ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟಾರ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
DC ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟಾರಿನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಅನಿಮೇಶನ್.

ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟರ್ ಒಂದು ವಿದ್ಯುತ್ ಯಂತ್ರವಾಗಿದ್ದು , ಇದು ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಮೋಟಾರಿನ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹದ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಮೋಟಾರುಗಳು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತಿರುಗಿಸುವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಲವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ತಂತಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ತಿರುಗುತ್ತದೆ . ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಮೋಟಾರುಗಳು ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು, ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳು ಅಥವಾ ರಿಕ್ಟಿಫೈಯರ್ಗಳು ಅಥವಾ ಪವರ್ ಗ್ರಿಡ್, ಇನ್ವರ್ಟರ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ವಿದ್ಯುತ್ ಜನರೇಟರ್‌ಗಳಂತಹ ಪರ್ಯಾಯ ವಿದ್ಯುತ್ (ಏಸಿ) ಮೂಲಗಳಿಂದ ನೇರ ವಿದ್ಯುತ್ (ಡಿಸಿ) ಮೂಲಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ವಿದ್ಯುತ್ ಜನಕವು ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟರ್ ಹಾಗೆಯೇ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅದು ಮೋಟರಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಮವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಅದು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.

ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟರ್ಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಮೂಲ ಪ್ರಕಾರ, ಆಂತರಿಕ ನಿರ್ಮಾಣ, ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಮತ್ತು ಚಲನೆಯ ಔಟ್‌ಪುಟ್ ನಂತಹ ಪರಿಗಣನೆಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಏಸಿ ಹಾಗೂ ಡಿಸಿ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಮೋಟಾರುಗಳನ್ನು ಬೇರೆ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಮಾನದಂಡಾತ್ಮಕ ಆಯಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶದ ಮೋಟಾರುಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬಳಕೆಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ದೊಡ್ಡ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಮೋಟಾರುಗಳನ್ನು 100 ಮೆಗಾವ್ಯಾಟ್ ರೇಟಿಂಗ್ ಇರುವ ಪೈಪ್ ಲೈನ್ ಕಂಪ್ರೆಷನ್ ಮತ್ತು ಪಂಪ್-ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟಾರುಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ ಫ್ಯಾನ್ ಬ್ಲೋವರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪಂಪ್‌ಗಳು, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಗೃಹಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳು, ವಿದ್ಯುತ್ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಸ್ಕ್ ಡ್ರೈವ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಮೋಟಾರುಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.

ಮೋಟಾರಿನ ಒಳಭಾಗಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ದೃಶ್ಯ.

ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೊದಲಿನ ಮೋಟಾರುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಫ್ಯಾರಡೆಯ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಪ್ರಯೋಗ, 1821 [೧]

1740 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿ ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಗೋರ್ಡಾನ್ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕನ್ ಪ್ರಯೋಗಾಧಿಕಾರಿ ಬೆಂಜಮಿನ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್ರವರ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ ಸರಳ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಟಾಟಿಕ್ ಸಾಧನಗಳು ಮೊದಲ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಮೋಟಾರ್ಗಳಾಗಿವೆ. [೨] [೩]ಕೂಲಂಬನ ನಿಯಮವು ಅವರ ಪ್ರಯೋಗದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತತ್ತ್ವವಾಗಿತ್ತು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮೂಲದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಹೆನ್ರಿ ಕ್ಯಾವೆಂಡಿಷ್ ಕೂಲಂಬ್ ನಿಯಮವನ್ನು ೧೭೭೧ರಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಶೋಧಿಸಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಅವನು ಅದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಿಲ್ಲ. ಈ ನಿಯಮವು 1785 ರಲ್ಲಿ ಚಾರ್ಲ್ಸ್-ಅಗಸ್ಟೀನ್ ಡಿ ಕೌಲೊಂಬ್ರಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲ್ಪಟ್ಟು ಅವನಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಇದರಿಂದ ಅದು ಈಗ ಅವನ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. [೪]

ಜೆಡ್ಲಿಕ್ಸ್ನ "ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಸ್ವಯಂ ರೋಟರ್", 1827 (ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್ನ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ). ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೋಟರ್ ಇಂದಿಗೂ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. [೫]
1842 ರಲ್ಲಿ ಜೇಮ್ಸ್ ಜೂಲ್ ಅವರಿಂದ ಕೆಲ್ವಿನ್ಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಮೋಟಾರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಈಗ ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋ ಹಂಟೇರಿಯನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. Faraday, Michael (1822). "On Some New Electro-Magnetical Motion, and on the Theory of Magnetism". Quarterly Journal of Science, Literature and the Arts. Royal Institution of Great Britain. XII: 74–96 (§IX). Retrieved 12 February 2013.
  2. ಟಾಮ್ ಮ್ಯಾಕ್ಇನ್ಲಿ, ದಿ ಸಿಕ್ಸ್ತ್ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ. ಅಬ್ರಾಡ್ನ ಸ್ಕಾಟ್ಸ್ ಕಾಲೇಜುಗಳು: 1575 ರಿಂದ 1799 (ಬ್ರಿಲ್, ಲೈಡೆನ್, 2012) p. 115
  3. ಒಲೆಗ್ ಡಿ. ಜೆಫಿಮೆಂಕೊ (1973). ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಟಾಟಿಕ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್, ದೇರ್ ಹಿಸ್ಟರಿ, ಟೈಪ್ಸ್, ಅಂಡ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಆಪರೇಷನ್ , ಎಲೆಕ್ಟ್ರೆಟ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಕಂಪನಿ. ಪುಟಗಳು 22-45
  4. Guarnieri, M. (2014). "Electricity in the age of Enlightenment". IEEE Industrial Electronics Magazine. 8 (3): 60–63. doi:10.1109/MIE.2014.2335431. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)
  5. "The first dinamo?". travelhungary.com. Archived from the original on 20 July 2013. Retrieved 12 February 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)