ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಅಜಾತಶತ್ರು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಅಜಾತಶತ್ರು
ರಾಜಗೃಹದಿಂದ ಹೊರಟ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರವಾಹ, ಸಂಚಿಯಿಂದ ಅಜಾತಶತ್ರು ಪ್ರತಿಬಿಂಬ[]
2ನೇ ಹರ್ಯಾಂಕ ಚಕ್ರವರ್ತಿ
ಆಳ್ವಿಕೆ c. 492 – c. 460 BCE[] or c. 405 – c. 373 BCE[][]
ಪೂರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಬಿಂಬಿಸಾರ
ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ಉದಯಭದ್ರ
Governor of Champa
ಆಳ್ವಿಕೆ ? – c.492 or c.405 BCE
ಗಂಡ/ಹೆಂಡತಿ * ವಜಿರಾ
  • ಪದ್ಮಾವತಿ
  • ಧಾರಿನಿ
  • ಸುಭದ್ರಾ
ಸಂತಾನ
ಉದಯಭದ್ರ
ತಂದೆ ಬಿಂಬಿಸಾರ
ತಾಯಿ ರಾಣಿ ಚೆಲ್ಲಾನಾ (ಸಂಸ್ಕೃತ: ಸೆಲ್ಲಾನಾ), ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಮಗಳು ಚೇತಕ[][] (ಜೈನಧರ್ಮ)
ರಾಣಿ ಕೋಸಲ ದೇವಿ (ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ)
ಮರಣ 460 BCE[] or c. 373 BCE[][]
ಧರ್ಮ ಜೈನ ಧರ್ಮ, ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ

ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಅಜಾತಸತ್ತು (ಪಾಲಿ ಅಜಾತಸತ್ತು[]) ಅಥವಾ ಅಜಾತಶತ್ರು (ಸಂಸ್ಕೃತ ಅಜಾತಶತ್ರು[]), ಅಥವಾ ಜೈನ ಇತಿಹಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಕುಣಿಕ (ಕುಣಿಕ) ಮತ್ತು ಕುಣಿಯ (ಕುಣಿಯ),[] (ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೪೯೨ ರಿಂದ ಸಿ. ೪೬೦ ರಿಂದ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದರು. ೪೦೫ ರಿಂದ ೩೭೩ ಬಿಸಿ‌ಈ[][]) ಪೂರ್ವ ಭಾರತದ ಮಗಧದ ಹರ್ಯಾಂಕ ರಾಜವಂಶದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಅವರು ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರನ ಮಗ ಮತ್ತು ಮಹಾವೀರ ಮತ್ತು ಗೌತಮ ಬುದ್ಧರ ಸಮಕಾಲೀನರಾಗಿದ್ದರು. ಅವನು ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದನು. ಅವರು ಲಿಚ್ಚವಿಗಳ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ವಜ್ಜಿಕ ಲೀಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ವೈಶಾಲಿ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಜಾತಶತ್ರು ಒಂದು ಹಳ್ಳಿಯ ಕೋಟೆಯಿಂದ ಪಾಟಲಿಪುತ್ರ ನಗರವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು.

ಅಜಾತಶತ್ರು ವಿಜಯ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಯ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಅವನು ಕೋಸಲ ರಾಜನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ತನ್ನ ನೆರೆಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು; ಅವನ ಸಹೋದರರು ಅವನೊಂದಿಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದಿಂದ ಕಾಶಿಗೆ ಹೋದರು, ಅದು ಬಿಂಬಿಸಾರನಿಗೆ ವರದಕ್ಷಿಣೆಯಾಗಿ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಮಗಧ ಮತ್ತು ಕೋಸಲ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಅಜಾತಶತ್ರು ಕಾಶಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಗಧ ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಜ್ಯವಾಯಿತು.

ದಿನಾಂಕಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಹಾವಂಶದಲ್ಲಿ ದಿನಾಂಕಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧನು ಕ್ರಿಸ್ತ ಪೂರ್ವ ೪೮೩ರಲ್ಲಿ ಮೃತ ಪಟ್ಟನು ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಮಾಡಿ, ಆರ್ತರ್ ಲ್ಲೆವೆಲ್ಲಿನ್ ಬಾಶಂ ಅವರು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಅಧಿಕಾರದ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಕ್ರಿಸ್ತ ಪೂರ್ವ ೪೯೧ಕ್ಕೆ ದಿನಾಂಕನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.[] ಅಜಾತಶತ್ರು ಅವರ ಮೊದಲ ಆಕ್ರಮಣ ೪೮೫ ಕ್ರಿಸ್ತ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತೆಂದು ಅವರು ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಆಕ್ರಮಣವು ೪೮೧-೪೮೦ ಕ್ರಿಸ್ತ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ವಜ್ಜಿಕ ಲೀಗ್ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದಿತ್ತೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತಾರೆ.[] ಅಜಾತಶತ್ರು ಆರು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಅವರ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಕೇಳಲು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬುದ್ಧನನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ಸಮಾಞ್ಞಫಲ ಸುಟ್ಟ ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಈ ಘಟನೆಯು ೪೯೧ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.[] ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಕೆ. ಟಿ. ಎಸ್. ಸರಾವೋ ಬುದ್ಧನ ಆಯುಷ್ಯದ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೪೭೭ ರಿಂದ ೩೯೭ ಮತ್ತು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೪೦೫ ರಿಂದ ೩೭೩ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.[]

ಹುಟ್ಟು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅಜಾತಶತ್ರು ಬುದ್ಧನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾನೆ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಭಾರತೀಯ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಭಾರುಟ್ ಸ್ತೂಪದ ರಿಲೀಫ್

ಅಜಾತಶತ್ರು,ವನ್ನು "ಕುಣಿಕ" ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇವರು ಬಿಂಬಿಸಾರ ಅವರ ಮಗ.[೧೦] ಸರ್ಕಾರಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ, ಮಥುರಾದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸನವು ಅವನನ್ನು ವೈದೇಹಿ ಪುತ್ರ ಅಜಾತಶತ್ರು ಕುಣಿಕ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಕಥೆಯು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜೈನ ಆಗಮಗಳು ತ್ರಿಪಿಟಕ ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಜನನದ ಖಾತೆಯು ಎರಡೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಜೈನಧರ್ಮ ಪ್ರಕಾರ, ಅಜಾತಶತ್ರು ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಚೆಲ್ಲನಾಗೆ ಜನಿಸಿದರು;[][೧೧][] ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಅಜಾತಶತ್ರು ಬಿಂಬಿಸಾರ ಮತ್ತು ಕೋಸಲ ದೇವಿಗೆ ಜನಿಸಿದನೆಂದು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ರಾಣಿಯರನ್ನು ಎರಡೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ "ವೈದೇಹಿ" ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.

ಜೈನ ನಿರಯಾವಳಿಕಾ ಸೂತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ, ತನ್ನ ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ರಾಣಿ ಚೆಲ್ಲನಾ ತನ್ನ ಗಂಡನ ಹೃದಯದ ಹುರಿದ ಮಾಂಸವನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಮತ್ತು ಮದ್ಯವನ್ನು ಕುಡಿಯಲು ಬಲವಾದ ಆಸೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು. ಈ ಮಧ್ಯೆ, ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ನಂದಾ ಅವರ ಮಗನಾದ ಅತ್ಯಂತ ಬುದ್ಧಿವಂತ ರಾಜಕುಮಾರ ಅಭಯಕುಮಾರನು ಹೃದಯವನ್ನು ಹೋಲುವ ಕಾಡು ಹಣ್ಣನ್ನು ಹುರಿದು ರಾಣಿಗೆ ನೀಡಿದನು. ರಾಣಿಯು ಅದನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅಂತಹ ರಾಕ್ಷಸನ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಾಚಿಕೆಪಡುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಮಗು ಬೆಳೆದು ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಅವಳು ಭಯಪಟ್ಟಳು, ಹೀಗಾಗಿ ಮಗು ಜನಿಸಿದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ರಾಣಿ ಅವನನ್ನು ಅರಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕಿದಳು. . ಮಗು ಕಸದ ರಾಶಿಯ ಬಳಿ ಮಲಗಿದ್ದಾಗ ಹುಂಜವೊಂದು ಕಿರುಬೆರಳಿಗೆ ಕಚ್ಚಿದೆ. ಮಗುವನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದ ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರ, ಹೊರಗೆ ಓಡಿ ಮಗುವನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು, ರಕ್ತಸ್ರಾವವಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಿರುಬೆರಳನ್ನು ತನ್ನ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟು, ರಕ್ತಸ್ರಾವ ನಿಲ್ಲುವವರೆಗೂ ಅದನ್ನು ಹೀರಿದನು ಮತ್ತು ಅದು ವಾಸಿಯಾಗುವವರೆಗೂ ಇದನ್ನು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಸಿದನು. ಮಗುವಿನ ಕಿರುಬೆರಳು ನೋಯುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ, ಅವನಿಗೆ "ಕುಣಿಕ" "ಸೋರ್ ಫಿಂಗರ್" ಎಂದು ಅಡ್ಡಹೆಸರು ಇಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಅಶೋಕಚಂದ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.[೧೨]

ಬೌದ್ಧರ ಅಟ್ಠಕಥಾದಲ್ಲಿ, ಕೋಸಲದೇವಿಯು ಬಿಂಬಿಸಾರನ ತೋಳಿನಿಂದ ರಕ್ತವನ್ನು ಕುಡಿಯಲು ಬಯಸಿದ್ದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಮೇಲಿನ ಕಥೆಯು ಬಹುತೇಕ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ; ರಾಜನು ಅವಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿದನು ಮತ್ತು ನಂತರ, ಮಗುವನ್ನು ಕಸದ ತೊಟ್ಟಿಯ ಬಳಿ ಎಸೆದಾಗ, ಸೋಂಕಿನಿಂದ ಅವನ ಕಿರುಬೆರಳಿಗೆ ಕುರು ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ರಾಜನು ಅದನ್ನು ಹೀರಿದನು ಮತ್ತು ಒಮ್ಮೆ ಅದನ್ನು ಹೀರುವಾಗ ರಾಜನ ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಕುದಿಯುವಿಕೆಯು ಒಡೆದಿತ್ತು, ಆದರೆ ಕಾರಣ ತನ್ನ ಮಗುವಿನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಅವನು ಕೀವು ಉಗುಳಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಅದನ್ನು ನುಂಗಿದನು.

ವೈಶಾಲಿ ಮೇಲೆ ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಜಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೪೮೪–೪೬೮ ಬಿಸಿ‌ಇ ನಡುವಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಜಾತಶತ್ರು ಮತ್ತು ಲಿಚ್ಛವಿ (ಜಾತಿ) ನಡುವಿನ ದ್ವೇಷವು ಲಿಚ್ಛವಿಗಳ ಸೋಲಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.[೧೩]

ಅಜಾತಸತ್ತು ವಜ್ಜಿಕ ಲೀಗ್ ಮತ್ತು ಮೋರಿಯಾವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ಬಯಲಿನ ನಕ್ಷೆ
ಅಜಾತಸತ್ತು ಕೋಸಲವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ಬಯಲು

ಜೈನ ಸಂಪ್ರದಾಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಒಮ್ಮೆ ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಪತ್ನಿ ಪದ್ಮಾವತಿಯು ಸಾಯಂಕಾಲ ತನ್ನ ಬಾಲ್ಕನಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದಳು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಳ್ಳ ಮತ್ತು ವಿಹಲ್ಲ ಕುಮಾರರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯರೊಂದಿಗೆ ಸೇಚನಕ ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ೧೮ ಪಟ್ಟು ದಿವ್ಯ ಹಾರವನ್ನು ಧರಿಸಿರುವ ಪತ್ನಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳನ್ನು ಅವಳು ನೋಡಿದಳು. ಕೆಳಗಿನ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೇವಕಿಯೊಬ್ಬಳು "ಇದು ಹಲ್ಲ ಮತ್ತು ವಿಹಲ್ಲ ಕುಮಾರರು, ರಾಜನಲ್ಲ, ರಾಜ್ಯದ ನಿಜವಾದ ಸೌಖ್ಯಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ಹೇಳುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದಳು. ಆಗ ಆಕೆ "ನನಗೆ ಎರಡೂ ಆಭರಣಗಳು ನನ್ನ ಹೊಂದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ರಾಜ್ಯದ ಉಪಯೋಗವೇನು?" ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದಳು.

