ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಪೀಠಿಕೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯವು ಸಮಗ್ರ ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 73 ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳ. ಕಾಯಿದೆಯು ಮೇ 10, 1993 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಈ 73 ನೇ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಾದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಒಳಗೆ ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆ 1993 ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಹಳ್ಳಿಯ (ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್), ತಾಲೂಕು (ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿ) ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚುನಾಯಿತ ಪರಿಷತ್ (ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್) ಎಂಬ ಮೂರು ಶ್ರೇಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಈ ನಿಯಮ ಹೊಂದಿದೆ. (ಕೆಪಿಆರ್ ಕಾಯಿದೆ 1993). ಹಳ್ಳಿಗಳ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಮ /ಮಂಡಲ, ತಾಲೂಕು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿ, ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ (ಜಿಪಂ).
  • ಪ್ರಸ್ತುತ (2017), 6061 ಪಂಚಾಯತ್, 175 (177)ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು 30 ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಇವೆ. ಬೊಬಾಯಿ ಪ್ರಾಂತದಲ್ಲಿದ್ದ ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ಹೈದರಾಬಾದ್‍ನ ಮೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ಮದ್ರಾಸಿನ ಎರಡು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಆಡಳಿತದ ಕೂಡಗು ಇವುಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ 1956 ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ತರುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಪ್ರಾಂತ್ಯ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವು 1973 ರಲ್ಲಿ ‘ಕರ್ನಾಟಕ’ ವೆಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಹಳೆಯ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಭಾರತದ ಇತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಿಂತ ಬೇರೆ ರೀತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. []¨ []

ಇತಿಹಾಸ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇತಿಹಾಸ

  • ಹಳೆಯ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವು, 6 ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ಅನೇಕ ರಾಜವಂಶಗಳಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. . ಇತಿಹಾಸದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಇದನ್ನು ಶಾತವಾಹನರು ಆಳಿದರು (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 121 ರಿಂದ 174 ಕ್ರಿ.ಶ.), ಕದಂಬರು (.ಕ್ರಿ.ಶ. 360 ರಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ. 565 ) ಗಂಗರು, (ಕ್ರಿ.ಶ 350 ರಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ. 1050.) ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು (ಕ್ರಿ.ಶ. 375 ರಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ. 793), ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು (ಕ್ರಿ.ಶ. 730.- ಕ್ರಿ.ಶ. 973). ಕ್ರಿ.ಶ 1005.ರ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಮಾಹಿತಿಯು ಒದಗುವುದು. ಗ್ರಾಮ ಮಂಡಳಿಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅತ್ಯಂತ ಬಲಿಷ್ಠ ವಾಗಿತ್ತು. . ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮ, ಅಗ್ರಹಾರ, ಮತ್ತು ವಿಷಯು, ನಾಡು ಎಂದು ರೀತಿಯ ವಿವಿಧ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಬಗೆಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಚೋಳರ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತು. ಆಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ ಗ್ರಾಮ, ಅಗ್ರಹಾರ ಎಂಬವು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದ್ದವು.. ಅಗ್ರಹಾರವೆಂಬ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ, ಮಹಾಜನವೆಂಬ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಕುಟುಂಬದ ವಿದ್ವಾಂ¸ ರು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರದ್ದೀ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ‘ಐವತ್ತು ವಕ್ಕಲು' (50 ಕುಟುಂಬಗಳು) ಅಥವಾ 'ಮೂವತ್ತು ವಕ್ಕಲು' (30 ಕುಟುಂಬಗಳು) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯು ಕಾರ್ಯಗಳು , ನೀರು ನಿರ್ವಹಣೆ (ನೀರಿನ ವಿತರಿಸಲು ಕೇಂದ್ರಗಳು- ಅರವಟ್ಟಿಗೆಗಳು), ಉತ್ಸವಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಛತ್ರಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸುಂಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ದಾಳಿಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಡಕಾಯಿತರನ್ನು ಎದುರಿಸಿದವರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಡಿದ ಜನರಿಗೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನಾಯಕರ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮರಣಹೊಂದಿದ ನಾಯಕರ ಕುಟಂಬಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಅವರಿಗೆ ಭೂಮಿ ಅನುದಾನ, ಇಂತಹ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
  • ದೇವಗಿರಿಯ ಯಾದವರು ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳರ (ಕ್ರಿ.ಶ.1200- 1336 ನಡುವೆ) ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಕಾಲವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಕಡೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಕೊಡದಿದ್ದರೂ ಅವು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ / ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿವ್ಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಇತಿಹಾಸದ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ತನಕ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಭೆಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಂದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಆದರೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಲ್ಲಿ ವಿವಾದಗಳು ಇವೆ. 16 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದವು. ಒಡೆಯರುಗಳು 1610 ರಿಂದ 1761 ರ ವರೆಗೆ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮಾಡಿದರು. ಕಿ.ಶ. 1761 ರಿಂದ 1799 ರವರೆಗೆ ಹೈದರ್ ಅಲಿ ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಮೈಸೂರು ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಕ್ರಿ.ಶ.1810 ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇದು ಮತ್ತೆ ಒಡೆಯರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು. ಮುಮ್ಮಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರರವರು 1862ವರೆಗೆ ಆಳಿದರು. ಇವರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಬದಲಾವಣೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತು ಆಡಳಿತದ ಕಾಲದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್’ರು ತಮ್ಮ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಅವರದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಕ್ರಿ.ಶ.1874 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಹೊಸ ಬಗೆಯ (ಆಧುನಿಕ) ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ‘ಸ್ಥಳೀಯ ಫಂಡ್ ಸಮಿತಿ ‘ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಆಧುನಿಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮಿತಿಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ಈ ಆಡಳಿತಶಾಹಿ ಅಧೀನವಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು. ಸದಸ್ಯತ್ವವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಆದ್ದರಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮಿತಿಗಳು ಜನರಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲಿಲ್ಲ.

