ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ

ಶ್ರೀ ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಸ್ಥಾನ (ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬೆ) ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಪವಿತ್ರ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಶೃಂಗೇರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.

ಶೃಂಗೇರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯ (ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗ ಗಿರಿ) ಶ್ರೀ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ೮ ನೇ ಶತಮಾನದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸರು ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾರಣ್ಯ (೧೨ ನೇ ಜಗದ್ಗುರು) ಶ್ರೀ ಶಾರದಾಂಬೆಯು ಕುಳಿತಿರುವ ಚಿನ್ನದ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವವರೆಗೂ ಆದಿ ಶಂಕರಚಾಯರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶಾರದಾಂಬೆಯ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಪ್ರತಿಮೆಯು ನಿಂತಿರುವ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ದಂತಕಥೆ

ಶಂಕರನು ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಹಾವು ತನ್ನ ಹೆರಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಗರ್ಭಿಣಿ ಕಪ್ಪೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಛತ್ರಿಯಂತೆ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಘಟನೆಯ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಕಪ್ಪೆ ಶಂಕರ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಶಿಲ್ಪವು ತುಂಗಾ ನದಿಯ ಕಾಲುದಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಶಂಕರನು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಮಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನೆಂದು ನಂಬಲಾದ ಮೊದಲ ಸ್ಥಳ ಇದು. ಹಿಂದೂ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸ್ಥಳವು ವಿಭಾಂಡಕಮುನಿಯ ಮಗ ಋಷ್ಯಶೃಂಗ ಋಷಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಅವರು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಘೋರ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಶೃಂಗೇರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂತು. ೧೪-೧೬ ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ೧೯೧೬ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.

ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದ ಸುಪ್ರಭಾತ

ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದ ಸುಪ್ರಭಾತವನ್ನು ಶೃಂಗೇರಿ ಮಠವು ೧೯೭೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಜಗದ್ಗುರು ಶ್ರೀ ಅಭಿನವ ವಿದ್ಯಾತೀರ್ಥ ಸ್ವಾಮೀಜಿಗಳಿಂದ ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಶ್ರೀ ಶಾರದ ಸುಪ್ರಭಾತ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ವೇದ ಬ್ರಹ್ಮ ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತುರುವೇಕೆರೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ದೀಕ್ಷಿತ್ (ಇವರನ್ನು ಶ್ರೀ. ಟಿ.ಎಸ್ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ದೀಕ್ಷಿತ್) ದೈವಿಕ ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದ ಮಾತೆ (ದೇವರು ತಾಯಿ) ಗಾಗಿ.

ಶೃಂಗೇರಿ ದೇವಾಲಯದ ಮಹತ್ವ

ಶಿವನು ಸ್ಫಟಿಕದ ಚಂದ್ರಮೌಳೀಶ್ವರ ಲಿಂಗವನ್ನು ಶ್ರೀ ಆದಿಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈಗಲೂ ಲಿಂಗವನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರ ರಾತ್ರಿ ೮:೩೦ ಗಂಟೆಗೆ ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಚಂದ್ರಮೌಳೀಶ್ವರ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾರದಾಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯು ಉಭಯ ಭಾರತಿಯಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಅವತಾರ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅವಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ ಪಾರ್ವತಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಬ್ರಹ್ಮ, ಶಿವ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಂಬಿಕೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಅಕ್ಷರಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ಥಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ೨-೫ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಸ್ಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಸೀಮೆಸುಣ್ಣ ಅಥವಾ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಅಕ್ಕಿಯ ತಟ್ಟೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡಲು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಗುರುವನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಶೃಂಗೇರಿಯಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯಗಳು

ಶೃಂಗೇರಿಯಲ್ಲಿ ೪೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ಮಲ್ಲಪ್ಪ ಬೆಟ್ಟ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಣ್ಣ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಮಲಹಾನಿಕರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವು ಮುಖ್ಯವಾದವುಗಳಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ತಂಭ ಗಣಪತಿ (ಕಂಬದ ಮೇಲೆ ಗಣೇಶ)ಯ ಭವಾನಿ ದೇವಾಲಯವಿದ್ದು ಇದನ್ನು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾಶಂಕರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಜನಾರ್ದನ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿಹರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನರಸಿಂಹ ವನದಲ್ಲಿರುವ ಹಿಂದಿನ ಜಗದ್ಗುರುಗಳ ಬೃಂದಾವನಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿವೆ. ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಕಾಲಭೈರವ ದೇವಾಲಯ, ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾ ದೇವಾಲಯ, ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಆಂಜನೇಯ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಶೃಂಗೇರಿಯ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯ ಕೂಡ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ.