ಭೀಮಪಲಾಸಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

   ಭೀಮಪಲಾಸಿ ಅಥವಾ ಭೀಮಪಲಾಸಿ ( ಭೀಂಪಾಲಾಸ್ ಅಥವಾ ಭೀಮಪಾಲಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ .

ರಾಗ ಭೀಮಪಲಾಸಿ ಕಾಫಿ ಥಾಟ್‌ಗೆ ಸೇರಿದೆ.

ಸಿದ್ಧಾಂತ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರಾಗವು ಕೋಮಲ ನಿ ಮತ್ತು ಗ ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಿಷಭ್ (ಎರಡನೇ) ಮತ್ತು ಧೈವತ್ (ಆರನೇ) ಅನ್ನು ಆರೋಹ (ಆರೋಹಣ) ದಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ( ಅವ್ರೋಹ ) ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವರ ಶ್ರೇಣಿಯು ೫ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ೭ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಅವರೋಹಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಜಾತಿಯು ಔದವ್-ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಇದನ್ನು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ೧೨:೦೦ P ರಿಂದ ೩:೦೦ ಗಂಟೆಯವರೆಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ದಿನದ ಮೂರನೇ ಪ್ರಹರ). [೩]

  • ವಾದಿ ಸ್ವರ : ಮ [೨]
  • ಸಮಾವಾದಿ ಸ್ವರ : ಸ [೨]
  • ಥಾಟ್ : ಕಾಫಿ [೨]
  • ಪಕಡ್ ಅಥವಾ ಚಲನ್ : ನಿ ಸ ಮ ❟ ಮ ಗ ಪ ಮ ❟ ಗ ಮ  ಗ ರಿ ಸ [೨]

ಬಂದಿಶ್ ಉದಾಹರಣೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಂದಿಶ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಳಗಿನ ಎರಡೂ ಬಂದಿಶ್‌ಗಳು ಭೀಮಪಲಾಸಿಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.

ನೈಮತ್ ಖಾನ್ ಅವರಿಂದ ಬಂದಿಶ್ " ಸದರಂಗ್ "[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸ್ಥಾಯಿ ಅಂತರ :
ದೇವನಗರಿ IAST ದೇವನಗರಿ IAST
ಜಾ ಜಾ ರೇ ಅಪನೇ ಮಂದಿರವಾ ।

ಸುನ್ ಪಾವೆ ಗಿ (ಮೋರಿ) ಶಾಸನನ್ ದಿಯಾ ॥

jā, jā re apane mandiravā

ಸುನಾ ಪಾವೆ ಗಿ (ಮೋರಿ) ಶಾಸನ ದಿಯಾ

ಸುನ್ ಹೋ ಸದಾರಂಗ ತುಮಕೋ ಚಾಹತ ಹೈ ।

ಕ್ಯಾ ತುಮ ಹಮಕೋ ಚಲನ ಕಿಯಾ ॥

(ಅಥವಾ, ಕ್ಯಾ ತುಮ್ ಹಮಕೋ ಠಗನ್ ದಿಯಾ ॥)

ಜಾ ಜಾ ರೇ. . .

ಸುನಾ ಹೋ ಸದಾರಂಗ್, ತುಮಾಕೋ ಚಾಹತಾ ಹೈ

ಕ್ಯಾ ತುಮಾ ಹಮಾಕೋ ಕಾಲನಾ ಕಿಯಾ

(ಅಥವಾ, ಕ್ಯಾ ತುಮಾ ಹಮಾಕೋ ತಗನಾ ದಿಯಾ )

ಜಾ, ಜಾ ರೇ ( ಸ್ಥಾಯಿಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿ)

ಈ ಬಂದಿಶ್ ಅನ್ನು ತೀನ್ ತಾಲನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಂಡಿತ್ ಜಸ್ರಾಜ್ ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಂದಿಶ್ ಅನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ; ಇದು ಸಂಜೀವ್ ಅಭ್ಯಂಕರ್ ಅವರ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ.

ಆಚಾರ್ಯ ಡಾ. ಪಂಡಿತ್ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದಿಶ್ (ಸಂಯೋಜನೆ) "ಮಧುರ್ಪಿಯಾ"[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಂದಿಶ್ ಮೊದಲಕ್ಷರಗಳು(ಬಂದಿಶ್ ಹೆಸರು): "ಗಾವೋ ಬಜಾವೋ ಸಬ್ ಮಿಲ್ ಅತಾ ಉಮಾಂಗ್ ಸೋ"

ಬಂದಿಶ್ ನ್ನು ಏಕತಾಲ್ [೪] ನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ

ಸಂಘಟನೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಂಬಂಧಿತ/ಸಮಾನ ರಾಗಗಳು:

ನಡವಳಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಧ್ಯಮ (ನಾಲ್ಕನೇ) ಪ್ರಮುಖ ಸ್ವರವಾಗಿದೆ. ಇದು ನ್ಯಾಸ-ಸ್ವರ (ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ವರ) ಆಗಿದ್ದು, ಈ ಸ್ವರದ ಸುತ್ತ ಒತ್ತುನೀಡಲಾಗಿದೆ - ಸ ಗ ಮ ❟ ಮ ಗ ಮ ❟ ಗ ಮ ಪ ❟ ಮ ಪ ಗ ಮ ಪ .

ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಾಷೆ: ಹಿಂದಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ವರ್ಷ ಸಂಯೋಜಕ ಗೀತರಚನೆಕಾರ ಗಾಯಕ
"ಆ ನೀಲೆ ಗಗನ್ ಕಥೆ" ಬಾದಶಹ 1954 ಶಂಕರ್-ಜೈಕಿಶನ್ ಹಸರತ್ ಜೈಪುರಿ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್, ಹೇಮಂತ್ ಕುಮಾರ್
"ಮಾಸೂಮ್ ಚೆಹೆರಾ" ದಿಲ್ ತೇರಾ ದಿವಾನಾ 1962 ಶಂಕರ್-ಜೈಕಿಶನ್ ಹಸರತ್ ಜೈಪುರಿ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫಿ
"ನೈನೋ ಮೇ ಬದ್ರ ಛಾಯೆ" ಮೇರಾ ಸಾಯಾ 1966 ಮದನ್ ಮೋಹನ್ ರಾಜಾ ಮೆಹದಿ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
"ಖಿಲ್ತೆ ಹೈ ಗುಲ್ ಯಹಾನ್" ಶರ್ಮೀಲೀ 1971 SD ಬರ್ಮನ್ ನೀರಜ್ ಎರಡು ಆವೃತ್ತಿಗಳು: ಒಂದು ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್, ಒಂದು ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
"ತೂ ಚೀಜ್ ಬಡಿ ಹೈ ಮಸ್ತ್ ಮಸ್ತ್" ಮೊಹ್ರಾ 1994 ವಿಜು ಶಾ ಆನಂದ್ ಬಕ್ಷಿ ಉದಿತ್ ನಾರಾಯಣ, ಕವಿತಾ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ

ಭಾಷೆ: ತಮಿಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ರಾಗ ಭೀಮಪಲಾಸಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಅಭೇರಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

Song Movie Year Composer Singer
Yaanai Thandham Pole Amarakavi 1952 G. Ramanathan, T. A. Kalyanam M. K. Thyagaraja Bhagavathar, P. Leela
Thanga Nilavil Thirumanam 1958 S. M. Subbaiah Naidu, T. G. Lingappa A. M. Rajah, Jikki
Vaarai Nee Vaarai Manthiri Kumari 1950 G. Ramanathan Thiruchi Loganathan, Jikki
Kannan Mananilayai Deivathin Deivam 1962 S. Janaki
Singaravelane Deva Konjum Salangai 1962 S. M. Subbaiah Naidu
Kungumam Piranthathu Marathila Paattondru Ketten 1971 C. Ramchandra P. B. Sreenivas,P. Suseela
Isai Thamizh Thiruvilaiyadal 1965 K. V. Mahadevan T. R. Mahalingam
Kadhalaagi Thiruvarutchelvar 1967 T. M. Soundararajan, Master Maharajan
Gangai Karai Thottam Vanambadi 1963 P. Suseela
Komatha Engal Kulamatha Saraswati Sabatham 1966
Velodu Vilaiyaadum Murugaiyaa Chitrangi 1964 Vedha
Nalama Nalama Ival Oru Pournami 1986 T. K. Ramamoorthy
Pazhamuthir Solaiyilae Kuzhandaiyum Deivamum 1965 M. S. Viswanathan
Raagangal Pathinaaru Thillu Mullu 1981 S. P. Balasubrahmanyam
Poo Malaiyil Ooty Varai Uravu 1967 T. M. Soundararajan, P. Susheela
Malarnthum Malaradha Pasamalar 1961 Viswanathan–Ramamoorthy
Anbu Megame Engamma Sapatham 1974 Vijaya Bhaskar S. P. Balasubrahmanyam, Vani Jairam
Vanil Vazhum Uruvangal Maralam 1983 S. V. Ramanan
Kuyile Kavikuyile Kavikkuyil 1977 Illayaraja S. Janaki
Chendoora Poove 16 Vayathinile
Vasantha Kaala Kolangal Thyagam 1978
Naatham En Jeevanae Kaadhal Oviyam 1982
Chinna Chiru Vayathil Meendum Kokila 1981 K. J. Yesudas, S. P. Sailaja
Megam Karukkuthu Anandha Ragam 1982 K. J. Yesudas, S. Janaki
Velakku Vetcha Mundhanai Mudichu 1983 Illayaraja, S. Janaki
Poovae Poochudava Poove Poochooda Vaa 1985 K. J. Yesudas(ver 1), K. S. Chithra (ver 2)
Poombaaraiyil Pottu Vaicha En Uyir Kannamma 1988 Ilaiyaraaja
Velli Golusu Pongi Varum Kaveri 1989 Arunmozhi, K. S. Chithra
Kallidasan Kannadasan Soorakottai Singakutty P. Jayachandran, P. Susheela
Poonkaaviyam

(Natbhairavi in Charanam)

Karpoora Mullai 1991 K. J. Yesudas, P. Suseela, K. S. Chithra
Sangathamizh Kaviye

(Ragamalika: Abheri, Bageshri, Sumanesa Ranjani)

Manathil Uruthi Vendum 1987 K. J. Yesudas, K. S. Chithra
Dhevadhai Poloru Gopura Vasalile 1991 Malaysia Vasudevan, Mano, Deepan Chakravarthy, S. N. Surendar
Ennai Thottu Unna Nenachen Pattu Padichen 1992 S. P. Balasubrahmanyam, Swarnalatha
Mayilaadum Thoppil Chinna Pasanga Naanga 1992 S. P. Balasubrahmanyam, S. Janaki
Orellam Un Pattuthan Orellam Un Pattu 1991 K. J. Yesudas, Swarnalatha(Pathos)
En Paattu En Paattu Poomani 1996 Illayaraja
Punnaivana Ponguiyile Sevanthi 1994 Arunmozhi, Swarnalatha
Adi Aasai Machaan Kummi Paattu 1999
Kanne Yen Kanmaniye Kavithai Paadum Alaigal 1990 Mano, K. S. Chithra
Unn Manasile Paattuthaan Paandi Nattu Thangam 1989 S. P. Balasubrahmanyam, K. S. Chithra
Poovendrum Ponne Endrum Dhuruva Natchathiram
Guruvayurappa Pudhu Pudhu Arthangal 1989
Deviye Naan Saranam Thanga Thamaraigal 1991
Muththamizhe Muththamizhe Raman Abdullah 1997
Kumbhabhisekham Koyiluku Veera Thalattu 1998
Medhuva Meduva Annanagar Mudhal Theru 1988 Chandrabose
Saravana Poikayil Poramai 1980 S.D.Sekar K. J. Yesudas,B.S.Sasirekha
Thanimayile Sattam Oru Iruttarai 1981 Shankar–Ganesh S. N. Surendar, S. Janaki
Vennila Mugham Paduthu Jyothi Malar 1986 K. J. Yesudas, Vani Jairam
Poove Nee Yaar Solli Thaniyatha Thagam A. A. Raj Malaysia Vasudevan, S. Janaki
Kannodu Kaanbadhellam Jeans 1998 A. R. Rahman Nithyashree Mahadevan
Taniye Taniye Rangeela 1995 S. Janaki
Mel Isaiyae Mr. Romeo 1996 Swarnalatha, Unni Menon, Srinivas, Sujatha
Muppadhu Nimidam Parasuram 2003 P. Unnikrishnan, Sujatha Mohan
Sahana Sivaji: The Boss 2007 Udit Narayan, Chinmayi, A. R. Rahman
Nagumo Arunachalam 1997 Deva Hariharan, K. S. Chithra
Sempattu Poove Purusha Lakshanam 1993 S. P. Balasubrahmanyam, K. S. Chithra
Pathinettu Vayadhu Suriyan 1992 S. P. Balasubrahmanyam, S. Janaki
Un Marbile Vizhi Moodi(Reused Tune) Ninaithen Vandhai 1998 K. S. Chithra & chorus
Poothirukkum Vaname Pudhayal 1997 Vidyasagar Hariharan, Uma Ramanan
Malare Oru Varthai Poomagal Oorvalam 1999 Siva Hariharan, Sujatha Mohan
Sollamalae Poove Unakkaga 1996 S. A. Rajkumar P. Jayachandran, Sujatha, Sunandha
Oru Vaartha Kekka Ayya 2005 Bharadwaj Sadhana Sargam, KK
Aasai Oviyam Manjal Veiyil 2009 Bharadwaj
Pudhu Kadhal Pudhukottaiyilirundhu Saravanan 2004 Yuvan Shankar Raja Ranjith, Chinmayi
Engeyo Paartha Yaaradi Nee Mohini 2008 Udit Narayan
Endhan Uyir Thozhiyae Winner 2003
Unakkul Naane Pachaikili Muthucharam 2007 Harris Jayaraj Bombay Jayashri
Kana Kaangiren Ananda Thandavam 2009 G. V. Prakash Kumar Nithyashree Mahadevan, Shubha Mudgal, Vinita, Uluwissu Santhoshan Suarez
Uyire Uyire Ellame En Kadhali 1994 M. M. Keeravani Mano, K. S. Chithra
Ya Ya Yadhava Devaraagam 1996 S. P. Balasubrahmanyam, K. S. Chitra
Nee Korinal 180 2011 Sharreth Karthik, Shweta Mohan
Konjam Thenkasi(Charanam in Nattai) Thenkasi Pattanam 2002 Suresh Peters K.S. Chitra, Srinivas,Sriram
Kannamma Ispade Rajavum Idhaya Raniyum 2019 Sam C. S. Anirudh Ravichander
  • ರಾಗಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ೧.೦ ೧.೧ Bor & Rao 1999.
  2. ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ ೨.೪ ೨.೫ OEMI:BP.
  3. "Tanarang". Retrieved 2023-05-05.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  4. Mathur, Dr Neeta (2011). Shashtriya Sangeet Ke Surya Acharya Pandit Dr Gokulotsavji Maharaj. New Delhi: Radha Publication. p. 88. ISBN 978-81-7487-765-9.