ಆದ್ದರಿಂದ, ಅವಳು ಅದೇ ರಾತ್ರಿ ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನೊಂದಿಗೆ ಈ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಳು ಮತ್ತು ಅವಳ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಒತ್ತಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು. ಕೊನೆಗೆ ಅಜಾತಶತ್ರು ಒಪ್ಪಿ ಆನೆ ಮತ್ತು ಹಾರವನ್ನು ತನಗೆ ನೀಡುವಂತೆ ತನ್ನ ಸಹೋದರರಿಬ್ಬರಿಗೂ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು, ಅದನ್ನು ಅವನ ಸಹೋದರರಿಬ್ಬರೂ ನಿರಾಕರಿಸಿದರು, ಈ ಉಡುಗೊರೆಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಯ ತಂದೆಯಿಂದ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟವು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರೇಕೆ ಅವರಿಂದ ದೂರವಾಗಬೇಕು? ಅಜಾತಶತ್ರು ಮೂರು ಬಾರಿ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು ಆದರೆ ಮೂರು ಬಾರಿ ಒಂದೇ ಉತ್ತರವನ್ನು ಪಡೆದನು. ಇದರಿಂದ ಅವನು ತುಂಬಾ ಕೋಪಗೊಂಡು, ತನ್ನ ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಅಂದಿನ ವೇಳೆ, ಹಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿಹಲ್ಲ ಕುಮಾರರು ತನ್ನ ತಾಯಂದಿರ ತಾತ ಚೇತಕನ ಬಳಿ ತೆರಳಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಚೇತಕನು ಮಹಾನ್ ವಜ್ಜಿ/ಲಿಚ್ಛವಿ ಗಣರಾಜ್ಯದ ವೈಶಾಲಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜನಾಗಿದ್ದನು. ಅಜಾತಶತ್ರು ಚೇತಕನಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸುವಂತೆ ಮೂರು ಬಾರಿ ನೋಟಿಸ್ ಕಳಿಸಿದರೂ, ಚೇತಕನು ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದನು.

ಅಜಾತಶತ್ರುವಿಗೆ ಇದು ಸಾಕಾಗಿತ್ತು. ವೈಶಾಲಿ ಗಣರಾಜ್ಯವು ಯಾವಾಗಲೂ ಅಜೇಯವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದುದರಿಂದ ಅವನು ತನ್ನ ಅರ್ಧಾಂಗಿಗಳಾದ ಕಾಲಕುಮಾರರನ್ನು (೧೦ ಕಾಲಕುಮಾರರು, ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರ ಮತ್ತು ೧೦ ಕಾಳಿ ರಾಣಿಯರಾದ ಕಾಳಿ, ಸುಕಾಲಿ, ಮಹಾಕಾಳಿ, ಇತ್ಯಾದಿ) ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಲು ಕರೆದನು. ಹಿಂದೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕಲಾಕುಮಾರನು ತಲಾ ೩೦೦೦ ಕುದುರೆಗಳು, ೩೦೦೦ ಆನೆಗಳು, ೩೦೦೦ ರಥಗಳು ಮತ್ತು ೩೦೦೦೦ ಪದಾತಿಗಳನ್ನು ತಂದನು. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಚೇತಕ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಮಿತ್ರರಾದ ೯ ಮಲ್ಲರು, ೯ ಲಿಚ್ವಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಶಿ-ಕೋಸಲದ ೧೮ ರಾಜರನ್ನು ತನ್ನ ಮೊಮ್ಮಗ ಅಜಾತಶತ್ರು ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದನು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜರು ತಲಾ ೩೦೦೦ ಕುದುರೆಗಳು, ೩೦೦೦ ಆನೆಗಳು, ೩೦೦೦ ರಥಗಳು ಮತ್ತು ೩೦೦೦೦ ಪದಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದರು. ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಸೇರಿ ೫೭೦೦೦ ಆನೆಗಳು, ೫೭೦೦೦ ರಥಗಳು, ೫೭೦೦೦ ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ೫೭೦೦೦೦ ಪದಾತಿ ಸೈನಿಕರು ಇದ್ದರು.

ಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ರಾಜ ಚೇತಕನು ಮಹಾವೀರನ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಅನುಯಾಯಿಯಾಗಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾಣಗಳನ್ನು ಹೊಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಚೇತಕನ ಗುರಿಯು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಬಾಣಗಳು ತಪ್ಪಾಗಲಾರವು ಎಂದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಅವನ ಮೊದಲ ಬಾಣವು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ದಂಡನಾಯಕನಾದ ಕಾಲಕುಮಾರನನ್ನು ಕೊಂದಿತು. ಸತತ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದ ಒಂಬತ್ತು ಕಲಾಕುಮಾರರು ಚೇತದಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ತಮ್ಮ ಪುತ್ರರ ಮರಣದಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ದುಃಖಿತರಾದ ಬಲಿ ರಾಣಿಯರು ಮಹಾವೀರನ ಪವಿತ್ರ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಾಗಿ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದರು.

