ಚಿಂತಲರಾಯಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ
ಚಿಂತಲರಾಯಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ಅಥವಾ ಶ್ರೀ ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಅನಂತಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪಟ್ಟಣವಾದ ತಾಡಿಪತ್ರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಹಿಂದೂ ವೈಷ್ಣವ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.[೧] ಈ ದೇವಾಲಯವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ರೂಪವಾದ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ, ಇವನನ್ನು ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨] ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪೆಮ್ಮಸಾನಿ ನಾಯಕರ ಎರಡನೇ ಪೆಮ್ಮಸಾನಿ ತಿಮ್ಮನಾಯುಡು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಇದು ಪಟ್ಟಣದ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುವ ಪೆನ್ನಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ.[೧] ಈ ದೇವಾಲಯವು ಗ್ರಾನೈಟ್ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆ (ASI) ಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯದ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಹಂಪಿಯ ವಿಠಲ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ರಥವನ್ನು ಹೋಲುವ ತಿರುಗುವ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಚಕ್ರಗಳುಳ್ಳ ರಥವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಗರುಡ ಮಂಟಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರನು ಹುಣಸೆ (ತೆಲುಗು : ಚಿಂತಾ) ಮರದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕನು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಚಿಂತಲ ವೆಂಕಟರಮಣ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ.[೨]
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ 16 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ,[೩] ವೀರ ನರಸಿಂಹರಾಯ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯರ ಸಮಕಾಲೀನನಾದ ಪೆಮ್ಮಸಾನಿ ತಿಮ್ಮನಾಯುಡು II ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.[೪][೫] ತಾಡಿಪತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ತನಗೆ ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿಷ್ಣು ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ತಿಮ್ಮನಾಯುಡುಗೆ ಹೇಳಿದ ನಂತರ ತಿಮ್ಮನಾಯುಡು ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ತಿಮ್ಮನಾಯುಡು ಇಬ್ಬರು ಅರ್ಚಕರು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಮುಖ್ಯ ಅರ್ಚಕನನ್ನು ನೇಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದನು. ಚಿಂತಲರಾಯಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ವಿಜಯನಗರ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೬] ಆರಂಭಿಕ ರಚನೆಯು ಸಾಳುವ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಪ್ರವೇಶ ಗೋಪುರಗಳು ತುಳುವ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ.[೩]
ದೇವಾಲಯವನ್ನು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩]
ಛಾಯಾಂಕಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]-
ವಿಮಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಿಂತಲರಾಯ ದೇವಾಲಯ
-
ಯಾಳಿ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬೃಹತ್ ಕಂಬ
-
ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗೋಡೆ
-
ನರ್ತಕಿ ಮುದ್ರೆ
-
ದೇವತೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ವಿಗ್ರಹ
-
ಆನೆಗಳು
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦ ೧.೧ Poverty Alleviation Through Self-Help Groups in Anantapur District of Andhra Pradesh. Anchor Academic Publishing. 2017. ISBN 9783960671619.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ Guide to Monuments of India. Viking. 1989. ISBN 9780670806966. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>
tag; name "nameform" defined multiple times with different content - ↑ ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ Architecture and Art of Southern India: Vijayanagara and the Successor States 1350-1750. Cambridge University Press. 1995. ISBN 9780521441100. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>
tag; name "architecture" defined multiple times with different content - ↑ Sriramamurty, Y. (1973), "The Pemmasani Family" (PDF), Studies in the History of the Telugu country during the Vijayanagara period 1336 to 1650 A D, Karnatak University/Shodhganga, p. 272
- ↑ Ramaswami, N.S (1975), Temples of Tadpatri, Govt. of Andhra Pradesh, p. 10–11
- ↑ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs named:3