ಲಾರ್ಡ್ ರಿಪ್ಪನ್'ಕಾಲ:ವರ್ಷ 1882 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್’ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಇದು ಉದಾರ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಬಳಸದಿದ್ದರೂ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಪಂಚಾಯತಿ ತರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. 1902ರ ಲಾರ್ಡ್ ರಿಪ್ಪನ್ ಕಾನೂನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮೂರು ಹಂತಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು (ಲಾರ್ಡ್ ರಿಪ್ಪನ್'ನನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಿತಾಮಹ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ). ನವೆಂಬರ್ 1, 1903 ರಿಂದ ಮೈಸೂರು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಂಡಳಿಗಳು ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಮೈಸೂರು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಂಡಳಿಗಳು ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡುವ ಹಾದಿಗೆ ಸಹ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇದು ಒಕ್ಕೂಟ (ಗ್ರಾಮ) ಪಂಚಾಯತ್’ಗೆ ಸಬ್ ಡಿವಿಜನಲ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಒಬ್ಬ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಇರುವರು. 1902 ಆಕ್ಟ್ ಸುಮಾರು ಒಂದು ದಶಕದ ಕಾಲ ಕಾರ್ಯಶೀಲವಾಗಿತ್ತು. ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಬೋರ್ಡ್'ಗೆ ಒಬ್ಬ ಉಪ-ಆಯುಕ್ತರನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿದ್ದರಿಂದ, ಮೈಸೂರು ಸರ್ಕಾರ ಆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು, ಪರಿಹರಿಸಲು 1914 ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಮಿತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಒಂದನೆಯದಾಗಿ ಎಂ.ಕಾಂತರಾಜ್ ಅರಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಲೋಕಲ್ ಸೆಲ್ಫ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಮಿತಿ. ಎರಡನೇಯದಾಗಿ , ದಿವಾನ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಸಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ಐಯಂಗಾರ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಹಣಕಾಸು ಸಮಿತಿ. ಈ ಸಮಿತಿಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲು ಅದನ್ನು ಉದಾರೀಕರಣ ಗೊಳಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದವು. ಅವರು ತಾಲ್ಲೂಕು ಬೋರ್ಡಿನ ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ತಾಲೂಕು ಮಂಡಳಿಗಳು ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿರಲು ಮತ್ತು ಬಹುತೇಕ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದರು. ವರ್ಷ 1915 ರಲ್ಲಿ ಮಾಜಿ ಮೈಸೂರು ದಿವಾನ್, ಕೆ.ಪಿ.ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ಶೆಟ್ಟಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ನಡೆಯಿತು. ಈ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿ, ಅದನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿತು. ಇದು ‘ಸ್ಥಳೀಯ ಮಂಡಳಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಲೇಜ್ ಮೈಸೂರು ಪಂಚಾಯತಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಾಯಿದೆ 1918 ರ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ನಿಯಮಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಗೆ ವರ್ಧಿತ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರು ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿತ್ತು. []

ಮತ ಚಲಾವಣೆಯ ಹಕ್ಕು-1919 ಮತ್ತು 1948

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಕ್ಟ್ (1926) (ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ). ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಕಾಯಿದೆ 1926, ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆ. 1919 ಮತ್ತು 1948 ರ ನಡುವೆ ಇಪ್ಪತ್ತು ದೇಶೀಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಹಳಿಗಳ ಮೇಲೆ ಸ್ವಯಂ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದವು. ಈ ಇಪ್ಪತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವೂ ಒಂದು. ಇದು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಧಿಕಾರ, ಹಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಜಿಲ್ಲಾ ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಒದಗಿಸಿದ ಕಾನೂನು (ನಿಯಮ-ಆಕ್ಟ್)ಹೊಂದಿತ್ತು. ಈ ಕಾನೂನು ತಾಲ್ಲೂಕು ಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರ ನಡುವೆ ಒಬ್ಬ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ನೇಮಕಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ "ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲಿನ ಜನರಿಗೆ ಮತ ಚಲಾವಣೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು". ಆದರೆ ಮಹಿಳೆಯರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಇದು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ ಬರದಂತೆ ಮಹಿಳೆಯರು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹೊರಗುಳಿದರು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು 1952 ರ ವರೆಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಹೊರಗಿಟ್ಟಿತು.

1947 ರ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಯತ್ತ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮಾಡುವ ಅಪೇಕ್ಷೆ ಇತ್ತು . ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಕಲ್ಪನೆ 'ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್' ದಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಳಜಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ಮೈಸೂರು ರಾಜ ಸಂಸ್ಥಾನವು ಭಾಗ 'ಬಿ' ವರ್ಗದಡಿ ಭಾರತದ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಸೇರಿತು. ನಂತರ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪುನರ್ರಚನಾ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.

  • 1970 ವರ್ಷದ ಮುಂಚಿನ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೈಸೂರು ಬದಲಾಗಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲ್ಪಡಬೇಕಾಯಿತು. ಈ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷ
  • ಪಂಚಾಯಿತಿ ಸಮಿತಿಗಳು
  • ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಸಮಿತಿ1949
  • 1949 ರಲ್ಲಿ ವಿ.ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆ ಕೇಳಲಾಯಿತು. ಈ ಏಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಮನ್ವಯ ಸಮಿತಿಯು ಎರಡು ಶ್ರೇಣಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು. ಒಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದ್ದು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಸಮಿತಿ
  • ತಾಲೂಕು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಮನ್ವಯ ಸಮಿತಿ ರಚಿಸುವುದು.
  • ಪಂಚಾಯಿತಿ ಗಳ ಅಧಿಕಾರ ಅವಧಿ 4ವರ್ಷಕ್ಕೆ ನಿಗದಿ.
  • ಪಂಚಾಯಿತಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಲು ಕನಿಷ್ಠ 25 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಾ‌ಗಿರಬೇಕು.
  • 12-06- 1950 ರಲ್ಲಿ ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಸಮಿತಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ವರದಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ಮೈಸೂರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಂಡಳಿಗಳ (ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಬೋರ್ಡ್) ಆಕ್ಟ್, 1952 ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
  • ಚಂದ್ರಶೇಖರಯ್ಯ ಸಮಿತಿ1953

ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಲೋಕಲ್ ಬೋರ್ಡ್'ವಿಚಾರಣೆ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಡಿ ಎಚ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರಯ್ಯ ಸಮಿತಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. 1954 ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಿತಿಯು ವರದಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತು.

ಮೂರು ಮಟ್ಟದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿತು.

ತಹಶೀಲ್ದಾರರು ತಾಲೂಕು ಮಂಡಳಿಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿರಬೇಕು.

ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀಡುವುದು.

ಮಧ್ಯಂತರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ಮಂಡಳಿಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಹಿಂದಿನ ಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಆದರೆ ಇದು ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ.


ಮೈಸೂರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಂಡಳಿಗಳ ಕಾಯ್ದೆ 1959

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಬಲವ೦ತರಾವ್ ಮೆಹ್ತಾ ಸಮಿತಿ ವರದಿಯು ಜನರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ವಿಕಾಸ ಹಾಗೂ ಸಮಿತಿಯ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಯಮಾಡಳಿತವನ್ನು ಹೊಸ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಿ, ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳ ಅಗತ್ಯ ಪರಿಗಣಿಸಿ 'ಮೈಸೂರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಂಡಳಿಗಳ ಕಾಯಿದೆ 1959' ನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಕಾಯ್ದೆಗೆ(ಆಕ್ಟ್) ನೇರವಾಗಿ ಚುನಾಯಿತ ಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮೂರು ಹಂತಗಳ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದಿತು.
  • 1500-10,000 ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೊಂದರಂತೆ ಗ್ರಾಮ ನೇರವಾಗಿ ಚುನಾಯಿತ ಒಂದು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್; ಇದರಂತೆ ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮ ಅಥವಾ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಗುಂಪು ರಚನೆಯಾಯಿತು. ತಾಲೂಕು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ ಸದಸ್ಯರು 15 ರಿಂದ 19 ವರೆಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವರು. ತಾಲೂಕು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರದೇಶದ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಕಾರ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲು ಸ್ಥಾನಗಳಿದ್ದವು. ಎರಡೂ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಎರಡು ಸ್ಥಾನಗಳು ಮೀಸಲಾಗಿತ್ತು. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ (ಕೌನ್ಸಿಲ್) ಸಂಸದರು, ಎಂ.ಎಲ್.ಸಿ. ಟಿಡಿಬಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು,
  • ಜಿಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪರಿಷತ್ ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಸಹ ಸುಸಂಘಟಿಸುವ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಆಗಿತ್ತು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ 8411 ವಿಲೇಜ್ ಪಂಚಾಯತ್ 96 ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯತ್ ಹಾಗೂ, 175 ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು 19 ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟಲ್ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಂಡಳಿಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದವು. ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಈ ಹೊಸ ಕಾನೂನನ್ನು ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್’ನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವಿಕೆ ಸುಧಾರಿತ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಅದರದೇ ಆದ ಸ್ವಂತ ದೋಷಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಇರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ
  • ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ ಮಾತ್ರ ಆಗಿತ್ತು,
  • ಜಿಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಬೇಕು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರಾಗಿರಬೇಕು.
  • ಕೆ.ಸಂತಾನಮ್ ಸಮಿತಿ1963
  • JVK ರಾವ್ ಸಮಿತಿ1985ವರಧಿ

