ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಒಂದು ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೋರ್ ಸುತ್ತಲೂ ಸುತ್ತುವ ತಂತಿಯ ಸುರುಳಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಂದು ಸರಳವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತ. ಕಬ್ಬಿಣದಂತಹ ಫೆರೋಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳು ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. [೧] ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಬಲವು ವಿಂಡ್ಕಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ಪ್ರವಾಹದ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. [೧]

ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತ ಎಂಬ ಕಾಂತದ ವಿಧದಲ್ಲಿ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರವು ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾಹಕ ತಂತಿಗಳಿಂದ ಸುರುಳಿಯಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಿರಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ತಂತಿಯ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹವು ಕಾಂತದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ರಂಧ್ರದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸದಾಗ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಕಬ್ಬಿಣದ ಸುತ್ತುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಂತೀಯ ಕೋರ್ನ ಸುತ್ತಲೂ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ಫರ್ರೋಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ಅಥವಾ ಫೆರಿಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಬ್ಬಿಣದಿಂದ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ; ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ಕೋರ್ ಕಾಂತೀಯ ಹರಿವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಯುತ ಕಾಂತವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತದ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನವೆಂದರೆ, ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದ ಶಾಶ್ವತ ಆಯಸ್ಕಾಂತದಂತಲ್ಲದೇ, ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯತೆಗೆ ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹ ನಿರಂತರ ಪೂರೈಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತಗಳನ್ನು ಇತರ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಾಧನಗಳಾದ ಮೋಟರ್ಸ್, ಜನರೇಟರ್ಸ್, ವಿದ್ಯುದ್ಯಾಂತ್ರಿಕ ಸೊಲೆನೋಯಿಡ್ಗಳು, ರಿಲೇಗಳು, ಧ್ವನಿವರ್ಧಕಗಳು, ಹಾರ್ಡ್ ಡಿಸ್ಕ್ಗಳು, ಎಮ್ಆರ್ಐ ಯಂತ್ರಗಳು, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಂತೀಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ಸಾಧನಗಳಂತಹ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತಗಳನ್ನು ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಸ್ಕ್ರ್ಯಾಪ್ನಂತಹ ಭಾರವಾದ ಕಬ್ಬಿಣದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. [೨]

ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತ ಸ್ಕ್ರ್ಯಾಪ್ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು 1914 ರಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತಿರುವುದು

ಒಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತವು ವಸ್ತುವನ್ನು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ; ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಕಾಂತೀಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಎತ್ತುವ ಕಾಂತ. ಒಂದು ಚಲನಶೀಲ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತವು ಬಲವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏನನ್ನಾದರೂ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. [೩]

ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರವಾಹ (I) ತಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಕಾಂತೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು (B) ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ಷೇತ್ರವು ಬಲಗೈ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ.
ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಸುರುಳಿಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ
  1. ೧.೦ ೧.೧ Nave, Carl R. (2012). "Electromagnet". Hyperphysics. Dept. of Physics and Astronomy, Georgia State Univ. Archived from the original on September 22, 2014. Retrieved September 17, 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  2. Merzouki, Rochdi; Samantaray, Arun Kumar; Pathak, Pushparaj Mani (2012). Intelligent Mechatronic Systems: Modeling, Control and Diagnosis. Springer Science & Business Media. pp. 403–405. ISBN 978-1447146285. Archived from the original on 2016-12-03. {{cite book}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  3. Dawes, Chester L. (1967). "Electrical Engineering". In Baumeister, Theodore (ed.). Standard Handbook for Mechanical Engineers (7th ed.). McGraw-Hill. p. 15-105. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)