ಅಜಾತಶತ್ರುನು ಸೋಲಿನತ್ತ ಸಾಗುತ್ತಿದಂತೆ, ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಸಕ್ರೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ ಚರ್ಮೇಂದ್ರ (ವಿವಿಧ ಸ್ವರ್ಗದ ಇಂದ್ರರು) ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದನು. ಅವರು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಸಹಾಯಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಚೇತಕನ ಅಜೇಯ ಬಾಣದಿಂದ ಅವನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದರು. ಯುದ್ಧವು ಅತ್ಯಂತ ಭೀಕರವಾಗಿದ್ದು, ಇಂದ್ರರ ದೈವಿಕ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಯೋಧರು ಎಸೆದ ಕಲ್ಲುಗಳು, ಹುಲ್ಲುಗಳು, ಎಲೆಗಳು ಚೇತಕನ ಸೇನೆಯ ಮೇಲೆ ಬಂಡೆಗಳಂತೆ ಬಿದ್ದವು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶಸ್ತ್ರವನ್ನು "ಮಹಾಶಿಲಾಕಂಟಕ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು, ಅಂದರೆ ಇದು ಒಂದೆಂಬತ್ತ ಸಾವಿರ (೧,೦೦,೦೦೦) ಜನರನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ ಶಸ್ತ್ರ.

ಅದಾದ ನಂತರ, ಇಂದ್ರರು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿಗೆ ದೊಡ್ಡ, ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ರಥವನ್ನು ತೂಗಾಡುವ ಮೊನಚಾದ ಮಚ್ಚುಗಳು ಸಹಿತ ತಲೆಯೆಡೆಗಳ ಮೇಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನೀಡಿದರು. ಈ ರಥವನ್ನು ಚರ್ಮೇಂದ್ರನೇ ತಾನೆ ಚಾಲನೆ ಮಾಡಿದನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರಥವು ಯುದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಹತಮಾಡಿತು. ಈ ಯುದ್ಧ ರಥವನ್ನು "ರಥ-ಮುಸಲ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.

ಈ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಚೇತಕನು ಸೋಲನುಭವಿಸಿದನು. ಆದರೆ, ಚೇತಕ ಮತ್ತು ಇತರರು ತಕ್ಷಣವೇ ವೈಶಾಲಿ ನಗರದ ಗೋಡೆಗಳ ಒಳಗೆ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದು, ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದರು. ವೈಶಾಲಿಯ ಗೋಡೆಗಳು ಅಷ್ಟು ಬಲಿಷ್ಠವಾಗಿದ್ದವು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಹಲವಾರು ದಿನಗಳು ಕಳೆದವು, ಅಜಾತಶತ್ರು ಕೋಪಗೊಂಡು ಮತ್ತೆ ಇಂದ್ರರಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು, ಆದರೆ ಈ ಬಾರಿ ಇಂದ್ರರು ಅವನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಅಜಾತಶತ್ರುವಿಗೆ ಒಂದು ಅರ್ಥದೇವತೆಯ ಅಕ್ರೋಶದಿಂದ "ವೈಶಾಲಿಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು 'ಶ್ರಮಣ ಕುಲವಾಲಕ'ನು ಒಬ್ಬ ವೇಶ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದರೆ ಸಾಧ್ಯ" ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಅಜಾತಶತ್ರು ಸನ್ಯಾಸಿ ಕುಲವಲಕನನ್ನು ವಿಚಾರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ ಅನುಯಾಯಿಯಂತೆ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಮಾಗಧಿಕ ಎಂಬ ವೇಶ್ಯೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಬಿದ್ದ ಮಹಿಳೆ ಸನ್ಯಾಸಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಕಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಸನ್ಯಾಸಿ ತನ್ನ ಸನ್ಯಾಸಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು.ನಂತರ ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಆಜ್ಞೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಮಗಧಿಕನು ಕುಲ್ವಲಕನನ್ನು ವೈಶಾಲಿಗೆ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯರಾಗಿ ಹೋಗುವಂತೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದಳು. ಬಹಳ ಕಷ್ಟದಿಂದ, ಅವರು ವೈಶಾಲಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಗರವನ್ನು ಮುನಿಸುವ್ರತ ಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಚೈತ್ಯ (ನೈವೇದ್ಯ) ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡರು. ಕುಲ್ವಲಕ ನಂತರ ಜನರಿಗೆ ಹೇಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು, ಈ ಬಲಿಪೀಠವೇ ನಗರವು ಕೆಟ್ಟ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನರಳುತ್ತಿದೆ. ಜನರು ಬಲಿಪೀಠವನ್ನು ಅದರ ಅಡಿಪಾಯದಿಂದಲೇ ಕಿತ್ತುಹಾಕಿದರು. ಕುಲವಾಲಕನು ಸಂಕೇತವನ್ನು ನೀಡಿದನು ಮತ್ತು ಅಜಾತಶತ್ರು ಪೂರ್ವ ನಿಯೋಜಿತವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದನು. ಇದು ಕೊನೆಯ ದಾಳಿಯಾಗಿತ್ತು. ವೈಶಾಲಿ ಅಜಾತಶತ್ರು ಮೂಲಕ ಗೆದ್ದವರಾಯಿತು.

ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಸೈನಿಕರು ಮಾಡಿದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಸರಳುಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಂಕಿಯ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಸೇಚನಕ ಆನೆ ಸತ್ತಿತು. ನಂತರ "ಹಳ್ಳ ಮತ್ತು ವಿಹಲ್ಲ ಕುಮಾರರು" ಮಹಾವೀರನ ಪವಿತ್ರ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಾಗಿ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದರು. ಚೇತಕ "ಸಲ್ಲೇಕಾಹ್ನಾ" (ಮರಣದವರೆಗೆ ಉಪವಾಸ) ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. ಅಜಾತಶತ್ರು ವೈಶಾಲಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಕಾಶಿ-ಕೋಸಲವನ್ನೂ ಗೆದ್ದನು.

ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಳಿ ವಜ್ರದ ಗಣಿ ಇತ್ತು. ಅಜಾತಶತ್ರು ಮತ್ತು ಲಿಚ್ಚವಿ, ವಜ್ಜಿ ವಜ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಪಾಲು ಹೊಂದುವ ಒಪ್ಪಂದವಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಲಸ್ಯದಿಂದಾಗಿ, ಅಜಾತಶತ್ರು ತನ್ನದೇ ಆದ ಪಾಲನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ವಿಫಲನಾದನು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಜ್ರಗಳನ್ನು ಲಿಚ್ಛವಿಗಳು ಒಯ್ದರು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಅಜಾತಶತ್ರು ಸಿಟ್ಟಾದರು ಮತ್ತು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ವೈಶಾಲಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಅವರು ಪ್ರಬಲವಾದ ವಜ್ಜಿಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ನಿರ್ನಾಮ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ವೈಶಾಲಿ ಏಕೆ ಅಜೇಯಳಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಕೇಳಲು ಅವನು ತನ್ನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ವಸ್ಸಕರನನ್ನು ಬುದ್ಧನ ಬಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದನು; ಇದಕ್ಕೆ ಬುದ್ಧನು ಏಳು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿದನು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ವಜ್ಜಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಸಮಯಪಾಲನೆ, ಅವರ ಶಿಸ್ತಿನ ನಡವಳಿಕೆ, ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಅವರ ಗೌರವ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಗೌರವ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಅವರು ಅರ್ಹತ್‌ಗಳಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಪಟ್ಟಣದ ಒಳಗಿದ್ದ ಚೈತ್ಯಸ್ (ಬಲಿಪೀಠ).

ಹೀಗೆ ತನ್ನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದ ವಸ್ಸಕರನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅಜಾತಶತ್ರು ವಜ್ಜಿಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸಿ ಒಳಗಿದ್ದ ಚೈತ್ಯಗಳನ್ನೂ ಒಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಈ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಜಾತಶತ್ರು ಒಂದು ಕುಡುಗೋಲು ರಥವನ್ನು ಬಳಸಿದನು, ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ತೂಗಾಡುವ ಗದೆ ಮತ್ತು ಬ್ಲೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು.

ರಾಜ್ಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಜಾತಶತ್ರು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಮರಣದ ಕಾರಣದಿಂದ ತನ್ನ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ರಾಜಗೃಹದಿಂದ ಚಂಪಾ ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದನು.[೧೪]

ಕುಟುಂಬ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜೈನ ಸಂಪ್ರದಾಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

"ನಿರಯಾವಲಿಯ ಸುತ್ತ" ದ ಪ್ರಕಾರ ಅಜಾತಶತ್ರು ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಚೆಲ್ಲನಾಗೆ ಜನಿಸಿದರು, ಅವರು ವೈಶಾಲಿಯ ರಾಜ "ಚೇತಕ" ರ ಮಗಳು, ಅವರು ಮಹಾವೀರನ ತಾಯಿ "ರಾಣಿ ತ್ರಿಶಾಲಾ" ಅವರ ಸಹೋದರರಾಗಿದ್ದರು. ಅಜಾತಶತ್ರುವಿಗೆ ಎಂಟು ಜನ ಪತ್ನಿಯರಿದ್ದರು.

ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Bimbisara jail where king Bimbisara kept in custody by his own son king Ajatashatru
ಬಿಂಬಿಸಾರ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರನನ್ನು ಅವನ ಸ್ವಂತ ಮಗ ರಾಜ ಅಜಾತಶತ್ರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟ

"ದೀಘ ನಿಕಾಯ" ದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಜಾತಶತ್ರು ರಾಜ ಬಿಂಬಿಸಾರ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಕೋಸಲಾ ದೇವಿ ಗೆ ಜನಿಸಿದರು, ಅವರು ಕೋಸಲ ರಾಜ "ಮಹಾ-ಕೋಸಲ" ರ ಮಗಳು ಮತ್ತು "ಪಸೇನದಿ" ಯ ಸಹೋದರಿ ನಂತರ ಸಿಂಹಾಸನಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಅಜಾತಶತ್ರು ೫೦೦ ಹೆಂಡತಿಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು ಆದರೆ ಪ್ರಧಾನ ಪತ್ನಿ ರಾಜಕುಮಾರಿ ವಜಿರಾ.[೧೫] ಕಾಶಿ ನಗರವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಾರನಿಗೆ ಮಹಾ-ಕೋಸಲನು ವರದಕ್ಷಿಣೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದನು. ಬಿಂಬಿಸಾರನ ಹತ್ಯೆಯ ನಂತರ, ಪ್ರಸೇನಜಿತ್ ನಗರವನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡನು. ಇದು ಅಜಾತಶತ್ರು ಮತ್ತು ಪ್ರಸೇನಜಿತ್ ನಡುವೆ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಪ್ರಸೇನಜಿತ್ ತನ್ನ ಮಗಳು ವಜಿರಾಳನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧವು ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಅಜಾತಶತ್ರು ನಂತರ ಉದಯಭದ್ದ ಅಥವಾ ಉದಯಭದ್ರ ಎಂಬ ಮಗನನ್ನು ಪಡೆದನು.

ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ದಾಖಲಿಸಿರುವ ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಸಾವಿನ ವೃತ್ತಾಂತವು ಸಿ. ೪೬೧ ಬಿಸಿ‌ಇ[೧೬] ಅವರ ಸಾವಿನ ಖಾತೆಯು ಜೈನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇತರ ಖಾತೆಗಳು ಅವನ ಮರಣದ ವರ್ಷ ಸಿ ೪೬೦ ಬಿಸಿ‌ಇ ಕಡೆಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.[]

Sattapanni cave in which the first Buddhist council was held
ಅವನು ಸತ್ತಪನ್ನಿ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಅಜಾತಶತ್ರು ರಾಜನು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿದ ಮೊದಲ ಬೌದ್ಧ ಪರಿಷತ್ತು.

ಜೈನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಜಾತಶತ್ರುವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಜೈನರ ಮೊದಲ ಉಪಾಂಗ (ಜೈನ ಆಗಮಗಳನ್ನು ನೋಡಿ) ಉವಾವೈ/ಔಪಪಾಟಿಕ ಸೂತ್ರವು ಮಹಾವೀರ ಮತ್ತು ಅಜಾತಶತ್ರು ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಈ ಸೂತ್ರವು ಅಜಾತಶತ್ರು ಮಹಾವೀರನನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವದಿಂದ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದನೆಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಸೂತ್ರವು ಅಜಾತಶತ್ರು ಮಹಾವೀರನ ದಿನಚರ್ಯೆಯನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನೆಂದೂ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವರಿಗೆ ಅದ್ದೂರಿಯಾಗಿ ಸಂಭಾವನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅಧಿಕಾರಿಯು ವಿಶಾಲವಾದ ಜಾಲ ಮತ್ತು ಸಹಾಯಕ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನು, ಅವರ ಮೂಲಕ ಅವರು ಮಹಾವೀರನ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ರಾಜನಿಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದರು. ಚಂಪಾ ನಗರಕ್ಕೆ ಮಹಾವೀರನ ಆಗಮನ, ಅಜಾತಶತ್ರು ಅವನಿಗೆ ತೋರಿದ ಗೌರವ, ಅರ್ಧಮಾಗಧಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾವೀರನು ನೀಡಿದ ಉಪದೇಶ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉವಾವೈ ಸೂತ್ರವು ವಿವರವಾದ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ..

