ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಈ article the field of philosophy ಬಗ್ಗೆ. other uses ಗಾಗಿ, ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ (disambiguation) ನೋಡಿ.

Expression error: Unexpected < operator.

Look up pragmatism in Wiktionary, the free dictionary.

ತಾತ್ವಿಕ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿರುವ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ವು ಆದರ್ಶ ಅಥವಾ ಅದರ ಒಂದು ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಸತ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ವೇಳೆ ತೃಪ್ತಿಕರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯ ಅರ್ಥವನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಪರಿಣಾಮದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವಲ್ಲಿ ಕಾಣಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಅವಾಸ್ತವಿಕ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕತೆ ಎನ್ನುವುದು ಕಲ್ಪನೆಯೊಂದರ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ಅದರ ಮಾನ್ಯತೆಗಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಆಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಪಿಯರ್ಸ್ ಸ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ಅವರ ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯ ಉತ್ತುಂಗ ಕಲ್ಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಇದೇ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್, ಜಾನ್ ಡೀವಿ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಜ್ ಸಂತಾಯನಾ ಅಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿದರು. ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಎಂದರೆ, ತಾರ್ಕಿಕ ಅನುಭವವಾದ, ಕಾರಣತ್ವ, ಪರೀಕ್ಷಾವಾದ, ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಸಾಪೇಕ್ಷತೆ, ವಾಸ್ತವಿಕ ಮೌಲ್ಯದ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆಯುವಿಕೆ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಭ್ರಮಾವಾದದತ್ತ ಅತೀವ ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಆಗಿದೆ.

1960ರಿಂದ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದವು ಹೊಸತಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ವಿಮರ್ಶಾತತ್ವ ಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (ಡಬ್ಯ್ಲೂ.ವಿ.ಓ ಕ್ವೈನ್ ಮತ್ತು ವಿಲ್ಫ್ರಿಡ್ ಸೆಲ್ಲರ್ಸ್) 1930ರಿಂದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲವಾಗಿರುವ ತಾರ್ಕಿಕ ಧನಾತ್ಮಕತಾವಾದವನ್ನು ಪರಿಷ್ಕೃತ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದದಲ್ಲಿ ಟೀಕಿಸಿ ತಮ್ಮ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದರು. ರಿಚರ್ಡ್ ರೊರ್ಟಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಇದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರದ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಖಂಡಾಂತರ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದು ಅಲ್ಲದೇ ಮತ್ತು ಟೀಕಾಕಾರರಿಂದ ಅದು ಸಾಪೇಕ್ಷಿತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದೆ.

ಸಮಕಾಲಿನ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಾ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟು ನಿಟ್ಟಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಹುವಾಗಿರುವ ಸಾಪೇಕ್ಷಿತ ನಿಲುವು (ರೋರ್ಟಿ ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ನವ್ಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ (ಸೂಸಾನ್ ಹ್ಯಾಕ್ ಅವರಂತಹವರು) ಪೀಯರ್ಸ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೀವಿ ಅವರ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಇದೆ.

ಮೂಲಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಪಿಯರ್ಸ್: ಅಮೆರಿಕಾದ ಪಾಲಿಮತ್ ಇವನು ಮೊದಲಿಗೆ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದನು.

1800ರಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಸ್ಯಾಂಡರ್ಸ್‌ ಪಿಯರ್ಸ್‌ (pronounced /ˈpɜrs/"ಪರ್ಸ್‌" ಮುಂತಾದವು) ಮತ್ತು ವಿಲಿಯಮ್‌ ಜೇಮ್ಸ್‌ರ (ಇಬ್ಬರೂ ದ ಮೆಟಾಫಿಸಿಕಲ್‌ ಕ್ಲಬ್‌ನ ಸದಸ್ಯರು) ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳೇ ಈ ಚಳುವಳಿಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಹಾಗೆಯೇ ಜಾರ್ಜ್‌ ಹರ್ಬರ್ಟ್‌ ಮೇಡ್‌, ಮತ್ತು ಚಾನ್ಸಿ ರಿಟ್‌ರ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳು. ಇಂಗ್ಲಿಷಿನ ’ಪ್ರಾಗ್ಮ್ಯಾಟಿಸಮ್‌’ (ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ) ಎನ್ನುವ ಪದವನ್ನು ಮೊದಲು ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದವನು ಜೇಮ್ಸ್‌. 1870ರಲ್ಲಿ, ಆ ಪದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಪಿಯರ್ಸ್‌ ಎಂದು ಈತನೇ ಹೇಳಿದ.[೧] ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ "ದ ಫಿಕ್ಸೇಷನ್‌ ಆಫ್‌ ಬಿಲೀಫ್‌" (1877) ಮತ್ತು "ಹೌ ಟು ಮೇಕ್‌ ಆರ್‌ ಐಡಿಯಾಸ್‌ ಕ್ಲಿಯರ‍್‌" ಎನ್ನುವ ಪ್ರಬಂಧಗಳೇ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಕ್ಕೆ ಬುನಾದಿಯಾದ ಪ್ರಬಂಧಗಳು ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ ಜೇಮ್ಸ್‌ (1878).

1906ರಲ್ಲಿ[೨], "ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಮೆಟಾಫಿಸಿಕಲ್‌ ಕ್ಲಬ್‌ನ ನಿಕೋಲಸ್‌ ಸೇಂಟ್‌ ಜಾನ್‌ ಗ್ರೀನ್‌

ಆಗಾಗ್ಗೆ ’ನಂಬಿಕೆ’ಯ ಬಗೆಗೆ ಬೇಯ್ನ್‌ ನೀಡಿದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ - ’ಯಾವುದರ ಪ್ರಕಾರ ಮನುಷ್ಯ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ಧವಿದ್ದಾನೋ ಅದು’ - ಎಂಬುದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಿಂದ, ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಅನುಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ scarce ಎನ್ನಬಹುದು; ಇದು ನನ್ನನ್ನು ಆತ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಅಜ್ಜ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಪಿಯರ್ಸ್‌ ಬರೆದ.

ಜೇಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪಿಯರ್ಸ್, ನಂಬಿಕೆ, ನಡತೆ, ಮತ್ತು ಮನೋಧರ್ಮಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳಿಂದ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ಹೊಂದಿ, ಗ್ರೀನ್‌ನೊಡನೆ ಸಮ್ಮತಿ ಹೊಂದಿದರು. ಗ್ರೀನ್ ಮಾತಿಗೆ ಸಮ್ಮತಿಸಿದ ಜಾನ್ ಶೂಕ್ ಅವರು “ಚೌನ್ಸೆ ರೈಟ್ ಗೆ ಕೂಡ ಸಾಕಷ್ಟು ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಪಿಯರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜೇಮ್ಸ್ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ತಾರ್ಕಿಕ ಊಹೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಆಸಾಧಾರಣವಾದಿ ಮತ್ತು ಭ್ರಮಾಸ್ಪದವಾದಿ ಪ್ರಯೋಗಶೀಲತೆ ಬೇಕು ಎಂದು ರೈಟ್ ಬೇಡಿಕೆ ಮಂಡಿಸಿದ್ದರು.

ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಭಿನ್ನವಾಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕೆಲವರು ಆಚರಣೆಗಳತ್ತ ನೋಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. (ಕೆಲ ಬಾರಿ ಸರ್ವೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಭಿನ್ನತೆ) ಪಿಯರ್ಸ್, ವಾಸ್ತವಿಕ ಸಂಶಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಚಾರಣೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ ವಿನಃ ಕೇವಲ ಮಾತಿನ ಅಥವ ಉತ್ಕ್ರೆಕ್ಷಿತ ಸಂಶಯಗಳಿಂದ ಅಲ್ಲ. ಸವಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ “ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ನಂತರ ಆ ಪರಿಣಾಮಗಳ ನಿಮ್ಮ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಆ ವಸ್ತುವಿನ ಕುರಿತು ಇಡೀ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ನಿಮ್ಮದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನೇ ನಂತರ ಅವರು ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯ ಉತ್ತುಂಗತೆ ಎಂದು ಕರೆದರು. ಇದು ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುವಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಸಮನಾಗಿದ್ದು, ಮಾಹಿತಿ ಇರುವ ಆಚರಣೆಗಳಿಗಾಗಿನ ಕಲ್ಪಿತ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದೇ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರತಿಫಲನ ವಿಧಾನದಂತೆ ಇದೆ. ಖಚಿತ ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಟಿತ ಘಟನಾವಳಿಗಳ ಕಲ್ಪಿತ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಆಗಿವೆ. ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಊಹಾ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ ವಿಶೇಷತೆಯೆಂದರೆ, ಆತ ಗಣಿತ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೂಲಪುರುಷನಾದರೂ ಡಿಡಕ್ಟಿವಿಸ್ಟ್ ವಿಚಾರವಾದ ಮತ್ತು ಇಂಡಕ್ಟಿವಿಸ್ಟ್ ಪ್ರಯೋಗವಾದಗಳ ನಡುವಿನ ಮೂಲ ಪರ್ಯಾಯದ ಹೊರತಾದ ವಿವರಣಾತ್ಮಕ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಕುರಿತು ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುವ ಕುರಿತು ಆತನ ಕಾಳಜಿ.

ಜೇಮ್ಸ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರೇರಿತನಾದ ಪಿಯರ್ಸ್ 1897ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ, ಪಿಯರ್ಸ್, ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಕುರಿತು ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಬರೆದು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಗೊಳಿಸಿದರು. ಊಹಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷಾ ಮಾದರಿಯ ಅರ್ಥವನ್ನು ಸಿಮೀತಗೊಳಿಸುವ ವೇಳೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ, ಅದರ ಅರ್ಥ, ಅದರ ಬೌದ್ಧಿಕ ಉದ್ದೇಶವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಚರಣೆಗೆ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ನೈಜ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅರ್ಥಗಳಲ್ಲದೇ ಪರಿಣಾಮಗಳಾಗಿವೆ. ಪಿಯರ್ಸ್ 1905 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ಹೇಳುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ (ನಿಜವಾಗಿ ಅಲ್ಲದಿರಹುದು) ಜೇಮ್ಸ್‌ನ ಕುರಿತು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ಎಂಬ ಹೊಸ ಶಬ್ದವನ್ನು ನೀಡಿದ(ಮೊದಲಿನ ವಿವರಣೆಗಾಗಿ ಮೆನಾಂಡ್ 2001 ಅನ್ನು ನೋಡಿ; ನಂತರದಕ್ಕಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದವನ್ನು ನೋಡಿ). ಆತ ಹೇಳಿದ, ಈ ಶಬ್ದ ಎಷ್ಟು ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ, ಇದನ್ನು ಯಾರೂ ಕದಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ (ಹ್ಯಾಕ್ 1998). ಸತ್ಯವು ಬದಲಾಗುವಂತಹುದಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅನಂತತೆಯು ನೈಜವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ತನ್ನ ದೃಷ್ಠಿಕೋನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದನು, ಇದಕ್ಕೆ ಇತರೆ ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳು ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಇತರ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಆತ ಅವರೊಂದಿಗಿದ್ದನು.[೩]

ವಿವಿಧ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳ ಉತ್ತೇಜನಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ:

ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೌಶಲ್ಯದ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೈದ್ದಾಂತಿಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಾರೆ. ಸಿದ್ದಾಂತ ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲ ವಿನಃ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಮತ್ತು ಭಿನ್ನತೆಗಳು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮಾರ್ಗ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ನಕಾಶೆಗಳು ಅಥವ ಸಾಧನಗಳು ಆಗಿವೆ. ಜಾನ್ ಡೆವೆ ಹೇಳಿದಂತೆ ಸಿದ್ದಾಂತದ ವಿರುದ್ಧ ಆಚರಣೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಇಲ್ಲ ಬದಲಾಗಿ ಕೌಶಲ್ಯಯುತ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲದ ಮೂರ್ಖತನದ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ವೈರುಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ವಿಲಿಯಂ ಪೆಪೆರಲ್ ಮಾಂಟೇಗ್ಯೊ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ "ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಆಚರಣೆಗೆ ತರುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಕೈಗೊಡಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಕೌಶಲ್ಯಯುತಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. (ಎಲ್ಡ್ರಿಜ್‌1998, ಪು. 5ದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ) ಸಿದ್ಧಾಂತವು ನೇರ ಅನುಭವದ ಸಾಮಾನ್ಯೀಕರಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದು ಅನುಭವವನ್ನೇ ಹೇಳಲು ಮರಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ತನ್ನ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಜೀವಿಯು ವಾಸ್ತವವಾದದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಹಾದಿಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಮೂರ್ತೀಕರಣ-ವಿರೋಧದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ನಿಶ್ಚಿತವಾದದ ಶೋಧದಲ್ಲಿ ಡೆವೆ "ತಾತ್ವಿಕ ಪತನ" ಎಂದು ಅವರೇ ಕರೆದಿರುವುದನ್ನು ಟೀಕಿಸಿ, ಕೆಲ ಬಾರಿ ತಾತ್ವಿಕವಾದಿಗಳು (ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ) ವರ್ಗಿಕರಣಗಳನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ದೊರೆತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಸಂಶೋಧಿಸಿರುವ ಹೆಸರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇರುವ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅರಿತಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಮೆಟಾಫಿಸಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಪರಿಕಲ್ಪನಾರ್ಥ ಗೊಂದಲಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಗೆಲಿಯನ್ ತಾತ್ವಿಕವಾದಿಗಳ "ಅಂತಿಮ ಅಸ್ತಿತ್ವ"ದ ವಿವಿಧ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿದ್ದು, ತರ್ಕದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾದ "ಮೌಲ್ಯವಿರುವ ಕ್ಷೇತ್ರ" ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಿದ್ಧ ಚಿಂತನೆಯ ಅಂಶವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಸಿದ್ಧ ಚಿಂತನೆ ಕ್ರಮದೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧಹೊಂದಿಲ್ಲ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು. ಅದೇ ರೀತಿ ಡೇವಿಡ್ ಹೈಲ್ಡರ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಕ್ರೋಢಿಕರಿಸಿ ಕೆಲವೊಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಠ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿರುವ ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಗ್ರಹದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಿಚಾರಣೆಯು ನಿಷ್ಠುರವಾದಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಆದರ್ಶವಾದಿಗಳನ್ನು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿಸಿ ಜ್ಞಾನದ ಖಾತೆ ರಚಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತು ಅದು ಅನುಭವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಶೂನ್ಯಚಿತ್ತದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. (ಹಿಲ್ಡೆಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ 2003)

ನಿಸರ್ಗವಾದ ಮತ್ತು ಆಂಟಿ-ಕಾರ್ಟಿಸೈನಿಸಂ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರಾರಂಭದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳನ್ನು ಆದ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಇಚ್ಚಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಅವರು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಆದಷ್ಟು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ತರುವ ಇಚ್ಚೆ ಇತ್ತು. ನಿಷ್ಠುರವಾದ ಮತ್ತು ಆದರ್ಶವಾದ ಆದ್ಯಾತ್ಮವು ವಿಜ್ಞಾನದ ಪರೀಧಿಯಾಚೆ ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲಿನ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಈ ಆದ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ನಂತರ ಕಾಂಟ್ ಅವರಿಂದ ಉತ್ತೇಜಿತವಾದ ನಶ್ವರವಾದ ಇಲ್ಲವೆ, ಸಮಕಾಲೀನ ಜ್ಞಾನದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಮತ್ತು ಸತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತಹದ್ದು ಆಗಿದ್ದವು. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳು ನಶ್ವರವಾದವನ್ನು ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವು ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಎ ಪ್ರಿಯರಿ ಮತ್ತು ನಂತರದ್ದನ್ನು ಅವಿಮರ್ಶಿತ ಘಟನಾವಳಿಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಟೀಕಿಸಿದರು. ಬದಲಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕವಾಗಿ ಇದನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅರಿತಿರುವ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ ಹೇಗೆ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಇದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

"ನಂಬಿಕೆ ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ"ಯಲ್ಲಿ (1877) ಅಂತಃದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಭಾವಾರ್ಥಗಳು ತಾತ್ವಿಕ (ಡೆಸ್ಕಾರ್ಟ್ಸ್ ಕಾಲದಿಂದ ಆದ್ಯಾತ್ಮದ ಸಿದ್ದ ಸೂತ್ರಗಳು) ತನಿಖೆಗೆ ನಿಜವಾದ ವಿಧಾನಗಳು ಎನ್ನುವ ವಾದವನ್ನು ಪಿಯರ್ಸ್ ಅಲ್ಲಗಳೆದರು. ಭಾವಾರ್ಥವು ದೋಷಪೂರಿತ ಕಾರಣತ್ವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅನಂತವಾದದ ಕುರಿತ ನಮ್ಮ ಅಂತಃದೃಷ್ಟಿಯು ನಮ್ಮನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆತ್ಮಪರೀಕ್ಷೆಯು ಬುದ್ಧಿಯ ಕುರಿತ ಇರುವ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಾವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಸ್ವಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಬಾಹ್ಯ ಜಗತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮ ಸಂವಾದದಿಂದ ಒಡಮೂಡಿರುವುದು ಆಗಿರುತ್ತದೆ ವಿನಃ ಸುತ್ತಲಿನ ಇತರ ಯಾವುದೇ ಮಾರ್ಗದಿಂದಲ್ಲ. (ಡಿ ವಾಲ್ 2005, ಪಿಪಿ.7-10) ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವು ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರದ ತತ್ವಗಳಿಂದ ಉದೃತವಾಗಿರುವ ವಿಶೇಷ ವಿಜ್ಞಾನ[೪] ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ನಾವು ಏನು ವಿಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ನಾವು ಏನು ವಿಚಾರ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎನ್ನುವುದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೫] ಇದು ಇತರ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಲ್ಲಿ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಅಸ್ವೀಕಾರ್ಹ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ.ಅವರು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಇದರ ಮತ್ತು ಇತರ ತಾತ್ವಿಕ ವಾದಗಳ ಮತ್ತು ನಿಸರ್ಗದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ರಿಚರ್ಡ್ ರೋರ್ಟಿ ಹಲವಾರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ತಾತ್ವಿಕವಾದಿಗಳ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಾದ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸ್ಥಳ ನಿಗದಿ ಮಾಡುವುದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ್ದು ಮತ್ತು ಕೆಲಬಾರಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟದ್ದು ಎಂಬ ವಾದದ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಅವರು ಟೀಕಿಸಿದರು. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕರಣಗೊಂಡ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಬಂಧ ಮೂಲಕ ಮರಳಿ ತರುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರಾಗಿದ್ದ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ವಿ. ಕ್ವೈನ್ ಅವರು, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಟೇಸಿಯನ್ ಕನಸಾಗಿರುವ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ನಿಶ್ಚಿತತೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು. ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕನಸು ಆಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ಇದು ತಪ್ಪು ದಾರಿಗೆ ಸೆಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಚಾರಣೆಯಿಂದ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಇದು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಿಲರಿ ಪುಟ್ನಮ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಟಿಸ್ಕೆಪ್ಟಿಸಿಜಂ ಮತ್ತು ಫಾಲಿಬಿಲಿಜಂ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಪ್ರಗ್ಮಾಟಿಸಂನ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

ಸಂದೇಹವಾದ-ವಿರೋಧ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಲಿಬಿಲಿಸಮ್‌ಗಳ ಸಾಮರಸ್ಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಿಲೇರಿ ಪುಟ್ನಮ್ ಸೂಚಿಸಿದ್ದೇನೆಂದರೆ, ಅಸಂದೇಹವಾದ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಲಿಬಿಲಿಸಮ್‌ಗಳ ಸಾಮರಸ್ಯವು ಅಮೇರಿಕಾದ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಕೇಂದ್ರ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ದೇವರ-ದೃಷ್ಟಿ-ನೋಟ’ವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿಲ್ಲದರ ಜೊತೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮಾನವ ಜ್ಞಾನಗಳು ಭಾಗಶಃವಾಗಿವೆ, ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಸಂದೇಹವಾದ ನಡುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಪಿಯರ್ಸ್ ಸೂಚಿಸಿದ್ದೇನೆಂದರೆ, ಮೇಡಿಟೇಷನ್ಸ್ ಆನ್ ಫರ್ಸ್ಟ್ ಫಿಲೊಸೊಫಿ (ಮೊದಲ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೇಲಿನ ಏಕಾಗ್ರತೆಯ ಚಿಂತನೆ)ಯಲ್ಲಿನ ಡೇಸ್ಕರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಸಂದೇಹವು ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಡಬಾರದು ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪರಿಶೀಲನೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಡಬಾರದು. ಸಂದೇಹ, ನಂಬಿಕೆಯಂತೆಯೇ, ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಿಧೇಯ ಸತ್ಯ ಸಂಗತಿಗಳ (ಅವುಗಳನ್ನು ಡೀವಿಯು ಒಂದು ’ಸನ್ನಿವೇಶ’ ಎಂದು ಕರೆದನು) ಜೊತೆಗಿನ ತಿಕ್ಕಾಟ (ಮುಖಾಮುಖಿ)ದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ತೀರ್ಮಾನಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ವಿಚಾರಣೆಯು ನಂತರ ವಿವೇಕಯುಕ್ತವಾಗಿ ವಿಷಯದ ಬಗೆಗೆ ನಂಬಿಕೆಯ ಒಂದು ನಿರ್ಧಾರಿತ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ವಾಪಸಾಗಲು ಪ್ರತ್ನಿಸುವ ಸ್ವಯಂ-ನಿಯಂತ್ರಿತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅಸಂದೇಹವಾದವು ಡೆಸ್ಕರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಏಳುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ನವೀನ ತಾತ್ವಿಕವಾದ ಸಂದೇಹವಾದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ಎಲ್ಲ ಜ್ಞಾನಗಳು ಹಳೆಯದಾದ ಸಂದೇಹವಾದ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ.

ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಸಿದ್ಧಾಂತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Main article: Pragmatic theory of truth

ಮೊದಲಿನ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸವಾದವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಡಾರ್ವಿನ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ತಿಳಿವಳಿಕೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಗೆ ವಿಕಸನವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿನದೇನಲ್ಲ: ಶೋಪೆನ್‌ಹೌರ್ ಒಂದು ಜೀವವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆದರ್ಶವಾದ ವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದನು. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವನು ಯಾವುದು ಒಂದು ಜೀವಿಯು ನಂಬುತ್ತದೆಯೋ ಅದು ಯಾವುದು ಸತ್ಯವೋ ಅದರಿಂದ ಕಠೋರವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾದ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಜೀವನದ ಜೊತೆಗಿನ ಮತ್ತು ಅದರ ಆಚೆಗಿನ ಜೀವಿಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ತರ್ಕಾತೀತ ಸತ್ಯದ ಜೊತೆಗಿನ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಒಂದು "ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ" ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ವಿವರವನ್ನು ನೀಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಈ ಆದರ್ಶವಾದಕ್ಕೆ ಸವಾಲನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ: ಹೇಗೆ ಜೀವಿಗಳು ಅವರ ವಾತಾವರನ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಹಿಡಿತವನ್ನು ಪದೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರ ತೀಳುವಳಿಕೆಗೆ ಪರಿಶೀಲನೆ ಎನ್ನುವರು. ನಿಜ ಮತ್ತು ಸತ್ಯ ಗಳು ಪರೀಶೀಲನೆಯ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಗುರುತುಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಈ ವಿಷಯದ ಹೊರಗಡೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಅರಿವಿನಲ್ಲಿ ಇದು ವಾಸ್ತವವಾದಿ ಆಗಿರುವುದಿಲ್ಲ (ಅದನ್ನು ಹಿಲೇರಿ ಪುಟ್ನಮ್ ನಂತರದಲ್ಲಿ ತತ್ವ ಮೀಮಾಂಸೆಯ ವಾಸ್ತವವಾದ ಎಂದು ಕರೆದನು),ಆದರೆ ಇದು ವ್ಯವಹರಿಸಲೇಬೇಕಾದ ಒಂದು ಬಾಹಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನು ಹೇಗೆ ಅಂಗೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಇದು ವಾಸ್ತವವಾದಿಯಾಗಿದೆ.

ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಆದ್ರ್ಶವಾದಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಯಾಗಿ ಗುಂಪುಗೂಡಿಸುವ ತತ್ವವಾದಿಗಳ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ಜೊತೆ, ( ವಿಲಿಯಮ್ ಜೇಮ್ಸ್‌‌ನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಅಭಿರುಚಿಯ ಮಾತುಗಾರಿಕೆಯ ಜೊತೆ) ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠವಾದ ಅಥವಾ ಆದರ್ಶವಾದದ ಒಂದು ವಿಧವಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಜೇಮ್ಸ್‌ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ-ತಿರುಗಲ್ಪಟ್ಟ ಹಲವರು ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳು - ಸತ್ಯದ ದುಡ್ಡಿನ ಬೆಲೆ , (ಜೇಮ್ಸ್‌ 1907, p. 200) ಮತ್ತು ಸತ್ಯವು ಕೇವಲ ನಮ್ಮ ವಿಚಾರದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿನ ಏಕೈಕ ಸಾಧನ (ಜೇಮ್ಸ್‌ 1907, p. 222) - ಇವುಗಳು ವಿಷಯದಿಂದ ಹೊರೆತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆಗಳು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ಜೊತೆ ಸತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆಯೋ ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಅಣಕಚಿತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ವಿಲಿಯಮ್ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಬರೆದನು:

It is high time to urge the use of a little imagination in philosophy. The unwillingness of some of our critics to read any but the silliest of possible meanings into our statements is as discreditable to their imaginations as anything I know in recent philosophic history. Schiller says the truth is that which 'works.' Thereupon he is treated as one who limits verification to the lowest material utilities. Dewey says truth is what gives 'satisfaction'! He is treated as one who believes in calling everything true which, if it were true, would be pleasant. (James 1907, p. 90)

ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ನಿರ್ವಹಿಸುವಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಜೇಮ್ಸ್‌ ಊಹಿಸುತ್ತಾನೆ. (ಡೀವಿ 1910 ಒಂದು 'FAQ' ಗಾಗಿ ನೋಡಿ)

ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯ ಪಾತ್ರವು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಾಗ್ರಾಸವಾಗಿದೆ. ಯಾವಾಗ ಒಂದು ನಂಬಿಕೆಯು ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆಯೋ ಆಗ ಅದು ಸಿಂಧುವಾಗಿರುತ್ತದೆಯೇ? ನಕಲು ಮಾಡುವುದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದರ ಒಂದು (ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಒಂದು) ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ, (ಜೇಮ್ಸ್‌ 1907, p. 91). ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ಹೇಗೆ ಸಹಾಯಕ ಎಂದು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾದ ಯಾವುದು ಸರಿ ಅಥವಾ ತಪ್ಪು ಎಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೋ ಆ ನಂಬಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೊಳಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೇ? ಸುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣದ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಜೀವಿಗಳ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕೇವಲ ನಂಬಿಕೆಯು ಅರ್ಥವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆಯೇ? ನಂಬಿಕೆಯು ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಯಸಸ್ವಿಯಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೋ ಆಗ ಇದು ಕೇವಲ ನಿಜವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೇ? In ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಉಪಯೋಗಕರವಾಗುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿ ನಿಜ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಅಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಅಲ್ಪಾವಧಿಗಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಅಂಶಗಳಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪತಿ/ಪತ್ನಿಗೆ ನನ್ನ ಮೋಸವನ್ನು ನಂಬಲು ನಂಬಿಕೆಯು ಈಗ ನನಗೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ತವಾಗಿ ಒಂದು ದೀರ್ಘವಾದ-ಅವಧಿಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಇದು ಉಪಯೋಗಕರವಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸತ್ಯ ಸಂಗತಿಗಳ ಜೊತೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ (ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ಸತ್ಯವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ).

ಇತರ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಸರಳವಾಗಿ ಅರ್ಥದ ಒಂದು ಮಾನದಂಡವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಇದು ಚುರುಕಾಗಿ ಒಂದು ಪೂರ್ತಿ-ಗರಿಮೂಡಿದ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯಾಗಿ ಪೂರ್ತಿ ತತ್ವಶಸ್ತ್ರದ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ವಿಶಾಲ-ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಗಳ ಜೊತೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳು ಒಂದು ಸಾಮನ್ಯವಾದ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಅವರ ಕೆಲಸವು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಯಾವುದೇ ಅವಲೋಕನಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ವಿಜ್ಞಾನದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಿಜ್ಞಾನದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಇನ್‌ಸ್ಟ್ರುಮೆಂಟಲ್ಲಿಸಮ್ ಎಂಬ ದೃಷ್ಠಿಕೋನವೆಂದರೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಕೇವಲ ಉಪಯುಕ್ತ ಸಾಧನಗಳಾಗಿದ್ದು ಅವುಗಳ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಸತ್ಯವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಅಳೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವು ವಿವರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿವೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ಸ್‌ಟ್ರುಮೆಂಟಲಿಸಮ್‌ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮಿಥ್ಯೆಗಳ ಅರ್ಥವೇನು ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸಿ.ಐ.ಲೇವಿಸ್‌ ನ ಮೈಂಡ್ ಅಂಡ್ ದ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆರ್ಡರ್: ಔಟ್‌ಲೈನ್ ಆಫ್ ಎ ಥಿಯರಿ ಆಫ್ ನಾಲೇಡ್ಜ್ ದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ವಾದಗಳ ಒಂದೆಂದರೆ ವಿಜ್ಞಾನವು ಕೇವಲ ವಾಸ್ತವದ ನಕಲನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳೊಡನೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದವುಗಳು ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆಗಿರಬೇಕು, ಅಂದರೆ, ಅವುಗಳು ಪ್ರಶ್ನೆಮಾಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಲೇವಿಸ್‌ ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೋಡಲ್ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಒಂದು ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಲೇವಿಸ್‌ನನ್ನು ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಬ್ಬ 'ಪರಿಕಲ್ಪನಾತ್ಮಕ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದಿ' ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಲೇವಿಸ್‌ 1929)

ಇನ್ನೊಂದು ಬೆಳವಣಿಗೆಯೆಂದರೆ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಡಬ್ಲೂ. ಮೋರಿಸ್‌ ಮತ್ತು ರುಡಾಲ್ಫ್ ಕಾರ್ನಾಪ್‌ರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾರ್ಕಿಕ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಪ್ರಮಾಣವಾದ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಗಳ ಸಹಕಾರ. ಈ ಇಬ್ಬರು ಬರಹಗಾರರ ಮೇಲೆ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಪ್ರಭಾವವು ಅವರ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದದ ಸೂತ್ರ ಸೇರಿರುವುದು ಮಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೂ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಕಲ್ಪನೆಯ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದಿಗಳು ಇವರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಡಬ್ಲೂ.ವಿ.ಕ್ವಿನ್‌ನ ಪ್ರಬಂಧ "ಟೂ ಡಾಗ್ಮಾಸ್ ಆಫ್ ಎಂಪಿರಿಸಿಸಮ್," 1951 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿತು, ಇದು ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಪದ್ಧತಿಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಪ್ರಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರಬಂಧವು ತಾರ್ಕಿಕ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಪ್ರಮಾಣವಾದಿಗಳ ತಾತ್ವಿಕತೆಯ ಕೇಂದ್ರ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನೀಡಿದ ಪೆಟ್ಟಾಗಿತ್ತು. ಶಬ್ದಗಳ ಅರ್ಥಗಳ ಮೌಲ್ಯದ ಮೇಲೆ ಸತ್ಯವಾಗುವ ('ಎಲ್ಲ ಬ್ಯಾಚಲರ್‌ಗಳೂ ಅವಿವಾಹಿತರು') ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಸತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಾಸ್ತತವತೆಯ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾದ ಸಂಯೋಜಿತ ಸತ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದೆಂದರೆ ಸರಳೀಕರಣವಾದ. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವೆಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಹೇಳಿಕೆಯೂ ತನ್ನ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಕ್ಷಣದ ಅನುಭವವನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುವ ಪದಗಳ ತಾರ್ಕಿಕ ರಚನೆಯ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕ್ವಿನ್‌ ನ ವಾದವು ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ ಹೇಳಿಕೆಯಾದ ಸೂತ್ರಗಳು ಎ ಪ್ರಿಯರಿ ಸತ್ಯಗಳಲ್ಲ ಆದರೆ ಸಂಯೋಜಿತ ಹೇಳಿಕೆಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ.

ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಶಿಲ್ಲರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ರಚಿಸಿದ ‘ಫಾರ್ಮಲ್ ಲಾಜಿಕ್’ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೇಲಿನ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕಾಗಿ ಜನಪ್ರೀಯತೆಗೆ ಬಂದರು.   ಆಗಿನಿಂದ ಶಿಲ್ಲರ್ ಅವರ ಲೌಕಿಕವಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಯ ತತ್ವಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಸ್ತವವಾದಿಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಯಿತು.  ಶಬ್ದಗಳು ನೈಜ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವಾಗ ಕೇವಲ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿವೆ ಎಂಬುವುದರ ಮೂಲಕ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಆಳಕ್ಕೆ ನುಗ್ಗಬಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಲರ್ ತೊಡಗಿದರು.  ಶಿಲ್ಲರ್ ಅವರ ಮುಖ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಹೊಂದಿದ ಪುಸ್ತಕವೆಂದರೆ ಎಂದರೆ ಅವರ "ಫಾರ್ಮಲ್ ಲಾಜಿಕ್"ನ ನಂತರದ ಭಾಗ.   ಈ ಪುಸ್ತಕ "ಲಾಜಿಕ್ ಫಾರ್ ಯೂಸ್‌"ನಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಲರ್ ಅವರು "ಫಾರ್ಮಲ್ ಲಾಜಿಕ್"ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ನೂತನ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವರ್ಜಿಸಿಬಿಟ್ಟರು.  ಅವರು ಏನನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಾರೋ ಅದನ್ನು ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಂದು ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಪತ್ತೆ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಕಲ್ಪಿತ-ಕಡಿತ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಪದ್ಧತಿ  ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಎಫ್.ಸಿ.ಎಸ್. ಶಿಲ್ಲರ್ ಅರು ನಿಜವಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತಳ್ಳಿ ಹಾಕಿದರಾದರೂ, ಹೆಚ್ಚಿನ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಅಂತಿಮ ಸಿಂಧುತ್ವಕ್ಕೆ ಇದು ಆಧಾರವಾಗಿದೆ ಎಂಬಂತೆ ವರ್ತಿಸುವುದರ ಕುರಿತು ವಿಷಮ ಭಾವ ತೋರ್ಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅನೇಕ ಇತರ ಪೂರ್ವದ ತರ್ಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಾರ್ಕಿಕ ಸಾಧನದ ಗುಚ್ಛ  ಎಂಬಂತೆ ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಿ.ಐ.ಲೇವಿಸ್‌ನ ದೃಷ್ಠಿಕೋನವಾಗಿದೆ.  ಪೂರ್ವದ ತರ್ಕವನ್ನು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಿ.ಎಸ್.ಪಿಯರ್ಸ್ ಅನೇಕ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದ.

ಸ್ಟಿಫನ್ ಟೌಲ್ ಮಿನ್ ಅವರ ದ ಯೂಸಸ್ ಆಫ್ ಆರ್ಗ್ಯೂಮೆಂಟ್ ಇದು ಶ್ರೇಷ್ಠರನ್ನು ಮಾಹಿತಿ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದತ್ತ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ ಅಧ್ಯಯನದತ್ತ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. (ಏನೇ ಆದರೂ ಇದು ನಿಜವಾಗಿ ಒಂದು ಎಪಿಸ್ಟಮಿಕ್ ಕೆಲಸವಾಗಿದೆ)

ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಜೇಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡೆವರಿ ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ನೇರ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಚನೆಕಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಅನುಭವವೇ ಅಂತಿಮ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಅನುಭವವೇ ವಿವರಿಸಬೇಕಾರುವಂತಹದ್ದು.  ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅತೃಪ್ತರಾಗಿದ್ದರು ಏಕೆಂದರೆ ಹ್ಯೂಮ್ ನ ಕಂದಾಚಾರ ದಿನಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ರಯೋಗವಾದಿಗಳು ಅನುಭವವನ್ನು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜ್ಞಾನ ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆನೂ ಅಲ್ಲ ಎಂಬಂತೆ ಯೋಚಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು.  ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಿಗೆ ಇದು ಪ್ರಯೋಗವಾದ ಶಕ್ತಿಗೆ ವಿರುದ್ಧ ಬೀಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಸಂಪರ್ಕ ಹಾಗೂ ಅರ್ಥ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದೆಲ್ಲವೂ ಅವುಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದರ ಬದಲು ದೂರ ಹೋಗುವುದು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯದಂತೆ ದತ್ತಾಂಶ ಇಡುವುದು ಎಂದು ನಾವು ವಿವರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಬೇಕು.  ಡೀವೀ ಅವರ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರಗಾಮಿ ಪ್ರಯೋಗವಾದ ಹಾಗೂ ತಕ್ಷಣದ ಪ್ರಯೋಗವಾದವು ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸ್ಥಾನ ಕಲ್ಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದರ ಬದಲು ಸೂ ಶಬ್ದದ ಅಣುವಿನ ಜಗತ್ತಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ಸೇರ್ಪಡೆಯಂತೆ ಬೆಲೆಯಿಂದ ದೂರ ತಳ್ಳುವುದು ಆಗಿದೆ.
ಚಿತ್ರ:Chicago Club 1896.jpg
"ಚಿಕಾಗೊ ಕ್ಲಬ್" ವೈಟ್‌ಹೆಡ್ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಮೀಡ್ ಮತ್ತು ಡೀವಿಯ್.ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆಯನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಮೆರಿಕಾದ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದರ ಹಲವಾರು ತತ್ವ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ಅಮೆರಿಕಾದವರು.

ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್ ಅವರು ಈ ತತ್ವಜ್ಞಾನದ ನ್ಯೂನ್ಯತೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಉದಾಹರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ:

[A young graduate] began by saying that he had always taken for granted that when you entered a philosophic classroom you had to open relations with a universe entirely distinct from the one you left behind you in the street. The two were supposed, he said, to have so little to do with each other, that you could not possibly occupy your mind with them at the same time. The world of concrete personal experiences to which the street belongs is multitudinous beyond imagination, tangled, muddy, painful and perplexed. The world to which your philosophy-professor introduces you is simple, clean and noble. The contradictions of real life are absent from it. [...] In point of fact it is far less an account of this actual world than a clear addition built upon it [...] It is no explanation of our concrete universe (James 1907, pp. 8-9)

ಎಫ್.ಸಿ.ಎಸ್.ಶಿಲ್ಲರ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ಒಗಟೆಯ ಒಗಟುಗಳು ಇದು ಅವರು ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಅರಿಯುವ ಮೊದಲೇ ಪ್ರಕಾಶನವಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಚಿಲ್ಲರ್ ಅವರು ಭೌತವಾದ ಹಾಗೂ ಸ್ಪಷ್ಟ ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಸಂಬಂಧಿ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಮಧ್ಯಂತರವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವೆರಡು ಶೋಧ ರಚನೆಯ ಮಧ್ಯೆ ತುಂಡರಿಸಿದ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್ ಅವರು ಗಟ್ಟಿ ಮನಸ್ಸಿನ ಪ್ರಯೋಗಶೀತಲೆ ಮತ್ತು ಕೋಮಲ ಮನಸ್ಸಿನ ವಿಚಾರವಾದ ಎಂದು ಕರೆದರು. ಚಿಲ್ಲರ್ ಅವರು ಯಾವಾಗ ತಾತ್ವಿಕವಾದದ ಸಾರಾಂಶವು ಜಗತ್ತಿನ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಮಗ್ಗಲಿನ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲವೋ (ಅಪೂರ್ಣತೆ, ಬದಲಾವಣೆ, ದೈಹಿಕವಾದುದು) ಆಗ ಯಾಂತ್ರಿಕ ವಾಸ್ತವವಾದವು ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಗ್ಗಲಿನ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಉಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು (ಇಚ್ಛಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಅರಿವು, ಉದ್ದೇಶ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ದೇವರನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು). ಯಾವಾಗ ಶಿಲ್ಲರ್ ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಧ್ಯಂತರ ರೀತಿಯ ಬಗೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ ಆಗ ಅವರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವಾದವು ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ನೆರವು ಬರುವಂತಹ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅದು ವಿವರಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಬೆಲೆ ಉಳ್ಳದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ.

20 ನೇ ಶತಮಾನದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಸ್ಟಿಫನ್ ಟೌಲ್ಮಿನ್ ಅವರು ನೈಜತೆ ಹಾಗೂ ತೋರಿಕೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ವಿಶೇಷಿಸುವುದರ ಅಗತ್ಯವು ಕೇವಲ ಶೋಧನೆಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯ ಏನು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಂತಹದ್ದೇ ಉಪಾಯವು ವಿಶ್ಲೇಷಣೋತ್ತರ ಕಾಲದ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಡೇನಿಯಲ್ ಡೆನ್‌ನೆಟ್ ಅವರಿಂದ ಸೂಚಿಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅವರು ಯಾರು ಜಗತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಟ್ಟನ್ನು ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ನೈಜತೆಯ ಎರಡೂ ಸಿಂಟಾಕ್ಟಿಕಲ್ ಮಗ್ಗಲುಗಳನ್ನು (ಅಂದರೆ ಸೂ ಎಂದು ಶಬ್ದ ಮಾಡುವ ಅಣು) ಹಾಗೂ ಅವಶ್ಯಕ ಅಥವಾ ಶಬ್ದಾರ್ಥ ನಿರ್ವಚನ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಗುಣಧರ್ಮಗಳು (ಅಂದರೆ ಅರ್ಥ ಹಾಗೂ ಬೆಲೆ) ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.

ತೀರ್ವಗಾಮಿ ಪ್ರಯೋಗವಾದವು ಅಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪರಿಮಿತಿಯ ಅರ್ಥದ ರೀತಿ ಹಾಗೂ ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಸರಳೀಕರಣವಾದದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಗುಣಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಧರ್ಮ ಹಾಗೂ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಮಧ್ಯೆಯ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಇದೆ, ಇದು ಪದೆ ಪದೆ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನೂ ಕೇವಲ ದೈಹಿಕ ಇಂದ್ರಿಯಗೋಚರದಲ್ಲಿ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿಸಿ ಕಡಿಮೆ ದರ್ಜೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.

ಮನಸ್ಸಿನ ತತ್ವ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಾನ್ ಡೀವಿ ಅವರು ನೇಚರ್ ಅಂಡ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್ (1929) ಮತ್ತು ಅರ್ಧ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ರಿಚರ್ಡ್ ರೊರ್ಟಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಭವ್ಯವಾದ ಫಿಲಾಸಫಿ ಅಂಡ್ ದ ಮಿರರ್ ಆಫ್ ನೇಚರ್ (1979) ರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೂ ಕೂಡ ದೇಹಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸಿನ ಸಂಬಂಧ ಕುರಿತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚರ್ಚೆಗಳು ರೀತಿಯ ತಾತ್ವಿಕ ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಅವರು ಮನಸ್ಸು ಹಾಗೂ ಮನಸ್ಸಿನ ಹುರುಳನ್ನು ಮೂಲತತ್ವ ವಿಚಾರದ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇಡುವುದು ಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.

ಒಮ್ಮೆ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮನಸ್ಸು ಹಾಗೂ ದೇಹದ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ವಿರಾಗಿಗಳು ಅಥವಾ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದಿಗಳ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಯಸಿದರೂ ಕೂಡ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಮೊದಲಿನವರು (ರೊರ್ಟಿ ಕೂಡ ಅವರಲ್ಲೊಬ್ಬರು) ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಮಾಡಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸುಳ್ಳು ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾದ್ದರಿಂದ ಕೊನೆಯ ನಂಬಿಕೆ ಎಂದರೆ ಅದೊಂದು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾದ ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎಂಬುದು.

ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಪ್ರಯೋಗಿಕ ಹಾಗೂ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಕಾರಣಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಯಾವುದೇ ಮೂಲಭೂತ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ, ನೈಜತೆ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಯ ಮಧ್ಯೆ ಯಾವುದೇ ಭೂತವಿಚಾರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ನೋಡುತ್ತದೆ. ನೈಜತೆ ಹಾಗೂ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಅರಿವಿನ ತುಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ: ಜ್ಞಾನ ಎಂದರೆ ಯಾವುದು ನಾವು ನಂಬಬೇಕೋ ಅದು; ಮೌಲ್ಯಗಳು ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿನ ಉತ್ತಮತೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಾಗಿವೆ. ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ನೀತಿ ಎಂದರೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಮಾನವೀಯತೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟದ್ದಕ್ಕೆ ಮಿಗಿಲಾದ ಯಾವುದೇ ನೈತಿಕತೆಯ ಅಂತಿಮ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಉತ್ತಮ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಯಾವುದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಕಾರಣಗಳಿವೆಯೋ ಅವುಗಳಿಗೆ; ಏನೆಂದರೆ, ಉತ್ತಮ ಕಾರಣಗಳ ವಿಧಾನ. ಪೂರ್ವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ಹಾಗೂ ನೈಜತೆಯ ಮಧ್ಯೆ ಹೋಲಿಕೆಗೆ ಜೆರೋಮ್ ಸ್ಕೀವಿಂಡ್ ಹಾಗೂ ಜಾನ್ ಸರ್ಲೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು.

ಚಿತ್ರ:William james small.png
ವಿಲಿಯಂ ಜೆಮ್ಸ್ ತಾತ್ವಿಕತೆಯ ಅರ್ಥಗರ್ಭಿತತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ (ಆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ಆದರೆ, ಇತರೆ ತತ್ವ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು, ಅರ್ಥ ಅಥವಾ ನೈತಿಕತೆಯ ಆಧಾರ ಧರ್ಮಎಂಬುದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು.
ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್  ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯಾದ ಪ್ರಬಂಧ ದ ವಿಲ್ ಟು ಬಿಲೀವ್  ಸಾಪೇಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ತರ್ಕವಿರೋಧತೆಯ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ತಪ್ಪಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು.   ಅದರ ತನ್ನದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದು ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರವು ಯಾವಾಗಲೂ ನಂಬಿಕೆಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಾಸ ಹಾಗೂ ನಾವು ಯಾವಾಗಲೂ ನೈತಿಕ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ.

Moral questions immediately present themselves as questions whose solution cannot wait for sensible proof. A moral question is a question not of what sensibly exists, but of what is good, or would be good if it did exist. [...] A social organism of any sort whatever, large or small, is what it is because each member proceeds to his own duty with a trust that the other members will simultaneously do theirs. Wherever a desired result is achieved by the co-operation of many independent persons, its existence as a fact is a pure consequence of the precursive faith in one another of those immediately concerned. A government, an army, a commercial system, a ship, a college, an athletic team, all exist on this condition, without which not only is nothing achieved, but nothing is even attempted. (James 1896) 

ಶ್ರೇಷ್ಠ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಜಾನ್ ಡೀವಿ  ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ನೈತಿಕತೆ ಹಾಗೂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕುರಿತು ಬರೆದರು.  (ಇಡೆಲ್ 1993) ಅವರ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಲೇಖನ ಥ್ರೀ ಇಂಡೆಪೆಂಡೆಂಟ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ಸ್ ಇನ್ ಮಾರಲ್ಸ್  (ಡೀವಿ 1930), ಅವರು ನೈತಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ನೋಟಗಳಾದ ಸರಿಯಾದದ್ದು, ಸಾಧುವಾದದ್ದು ಹಾಗೂ ಉತ್ತಮವಾದದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಐಕ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು.   ಅವರು ಯಾವಾಗ ಈ ಎಲ್ಲ ಮೂರೂ ನೋಟಗಳೂ ನೈತಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಕುರಿತು ಚಿಂತಿಸಲು ಕೂಡ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ದಾರಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವಾದರೂ, ಮೂರು ಮೂಲಪಾಠಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಘರ್ಷಣೆ ಸಂಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಗೆಹರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದರು.  (ಆಂಡರ್ಸನ್, ಎಸ್ಇಪಿ)

ಡೀವಿ ಕೂಡ ದಾರಿ ಹಾಗೂ ಅಂತ್ಯ ದ ಮಧ್ಯೆಯ ಎರಡು ಬಗೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೇಳಿದಂತೆ ಇವು ಪ್ರತಿದಿನದ ಕೆಲಸ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯೆಯ ಇಳಿಕೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಎರಡೂ ಕೂಡ ಕೇವಲ ಅಂತ್ಯದ ಅರ್ಥದಂತೆ ಸಂಕಲ್ಪಿಸಿದರು. ಅವರು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಕೆಲಸದ ಅಗತ್ಯ ಹಾಗೂ ಶಿಕ್ಷಣವು ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧತೆಯಲ್ಲ ಅದುವೇ ಜೀವನ ಎಂಬಂತೆ ನೋಡುವ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದನು. (ಡೀವಿ 2004 (1910) ಸಿಎಚ್. 7; ಡೀವಿ 1997 (1938), ಪಿ. 47)

ಡೀವಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ಇತರ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರದ ತತ್ವಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ಅಯರ್ ಅವರ ಉದ್ರೇಕವಾದವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಡೀವಿ ಅವರು ನೈತಿಕತೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಶಿಸ್ತಿನಂತೆ ನೋಡಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಗಳು ಭಾವನೆಯಂತೆ ಅಥವಾ ಅತ್ಯಗತ್ಯತೆಯಂತಲ್ಲದೆ ಆದರೆ, ಊಹಾಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯಂತೆ ಆ ಕುರಿತು ಯಾವ ಕೃತ್ಯ ತೃಪ್ತಿಕರ ಫಲಿತಾಂಶ ಕೊಡುತ್ತದೆಯೋ ಅಥವಾ ಆತ ಕಾಲಾವಧಿ ನೀಡಿದ ವೆಚ್ಚದಾಯಕ ಅನುಭವದಂತೆ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಬಹುದು. ಮತ್ತು ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಮುಂದಿನ ತಾತ್ಪರ್ಯದಂತೆ ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನನ್ನು ಯಾವುದು ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಬಲ್ಲದು ಎಂಬುದನ್ನು ಎಂದಿನಿಂದ ಅರಿತಿಲ್ಲವೋ ಆ ನೀತಿ ಶಾಸ್ತ್ರವು ಭ್ರಮೆಗೆ ಆಸ್ಪದ ನೀಡುವಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.

ಮೆಟಾ-ಎಥಿಕ್ಸ್‌ಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಕೊಡುಗೆ ಎಂದರೆ ಟೋಡ್ ಲೆಕಾನ್ ಅವರ ‘ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು’ (ಲೆಕನ್ 2003). ಲೆಕನ್ ವಾದದಂತೆ ನೈತಿಕತೆಯು ಒಂದು ಭ್ರಮಾ ಸದೃಷವಾದದ್ದು ಆದರೆ, ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಅಥವಾ ತತ್ವದ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ವಿವೇಚನೆಯುಳ್ಳ ಅಭ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಅದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬದಲು ಅವರು ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿ ಚಾಣಾಕ್ಷವಾಗಿಸಲು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಹಾಗೂ ನಿಯಮಗಳು ಸಾಧನದಂತೆ ಎದ್ದೇಳುತ್ತವೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸೌಂದರ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ ಆರ್ಟ್ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್ , ಇದರ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್ ಅವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಿದ್ದು, ಕಲೆಯ ಐಕ್ಯತೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿದಿನದ ಅನುಭವದಂತೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. (ಕ್ಷೇತ್ರ, ಐಇಪಿ) ಕಲೆ, ಡೀವಿಗಾಗಿ ಇರುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಸೃಜನಶೀಲ ಜೀವನದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಆರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಲಾಕಾರರ ಗುಂಪಿನ ಸೌಕರ್ಯವಲ್ಲ.  ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಜಡ ಗ್ರಾಹಕರು ಎಂದು ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.  ಡೀವಿ ಕಲಾ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಕಲೆಯ ಅದ್ವಿತೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ ಶ್ಲಾಘನೆಯ ನಿರಾಸಕ್ತ ಸ್ವಭಾವದ ಇಮ್ಯಾನ್ಯುಯಲ್ ಕಾಂಟ್ ಅವರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಾದ ಸೌಂದರ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಅನುಭವಾತೀತ ಸಾಮಿಪ್ಯದಿಂದ ದೂರ ಹೋಗುವುದಾಗಿತ್ತು.

ಜೋಸೆಫ್ ಮಾರ್ಗೋಲಿಸ್ ವರ್ತಮಾನದ ಪ್ರಮುಖ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಸಾಂದರ್ಯತಜ್ಞ. ಅವರು ಕಲೆಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ಹೀಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ, ‘ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮೂರ್ತರೂಪದ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಅವಶ್ಯವಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವುಳ್ಳ ವಸ್ತು’ ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯ ‘ಉಚ್ಛಾರಣೆ’ ಇದು ಭೂತವಿಚಾರದ ಚತುರೋಕ್ತಿಯಲ್ಲ ಆದರೆ, ಸರದಿಯಲ್ಲಿ ಇತರ ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ಅವರು ಕಲೆಯ ಕೆಲಸವು ಜಟಿಲವು ಹಾಗೂ ಆಳವಾಗಿ ಕಷ್ಟದಾಯಕವು ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ಧರ್ಮದ ತತ್ವಜ್ಞಾನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಎ ಕಾಮನ್ ಫೇಯ್ತ್  ನಲ್ಲಿ ಡೀವಿ ಮತ್ತು ಜೇಮ್ಸ್ ದ ವೆರೈಟೀಸ್ ಆಫ್ ರಿಲೀಜಿಯಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್  ನಲ್ಲಿ ವರ್ತಮಾನದ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದ ಪಾತ್ರವು ಈಗಲೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಸಾಮಾನ್ಯ ನೋಟದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಬೇಕಾದುದೆಂದರೆ ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್ ಗೆ ಓನ್ಲಿ ಇಟ್ ಸೋಫಾರ್ ನಂತೆ ಅದು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಕೆಲವು ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿಜವಾದದ್ದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಹೇಳಿಕೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ಮಾನಸಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು ಆದರೆ (ಎ) ನಿಜವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿರುವ ವಸ್ತುವನ್ನು ನಿಮ್ಮೆಡೆಗೆ ತರದಿರಬಹುದು (ಬಿ) ನಿಜವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಕೇಳಲ್ಪಡದಿದ್ದರೂ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾದ ತಂಪು ಭಾವದ ಮೂಲಕ ವಿವರಿಸಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ವಿರೋಧಾಭಾವವಲ್ಲ ಆದರೆ, ಅದು ವಿಶ್ವಾಸದ ಕುರಿತು ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳುವಂತಹುದೂ ಅಲ್ಲ.

