ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಕಾಂತಮ್ಮ

ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಕಾಂತಮ್ಮ
ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯ
ಅಧಿಕಾರ ಅವಧಿ ೧೯೬೨ - ೧೯೭೭
ಪೂರ್ವಾಧಿಕಾರಿ	ಟಿ. ಬಿ.ವಿಟ್ಟಲ್ ರಾವ್
ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ	ಜಲಗಂ ಕೊಂಡಲ ರಾವ್
ಮತಕ್ಷೇತ್ರ	ಖಮ್ಮಂ
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿ
ಜನನ	೧೬ ಜುಲೈ ೧೯೨೪ ಆಲಂಪುರ್, ತೆಲಂಗಾಣ, ಭಾರತ
ಮರಣ	೧೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೭ ವಿಜಯವಾಡ, ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ	ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್
ಸಂಗಾತಿ(ಗಳು)	ಟಿ ವಿ ಸುಬ್ಬ ರಾವ್
ಸಂಬಂಧಿಕರು	ಸ್ಮಿತಾ (ಮೊಮ್ಮಗಳು)
ಮಕ್ಕಳು	೧ ಮಗಳು

ತೆಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಕಾಂತಮ್ಮ (೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೨೪ - ೧೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೭) ಒಬ್ಬ ಪ್ರಭಾವಿ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ೧೯೬೨ ರಿಂದ ೧೯೭೭ ರವರೆಗೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಪಿವಿ ನರಸಿಂಹರಾವ್ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರು.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಇವರು ತೆಲಂಗಾಣದ ಮಹಬೂಬ್‌ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆಲಂಪುರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ತೆಲ್ಲ ಲಕ್ಷ್ಮಿಕಾಂತಮ್ಮ ಅವರು ಕಮ್ಮ ಜಮೀನುದಾರರ ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವರು.

೫ ನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ ಕರ್ನೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಓದಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಗುಡಿವಾಡದಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎಲ್‌ಸಿ ಮುಗಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಮಧ್ಯಂತರ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಮದ್ರಾಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಮುಗಿಸಿದರು. ನಂತರ ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಪಿ.ವಿ.ನರಸಿಂಹರಾವ್ ಅವರಂತೆ, ಅವರು ಲೇಖಕಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು.

ಅವರು ೧ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೪೪ ರಂದು ತೆಲ್ಲ ವೆಂಕಟ ಸುಬ್ಬ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಆಗ ಅವರು ಅನಂತಪುರದಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಅರಣ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು; ಅವರು ಲೇಡೀಸ್ ಕ್ಲಬ್‌ನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅದರ ನಂತರ ಅವರ ಪತಿ ಸಹಾಯಕ ಅರಣ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯಲು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಹೋದಾಗ ಅವರು ಮದ್ರಾಸ್‌ನ ಪಚ್ಚಿಯಪ್ಪ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಎಂಎ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ೫ ಜೂನ್ ೧೯೬೦ ರಂದು ಲಕ್ಷ್ಮೀಕಾಂತಮ್ಮ ಮತ್ತು ಸುಬ್ಬಾ ರಾವ್ ಅವರಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಮಗಳು ಇದ್ದಳು - ಜೋಗುಲಾಂಬ ಅವರ ಏಕೈಕ ಮಗು. ಗಾಯಕಿ ಸ್ಮಿತಾ ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗಳು.

ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ

ಅವರ ಮೂರು ದಶಕಗಳ ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನವು ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ ಖಮ್ಮಂ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಎಂಎಲ್‌ಎ ಟಿಕೆಟ್‌ಗಾಗಿ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರ ಪತ್ನಿ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅವರಿಗೆ ಮೊದಲು ಟಿಕೆಟ್ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅವರು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಅವರ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಅವಳನ್ನು ಭಾರತದ ಪ್ರಜೆ ಎಂದು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಪತ್ನಿ ಎಂದು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಅವರಿಗೆ ಟಿಕೆಟ್ ಖಚಿತವಾಯಿತು, ಆದರೆ ಅವರು ಪಿಡಿಎಫ್ ಪಕ್ಷದ ಎನ್ ಪೆದ್ದಣ್ಣ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತರು. ಅವರು ೧೯೬೨, ೧೯೬೭, ಮತ್ತು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಖಮ್ಮಂನಿಂದ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವರು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸಮಿತಿಯ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇರುವಿಕೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೭೭ರಲ್ಲಿ ಜನತಾ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೭ ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ಟಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು ಆದರೆ ಸೋತರು. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಸಿಕಂದರಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಉಪಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಸೋತರು.

೧೯೬೨ ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ರೈಫಲ್ ಶೂಟಿಂಗ್ ಕಲಿಯುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ೨ ನೇ ಬಹುಮಾನವನ್ನೂ ಗೆದ್ದರು. ಅವರು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಸಂಸತ್ತಿನ ಭಾರತೀಯ ನಿಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಐಎಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಲು ಅವಕಾಶವಿರಲಿಲ್ಲ. ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಕಾಂತಮ್ಮ ಅವರು ಶ್ರೀಮತಿ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟು ತಡೆಗೋಡೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರು. ಅವರು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ೫೦% ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕಿಗಾಗಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯೆಯಾಗಿ ೭೦ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ಟಿಕೆಟ್ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ ಖಮ್ಮಂನಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ವೇಳೆ ಅಪಾರ ಜನಸ್ತೋಮವೇ ನೆರೆದಿತ್ತು ಎಂದು ಆಕೆಯ ಕೈಯಿಂದ ಸೋಲನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ ಚೇಕುರಿ ಕಾಸಯ್ಯ ಈಗಲೂ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಖಮ್ಮಂ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಹಿಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು ಆದರೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಕಾಂತಮ್ಮ ಅವರು ತೀವ್ರ ಪೈಪೋಟಿ ನೀಡಿ ಅಲ್ಪ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸೋತಿದ್ದರು.

ಪೊಲೀಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಬಿಎಚ್‌ಇಎಲ್, ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ ಸ್ಟೀಲ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ ಮತ್ತು ಕೊಥಗುಡೆಮ್ ಥರ್ಮಲ್ ಪವರ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಹೋರಾಡಿದ ನಾಯಕರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ವಿವಿ ಗಿರಿಯ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಿವಿ ಗಿರಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯವರ ನಿಕಟವರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇರಿದಾಗ ಆಕೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದರು. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ನೀಡಿದ ವಿವಿಧ ಸಚಿವ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅವರು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಸ್ಥಾನಗಳಿಗಿಂತ ಜನರು ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು. ವಾಜಪೇಯಿ, ಚಂದ್ರಶೇಖರ್, ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ, ಪಿವಿ ನರಸಿಂಹ ರಾವ್ ಮತ್ತು ಚರಣ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿ ಆ ದಿನಗಳ ರಾಜಕೀಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರು. ಅವರು ಜನತಾ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ಹಿಮಾಯತ್ ನಗರ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಶಾಸಕರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರು ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪಿವಿ ನರಸಿಂಹ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ಎಪಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.

ನಂತರದ ಜೀವನ

ಅವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿದರು. ಇದು ಅವರ ಜೀವನದ ನಂತರದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಶ್ರೀ ಶಿವ ಬಾಲಯೋಗಿ ಮಹಾರಾಜರನ್ನು ತಮ್ಮ ಗುರು ಎಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಅವರು ಅವರ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಾಧ್ವಿಯಾದಳು.

ಆಂಧ್ರ ಜ್ಯೋತಿಯ ಮಾಜಿ ಸಂಪಾದಕರಾದ ರಾಮಚಂದ್ರ ಮೂರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾ, 'ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಿದ ದುರ್ಗಾ ಭಾಯಿ ದೇಶಮುಖ್ ನಂತರ ಬಹುಮುಖ, ಅನನ್ಯ ಮತ್ತು ಬಹುಮುಖಿ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಏಕೈಕ ಮಹಿಳೆ ಬಹುಶಃ ಅವರು. ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರ ಚಳವಳಿಯಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯವರ ಭುಜಗಳನ್ನು ತಟ್ಟುವವರೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ನಂಬಿದ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧಳಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ನಂಬಿದ್ದನ್ನು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಹೇಳಬಲ್ಲರು ಮತ್ತು ಎಂದಿಗೂ ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀಪ್ ಚಾಲನೆಯನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದರು' ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಅವರು ೮೨ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಕುರಿತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ೧೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೭ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು.