ಸದಸ್ಯ:Aknishike 560/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ

ಆರ್ಯಭಟ್ಟ : [476 CE ]

ಜೇವನ :

ಆರ್ಯಭಟ್ಟ ಈಗಿನ ‘’ಬಿಹಾರ್’’ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವನು. ಇವನು ಖಗೋಳ ಮತ್ತು ಗಣಿತ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ಪಾ೦ಡಿತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದವನು. 499 CEನಲ್ಲಿ ಅವನ 23ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಗಣಿತ ಮತ್ತು ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೇಲೆ ‘’ಆರ್ಯಭಟೀಯ೦’’ ಎ೦ಬ ಗ್ರ೦ಥ ರಚಿಸಿದನು.

ಇದರಲ್ಲಿ ಇವನು ಗ್ರಹಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಗ್ರಹಣದ ಸಮಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುವ ಕರಾರುವಕ್ಕಾದ ವಿಧಾನವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ. COPERNICUSನು ತನ್ನ ಸಿದ್ಧಾ೦ತವನ್ನು ಮ೦ಡಿಸುವ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿ೦ದೆಯೇ ಇವನು ‘’ಭೂಮಿಯು ಗು೦ಡಾಗಿದ್ದು, ತನ್ನ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಸೂರ್ಯನ ಸುತ್ತ ತಿರುಗುತ್ತದೆ’’ ಎ೦ದು ಹೇಳಿದ್ದನು. ಹಾಗು ಗಣಿತದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಿಸಿದ೦ತೆ ‘’ಪೈ’’[ π ]ನ ಮೊತ್ತ 3.1416 ಎ೦ದೂ ನಿಖರವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ.

ಶತಮಾನಗಳ ನ೦ತರ 825CE ನಲ್ಲಿ ಇದ್ದ೦ತಹ ಅರಬ್ ದೇಶದ ಗಣಿತಜ್ಞ ’’MOHAMMED IBNA MUSA’’ ‘’ಪೈ[ π ]ನ ಮೊತ್ತ ಕ೦ಡುಹಿಡಿದ ಕೀರ್ತಿ

ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಸಲ್ಲಬೇಕು, ಈ ಮೊತ್ತವು ಹಿ೦ದೂಗಳು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು’’ ಎ೦ದಿದ್ದಾನೆ.

ಸಾಧನೆ :

ಭಾರತೀಯರು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆ ಎ೦ದರೆ ”ಸೊನ್ನೆ”. ಅದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಆಧುನಿಕ ತ೦ತ್ರಜ್ಞಾನ, ಗಣಿತ, ಹಾಗು COMPUTER TECHNOLOGYಯೇ ಉಧ್ಬವಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇ೦ತಃ ಸೊನ್ನೆಯ ವಿಚಾರವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿ ಆರ್ಯಭಟ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಮಹತ್ತರ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ. ಹೀಗೆ ಆರ್ಯಭಟನು ಗಣಿತ ಮತ್ತು ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೃಹತ್ ಪ್ರತಿಭೆಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಆರ್ಯಭಟ, ಆರ್ಯಭಟ I ಅಥವಾ ಆರ್ಯಭಟ ದ ಎಲ್ಡರ್ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, (476 ಜನನ, ಪ್ರಾಯಶಃ ಆಷ್ಮಾಕ ಅಥವಾ ಕುಸುಮಾಪುರ, ಭಾರತ), ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಪಂಡಿತರಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆರಂಭಿಕ ಭಾರತೀಯ ಗಣಿತಜ್ಞ. ಅದೇ ಹೆಸರಿನ 10 ನೇ ಶತಮಾನದ ಭಾರತೀಯ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞನಿಂದ ಅವನನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಆರ್ಯಭಟ I ಅಥವಾ ಆರ್ಯಭಟ ದ ಎಲ್ಡರ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಗುಪ್ತರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಪಾಟಲಿಪುರ್ತಾ (ಪಾಟ್ನಾ) ಸಮೀಪ ಕುಸುಮಪುರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದರು-ಅವರು ಆರ್ಯಭಟಿಯ (c. 499) ಮತ್ತು ಈಗ ಕಳೆದುಹೋದ ಆರ್ಯಭತ್ತಿಸಿದ್ಧಾಂತದ ಎರಡು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಆರ್ಯಭತಿಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತದ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ನ ಸ್ಯಾಸಾನಿಯನ್ ರಾಜವಂಶದ ಮೂಲಕ (224-651) ಪ್ರಸಾರವಾಯಿತು, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಅದರ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ವರಾಹಮಿಹಿರಾ (ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಸಿ 550), ಭಾಸ್ಕರ I (ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಸಿ 629), ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ (598-ಸಿ 665), ಮತ್ತು ಇತರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯವರೆಗೂ ಪ್ರತಿ ದಿನದ ಆರಂಭವನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲು ಇದು ಒಂದು ಆರಂಭಿಕ ಖಗೋಳ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರ್ಯಭಟಿಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು, ಅಲ್ಲಿ ನಂತರದ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಗಣಿತಜ್ಞರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ಈ ಕೃತಿಯನ್ನು ಪದ್ಯ ದಂಪತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಖಗೋಳ ಕೋಷ್ಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಯಭಟಸ್ನ ಸ್ವರಸಂಖ್ಯಾ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಪರಿಚಯದ ನಂತರ, ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ-ಸ್ವರ ಮೊನೊಸಿಲೈಬಲ್ನಿಂದ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಗಣಿತ ("ಗಣಿತ"), ಕಲಾ-ಕ್ರಿಯಾ ("ಸಮಯ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳು") , ಮತ್ತು ಗೋಳ ("ಸ್ಪಿಯರ್").

ವಿಜ್ಞಾನ :

ಆರ್ಯಭಟಿಯವರು ಗೋಲಾದಲ್ಲಿ ಗೋಳಾಕೃತಿಯ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಗೋಳದ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿಮಾನಗಳು ಮೇಲೆ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ಷೇಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗೋಳಾಕಾರದ ರೇಖಾಗಣಿತಕ್ಕೆ ಸಮತಲ ತ್ರಿಕೋನಮಿತಿಯನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿಷಯಗಳು ಸೌರ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣಗಳ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಪಶ್ಚಿಮದ ಚಲನೆಯು ಅದರ ಅಕ್ಷದ ಗೋಳದ ಭೂಮಿಯ ತಿರುಗುವಿಕೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಆರ್ಯಭಟವು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಲು ಚಂದ್ರನ ಮತ್ತು ಗ್ರಹಗಳ ಪ್ರಕಾಶಮಾನತೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಭಾರತದ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಉಪಗ್ರಹ ಆರ್ಯಭಟವನ್ನು (1975 ರಲ್ಲಿ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಸರಿಸಿತು.