ಸದಸ್ಯ:2110280 Madhulika

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ ಅಥವಾ "ನೆಪೋಟಿಸಂ"

ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತವು ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿಕರು ಅಥವಾ ನಿಕಟ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುವ ಸವಲತ್ತು ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪಕ್ಷಪಾತವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತವು ಒಂದು ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯಾಪಾರ, ರಾಜಕೀಯ, ಮನರಂಜನೆ, ಕ್ರೀಡೆ, ಧರ್ಮ ಮುಂತಾದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು. ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಷಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಪಕ್ಷಪಾತದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅನರ್ಹ ಜನರು ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

14 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಪೋಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಷಪ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಸೋದರಳಿಯರನ್ನು ಕಾರ್ಡಿನಲ್ ಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ ಎಂಬ ಪದವು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು."ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ" ಎಂಬ ಪದವು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಪದ "ನೆಪೋಸ್"(ಅಂದರೆ ಸೋದರಳಿಯ ಅಥವಾ ಮೊಮ್ಮಗ) ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಸಮಾಜಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಪದ್ಧತಿಯಾಗಿದೆ.

ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ಪ್ರಬಲ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅವನು/ಅವಳು ಅವನ/ಅವಳ ಸಂಬಂಧಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಹತ್ತಿರದ ಪರಿಚಯಸ್ಥರಿಗೆ ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾನೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಬ್ಬ ರಾಜಕಾರಣಿ ತನ್ನ ಮೂವರು ಪುತ್ರರನ್ನು ಯಾವುದೇ ಆರಂಭಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದೆ ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸೋಣ. ಸಮಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಇದು ತುಂಬಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಿಕರನ್ನು ತಮ್ಮಂತೆಯೇ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಏರಲು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲಾ ಅರ್ಹತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅಲ್ಲ ಆದರೆ ಅವರು ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಅಥವಾ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅವರು ಬಯಸಿದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನರಂಜನೆಯ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ, ಸಿನಿಮಾ, ರೇಡಿಯೋ, ದೂರದರ್ಶನ ಅಥವಾ ಕಲೆಗೆ ಸೇರಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು ವಿವಿಧ ಆಡಿಷನ್‌ಗಳು, ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗದೆ ಸಾಮಾನ್ಯರು ಪಡೆಯಲು ಯೋಚಿಸದ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಈ ಅಭ್ಯಾಸವು ಅನೈತಿಕವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ನುರಿತ ಜನರು ಆ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ.

ಮನರಂಜನಾ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ: ಕಂಗನಾ ರಣಾವತ್, ಧರ್ಮೇಂದ್ರ, ರವೀನಾ ಟಂಡನ್ ಮತ್ತು ಪಾಯಲ್ ರೋಹಟಗಿ ಅವರಂತಹ ಹಲವಾರು ನಟರು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತೆರೆದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಬಾಲಿವುಡ್‌ನ ಕರಾಳ ಮುಖವನ್ನು ಸಹ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅರ್ಹರು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಳ್ಳದಿರುವಾಗ ಅನರ್ಹರು ಹೇಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಬಾಲಿವುಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ನೆಪೋಟಿಸಂ ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಕಂಗನಾ ರಣಾವತ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಲವಾರು ನಟಿಯರು ಹೇಗೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗೆ ನಾವು ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಇದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬಹುದು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಒಂದು ದಿನ ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ.

[೧]

ಉದಾಹರಣೆಗಳು:

1. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿರುವ ಗಾಂಧಿ ಕುಟುಂಬ.(ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ)

2. ಬಾಲಿವುಡ್ ಅನ್ನು ಆಳುತ್ತಿರುವ ಕಪೂರ್ ಕುಟುಂಬ, ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ ಮತ್ತು ಅಭಿಷೇಕ್ ಬಚನ್


ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದ ಕಾರಣಗಳು:

1. ತನಗೆ ಅಥವಾ ಅವನ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಬಯಕೆ

2. ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಯಕೆ

3.ಹೊರಗಿನವರ ಭಯ, ಹೊರಗಿನವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಪಡೆಯದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು

[೨]


ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದ ಪರಿಣಾಮಗಳೇನು?

1.ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ

ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ

2.ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ

3.ಕಡಿಮೆಯಾದ ಉತ್ಪಾದಕತೆ

4ನಿಮ್ಮ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು

5. ನಿಮ್ಮ ಕಂಪನಿಯ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಬಹುದು

6. ದುಷ್ಕೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬಹುದು


ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು:

1. ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಜನರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಂಬಂಧಿಕರು ಅಥವಾ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗುವಂತೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

2. ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ

3. ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತವು ದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಸಮರ್ಥರನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ನೇಮಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.


ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಸಮಾನ ಅವಕಾಶವು ಸಮಾಜವು ಸಮಾನ ವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಲು ಮತ್ತು ಏಳಿಗೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಾಗಿವೆ. ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ನಾವು ನಮ್ಮ ಪಾದವನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಇಡಬೇಕು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜವನ್ನು ಈ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಬೇಕು ಇದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಜೀವನವು ಹಾಳಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

  1. https://www.iasexpress.net/nepotism-origin-types-ethical-issues-impacts-way-forward/
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Nepotism