ಸದಸ್ಯ:Nisarga1910267/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ
ಮಾಂಡೋವಿ ನದಿ ಅಥವಾ ಮಹದಾಯಿ ನದಿ.[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಹದಾಯಿ ನದಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಖಾನಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಭೀಮಗಡ್ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಏರುತ್ತದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಹರಿಯುವ ಇದು ಉತ್ತರ ಗೋವಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಸತ್ತಾರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಿಂದ ಗೋವಾ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹದಾಯಿ ನದಿಯನ್ನು ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಮಂಡೋವಿ ನದಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹದಾಯಿ ನದಿಯ ವಿವಾದವು ಎಂಭತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರದ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಲವಾಯಿತು. ಮಹದಾಯಿ ನದಿಯ ನೀರನ್ನು ಮಲಪ್ರಭಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲು ಹಲವಾರು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು, ಕಾಲುವೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾರೇಜ್‌ಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕ್ರಮವು ಪ್ರಚೋದಕವಾಗಿದೆ.
ಕೃಷ್ಣನ ಉಪನದಿಯಾದ ಮಲಪ್ರಭಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನದಿ ನೀರನ್ನು ಹರಿಯುವುದರಿಂದ ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಗದಗ್ , ಧಾರವಾಡ ಮತ್ತು ಬೆಳಗಾವಿ ನೀರಿನ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ರಾಜ್ಯ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಕಳಸಾ-ಬಂಡೂರಿ ನಾಲಾ ಯೋಜನೆ(ಮಹಾದಾಯಿ ನದಿ ಕಣಿವೆಯ ಕಳಸಾ ಮತ್ತು ಬಂಡೂರಿ ಉಪನದಿಗಳಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ಅಣೆಕಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟಿ ನೀರನ್ನು ಎತ್ತಿ ಕಾಲುವೆ ಮೂಲಕ ಸವದತ್ತಿ ಬಳಿಯ ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಯ ರೇಣುಕಾ ಸಾಗರ(ನವಿಲು ತೀರ್ಥ) ಜಲಾಶಯಕ್ಕೆ ನೀರು ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದೇ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶ). ಗೋವಾ, 2002 ರಲ್ಲಿ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕೋರಿ, ನೀರಿನ ವಿವಾದಗಳ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಕೋರಿತು. ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ಬೇಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ 2006 ರಲ್ಲಿ ಅಪೆಕ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಸಹಾ ಮಾಡಿತು.
ಗೋವಾ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನ.[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗೋವಾ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ನಂತರ, ಮಹದಾಯಿ ನೀರಿನ ವಿವಾದಗಳ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 16,2010 ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.ಗೋವಾ ತನ್ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ನದಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹಾದಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಬೇರೆಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಲು ಅದರ ದುರ್ಬಲ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪುನೀರಿನ ಪ್ರವೇಶವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೀನ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಅನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತದೆ, ಜನರು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ತೊಂದರೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿದೆ. ಗೋವಾ ಪಡೆಯುವ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ವಿವಾದವಿದೆ. ಮಹದಾಯಿಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿವು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬರಿದಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಕೊರತೆ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ತಿರುಗಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಗೋವಾ ಇದು ನೀರಿನ ಕೊರತೆಯಿರುವ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸರಬರಾಜನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದೆ.ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಇದೀಗ, ಮಹಾದಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲುವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿದೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ರೈತರ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮಹಾದಾಯಿಯಿಂದ 7.56 ಸಾವಿರ ದಶಲಕ್ಷ ಘನ ಅಡಿ (ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ) ನೀರು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಗೋವಾ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕರ್ನಾಟಕವು ತನ್ನ ಜಲಾಶಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಮಹಾದಾಯಿ ನದಿಯನ್ನು ಮಹಾದೈ ಅಥವಾ ಮಹಾದೇಯಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು 111-ಕಿ.ಮೀ. ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ನದಿಯ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗ ಗೋವಾ (76 ಕಿ.ಮೀ) ನಲ್ಲಿದೆ. ಗೋವಾಕ್ಕೂ ಮಾಂಡೋವಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ರಾಜ್ಯದ ವಿಲೇವಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಸಿಹಿ-ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗೋವಾದ 11 ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಉಪ್ಪುನೀರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಡೋವಿ ನೀರಿನ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ತೀರ್ಪು: -[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ 36 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ 13.4 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ನೀರನ್ನು ನೀಡಿತು. ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಮಹಾದಾಯಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಕುಡಿಯುವ ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿಗಾಗಿ ಒಳನಾಡಿನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ 1.5 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ನೀರನ್ನು ನೀಡಿತು, ಜೊತೆಗೆ ಜಲಾಶಯದಿಂದ ಆವಿಯಾಗುವಿಕೆಯ ನಷ್ಟಗಳು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆ. ಉದ್ದೇಶಿತ ಬಂಡೂರಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ 2.2 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಕಲಾಸ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ 1.7 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ನೀರು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದ ಗೋವಾವನ್ನು ಸುಮಾರು 24 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ 1.3 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ವರದಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಮಹಾದಾಯಿ ನೀರು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದಿಂದ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು.
ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿವಾದ: -[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-ಧಾರವಾಡ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 180 ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಕೊರತೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸಲು ಕರ್ನಾಟಕವು ಮಹಾದೇಯಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯಿಂದ ಮಲಪ್ರಭಾ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗೆ ನೀರನ್ನು ತಿರುಗಿಸಲು ಬಯಸಿದೆ.
ಕರ್ನಾಟಕವು 2020 ರಲ್ಲಿ ಮಹಾದೇಯಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲಿದೆ:-[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
"ಬರಗಾಲ ಪೀಡಿತ ಐದು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ಬೆಳಗಾವಿ, ಧಾರವಾಡ, ಗದಗ್, ಹಾವೇರಿ ಮತ್ತು ಬಾಗಲ್ಕೋಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಪೂರೈಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಅಧಿಸೂಚನೆಯು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಬಿ.ಎಸ್.ಯಡಿಯುರಪ್ಪ ಶುಕ್ರವಾರ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರು.ಮಹದಾಯಿ ನದಿ ಯೋಜನೆಯ ಕಾಮಗಾರಿ ಪುನರಾರಂಭಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಜಲಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಚಿವ ರಮೇಶ್ ಜಾರ್ಕಿಹೋಲಿ ಅವರು ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 200 ಕೋಟಿ ರೂ.ಕಲಾಸ- ಬಂಡೂರಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿ ರೈತರ ವಿರುದ್ಧ ದಾಖಲಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಸಿಎಂಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಜಾರ್ಕಿಹೋಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. 22 ಗಂಭೀರ ಪ್ರಕರಣಗಳು, 94 ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಈಗಾಗಲೇ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ.[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉಲ್ಲೇಖ:-[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
https://www.financialexpress.com/