ರಾನ್ನ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
Alpinia galanga (13991421964)

ರಾನ್ನ ಒಂದು ಸಸ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂಡೋನೇಷಿಯನ್ ಮತ್ತು ಥಾಯ್ ಪಾಕಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಅಡುಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಮೂಲಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾನ್ನ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನಾಲ್ಕು ಗಿಡಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಗ್ಯಾಲಂಗಲ್‍ ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ಥಾಯ್‍ ಗ್ಯಾಲಂಗಲ್ ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿದೆ. ಗ್ಯಾಲಂಗಲ್‍ಗಳನ್ನು ನೀಲಿ ಶುಂಠಿ ಅಥವಾ ಥಾಯ್ ಶುಂಠಿ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಹಿಂದಿ : ಬರಾ-ಕುಲಂಜನ್
  • ಕನ್ನಡ :ಧುಮರಾಮಜಿ
  • ಮಲೆಯಾಳಂ :ಚಿತ್ತಾ-ರಟ್ಟಾ
  • ಮಣಿಪುರಿ : ಕಂಗೂ
  • ಮರಾಠಿ :ಕಾಶ್ತ್-ಕುಲಿನ್‍ಂಜನ್
  • ಸಂಸ್ಕೃತ :ಧಮಲ, ದುಂಪಾರಸ್ಮಾ
  • ತಮಿಳು : ಅಕುಲತಿ, ಆನಿವಕಾಂಪ್ಪು
  • ತೆಲುಗು : ಡಂಪರಾಶ್ಶಕಮುರು
  • ಉರ್ದು : ಖುಳಾಂಜನ್,ಕುಲಂಜನ್
  • ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು: ಆಲ್ಪಿನಿಯಾ ಗ್ಯಾಲಂಗಾ[೧]
  • ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರು: ಥಾಯ್ ಶುಂಠಿ, ಸಯಾಮಿ ಶುಂಠಿ, ಗ್ರೇಟರ್ ಗ್ಯಾಲಂಗಲ್
Alpinia galanga (L.) Willd

ವಿವರಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಸ್ಯವು ಕೆಂಪು ಹಣ್ಣನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹೇರಳವಾಗಿ ಉದ್ದವಾದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎತ್ತರವಾದ 2 ಮೀ ವರೆಗಿನ ತೀವ್ರವಾದ ಕಾಂಡಗಳಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಇಂಡೋನೇಶಿಯಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಲಾವೋಸ್, ಮತ್ತು ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ರಾನ್ನ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪಾಕಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೃಢವಾದ ಬೇರುಕಾಂಡವು ತೀಕ್ಷ್ಣ, ಸಿಹಿ ರುಚಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಮೆಣಸು ಮತ್ತು ಪೈನ್ ಸೂಜಿಯ ಮಿಶ್ರಣದಂತೆ ವಾಸನೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ರಾನ್ನ ಸಸ್ಯದ ಕೆಂಪು ಹಣ್ಣನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನೀ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಲಕ್ಕಿಗೆ ಹೋಲುವ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಥಾಯ್ ಶುಂಠಿ ಸುಮಾರು 5 ಅಡಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಎಲೆಗಳು ವಿಸ್ತಿರ್ಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬದಲಿಗೆ ಕಿರಿದಾದ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ರಚನೆಯ ಹೂವುಗಳು ಸರಳವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ದಳಗಳು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ, ಆಳವಾದ ಕೆಂಪು ಪದರವು ತುಟಿ-ದಳವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ. ಓಡಿಹೋಗಿರುವ ಬೇರುಕಾಂಡದ ತುಂಡುಗಳು 3.5-7.5 ಸೆಂಟಿ ಮೀಟರ್‍ ಉದ್ದದಿಂದ ಮತ್ತು 2 ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದಪ್ಪವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ತಾಜಾವಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ತುಣುಕುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಿರಿದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಹಿಂದಿನ ಎಲೆಗಳಿಂದ ಉದುರಿಹೋಗಿವೆ. ಅವು ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಕೆಂಪು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಇದು ಒಣಗಿದಾಗ ಗಾಢವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ವಾಸನೆಯು ತ್ಯಾಜತಣದಿಂದ ಕೊಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ರುಚಿ ಕಟುವಾದ ಮತ್ತು ಮಸಾಲೆ. ಗ್ಯಾಲಂಗವು ಇಡೀ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಮಸಾಲೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‍ನ ತಿನಿಸುಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಲೇಷಿಯಾ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ, ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಚೀನಾಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.[೨]

ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾನ್ನವನ್ನು ಇಂಡೋನೇಷಿಯದಲ್ಲಿ ಲಾವೋಸ್‍ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತುಅಡುಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ರಾನ್ನದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ರೂಪವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಲೆಂಗ್ಕುವಾಸ್ ಮತ್ತು ರಾನ್ನ ಮೂಲ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಲ್ಯಾಂಗ್ಕವಾಸ್‍ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಣಿಪುರಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕಾಂಗು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪಾ ಡಿ ಕವ್‍ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಂಬೋಡಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ರೊಮ್ಡೆಂಗ್‍ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೩]

ಉಪಯೋಗಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಥಾಯ್ ಮೇಲೋಗರಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಪ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಘಟಕಾಂಶವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ತುಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ತಾಜಾವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ತೆಳುವಾದ ಹೋಳುಗಳಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಿ, ಹಿಸುಕಿದ ಮತ್ತು ಕರಿ ಪೇಸ್ಟ್ ಆಗಿ ಬೆರೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಡೋನೇಷಿಯನ್‍ ರೆಂಡಂಗ್‍ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗ್ಯಾಲಂಗಲ್‍ನೊಂದಿಗೆ ಮಸಾಲೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪]

ಔಷಧಿ ಗುಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

'ಚೂಯಿಂಗ್‍ಜಾನ್', 'ಸ್ವಲ್ಪಜಾನ್‍ಚೆವ್', ಮತ್ತು 'ಕೋರ್ಟ್‍ಕೇಸ್‍ರೂಟ್' ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಇದು ಆಫ್ರಿಕನ್‍ ಅಮೇರಿಕನ್‍ ಜಾನಪದ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಹೂಡೂ ಜಾನಪದ ಜಾದೂಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಯುರ್ವೇದ ಎ. ಗ್ಯಾಲಿಂಗಾ (ಸಂಸ್ಕೃತ: - ರಸ್ನಾ ) ವಟ ಶಮಾನಔಷಧಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ (ಪೆರರತಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ರೀತಿಯ ಶುಂಠಿಯನ್ನು ತಮಿಳು ಆಥಿ-ಮಥುರಾಮ್ (ಗ್ಲೈಸ್ರೀಹಿಝಾ ಗ್ಲಾಬ್ರಾ) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಲಿಕೊರೈಸ್‍ ಬೇರಿನೊಂದಿಗೆ ಜಾನಪದ ಔಷಧವಾಗಿ ಶೀತಗಳು ಮತ್ತು ನೋಯುತ್ತಿರುವ ಕುತ್ತಿಗೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫]

ಘಟಕಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾನ್ನ ಬೇರುಕಾಂಡವು ಫ್ಲಾವೊನೊಲ್‍ ಗ್ಯಾಲಂಗನ್‍ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಬೇರುಕಾಂಡವು ರಾನ್ನ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಭಾಗಶಃ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಮೇಲೆ ಸಿನಿಯೋಲ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಔಷಧೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಪಿನೆನೆ ಮತ್ತು ಯೂಜೆನಾಲ್‍ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೬]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. Duke, James A.; Bogenschutz-Godwin, Mary Jo; duCellier, Judi; Peggy-Ann K. Duke (2002). Handbook of Medicinal Herbs (2nd ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 350. ISBN 978-0-8493-1284-7. Retrieved 1 March 2011.
  2. https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/alpinia-galanga
  3. http://gernot-katzers-spice-pages.com/engl/Alpi_gal.html
  4. "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2020-08-11. Retrieved 2018-09-30.
  5. http://www.phcogj.com/sites/default/files/PharmacognJ-10-09.pdf
  6. http://www.imedpub.com/articles/alpinia-galanga--an-important-medicinal-plant-a-review.pdf
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ರಾನ್ನ&oldid=1138752" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