ಜೋಸೆಫ್ ಮಾರ್ಗೋಲಿಸ್ ಅವರು ಹಿಸ್ಟರೀಡ್ ಥಾಟ್, ಕನ್ಸ್‌ಟ್ರಕ್ಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ, 1995) ಇದರಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವುದು ಹಾಗೂ ನೈಜತೆಯ ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರಭೇದವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಅಸ್ತಿತ್ವ ಈ ಶಬ್ದವನ್ನು ಕೇವಲ ಯಥೋಚಿತವಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪೀಯರ್ಸ್ ನ ಸೆಕೆಂಡ್‌ನೆಸ್ : ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ನಮ್ಮ ನಡಿಗೆಗೆ ದೈಹಿಕ ಅವರೋಧ ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಖ್ಯೆಯಂತಹ ನಮ್ಮ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವಂತಹ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ನೈಜ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಅವರು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾರ್ಗೋಲಿಸ್ ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ದೇವರು ಭಾಷಾ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಜವಾಗಿರಬಹುದು, ನಂಬುವವರು ಕೂಡ ಅಂತೆಯೇ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಅಂತಹ ಕೆಲವು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರದಿರಬಹುದು.

ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ, ಆಧುನಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ ಹಾಗೂ ಆಧುನಿಕ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ನವವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದ ಒಂದು ವಿಶಾಲವಾದ ವರ್ತಮಾನದ ವರ್ಗವಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ವಿಚಾರವಾದಿಗಳಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಒಂದನ್ನೊಂದು ತೀವ್ರಗಾಮಿಯಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ನವವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದ ಈ ಹೆಸರು ವಿಚಾರವಾದಿಗಳು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಸಂಘೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅರ್ಥಕೊಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಗರ್ಭಿತವಾಗಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಭಾಗಿಸುವಿಕೆಯು ಅವರ ತತ್ವಜ್ಞಾನದ ಪದ್ಧತಿವಾದದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಬಹುದು (ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯದವರು) ಅಥವಾ ನಿಜವಾದ ಫಲದಾಯಕ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ (ಸಿ.ಐ. ಲೇವಿಸ್ ಅವರು ಡೀವಿ ಅವರ ತೀವ್ರ ವಿಷಮವಾಗಿದ್ದರು; ರಿಚರ್ಡ್ ರೋರ್ಟಿ ಪೀಯರ್ಸ್ ಅವರನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ). ಪ್ರಮುಖವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಆಧುನಿತ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರೆಂದರೆ ಮುಂದೆ ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟವರು ಸೇರಿ ಲುವಿಸ್, ಡಬ್ಲ್ಯು.ವಿ.ಓ. ಕ್ವಿನ್, ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಡೇವಿಡ್‌ಸನ್, ಹಿಲರಿ ಪುಟ್‌ನಮ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ರಿಚರ್ಡ್ ರೋರ್ಟಿ. ಖಂಡಾಂತರ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಫಿಶ್, ನಂತರದ ರೋರ್ಟಿ ಹಾಗೂ ಜರ್ಗನ್ ಹ್ಯಾಬರ್ಮಾಸ್ ಇವರು ಸಮೀಪದವರು.

ಆಧುನಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವು ಯಾರು ತಮ್ಮನ್ನು ಶ್ರೇಷ್ಠ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಯೋಜನೆಯ ವಾರಸುದಾರರು ಎಂದು ತಿಳಿಯುವ ಯೋಚನೆಕಾರರನ್ನು ವಾಚಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿಡ್ನಿ ಹುಕ್ ಹಾಗೂ ಸುಸಾನ್ ಹಾಕ್ (ಫೌಂಡರೆಂಟಿಸಮ್ ನ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾದ) ಇವರು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳು.

ಎಲ್ಲ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಪೋಸ್ಟನಾಲಿಟಿಕ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನದ ಆಗಮನವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವ ಹಾಗೂ ಆಗ್ಲೋ-ಅಮೇರಿಕನ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ, ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ತತ್ವಜ್ಞಾನದ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ವಿಟ್‌ಗೆನ್‌ಸ್ಟೇನ್ ಮೂಲಕ ಬಂದ ಅವರ ತತ್ವಜ್ಞಾನದ ಸ್ಥಾನದ ಯಾರನ್ನು ಅವರು ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಕೆಡಿಸುವ ರೀತಿಯ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸ್ಪಿಫನ್ ಟೌಲ್‌ಮಿನ್ ನಂತೆ ಕ್ವಿನ್ ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾದ ಡೇನಿಯಲ್ ಡೆನ್‌ನೆಟ್ ಅವರು ಈ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಾರೆ. (ಡೀವಿ ಅವರ 1929 ರಿಂದ 1988 ನೇ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ, ಪಿ. 13). ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಎಂದರೆ ಮಾರ್ಕ್ ಜಾನ್ಸನ್ ಯಾರ ಮೂರ್ತ ತತ್ವಜ್ಞಾನವು ತನ್ನ ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರವಾದವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆಯೋ ಅವರದ್ದು, (ಲೇಕಾಫ್ ಮತ್ತು ಜಾನ್ಸನ್ 1999), ನೇರ ನೈಜವಾದ ಮತ್ತು ವಿರುದ್ಧವಾದ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಜೊತೆ ಕಾರ್ಟೆನಿಯಾನಿಸಮ್. ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದವು ಜ್ಞಾನದ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿದ್ದು, ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಯ ಕೆಲಸದ ಜೊತೆ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕಿಕವಾದ ಕ್ಲಾರೆನ್ಸ್ ಇರ್ವಿಂಗ್ ಲುವಿಸ್. ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದದ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವು ಮೊದಲು 1929 ರಲ್ಲಿ ಮೈಂಡ್ ಅಂಡ್ ವರ್ಡ್ಡ್ ಆರ್ಡರ್, ಔಟ್ ಲೈನ್ ಆಫ್ ಎ ಥಿಯರಿ ಆಫ್ ನಾಲೆಡ್ಜ್ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.

ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾಸ್ತವಿಕತಾವಾದವು ಬ್ರುನೋ ಲೇಚರ್, ಮೈಕಲ್ ಕ್ರೋಸಿಯರ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯುಕ್ ಬೋಲ್ಟಾಸ್ಕಿ ಹಾಗೂ ಲಾರೆಂಟ್ ಛೆವಿನೋಟ್ ಅವರಂತಹ ವಿಚಾರವಾದಿಗಳಿಂದ ಗಮನ ಕೊಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಇದು ಪಿಯರ್ ಬೋರ್ಡು ಅವರ ಫ್ರೆಂಚ್ ಟೀಕಾತ್ಮಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಪದೇ ಪದೇ ವಿನ್ಯಾಸದ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ನಿರೋಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ವರ್ತಮಾನದ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ತಾರ್ಕಿಕ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಪ್ರಮಾಣವಾದ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಚಳುವಳಿಗಳು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದಂತೆ, ತಾರ್ಕಿಕ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಪ್ರಮಾಣವಾದವು ಅರ್ಥಹೀನ ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತದಿಂದ ದೂರವುಳಿಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಂತೆ ನಮಗೆ ಅರ್ಥದ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ತಾರ್ಕಿಕ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಪ್ರಮಾಣವಾದವು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ಮಾಡುವಂತೆ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳು ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನೂ ಅರ್ಥಹೀನ ಎಂದು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲು ತಮ್ಮ ಅರ್ಥದ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಲಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವನ್ನು ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಅಥವಾ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಬದಲು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಲ್ಲವುಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲಾಯಿತು.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವು ನಾಮಮಾತ್ರವಾದಿ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಭಾಷೆಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕಿಂತ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಮೀಪವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಒಂದು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಅದು ಭಾಷೆಯ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಸಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಹೊರತಾಗಿ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನ ನಡುವಿನ ಅಮೂರ್ತ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲು ಹೊರಡುವುದಿಲ್ಲ.

ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆನ್ರಿ ಬರ್ಗ್‌ಸನ್‌ ಮತ್ತು ಅಲ್‌ಫ್ರೆಡ್ ನಾರ್ಥ್ ವೈಟ್‌ಹೆಡ್‌ ರಂತಹ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಚರ್ಚೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಕಾರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿತು. ಅವರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಅವರ ದೃಷ್ಠಿಕೋನ ಭಿನ್ನವಿದೆ. (ಡಗ್ಲಾಸ್ ಬ್ರೌನಿಂಗ್‌ ಎಟ್ ಆಲ್‌. 1998; ರೇಶರ್, SEP)

ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ವರ್ತನೆವಾದ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯೋದ್ದೇಶವಾದಗಳು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಅಚ್ಚರಿಯೇನಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಡೀವಿ ಇಬ್ಬರೂ ಮನಃಶ್ಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಮೀಡ್ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞನಾಗಿದ್ದನು.

ಪ್ರಯೋಜನತತ್ವವು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದೊಂದಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸಮಾನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಸ್ಟುವರ್ಟ್ ಮಿಲ್‌ ಸಮಾನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದನು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಪ್ರಭಾವ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕತೆಯ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಮೊದಲು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದ ಜ್ಞಾನ ಭಾಗವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಅನೇಕ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತ್ತು.[೬][೭]

ಇದರ ಹಿಂಬಾಲಕರ ಪ್ರಕಾರ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಅನೇಕತ್ವವಾದಿ ಹಾಗೂ ವ್ಯವಹಾರಿಕ ವಿಧಾನ ಎರಡನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತದೆ[೮].

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಪ್ರಭಾವ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಾನ್ ಡೀವಿ, ವಿಲಿಯಮ್ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಸ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ಪಿಯರ್ಸ್ರ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. ವಿದ್ವಾಂಸರ ಪ್ರಕಾರ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತದ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಹುಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ಗಾಢವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿದೆ.[೯][೧೦] ಅತ್ಯಂತ ಮೂಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಬಹುತ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತದ, ಸಮಸ್ಯಾಭರಿತ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು "ಸಫಲಗೊಳಿಸುವಂತೆ" ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣೀಭೂತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕರೊಂದಿಗಿನ ಪ್ರತಿದಿನದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೂ ಕಾರಣೀಭೂತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಡೀವಿಯ ಸಹಭಾಗಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಇಂತಹ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಡೀವಿ ಮತ್ತು ಜೇಮ್ಸ್‌ರ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಅಭಿಮತವು ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮುಂದುವರೆದು, ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತದ ಹುಟ್ಟಿಗೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳ ಅತ್ಯಂತ ಗಾಢ ಪ್ರಭಾವದ ಸಮಯವೂ ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗಿವೆ.

ಯಾವ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ (ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ಅಥವಾ ನವ-ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ) ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದು ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಪ್ಯಾಟ್ರೀಶಿಯಾ ಶೀಲ್ಡ್ಸ್ ಡೀವಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮುದಾಯದ ವಿಚಾರವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಈ ಚರ್ಚೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು.[೧೧] ಹಗ್ ಮಿಲ್ಲರ್‌ ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮುದಾಯದ ಒಂದು ಸಂಗತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ. ಅದೆಂದರೆ (ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮ ಸಂದರ್ಭ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಠಿಕೋನ, ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ) - ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಠಿಕೋನ.[೧೨] ಒಂದು ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ವೃತ್ತಿನಿರತ [೧೩], ಒಬ್ಬ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ,[೧೪] ಒಬ್ಬ ಯೋಜಕ,[೧೫] ಇತರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ ವಿದ್ವಾಂಸರು,[೧೬][೧೭] ಮತ್ತು ಹೆಸರಾಂತ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು[೧೮][೧೯]. ಮಿಲ್ಲರ್‌ [೨೦] ಮತ್ತು ಶೀಡ್ಸ್‌ [೨೧][೨೨] ಸಹಾ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದಿಸಿದರು.

ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ಚಾರ್ಟರ್ ಸ್ಕೂಲ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತದ ಅನ್ವಯಿತ ವಿದ್ವತ್ತು[೨೩], ಗುತ್ತಿಗೆ ಅಥವಾ ಹೊರಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡುವಿಕೆ[೨೪],ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆ,[೨೫] ಕಾರ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಅಳೆಯುವಿಕೆ[೨೬], 

ನಗರ ಪ್ರಾರಂಭಯೋಜನೆಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ[೨೭],

ಮತ್ತು ನಗರ ಯೋಜನೆ[೨೮] ಗಳು ಪರಿಕಲ್ಪನಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರದ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತವೆ.

ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀವಾದ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವೇ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ತತ್ತ್ವಗಳ ಮೂಲವೆಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಸೀಗ್‌ಫ್ರೈಡ್‌ನ ಕೃತಿಗಳಾದ [೨೯] ಡುರಾನ್‌,[೩೦] ಕೇತ್‌,[೩೧] ಮತ್ತು ವಿಪ್ಸ್‌[೩೨] ಗಳು ಸ್ತ್ರೀವಾದ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ನಡುವೆ ಇರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀವಾದಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹುಡುಕಲು ಬಹಳ ಸಮಯವೇ ಬೇಕಾಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಂತರದ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ತಾರ್ಕಿಕ ಗುಣಾತ್ಮಕವಾದದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಕ್ಕೇ ಗ್ರಹಣ ಹಿಡಿದಿತ್ತು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಬೋಧನೆಗಳಿಂದ ಇದು ಬಿಟ್ಟುಹೋಗಿತ್ತು. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಸೋಲಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಅಂಶಗಳನ್ನೇ ಈಗ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿಗಳು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ “ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಧಾನದ ಪದ್ಧತಿಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳ ದೃಢವಾದ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು; ವಾಸ್ತವಿಕ ಹೇಳಿಕೆಗಳ ಮೌಲ್ಯದ ಆಯಾಮಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ”; ಸೌಂದರ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನದ ಮೌಲ್ಯವಾಗಿ ನೋಡುವಿಕೆ; ತಾರ್ಕಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು; ಪ್ರಮುಖ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಬಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದು; “ಅಂಗೀಕೃತ ಪದ್ಧತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸುವುದು; ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯೆಡೆಗೆ ಸಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆದಿದ್ದು, ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಸಾಕಾರ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದ್ದು” [೩೩]. ಈ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಜೇನ್‌ ಆಡಮ್ಸ್‌ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಡೂಯಿ, ಮೇಡ್‌ ಮತ್ತು ಜೇಮ್ಸ್‌ರ ಚಿಂತನೆಗಳು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ತತ್ತ್ವಗಳಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಜೇನ್‌ ಆಡಮ್ಸ್‌, ಜಾನ್‌ ಡೂಯಿ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಜ್‌ ಹರ್ಬರ್ಟ್‌ ಮೇಡ್‌ ಮೂವರು ಸ್ನೇಹಿತರಾದಂತೆ ತಮ್ಮ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು, ಒಬ್ಬರು ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರು. ಹಲ್-ಹೌಸ್ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿದ್ದರು.

ಟೀಕೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆನಂತರ ಬಂದ ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ವಿ.ಒ. ಕ್ವೀನ್‌ ಮುಂತಾದ ಬಹಳಷ್ಟು ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳು ನಿಜದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಿದ್ದರು, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವಿಕವಾದದ ಬಗೆಗೆ ಬಂದ ಅತ್ಯಂತ ಉಗ್ರ ವಿಮರ್ಶೆಯು ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಸ್ಕೂಲ್‌ನ ಒಳಗಿನಿಂದಲೇ ಬಂದದ್ದು. ಬರ್ಟ್‌ರಂಡ್‌ ರಸೆಲ್‌ರವರು ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಪೇಕ್ಷಾವಾದಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೇಲು ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯಿಲ್ಲದ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕವಾದ ಎಂದು ತಾನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ತತ್ತ್ವದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ ನಿಂದಕ ಟೀಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದ್ದ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿಗಳು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಹೇಗೆ ಪ್ರಯೋಗವಾದಿ ಅಥವಾ ವಾಸ್ತವಾದಿ (realist) ಚಿಂತಕರು ಎಂದು ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಾಸ್ತವಾದಿಗಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾದಿ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರವು ಸಿದ್ಧಾಂತವಾದದ ಮಾರುವೇಷ ಎಂದೇ ಅವರು ತಿಳಿದಿದ್ದರು. (ಹಿಲ್ಡ್‌ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ 2003)

ಶೀತಲ ಸಮರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಬೌದ್ಧಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳೇ ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದವು, ವಾಸ್ತವಿಕವಾದವು "ಅಮೂರ್ತತೆಗೆ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ತಡೆಯಬೇಕೆಂದು" ಬಯಸುವುದರಿಂದ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಅಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಲೂಯಿಸ್‌ ಮೆನಾಂಡ್‌{0/} ವಾದಿಸುತ್ತಾನೆ.

ರಿಚರ್ಡ್‌ ರೋರ್ಟಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ ನವವಾಸ್ತವಿಕವಾದವನ್ನು ಸಾಪೇಕ್ಷಿಕ ಎಂದು ಸೂಸನ್‌ ಹ್ಯಾಕ್‌ (ಹ್ಯಾಕ್‌ 1997) ಮುಂತಾದ ನವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಲವು ವಿಶ್ಲೇಷಕ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು (ಡೆನೆಟ್‌ 1998) ಇಬ್ಬರೂ ಟೀಕೆ ಮಾಡಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರೋರ್ಟಿಯ ಮೊದಮೊದಲ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ಕೃತಿಗಳಿಗೂ ಆತನ ಅನಂತರದ ಕೃತಿಗಳಿಗೂ ಬಹಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ರೋರ್ಟಿಯನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಕೆಲವರು ಆ ಕೃತಿಗಳು ತತ್ತ್ವಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ - ಬಹುತೇಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ರೋರ್ಟಿಯ ಚಿಂತನೆಗಳ ಎರಡನೆಯ ಹಂತದ ಮೇಲೇಯೆ ಬಂದಿರುವವು.

ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಐಇಪಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ಎಸ್‌ಇಪಿ ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ

  • ಎಲಿಜಬೆತನ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್ಸನ್. ದೆವೆಯ್ಸ್ ಮಾರಲ್ ಫಿಲಾಸಫಿ . ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ.
  • ಡೌಗ್ಲಾಸ್ ಬ್ರೌನಿಂಗ್, ವಿಲಿಯಂ ಟಿ. ಮೈಯರ್ಸ್ (ಎಡಿಶನ್.) ಫಿಲಾಸಫಿ ಆಫ್ ಪ್ರೋಸೆಸ್. 1998.
  • ರಾಬರ್ಟ್ ಬರ್ಚ್. ಚಾರ್ಲ್ ಸ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ಪಿಯರ್ಸ್‌ . ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ.
  • ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ್ ಡೋನಾಲ್ಡ್ ಎಫ್.ಕೋಚ್ (ಎಡಿಶನ್.) ಲೆಕ್ಚರ್ಸ್ ಆನ್ ಎಥಿಕ್ಸ್ 1900–1901. 1991.
  • ಡೇನಿಯಲ್ ಡೇನ್ನೆಟ್. ಪೋಸ್ಟ್‌ಮಾಡರ್ನಿಜಂ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಟ್ರುಥ್. 1998.
  • ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ್ ದ ಕ್ವೆಸ್ಟ್ ಫಾರ್ ಸರ್ಟ್ಯಾಂಟಿ:ಎ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ದ ರಿಲೇಶನ್ ಆಫ್ ನಾಲೆಡ್ಜ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಆ‍ಯ್‌ಕ್ಷನ್ 1929.
  • ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ್ ಥ್ರಿ ಇಂಡಪೆಂಡೆಂಟ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ಸ್ ಇನ್ ಮಾರಲ್ಸ್. 1930.
  • ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ್ ದ ಇನ್‌ಪ್ಲ್ಯೂಯೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಾರ್ವಿನ್ ಆನ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಅದರ್ ಎಸ್ಸೆಸ್ Archived 2007-01-26 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. 1910.
  • ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್ & ಎಜುಕೇಶನ್. 1938.
  • ಕಾರ್ನೆಲೀಸ್ ಡೆ ವಾಲ್. ಆನ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ. 2005.
  • ಅಬ್ರಹಾಮ್ ಇಡೆಲ್. ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಕ್ ಟೇಸ್ಟ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಎಥಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸೈಟ್ಸ್ Archived 2006-12-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. ಇನ್:ಎಥಿಕ್ಸ್ ಎಟ್ ಕ್ರಾಸ್‌ರೋಡ್ಸ್: ನರೇಟಿವ್ ಎಥಿಕ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟಿವ್ ರೀಜನ್ ಜಾರ್ಜ್ ಎಫ್. ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೀನ್, ರಿಚಾರ್ಡ್ ವೋಲಾಕ್ (ಎಡಿಶನ್.) 1993.
  • ಮೈಕೆಲ್ ಎಲ್‌ಡ್ರಿಜ್. ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯನ್ಸ್: ಜಾನ್ ಡೀವಿಯ್ಸ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟ್ರುಮೆಂಟಾಲಿಜಂ 1998.
  • ರಿಚಾರ್ಡ್ ಫೀಲ್ಡ್. ಜಾನ್ ಡೀವಿ(1859-1952) . ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ.
  • ಡೇವಿಡ್ ಎಲ್,ಹಿಲ್ಡ್‌ಬ್ರಾಂಡ್. ಬಿಯಾಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಜಂ & ಆ‍ಯ್‌೦ಟಿ-ರಿಯಾಲಿಜಂ. 2003.
  • ಡೇವಿಡ್ ಎಲ್,ಹಿಲ್ಡ್‌ಬ್ರಾಂಡ್. ದ ನಿಯೊಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸ್ಟ್ ಟರ್ನ್ Archived 2009-09-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. ಸೌತ್‌ವೆಸ್ಟ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ರಿವ್ಯೂ ಸಂಪುಟ. 19, ಸಂಖ್ಯೆ. 1. ಜನವರಿ, 1998.
  • ವಿಲಿಯಮ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ,ಎ ನ್ಯೂ ನೇಮ್ ಫಾರ್ ಸಮ್ ಒಲ್ಡ್ ವೇಸ್ ಆಫ್ ಥಿಂಕಿಂಗ್,ಪಾಪ್ಯುಲರ್ ಲೆಕ್ಚರ್ಸ್ ಆನ್ ಫಿಲಾಸಫಿ . 1907.
  • ವಿಲಿಯಂ ಜೆಮ್ಸ್ ದ ವಿಲ್ ಟು ಬಿಲೀವ್ . 1896.
  • ಜಾರ್ಜ್ ಲಾಕ್‌ಆಪ್ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕ್ ಜಾನ್ಸನ್. ಫಿಲಾಸಫಿ ಇನ್ ದ ಫ್ಲೆಶ್ : ದ ಎಂಬಾಡಿಯೇಡ್ ಮೈಂಡ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಇಟ್ಸ್ ಚಾಲೆಂಜ್ ಟು ವೆಸ್ಟರ್ಸ್ ಥಾಟ್. 1929.
  • ಟೋಡ್ ಲೀಖನ್. ಮೇಕಿಂಗ್ ಮೊರಾಲಿಟಿ: ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸ್ಟ್ ರೀಕನ್‌ಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್ ಇನ್ ಎಥಿಕಲ್ ಥೀಯರಿ. 2003.
  • ಸಿ.ಐ.ಲೆವೀಸ್. ಮೈಂಡ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ದ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆರ್ಡರ್: ಔಟ್‌ಲೈನ್ ಆಫ್ ಎ ಥೀಯರಿ ಆಫ್ ನಾಲೆಡ್ಜ್. 1929.
  • ಕೀಯಾ ಮೈತ್ರಾ. ಆನ್ ಪುಟ್ನಮ್. 2003.
  • ಜೋಸೆಫ್ ಮಾರ್ಗೋಲೀಸ್. ಹಿಸ್ಟೋರೈಡ್ ಥಾಟ್,ಕನ್‌ಸ್ಟ್ರಕ್ಟೆಡ್ ವರ್ಲ್ದ್ 1995.
  • ಲೂಯಿಸ್ ಮೆನಾಂದ್. ದ ಮೆಟಾಫಿಜಿಕಲ್ ಕ್ಲಬ್. 2001.
  • ಹಿಲರಿ ಪುಟ್ನಮ್ ರೀಜನ್,ಟ್ರುಥ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಹಿಸ್ಟರಿ. 1981.
  • ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ವಿ.ಒ.ಕ್ವೈನ್. ಟು ಡೊಗ್ಮಾ ಆಫ್ ಎಂಫಿರಿಸಿಜಂ . ಫಿಲಾಸಫಿಕಲ್ ರಿವ್ಯೂ. ಜನವರಿ, 1998.
  • ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ವಿ.ಒ.ಕ್ವೈನ್ ಒಂಟೋಲಾಜಿಕಲ್ ರಿಲೆಟಿವ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಅದರ್ ಎಸ್ಸೆ. 1969.
  • ಎನ್.ರೆಸ್ಚರ್ ಪ್ರೊಸೆಸ್ ಫಿಲಾಸಫಿ . ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಫಿಲಾಸಫಿ.
  • ರಿಚಾರ್ಡ್ ರೊರ್ಟಿ ರೊರ್ಟಿ ಟ್ರುಥ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್: ಫಿಲಾಸಫಿಕಲ್ ಪೇಪರ್ಸ್ ಸಂಪುಟ 81 . 1998.
  • ಸ್ಟೀಫನ್ ಟೌಲ್ಮಿನ್. ದ ಯೂಸಸ್ ಆಫ್ ಆರ್ಗ್ಯುಮೆಂಟ್. 1958.
  • ವಿಲಿಯಂ ಎಗ್ಗಿನ್ಟನ್/ಮೈಕ್ ಸ್ಯಾಂಡ್‌ಬೋಥ್(Eds.) ದ ಪ್ರೊಗ್ಮಾಟಿಕ್ ಟರ್ನ್ ಇನ್ ಫಿಲಾಸಫಿ. ಕಂಟೇಂಪರರಿ ಎಂಗೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಬಿಟ್ವಿನ್ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಥಾಟ್. 2004.
  • ಮೈಕ್ ಸ್ಯಾಂಡ್‌ಬೋಥ್. ಪ್ರೊಗ್ಮಾಟಿಕ್ ಫಿಲಾಸಫಿ. 2005.

