಟಪಕ್ಷ 50%ನಷ್ಟು ಮೌಲ್ಯದ ಸ್ಟಾಕುಗಳನ್ನು ಮಾರಬಲ್ಲವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ಕಾರು ಅಥವಾ ಮನೆಯನ್ನು ಮೇಲಾಧಾರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಒಂದು ಕಾರನ್ನಾಗಲೀ ಅಥವಾ ಮನೆಯನ್ನಾಗಲೀ ಖರೀದಿಸಲು ಹಣವನ್ನು ಎರವಲು ಪಡೆಯುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಠೇವಣಿ ಹಣದ ಮೇಲಿನ ಖರೀದಿಸುವಿಕೆಯು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಎರವಲು ಪಡೆಯುವುದು ಉಚಿತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ; ಇದಕ್ಕಾಗಿ ದಲ್ಲಾಳಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 8-10%ನಷ್ಟು ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಮಾರುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಮಾರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಸ್ಟಾಕು ಖರೀದಿಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಆ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಮಾಡಲು ಹೂಡಿಕೆದಾರನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಯಸುತ್ತಾನೆ (ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿಸಿ ಮಾರುವಿಕೆ); ಆದರೂ ಸಹ ಒಂದು ನಷ್ಟದ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರುವಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳು ಓರ್ವ ಹೂಡಿಕೆದಾರನನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮುಂದಾಗುವ ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಆತನು ಮಾರಬಹುದು. ಒಂದು ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆಯೇ, ಓರ್ವ ಮಾರಾಟಗಾರನಿಂದ ಓರ್ವ ಖರೀದಿದಾರನಿಗೆ ಸ್ಟಾಕಿನ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿನ ದಲ್ಲಾಳಿಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗಾಗಿ ಒಂದು ನಿರ್ವಹಣಾ ಶುಲ್ಕವೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಸದರಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಯಾವ ಬಗೆಯ ದಲ್ಲಾಳಿಕೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೇವೆ ಅಥವಾ ಹುಂಡಿವಟ್ಟವು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿ ಈ ಶುಲ್ಕವು ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆಯಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಎಲ್ಲಾ ಹಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಾರಾಟಗಾರನಿಗೆ ಅರ್ಹತೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಗಳಿಕೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಇಡುವುದು ಮಾರುವಿಕೆಯ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಸ್ಟಾಕುಗಳು ಯಾವ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿವೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಒಂದು ವೇಳೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹುಟ್ಟುವಳಿಗಳು ಅಥವಾ ವರಮಾನಗಳೇನಾದರೂ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಮೇಲಿನ ಬಂಡವಾಳ ಗಳಿಕೆಗಳ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹುಟ್ಟುವಳಿಗಳು ವೆಚ್ಚದ ಆಧಾರವನ್ನು ಮೀರಿರುತ್ತವೆ.
ಸ್ಟಾಕು ಬೆಲೆಯ ಏರಿಳಿತಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸ್ಟಾಕಿನ ಬೆಲೆಯು ತೂಗಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಾಪಾರದ ಸರಕುಗಳಂತೆ, ಸ್ಟಾಕಿನ ಬೆಲೆಯು ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಸಂವೇದನಾಶೀಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಟಾಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಬೇಡಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಮೂಲಭೂತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಹಾಗೂ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಬೆಲೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಬೆಲೆಯ ಮಟ್ಟಗಳನ್ನು ಊಹಿಸಲೂ ಸಹ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನವು[೧೧] ತೋರಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಸ್ಟಮರ್ ಸ್ಯಾಟಿಸ್ಫ್ಯಾಕ್ಷನ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್ನಿಂದ (ACSI) ಅಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಗ್ರಾಹಕ ಸಂತೃಪ್ತಿಯು, ಒಂದು ಸ್ಟಾಕಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೌಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ವಿಶ್ಲೇಷಕನ ವ್ಯವಹಾರದ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಾಡಲ್ಪಡುವ ಅವಲೋಕನಗಳು ಸ್ಟಾಕಿನ ಬೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದು.
ಷೇರು ಬೆಲೆಯ ನಿರ್ಣಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ಇಕ್ವಿಟಿಯೊಂದರ ಬೆಲೆಯು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆಯ ಒಂದು ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪೂರೈಕೆ ಎಂಬುದು, ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಇಡಲ್ಪಟ್ಟ ಷೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬೇಡಿಕೆ ಎಂಬುದು, ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಖರೀದಿಸಲು ಬಯಸುವ ಷೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸ್ಟಾಕಿನ ಬೆಲೆಯು ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಭವಿಷ್ಯದ ಖರೀದಿದಾರರು ಮಾರಾಟಗಾರರನ್ನು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೀರಿಸಿದಾಗ ಬೆಲೆಯು ಏರುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಉನ್ನತವಾಗಿರುವ ಮಾರುವಿಕೆಯ ಬೆಲೆಯೆಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿತರಾದ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಖರೀದಿದಾರರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ; ಇದರಿಂದಾಗಿ ಖರೀದಿದಾರರು ಹಾಗೂ ಮಾರಾಟಗಾರರ ನಡುವಿನ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರಾಟಗಾರರು ಖರೀದಿದಾರರನ್ನು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೀರಿಸಿದಾಗ ಬೆಲೆಯು ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಖರೀದಿದಾರರು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ; ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ಒಂದು ಷೇರಿನ ಮೌಲ್ಯವು, ತಮ್ಮ ಹಣದೊಂದಿಗೆ ಮತಚಲಾಯಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಂದ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಯಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಒಂದು ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಬಯಸಿದರೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಿದ್ದರೆ, ಬೆಲೆಯು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಒಂದು ಸ್ಟಾಕನ್ನು ಮಾರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಖರೀದಿದಾರರು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಬೆಲೆಯು ಕೆಳಗಿಳಿಯುತ್ತದೆ.
- ಟಿಪ್ಪಣಿ: "ನಾಸ್ಡಾಕ್-ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಸ್ಟಾಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಬೆಲೆಯ ನಮೂದಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸವಾಲು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಬೆಲೆಗಳ ಕುರಿತಾದ ಮಾಹಿತಿಯು ಇರುತ್ತದೆ." [೧೨]
ತಾವು ಯಾವ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಿರುವರೋ ಆ ಗರಿಷ್ಟ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಅಥವಾ ಯಾವ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಮಾಡಲು ತಾವು ಸಿದ್ಧರಿರುವರೋ ಆ ಕನಿಷ್ಟ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಜನರು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅದು ಅವಶ್ಯವಾಗಿ ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ವೃತ್ತಿಪರ ಹೂಡಿಕಾ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಲ್ಪಿತ ಸಿದ್ಧಾಂತವು (ಎಫಿಷಿಯಂಟ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಹೈಪಾಥಿಸಿಸ್-EMH) ತನ್ನ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆಯಾದರೂ, ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಾಗೂ ವೃತ್ತಿಪರ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅಪನಂಬಿಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸಿದೆ. ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ EMH ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ, ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವುದು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ (ಒಂದು Stdevನಿಂದ ಒತ್ತುನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ) ವಿವೇಚನಾಶೀಲವಾಗಿದೆ; ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಟಾಕಿನ ಬೆಲೆಯು, ಗೊತ್ತಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಒಂದು ವಿವೇಚನಾಶೀಲ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಈ ಮಾಹಿತಿಯು ಕಂಪನಿಯ ಭವಿಷ್ಯದ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುತ್ತದೆ; ಮತ್ತು ಇಕ್ವಿಟಿಗಳ ಷೇರು ಬೆಲೆಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬೆಲೆಕಟ್ಟಿದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಟಾಕಿನ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಅವು ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವು ಇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ತಿಳಿಸುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವು ಇರುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಬೆಲೆಗಳು ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ನಗದು ಹರಿವುಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿದ್ದರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿರುತ್ತವೆ. EMH ಮಾದರಿಯು ಒಂದು ವೇಳೆ ನಿಜವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ,ಕನಿಷ್ಟಪಕ್ಷ ಎರಡು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮೊದಲನೆಯದೆಂದರೆ, ಹಣಕಾಸಿನ ಅಪಾಯವು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮೌಲ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕನಿಷ್ಟಪಕ್ಷ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಅಧಿಕಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ, ಇಕ್ವಿಟಿಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರತಿಫಲವು ಇಕ್ವಿಟಿಯಲ್ಲದ ಹೂಡಿಕೆಗಳಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕೊಂಚವೇ ಹೆಚ್ಚಿನಮಟ್ಟದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ: ಒಂದು ವೇಳೆ ಹಾಗಿಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ, ಕ್ಷೇಮಕರವಾದ ಈ ಇಕ್ವಿಟಿಯಲ್ಲದ ಹೂಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಇಕ್ವಿಟಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ವರ್ಗಾವಣೆಗೊಳ್ಳಲು ಅದೇ ವಿವೇಚನಾಶೀಲ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ; ಸದರಿ ಇಕ್ವಿಟಿಯಲ್ಲದ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಮಟ್ಟದ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿರುವ ಪ್ರತಿಫಲವನ್ನು ನೀಡಬಲ್ಲದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯದೆಂದರೆ, ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಷೇರೊಂದರ ಬೆಲೆಯು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮೌಲ್ಯದ ಒಂದು "ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ" ಪ್ರತಿಫಲನವಾಗಿರುತ್ತದೆಯಾದ್ದರಿಂದ, ಆಗ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಪ್ರತಿಫಲದ ತಿರುವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಬೆಲೆಗಳು ಒಂದು ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ನಡೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವೆಡೆಗೆ ಒಲವು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ನಡೆಯು, ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ (ಗೊತ್ತುಗುರಿಯಿಲ್ಲದೆ) ಆದ ಮಾಹಿತಿಯ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದ ನಿರ್ಣಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ವೃತ್ತಿಪರ ಇಕ್ವಿಟಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಮೂಲಭೂತ ಮಾಹಿತಿಯ ಹರಿವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಲ್ಲೀನರಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಮಾಹಿತಿಯ (ಸುದ್ದಿ) ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿರುವ ಹರಿವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಜಾಣತನದಿಂದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳನ್ನು (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇತರ ವೃತ್ತಿಪರ ಹೂಡಿಕೆದಾರರನ್ನು) ಮೀರಿಸಿ ಒಂದು ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವರು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. EMH ಮಾದರಿಯು ಇಕ್ವಿಟಿ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಣಯದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂಬಂತೆ ತೋರುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸ್ಟಾಕು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು EMH ಮಾದರಿಯು ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂಗತಿಯೇನೆಂದರೆ, ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಉತ್ತಮ-ಮಾಹಿತಿಯಿಂದೊಡಗೂಡಿದ ವೃತ್ತಿಪರ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರದ, ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ ಅಥವಾ ಇತರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯಶಃ ಅವು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಷೇರು ಬೆಲೆ ನಿರ್ಣಯದ ಮತ್ತೊಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತವು ವರ್ತನ ಹಣಕಾಸಿನ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ವರ್ತನ ಹಣಕಾಸಿನ ಅನುಸಾರ, ಮಾನವರು ಅನೇಕವೇಳೆ- ಅದರಲ್ಲೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾರೆ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಾರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ- ವಿವೇಚನಾರಹಿತ ತೀರ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಿವೇಚನಾರಹಿತ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಭಯಗಳು ಮತ್ತು ತಪ್ಪುಗ್ರಹಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿರುತ್ತವೆ. ಭದ್ರತೆಗಳ ವಿವೇಚನಾರಹಿತ ವ್ಯಾಪಾರವು ವಿವೇಚನಾಶೀಲವಾದ, ಮೂಲಭೂತ ಬೆಲೆಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಭದ್ರತೆಗಳ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಅನೇಕವೇಳೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಬಲ್ಲದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 1990ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ನೀರ್ಗುಳ್ಳೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (ಇದಾದ ನಂತರ 2000-2002ರ ಡಾಟ್-ಕಾಮ್ ಉತ್ಕರ್ಷವು ಕಂಡುಬಂತು), "ಮಹಾನ್ ಮೂರ್ಖ ಸಿದ್ಧಾಂತ" ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಿರಪರಿಚಿತವಾಗಿರುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಯಾವುದೇ ವಿವೇಚನಾಶೀಲ ಮೂಲಭೂತ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಆಚೆಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಂಪನಿಗಳು ಅನೇಕವೇಳೆ ಸವಾಲು ಬೆಲೆಗೆ ಕೂಗಲ್ಪಟ್ಟವು. "ಮಹಾನ್ ಮೂರ್ಖ ಸಿದ್ಧಾಂತ" ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, ಇಕ್ವಿಟಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಫಲಗಳನ್ನು ಹಣದರೂಪಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಬಲವಾದ ವಿಧಾನವು ಮತ್ತೊಂದು ಹೂಡಿಕೆದಾರನಿಗೆ ಮಾಡುವ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಬರುವುದರಿಂದ, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿನ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೊಬ್ಬರು ಒಂದು ಉನ್ನತವಾದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಯಾವುದರಲ್ಲಿ ತಮಗೆ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆಯೋ, ಅಂಥ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಓರ್ವರು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಇತರ ಪಕ್ಷಸ್ಥರ ಸಮ್ಮತಿಗಾಗಿರುವ ಆಧಾರಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಒಂದು ವಿವೇಚನಾಶೀಲ ಹೂಡಿಕೆದಾರ ಕೂಡಾ ಇತರರ ವಿವೇಚನಾಶೂನ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ನೆಚ್ಚಿಕೆ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಬಹುದು.
ಅಂತರಪಣನ ವ್ಯಾಪಾರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಟಾಕಿನ ನೀಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಂಪನಿಗಳು ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವಾಗ, ವಿಭಿನ್ನ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮೇಲಿನ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿನ ಅಸಾಂಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅನುಕೂಲಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆಯು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ಅಸಾಂಗತ್ಯಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಓರ್ವ ತೀವ್ರಾಸಕ್ತ ಹೂಡಿಕೆದಾರನು, ಅಂತರಪಣನ ವ್ಯಾಪಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವುಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯ ಅಭಿಗಮನದ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಬಹುದು. ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಸ್ವರೂಪದ ವ್ಯಾಪಾರವು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಬೆಲೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು (ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಲ್ಪಿತಸಿದ್ಧಾಂತ) ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ ಹಾಗೂ ಈ ಅಸಾಂಗತ್ಯಗಳು, ಒಂದು ವೇಳೆ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯದಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಸರಿದೂಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆಕರಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ www.askoxford.com. "Compact Oxford English Dictionary". Askoxford.com. Archived from the original on 2006-03-24. Retrieved 2010-02-12.
{{cite web}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ "Cambridge Advanced Learner's Dictionary". Dictionary.cambridge.org. Archived from the original on 2018-12-25. Retrieved 2010-02-12.
{{cite web}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ "ಸ್ಟಾಕ್ ಬೇಸಿಕ್ಸ್" Archived 2019-01-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ಹೂಡಿಕೆದಾರ Guide.com.
- ↑ ಜ್ವಿ ಬೋಡಿ, ಅಲೆಕ್ಸ್ ಕೇನ್, ಅಲನ್ J. ಮಾರ್ಕಸ್, ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ಮೆಂಟ್ಸ್ , 7ನೇ ಆವೃತ್ತಿ, ಪುಟ 26–53.
- ↑ http://www.sjsu.edu/depts/ಆರ್ಥಿಕs/faculty/ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ಹ್ಯಾಂ/docs/ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ಹ್ಯಾಂ-amsterdam.pdf[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
- ↑ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಚಾನ್ಸೆಲರ್ ಬರೆದಿರುವ "ಡೆವಿಲ್ ಇನ್ ದಿ ಹಿಂಡ್ಮೋಸ್ಟ್".
- ↑ ಜೋನ್ಸ್ v. H. F. ಅಹ್ಮಾನ್ಸನ್ & ಕೊ. , 1 ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ 3d)
- ↑ "Jones v. H.F. Ahmanson & Co. (1969) 1 C3d 93". Online.ceb.com. Retrieved 2010-02-12.
- ↑ ವಿಟ್ಮನ್, 2004, 5
- ↑ Jackson, Thomas (2001). The Logic and Limits of Bankruptcy Law. Oxford Oxfordshire: Oxford University Press. p. 32. ISBN 1587981149.
- ↑ "Increased Customer Satisfaction Increases Stock Price". Archived from the original on 2012-03-17. Retrieved 2010-06-10.
{{cite web}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ "Understanding Stock Prices: Bid, Ask, Spread". Youngmoney.com. Archived from the original on 2008-09-07. Retrieved 2010-02-12.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Stock exchanges ಓಪನ್ ಡೈರೆಕ್ಟರಿ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್
- Stocks investing ಓಪನ್ ಡೈರೆಕ್ಟರಿ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್
- ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಟರ್ಮಿನಾಲಜಿ Archived 2010-04-29 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಟ್ರಿವಿಯಾ: ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಸ್ಟಾಕ್ಸ್
- ಸ್ಟಾಕ್ ಬೇಸಿಕ್ಸ್ ಟ್ಯಟೋರಿಯಲ್ Archived 2010-04-19 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ದಿ ಓಲ್ಡೆಸ್ಟ್ ಷೇರ್ ಇನ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್, ಇಷ್ಯೂಡ್ ಬೈ ದಿ ಡಚ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ (ವರೀನಿಗ್ದೆ ಊಸ್ಟ್-ಇಂಡಿಷ್ ಕಂಪನಿ ಆರ್ VOC), 1606.
- CS1 errors: redundant parameter
- ವೆಬ್ ಆರ್ಕೈವ್ ಟೆಂಪ್ಲೇಟಿನ ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಕೊಂಡಿಗಳು
- ಮಡಿದ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಲೇಖನಗಳು
- ಮಡಿದ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೇಖನಗಳು from ಆಗಸ್ಟ್ 2021
- ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಲೇಖನಗಳು
- Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page
- Articles needing additional references from February 2010
- Articles with invalid date parameter in template
- All articles needing additional references
- Articles with unsourced statements from December 2008
- Articles with Open Directory Project links
- ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ
- ಇಕ್ವಿಟಿ ಖಾತರಿಗಳು
- ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹಣಕಾಸು
- ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಪರಿಭಾಷೆ