ಅರುಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಅರುಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ
೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಅರುಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ
ಜನನ (1989-07-20) ೨೦ ಜುಲೈ ೧೯೮೯ (ವಯಸ್ಸು ೩೪)
ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಗರ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ
ಉದ್ಯೋಗ
  • ಮೋಟಿವೇಷನಲ್ ಸ್ಪೀಕರ್
  • ಭಾರತೀಯ ಮೌಂಟೈನರ್
  • ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಟಗಾರ್ತಿ
ಜೀವನ ಸಂಗಾತಿಗೌರವ್ ಸಿಂಗ್
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
  • ಪದ್ಮಶ್ರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಟೆನ್ಜಿಂಗ್ ನಾರ್ಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಹಸ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (2016)
  • ಮಲಾಲಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ಯಶ್ ಭಾರತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
  • ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಅರುಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ ಭಾರತೀಯ ಪರ್ವತಾರೋಹಿ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾಪಟು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ವಾಲಿಬಾಲ್ ಆಟಗಾರ್ತಿ, ಪರ್ವತಾರೋಹಿ ಮತ್ತು ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್, ಮೌಂಟ್ ಕಿಲಿಮಂಜಾರೊ (ಟಾಂಜಾನಿಯಾ), ಮೌಂಟ್ ಎಲ್ಬ್ರಸ್ (ರಷ್ಯಾ), ಮೌಂಟ್ ಕೊಸ್ಸಿಯುಸ್ಕೊ (ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ), ಮೌಂಟ್ ಅಕೊನ್ಕಾಗುವಾ (ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾ), ಕಾರ್ಸ್ಟೆನ್ಸ್ ಪಿರಮಿಡ್ (ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ) ಮತ್ತು ಮೌಂಟ್ ವಿನ್ಸನ್.[೧][೨][೩]

೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ದರೋಡೆಕೋರರು ಅವರನ್ನು ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ರೈಲಿನಿಂದ ತಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅವರ ಎಡಗಾಲನ್ನು ಮೊಣಕಾಲಿನ ಕೆಳಗೆ ಕತ್ತರಿಸಬೇಕಾಯಿತು.[೪]

ಪ್ರತಿ ಖಂಡದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಶಿಖರಗಳನ್ನು ಏರಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸುವುದು ಅವರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಈಗಾಗಲೇ ೨೦೧೪ ರವರೆಗೆ ಏಳು ಶಿಖರಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿದ್ದಾರೆ: ಏಷ್ಯಾದ ಎವರೆಸ್ಟ್, ಆಫ್ರಿಕಾದ ಕಿಲಿಮಂಜಾರೊ, ಯುರೋಪಿನ ಎಲ್ಬ್ರಸ್, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಕೊಸ್ಸಿಯುಸ್ಕೊ, ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾದಲ್ಲಿ ಅಕೊನ್ಕಾಗುವಾ ಮತ್ತು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಕಾರ್ಸ್ಟೆನ್ಸ್ ಪಿರಮಿಡ್ (ಪುಂಕಾಕ್ ಜಯಾ). ಅವರು ೧ ಜನವರಿ ೨೦೧೯ ರಂದು ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕಾದ ಮೌಂಟ್ ವಿನ್ಸನ್ ಅವರ ಅಂತಿಮ ಶೃಂಗಸಭೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು.[೫]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಿನ್ಹಾ ಜನಿಸಿದ್ದು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಲಕ್ನೋ ಬಳಿಯ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಗರದಲ್ಲಿ. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಆರೋಗ್ಯ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ಅಕ್ಕ ಮತ್ತು ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಇದ್ದರು. ಅವರು ೩ ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ ಆಕೆಯ ತಂದೆ ತೀರಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿಯ ಪತಿ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಅರುಣಿಮಾ ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್, ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾಲಿಬಾಲ್ ಆಟಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಅರೆಸೈನಿಕ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಿಐಎಸ್ಎಫ್ನಿಂದ ಕರೆ ಪತ್ರವನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಅಪಘಾತವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು.[೬][೭]

ರೈಲು ಅಪಘಾತ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾಲಿಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಆಟಗಾರ ಸಿನ್ಹಾ,[೮] ಸಿಐಎಸ್ಎಫ್ಗೆ ಸೇರಲು ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ೨೦೧೧ ರ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ ರಂದು ದೆಹಲಿಯ ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಾವತಿ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲು ಹತ್ತಿದರು. ಆಕೆಯ ಚೀಲ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದ ಸರಪಳಿಯನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುವ ದರೋಡೆಕೋರರು ಆಕೆಯನ್ನು ರೈಲಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ತರಬೇತುದಾರರಿಂದ ಹೊರಗೆ ತಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಘಟನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ಅವರು ಹೇಳಿದರು:

"ನಾನು ವಿರೋಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರು ನನ್ನನ್ನು ರೈಲಿನಿಂದ ಹೊರಗೆ ತಳ್ಳಿದರು. ನಾನು ಚಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಕಡೆಗೆ ರೈಲು ಬರುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಾನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಎದ್ದೇಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. ಅಷ್ಟೊತ್ತಿಗೆ ರೈಲು ನನ್ನ ಕಾಲಿನ ಮೇಲೆ ಓಡುತ್ತಿತ್ತು. ಅದರ ನಂತರ ನನಗೆ ಏನೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ."[೯]

ತಕ್ಷಣ, ಅವರು ರೈಲ್ವೆ ಹಳಿ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಸಮಾನಾಂತರ ಹಳಿಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ಮತ್ತೊಂದು ರೈಲು ಮೊಣಕಾಲಿನ ಕೆಳಗೆ ಅವರ ಕಾಲು ಪುಡಿಮಾಡಿತು. ಗಂಭೀರ ಕಾಲು ಮತ್ತು ಶ್ರೋಣಿಯ ಗಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಕೆಯನ್ನು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸಾಗಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಜೀವ ಉಳಿಸಲು ವೈದ್ಯರು ಕಾಲನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಂತರ ಕಾಲು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.[೧೦] ಅವರಿಗೆ ಕ್ರೀಡಾ ಕ್ರೀಡಾ ಸಚಿವಾಲಯವು ₹ ೨೫,000 (ಯುಎಸ್ $ ೩೫೦) ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿತು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಕ್ರೋಶದ ನಂತರ, ಯುವ ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಅಜಯ್ ಮಾಕೆನ್ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ರೂ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ, ೨೦೦,೦೦೦ ಪರಿಹಾರ, ಜೊತೆಗೆ ಸಿಐಎಸ್ಎಫ್ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಕೂಡ ಅವರಿಗೆ ಕೆಲಸ ನೀಡಿತು.[೧೧]

೧೮ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೧ ರಂದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಗೆ ಕರೆತರಲಾಯಿತು. ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳು ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ನಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು. ದೆಹಲಿ ಮೂಲದ ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದು ಆಕೆಗೆ ಪ್ರಾಸ್ಥೆಟಿಕ್ ಲೆಗ್ ಅನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ನೀಡಿತು.[೧೨]

ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಆರೋಹಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಖಿಲ ಭಾರತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅವರು ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವನ್ನು ಏರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಉತ್ತರಕಾಶಿಯ ನೆಹರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಪರ್ವತಾರೋಹಣದಿಂದ ಮೂಲಭೂತ ಪರ್ವತಾರೋಹಣ ಕೋರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ ತೋರಿದರು. ಅವರು ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾಸ್ಥೆಟಿಕ್ ಕಾಲಿನಿಂದ ಹತ್ತಿದರು.[೧೩] ಅವರು ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ದೂರವಾಣಿ ಮೂಲಕ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವನ್ನು ಏರಿದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆ ಬಚೆಂದ್ರಿ ಪಾಲ್ ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಟಾಟಾ ಸ್ಟೀಲ್ ಅಡ್ವೆಂಚರ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ (ಟಿಎಸ್ಎಎಫ್) ೨೦೧೨ ರ ಉತ್ತರಾಕಾಶಿ ಶಿಬಿರದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ೧೭ ಗಂಟೆಗಳ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದ ನಂತರ, ಟಾಟಾ ಗ್ರೂಪ್ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಪರಿಸರ ಎವರೆಸ್ಟ್ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯ ಅಂಗವಾಗಿ, ೨೧ ಮೇ ೨೦೧೩ ರಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೧೦:೫೫ ಗಂಟೆಗೆ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವನ್ನು ತಲುಪಿದರು.[೧೪]

ಏರಿದ ನಂತರ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಅಂದಿನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್ ಅರುಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಲಖನೌದಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ೨೫ ಲಕ್ಷ ರೂ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ೨೦ ಲಕ್ಷ ರೂ ಮತ್ತು ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಪರವಾಗಿ ೫ ಕೋಟಿ ರೂ.ನ ಎರಡು ಚೆಕ್ಕ್ ಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.[೧೫]

ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ೨೦೧೪ ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ "ಮತ್ತೆ ಜನಿಸಿದ ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ" ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.[೧೬] ಅರ್ಜುನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಂತೆಯೇ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಟೆನ್ಜಿಂಗ್ ನಾರ್ಗೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪರ್ವತಾರೋಹಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕ್ ದಂಡಯಾತ್ರೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವನ್ನು ಏರಿದ ನಂತರ ಅರುಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರ ಮುಂದಿನ ಗುರಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಖಂಡಗಳಲ್ಲಿನ ಏಳು ಎತ್ತರದ ಶಿಖರಗಳನ್ನು ಏರುವುದು. ಅವರು ೨೦೧೪ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಆರು ಶಿಖರಗಳನ್ನು ಆವರಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಂದರೆ ಏಷ್ಯಾ, ಯುರೋಪ್, ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ . ಅವರು ಮೌಂಟ್. ರಷ್ಯಾದ ಎಲ್ಬರ್ಸ್ (ಯುರೋಪ್) ಎತ್ತರ ೫,೬೪೨ ಮೀ, ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ೪,೭೪೧ ಮೀ ಮತ್ತು ಟಾಂಜಾನಿಯಾ (ಆಫ್ರಿಕಾ) ಕಿಲಿಮಂಜಾರೊ ೫,೮೯೫ ಮೀ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ೫,೮೮೫ ಮೀ. ೪ ಜನವರಿ ೨;೦೧೯ ರಂದು, ಅವರು ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕಾದ ಏಳನೇ ಶಿಖರವನ್ನು ಏರಿದರು ಮತ್ತು ವಿನ್ಸನ್ ಪರ್ವತವನ್ನು ಏರಿದ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆ.[೧೭]

ಗ್ಯಾಲರಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "indoscopy.com". ww12.indoscopy.com. Archived from the original on 26 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020. Retrieved 26 February 2020.
  2. Perappadan, Bindu Shajan (21 May 2013). "Arunima is first woman amputee to scale Everest". The Hindu (in Indian English). Retrieved 26 February 2020.
  3. Perappadan, Bindu Shajan (21 May 2013). "Another peak scaled: India's Arunima Sinha becomes first female amputee to climb the highest peak of Antarctica - Mt Vinson - Times of India". The Times of India (in Indian English). Retrieved 26 February 2020.
  4. June 15, Srijani Ganguly/Mail Today; June 15, Srijani Ganguly/Mail Today; Ist, Srijani Ganguly/Mail Today. "This inspiring story of the first female amputee to climb Mount Everest will make you proud". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 26 February 2020.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  5. "PM Modi Congratulates First Woman Amputee For Scaling Mount Vinson". NDTV.com. Retrieved 26 February 2020.
  6. May 23, PTI. "Amputee Everest climber Arunima Sinha to be an officer in CISF | India News - Times of India". The Times of India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020. {{cite web}}: Text "Updated:" ignored (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  7. "Arunima Sinha Biography | Mount Everest | Family | Education | Book". Voice of Indian Sports - KreedOn. 12 January 2019. Retrieved 27 February 2020.
  8. April 13, ITGD Bureau; April 13, ITGD Bureau; Ist, ITGD Bureau. "National player thrown off train in UP, loses leg". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  9. June 15, Srijani Ganguly/Mail Today; June 15, Srijani Ganguly/Mail Today; Ist, Srijani Ganguly/Mail Today. "This inspiring story of the first female amputee to climb Mount Everest will make you proud". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  10. "Arunima Sinha becomes first Indian amputee to scale Mt Everest - Indian Express". archive.indianexpress.com. Retrieved 27 February 2020.
  11. DelhiApril 14, Headlines Today Bureau New; April 15, Headlines Today Bureau New; Ist, Headlines Today Bureau New. "Railways job to volleyball player who lost her leg". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  12. N, Durgesh; Jun 20, an Jha. "Brave Arunima is back on her feet | Delhi News - Times of India". The Times of India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020. {{cite web}}: Text "TNN" ignored (help); Text "Updated:" ignored (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  13. Desk, India TV News (21 May 2013). "Real-life heroine Arunima Sinha: Thrown from a running train, lost her leg, conquers Mt. Everest". www.indiatvnews.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020.
  14. "Arunima Sinha becomes first Indian amputee to conquer Mount Everest | Other Sports - More | NDTVSports.com". web.archive.org. 8 June 2013. Archived from the original on 8 ಜೂನ್ 2013. Retrieved 27 February 2020.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  15. "Hindustan Times - Archive News". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 February 2020.
  16. "Padma Awards 2015". pib.gov.in. Retrieved 27 February 2020.
  17. Desk, SAE News (4 January 2019). "Arunima Sinha becomes world's first woman amputee to climb highest peak of Antarctica". The South Asian Express. Retrieved 27 February 2020.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]