ಕೊಂಡಜ್ಜಿ ಬಸಪ್ಪ ಸಮಿತಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಹಿಂದಿನ 1959 ಕಾಯಿದೆ ವೈಫಲ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಹೊಸ ಕಮಿಟಿಯನ್ನು ಕೊಂಡಜ್ಜಿ ಬಸಪ್ಪ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದರು.
ಸಮಿತಿ ಶಿಫಾರಸುಗಳು
  • ಅಧಿಕೃತ ಅಲ್ಲದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಮಂಡಳಿಯಾದ ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಹೊರತಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ;
  • ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧಿಕಾರ;
  • ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಣದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿಗಳು;
  • ತಾಲ್ಲೂಕಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧಿಕಾರ ಒದಗಿಸಿತು.
  • ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಸಂಬಂಧಸಿದ ವಿಚಾರದಿಂದ ಸಂಸದರು ಮತ್ತು ಶಾಸಕರನ್ನು ಹೊರಗಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯ ತೀರ್ಮಾನಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಲಾಯಿತು.
  • ಶಿಫಾರಸುಗಳ 'ಮೈಸೂರು ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಬಿಲ್ 1964' ಎಂಬ ಈ ಬಿಲ್ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಮಸೂದೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡದ ಕಾರಣ ಮಂಜೂರಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಕರ್ನಾಟಕ ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್, ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್'ಸಮಿತಿ ಮಂಡಲ್ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಕಾಯಿದೆ 1983

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 1983 ನ್ನು ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್’ನ ಹೊಸ ಇತಿಹಾಸ ಯುಗ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್' ಪಕ್ಷ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಜನತಾ ಪಕ್ಷ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಹೆಗಡೆ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್’ ಅಳವಡಿಸಲು ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. 'ಜನರಿಗೆ ಶಕ್ತಿ' ಘೋಷಣೆ ಆಧರಿಸಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಹೊಸ ಪ್ರಯೋಗ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅಶೋಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಸಮಿತಿಯ ಶಿಫಾರಸುಗಳ ಮಾದರಿಯಲ್ಲೇ. ಜನತಾ ಸರ್ಕಾರ ಒಂದು ಮಸೂದೆ ತಯಾರಿಸಿತು. 1983 ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಜನತಾ ಸರ್ಕಾರ, “ಕರ್ನಾಟಕ ಜಿಲ್ಲಾಪರಿಷತ್ ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತೀಸ್'ಮಂಡಲ್ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಪಂಚಾಯತ್ ಕಾಯಿದೆ 1983" ಎಂಬ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಜುಲೈ, 1985 ರ ಹತ್ತನೇ ದಿನ ಆಯಿತು. ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ಅಧಿಕಾರದ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳ ವಿಕೇಂದ್ರಿಕರಣ ಕಲ್ಪಿಸುವುದು. ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಜನರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ. ಹೆಚ್ಚಿನಭದ್ರತೆ ಇವು ಗುರಿಗಳು. []
  • ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಭಾರತದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಇತಿಹಾಸದ ಹೆಗ್ಗುರುತು ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಆಡಳಿತ ತಂತ್ರಗಳು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸುಧಾರಣಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು'
ಉದ್ದೇಶ.
  • ಎಂಭತ್ತರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ 'ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಧಿಕಾರದ ನಿಜವಾದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ’ ಮಾಡಲು ಇಚ್ಛೆ ತೋರಿಸಿತು. ಈ ಕಾಯಿದೆ 14, ಆಗಸ್ಟ್, 1985 ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ನಂತರ ಇದನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ- ಎರಡನೇ ರಾಜ್ಯ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ. ಅದು, ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರ ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಣದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹಂತಗಳ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದರು.
ಇದು
ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ, ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ ಸ್ಥಾಪನೆ; (ಮೊದಲಿನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಬದಲಿಗೆ.)
ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನಂತೆ ನೇರ ಚುನಾವಣೆಯ ಆಯ್ಕೆ ಆಧರಿಸಿತ್ತು.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ವಹಿಸಲಾಯಿತು
ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಮತ್ತು ಉಪಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಿದೆ. ಮಧ್ಯಂತರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತಿ ಸಮಿತಿ ಇರುವುದು. ಇದು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕದ ಕೆಲಸ ಮಾತ್ರಾ ಮಾಡುವುದು. ಹಳ್ಳಿ ಅಥವಾ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಗುಂಪು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ನ್ಯಾಯ ಪಂಚಾಯತ್’ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ ಮತ್ತು ಮಂಡಲ ಪಂಚಾಯತಗೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಯೋಜನೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೇಳಿದೆ. 1983 ಕಾಯಿದೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ, ಇದು 25% ಮಹಿಳಾ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿತ್ತು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಒಬಿಸಿ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಸೇರಿದಂತೆ ಪರಿಶಿಷ್ಟರಿಗೆ ಈ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ ಇದ್ದುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿತ್ತು. ಗ್ರಾಮದ ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ಸೇರಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ, ಹೊಸ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಆಯ್ಕೆ ಈ ಹೊಸ ಕಾಯಿದೆಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಹಂತ. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
  • ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್, 1985ರಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಲು ಎಲ್ಲಾ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಮನವಿ ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆ 1983 ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಗಮನ ಆಕರ್ಷಿಸಿತು.
  • ಈ ಕಾಯಿದೆ ಪ್ರಕಾರ ಹೊಸದಾಗಿ ಚುನಾಯಿತರಾದ ಸದಸ್ಯರು ಚುನಾವಣೆಗಳು ಆದ ತತ್ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆಯು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಸಹಕಾರಿ ಎಂಬುದು ಮನದಟ್ಟಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಇದು ಪಂಚಾಯತ್ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಭೂಮಿ ಮಾಲೀಕರು, ಮೇಲ್ಜಾತಿಯ ಸದಸ್ಯರು,ಮತ್ತು ಜಮೀನುದಾರರಿಂದ,ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸಿತು. ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. 1983 ರ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ 25% ಸ್ಥಾನಗಳ ಮೀಸಲಾತಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಮಂಡಲ ಪಂಚಾಯತ್ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ. ಮೀಸಲಾತಿ ಇದ್ದುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಮಹಿಳೆಯರ ಕಲ್ಯಾಣದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