ಬೌದ್ಧ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಸಮಣ್ಣಫಲ ಸೂತ್ರವು ಬುದ್ಧನೊಂದಿಗೆ ಮೊದಲ ಭೇಟಿಯ ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ದೇವದತ್ತನೊಂದಿಗಿನ ತನ್ನ ಒಡನಾಟದಿಂದ ತನ್ನ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು, ತನ್ನ ತಂದೆಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡನು. ಅದೇ ಪಠ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಭೇಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಜಾತಶತ್ರು ಬುದ್ಧ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಘದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪಡೆದನು. ಅವನನ್ನು ಹಲವು ಸೂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಘದ ಪ್ರಬಲ ಭಕ್ತನಾದ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬುದ್ಧನ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ನಂತರ, ಬುದ್ಧನ ಅಸ್ಥಿ ಮತ್ತು ಭಸ್ಮದ ಮೇಲೆ ಅಜಾತಶತ್ರು ಒಂದು ಮಹಾಸ್ತೂಪವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅಜಾತಶತ್ರು ರಾಜಗೃಹದ ಸತ್ತಪನ್ನಿ (ಸಪ್ತಪರ್ಣಿ) ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬೌದ್ಧ ಪರಿಷತ್ತಿಗೆ ಹಾಜರಾದನು.

ಮಹಾಯಾನ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ಅಜಾತಶತ್ರು ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ರಕ್ಷಣೆಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅವನು ಮಹಾಯಾನ ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ದುಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಕಟದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಂದಿಕ್ಕಲ್ಪಟ್ಟವನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧನ ಸಹಾನುಭೂತಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಉಳಿಸಬಹುದಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ, ಪಾಪಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೂಲಮಾದರಿಯಂತೆ; ಬುದ್ಧನು ಈ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ತಾನು "ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಸಲುವಾಗಿ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಂಚಿಕೆಯು ಧರ್ಮದ ಅವನತಿಯ ಯುಗದ ವಿಶಾಲ ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ, ಹಲವಾರು ಮಹಾಯಾನ ಶಾಲೆಗಳ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡಿತು. ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು.[೧೭]

ಅಜಾತಶತ್ರು ಜೈನರಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಬೌದ್ಧರಾಗಿರಲಿ, ಎರಡೂ ಪಠ್ಯಗಳು ಅವನನ್ನು ಆಯಾ ಧರ್ಮಗಳ ಭಕ್ತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿವೆ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ ಚಿತ್ರಣಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಗೋರ್ ವಿದಾಲ್ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ , ಅಜಾತಶತ್ರುವನ್ನು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಅಸಹ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಪೀಡಕರ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮತ್ತು ಹತ್ಯಾಕಾಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಆನಂದಿಸುವ ದುಷ್ಟನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ಅಜಾತಶತ್ರು ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿ ಅವರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯ ಚಿತ್ರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಅವರು ಆಮ್ರಪಾಲಿ (೧೯೬೬) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುನೀಲ್ ದತ್ ಮತ್ತು ವೈಜಯಂತಿಮಾಲಾ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ಸುಬ್ಬರಾವ್ ಅವರು ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಜೀವನದ ಕುರಿತು ಅಜಾತಶತ್ರು ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.[೧೮]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. John Marshall, A Guide to Sanchi, 1918 p.58ff Archived 20 August 2017 at Wikiwix (Public Domain text)
  2. ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ India's Ancient Past, by R.S. Sharma
  3. ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ Sarao, K. T. S. (2003), "The Ācariyaparamparā and Date of the Buddha.", Indian Historical Review, 30 (1–2): 1–12, doi:10.1177/037698360303000201, S2CID 141897826
  4. ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ ೪.೩ India: A History. Revised and Updated, by John Keay
  5. ೫.೦ ೫.೧ Rapson, Edward James (1955). The Cambridge History of India. CUP Archive. p. 183.
  6. ೬.೦ ೬.೧ "[Solved] Who was the mother of Ajatashatru, the king of Magadha?". Testbook. Retrieved 2022-08-09.
  7. Jain, Kailash Chand (1974). Lord Mahāvīra and His Times. Delhi, India: Motilal Banarsidass. p. 21. ISBN 978-8-120-80805-8.
  8. ೮.೦ ೮.೧ Kailash Chand Jain 1991, p. 75.
  9. Kailash Chand Jain 1991, p. 79.
  10. Dundas 2002, p. 36.
  11. "Bimbisara". World History Encyclopedia (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-08-09.
  12. Jain Aagam Uvavai Sutra chapter: Kunika
  13. Upinder Singh 2016, p. 272.
  14. Natubhai Shah 2004, p. 42.
  15. Upinder Singh 2016, p. 271.
  16. Thapar 1990, p. 56.
  17. "25: On Pure Actions". Mahayana Mahaparinirvana-Sutra (PDF). Translated by Yamamoto, Kosho. 1973. p. 269.
  18. "Buy Books Online | Online Bookstore India | Online Book Shopping | Free Shipping Across India". books.rediff.com. Archived from the original on 7 July 2012.


ಮೂಲಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]