[] [] [] [] []

ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆ 1993

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆ 1993ರ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ, ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತತ್ಮಕ ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಣ ಸಾಧಿಸಲು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡುವುದು, ಮತ್ತು ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಇಲಾಖೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳವುದು. (ಇಷ್ಯೂಸ್ ಅಂಡ್ ಟ್ರೆಂಡ್ಸ್: ಕರ್ನಾಟಕ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ)
  • ಕರ್ನಾಟಕವು 73 ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಈ ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಯಮಾಡಳಿತದ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಮಗ್ರ ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆಯು ಮೇ 10, 1993 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. 73 ನೇ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಾದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲಿಯೇ ರಾಜ್ಯವು ಒಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯಿದೆ 1993 ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
  • ಅದರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಶ್ರೇಣಿಯ ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮೂರು ಹಂತಗಳ -ಎಂದರೆ 1.ಹಳ್ಳಿಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್, 2.ತಾಲೂಕು ಗಳಲ್ಲಿ, ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳು ಮತ್ತು 3.ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಚುನಾಯಿತ ಪರಿಷತ್ (ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಕೆಪಿಆರ್ ಕಾಯಿದೆ 1993)ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಚನೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ, ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ (2013) 30 ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಇವೆ, 175 ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತಿ, 5.628 ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಇದ್ದು, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಮಾಡಳಿತದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಒಂದಷ್ಟು ಕಾಲ ನಿಂತ ನೀರಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಮೂಲಕ ಅನಿಯಮಿತ ಚುನಾವಣೆಯ ಕಾರಣ ಪಂಚಾಯತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸ್ತಗಿತವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮೂರೂ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್, ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ನೇರವಾಗಿ ಸದಸ್ಯರು ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಯ, ತಾಪಂ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಚುನಾಯಿತ /ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಆ ರಾಜ್ಯದ ಹಿಂದಿನ ಪಿಆರ್ಐಎಸ್(PRIs)ಕಾನೂನಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಅಂಶ, 1993ರ ಹೊಸ ಕಾಯ್ದೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಎಸ್ಸಿ ಮತ್ತು ಎಸ್ಟಿ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ.
  • ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂರು ಶ್ರೇಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರ ವಿವರ ಈ ರೀತಿ ಇದೆ. ಪಂಚಾಯ್ತಿಗಳು: ಅಂದರೆ, ಒಟ್ಟು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್-5.628 ಇವೆ; ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್- 176; ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ 30, ಒಟ್ಟು 5.833 ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇವೆ.
  • ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ವಿಭಿನ್ನ ಮೂರೂ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು-ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರು 96,090 ಜನ ಇದ್ದಾರೆ; ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್'ನಲ್ಲಿ 91,402ಸದಸ್ಯರು; ತಾ.ಪಂ.ಸಮಿತಿ ಯಲ್ಲಿ 3,708ಸದಸ್ಯರು; ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿಯಲ್ಲಿ 1,005ಸದಸ್ಯರಿದ್ದಾರೆ.

ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರ ವಿಂಗಡಣೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಏಪ್ರಿಲ್. 2013
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 3 ಶ್ರೇಣಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರ ವಿಂಗಡಣೆ
ಪಂಚಾಯತ್ ಮಟ್ಟ ಪಂಚಾಯತ್ ಎಸ್ಸಿ ಎಸ್ಟಿ ಒಬಿಸಿ ಇತರೆ ಒಟ್ಟು ಮಹಿಳೆ ಸದಸ್ಯರು
ವಿಲೇಜ್ ಪಂಚಾಯತ್ 5,628 16,997 9,880 29,944 34,581 91,402 39,318
ತಾಪಂ ಸಮಿತಿ 176 678 347 841 1,842 3,708 1,519
ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ 30 184 84 245 492 1,005 373
ಒಟ್ಟು(ಏಪ್ರಿಲ್. 2013 5,833 17,859 10,311 32,030 36,915 96,090 41,210

[೧೦]

ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾಯಿತ ಸಮಿತಿಗಳ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗೆಗೆ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಿದೆ. ಪಂ.ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಕೆಳ ಸ್ರೇಣಿಯು, ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವಮತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕಡಿಮೆ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಎಂದರೆ, ಜಿ.ಪಂ.ಗಳನ್ನು ದೂರ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಾ.ಪಂ.ನಿಯಮಗಳ ಹಿಂದಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಜಿ.ಪಂ.ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತರಲು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಬಲಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜಿ.ಪಂ.ಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು, ಇನ್ನೂ ಈ ಬದಲಾಣೆಯನ್ನು ಅನಷ್ಠಾನ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ನೆರವು ಮತ್ತು ತಾ.ಪಂ.ನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ. ರಾಜ್ಯ ಯೋಜನಾ ಆಯೋಗದ ಪ್ರಕಾರ 29 ವಿಷಯಗಳ ಶಿಫಾರಸು, ಜಿ.ಪಂ.ಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳಿಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅರಿವಿಲ್ಲ. ಇನ್ನೊಂದು ಕಾರಣ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಅವಲಂಬನೆ. ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮಾಡಿಲ್ಲ.ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು.ರಾಜ್ಯ ಜಿಪಿಎಸ್ ಸಹ, ಪಿಡಿಒ ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿಲ್ಲ ಇಲ್ಲ ತಮ್ಮ ಹೊಸ ಕಾರ್ಯಯೋಜನೆಯ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ತಾ.ಪಂ.ನ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಮಾತ್ರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಸ್ವತಂತ್ರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಘಟಕಗಳು -ಜಿ.ಪಂ.ಗಳು ಯಾವುದೇ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಲ್ಲದೆ, ತನ್ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೧೧]

2014 ರ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಶೇಕಡಾ ೫೦.
  • ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು 5-11-2015 ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆ ಅಂಗೀಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಬರುವ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಮಂಡಿಸಲು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ (ಅಧಿಕಾರವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ) ಮಸೂದೆಯನ್ನು (ಬಿಲ್ ) ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದೆ. ಇದು 110 ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಸಂವಿಧಾನದ 73 ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಆಧಾರವಾಗಿದೆ. ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತøತ ತಿದ್ದುಪಡಿಮಾಡಲಾಗಿದೆ. 'ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್' ಬದಲಿಗೆ 'ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್', ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 110 ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[೧೨]
  • ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಸಂಬಂಧ ಕಾನೂನಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಶೇ 50ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗದಂತೆ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲಾತಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮೂಲಕ ಶೇ 50 ಮೀರಬಾರದು ಎಂದು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ಸ್ಥಾನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಆಗಲಿದೆ. ಕಾರಣ ಬೆಸ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸದಸ್ಯರಿದ್ದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಾನ ನೀಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು(16-12-2015 ಪ್ರಜಾವಾಣಿ)2015[೧೩]

2016 ರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಚುನಾವಣೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ತಾಲೂಕು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿ ಚುನಾವಣೆಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ 13 ಮತ್ತು 20ರಂದು ಒಟ್ಟು ಎರಡು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳು ನಡೆಯಲಿವೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ 23ರಂದು ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ 26 ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಒಟ್ಟು 922 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು 175 ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ 3884 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ 15 ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ 15 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ನಡೆಯಲಿದೆ. ವಿಜಯಪುರ, ಬೀದರ್, ರಾಯಚೂರು ಮತ್ತು ಕಲಬುರಗಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆ ನೀಡಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ 4 ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ 26 ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ'
  • ಮೊದಲ ಹಂತ : ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು, ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ, ಕೋಲಾರ, ರಾಮನಗರ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ದಾವಣಗೆರೆ, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ತುಮಕೂರು, ಕಾರವಾರ, ಧಾರವಾಡ, ಬೆಳಗಾವಿ, ಹಾವೇರಿ ಮತ್ತು ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಎರಡನೇ ಹಂತ : ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಾಸನ, ಮಂಡ್ಯ, ಯಾದಗಿರಿ, ಚಾಮರಾಜನಗರ, ಬಳ್ಳಾರಿ, ಕೊಡಗು, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು, ಮಂಗಳೂರು, ಉಡುಪಿ, ಬೀದರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ 4 ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ಮತದಾನ ನಡೆಯಲಿದೆ. 4 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ಇಲ್ಲ; ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆ ನೀಡಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಬುರಗಿ, ರಾಯಚೂರು, ಬೀದರ್ ಹಾಗೂ ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. [೧೪]
  • ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ್ ಚುನಾವಣೆಗಳು 2016

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. http://www.ijhssi.org
  2. [೧]
  3. (ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಜಾರ್ಜ್, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ತೊಂದರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯತ್ವ ಪ್ರೊಫೈಲ್, ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ, ದಹಲಿ, 1997, ಪುಟಗಳು.ಐ 115Ibid,)
  4. ಕರ್ನಾಟಕ ಸಮಾಜೋ-ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರೊಫೈಲ್, ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್ ಸ್ಥಿತಿ ಭಾರತದರಾಜ್ಯಗಳೂ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ,ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನದ, ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂಪನಿ, 2000, ಪುಟ ಪುಟ 134.
  5. The Karnataka Zilla Parishads, Taluk Panchayat Samithies, Mandal Panchayats and Nyaya Panchaya ts Act,1983, Governmentment of Karnataka, pp.1. 123Chandrasheker B. K., Panchayati Raj in India. Status Report, 1999, Rajiv Ga ndhi Foundation, New Delhi ,
  6. Ahmed Rafeek ವೈ, 1998, ಆಪ್. ಸಿಟ್. ಪುಟಗಳು. 177. 125The ಹಿಂದೂ, 21 ಫೆಬ್ರವರಿ, 1986.
  7. Hindustan ಟೈಮ್ಸ್, 14 ಡಿಸೆಂಬರ್, 1985.
  8. Sadananda ಜೆ.ಎಸ್, 2004, op.cit. pp.ix.
  9. Mathew ಜಾರ್ಜ್, 1997, ಆಪ್ ಸಿಟ್, ಪುಟಗಳು. 4.
  10. Source: Rural Development and Panchayat Raj Department, Bangalore and RDPR website: http://www.rdpr.kar.nic.in Archived 2022-06-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  11. http://www.ijhssi.org/papers/v2(4)/version-5/B240713.pdf
  12. "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2016-04-04. Retrieved 2016-03-08.
  13. "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2016-03-06. Retrieved 2016-03-08.
  14. http://kannada.oneindia.com/news/karnataka/taluk-and-zilla-panchayat-election-schedule-2016-100198.html

ಉಲ್ಲೇಖ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]