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಮೂಲಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪೇಪರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೀಪೀಡಿಯಾಗಳು ಗ್ರಂಥಸೂಚಿಯ ಭಾಗಗಳು. ಇತರ ಮೂಲಗಳು ಸಂದರ್ಶನಗಳು,ಅವಲೋಕನಗಳು,ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು.

  • ಗ್ಯಾರಿ ಎ ಒಲ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀಫನ್ ಟೌಲ್ಮಿನ್. ಲಿಟ್ರರಿ ಥಿಯರಿ, ಫಿಲಾಸಫಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಪರ್ಸ್ವೆಸಿವ್ ಡಿಸ್‌ಕೋರ್ಸ್ : ಥಾಟ್ಸ್ ಫ್ರಾಮ್ ಎ ನಿಯೊ-ಪ್ರಿಡಾಮಿನಿಸ್ಟ್. ಜೆಎಸಿ 13.2 Archived 2006-09-01 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಯಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶನ. 1993.
  • ಸೂಸನ್ ಕಾಕ್. ವಲ್ಗರ್ ರೊರ್ಟಿಯಿಸಂ . ದ ನ್ಯೂ ಕ್ರಿಟೇರಿಯಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶೆ. ನವೆಂಬರ್ 1932
  • ಪೀಟರಿನ್, ಎ.ವಿ. “ಇಂಟರ್‌ಡಿಸಿಪ್ಲೀನರಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಪಿಯರ್ಸ್'ಸ್ ಕ್ಲಾಸಿಫಿಕೇಶನಾಫ್ ದ ಸೈನ್ಸಸ್: ಎ ಸೆಂಟೆನಿಯಲ್ ರೀಅಸೆಸ್ಮೆಂಟ್," ಪರ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟಿವ್ಸ್ ಸೈನ್ಸ್ , 14(2), 127-152 (2006). vvv

ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಲೌಕಿಕ ಸೂತ್ರ ]]

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ ಜೇಮ್ಸ್,ವಿಲಿಯಂ (1907) ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ , ಉಪನ್ಯಾಸ ನೋಡಿ 2, ನಾಲ್ಕನೇಯ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್.
  2. ↑ ಪಿಯರ್ಸ್,ಸಿ.ಎಸ್., ಕಲೆಕ್ಟೆಡ್ ಪೇಪರ್ಸ್ ಸಂಪುಟ. 5, ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 12.
  3. ↑ ಪಿಯರ್ಸ್,ಸಿ.ಎಸ್.ಕೊನೆಯ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ ನೋಡಿ1908) "ದೇವರ ಸತ್ಯತೆಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿತ ವಾದ", ಹಿಬ್ಬರ್ಟ್ ಜರ್ನಲ್ 7, ಕಲೆಕ್ಟೆಡ್ ಪೇಪರ್ಸ್ ಸಂಪುಟ. 6,ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ಸ್ 452-485, ಎಸೆನ್ಶಿಯಲ್ ಪಿಯರ್ಸ್ ಸಂಪುಟ. 2, 434-450,ಒಳಗೊಂಡು ಮತ್ತು ಬೇರೆಡೆ ಪುನಃಮುದ್ರಣವಾಯಿತು . "ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಮಾಡದಿರಲು ಒಪ್ಪುವುದನ್ನು (ನಂಬಲು ಒಪ್ಪುವುದು)" "ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡುವುದರೊಡನೆ (ಯೋಚನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ಅನುಮಾನಿಸಲುಲ್, ಮತ್ತು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಒಪ್ಪುವುದು) ತಪ್ಪು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು" ಎಂದು ಪಿಯರ್ಸ್ ಯೋಚಿಸಿದ್ದ, ಮತ್ತು ಇತರ ವಾಸ್ತವತಾವಾದಿಗಳ "ಗಂಭೀರವಾದ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯ ಕೋಪದ ದ್ವೇಷದ" ಕುರಿತು ಆತ ದಿಗಿಲುಗೊಂಡಿದ್ದ. ಅವನು ಕೂಡ ಅವರ ನಾಮಮಾತ್ರವಾದಿ ಒಲವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ. ಆದರೆ ಆತ ನಿಯತಿವಾದದ ಮಿಥ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ನೈಜವಾಗಿರದಿದ್ದರೂ ನೈಜ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಹವ್ಯಾಸಗಳ ಕುರಿತು ಅವರೊಡನೆ ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕನಾಗಿದ್ದ.
  4. ↑ ಕಸ್ಸರ್, ಜೆಫ್ (1998), "ಪಿಯರ್ಸ್ ಸಪೋರ್ಟೆಡ್ಸೈಕೊಲಾಜಿಸಂ" in ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ದ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಎಸ್.ಪಿಯರ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿ ಯಲ್ಲಿ, ಸಂಪುಟ. 35, ಸಂಖ್ಯೆ. 3,ಬೇಸಿಗೆ 1999,ಪುಪು. 501–527. ಅರೈಸ್ಬೆ ಎಪ್ರಿಂಟ್ Archived 2011-05-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  5. ↑ ಪಿಯರ್ಸ್ (ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ) ತರ್ಕವು ಪ್ರಮಾಣಕ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ,ಇದರಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ ವಿಧಾನ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯಾಗುತ್ತದೆ,ಮತ್ತು ಆ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ,ಆದಾಗ್ಯೂ ಅನುಮಾನವಾಗಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಗಣಿತದಂತೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿಲ್ಲ, ಈಗಲೂ ಪ್ರಚಲಿತ ರಚನಾತ್ಮಕ ಭಾಗದ ಫಿನೊಮಿನಾದಲ್ಲಿ, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಮನೋಸ್ಥಿತಿ ವಿಶೇಷವಾದ ಅನುಭವದ ಅಥವಾ ಆ ದೃಗ್ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮನಶಾಸ್ತ್ರ ದಂತಹ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗದೆ,ಎರಡರಲ್ಲೂ ಪಿಯರ್ಸ್ ಸಕ್ರಿಯ ವಾಗಿದ್ದಾರೆ. "ಫಿಲಾಸಫಿ" ಕಮೆನ್ಸ್ ಡಿಕ್ಷನರಿ ಆಫ್ ಪಿಯರ್ಸ್ ಟರ್ಮ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನೋಡಿ. ಪಿಯರ್ಸ್ ಕೂಡ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಿದ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಸಂಯೋಗದಿಂದ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವಿಕ ಸಂಶಯಕ್ಕಿಂತ ಅತಿಪರವಲಯ ಸಂಶಯದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಸಮೀಪದ ಕರ್ಟೇಸಿಯನ್ ಕಟುವಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಿಸಿದ. ಅವರ 1868ರ ಆರಂಭಿಕ ""ಸಮ್ ಕಾನ್ಸಿಕ್ವೆನ್ಸಸ್ ಆಫ್ ಫೋರ್ ಇನ್‌ಕ್ಯಾಪಾಸಿಟೀಸ್" ನೋಡಿ, ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸ್ಪೆಕ್ಯುಲೆಟಿವ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ಸಂಪುಟ. 2, ಸಂಖ್ಯೆ. 3, ಪುಪು. 140–157. ಪುನರ್‌ಮುದ್ರಣಗೊಂಡಿತು ಕಲೆಕ್ಟೆಡ್ ಪೇಪರ್ಸ್ ಸಂಪುಟ. 5, ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ಸ್264–317, ರೈಟಿಂಗ್ಸ್ ಸಂಪುಟ. 2, ಪುಪು. 211–42, ಮತ್ತು ಎಸೆನ್ಶಿಯಲ್ ಪಿರರ್ಸ್ ಸಂಪುಟ. 1, ಪುಪು. 28–55. ಎಪ್ರಿಂಟ್ Archived 2011-05-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  6. ↑ ಬಯರ್ಟ್, ಪಿ. (2004). ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಎ ಫಿಲಾಸಫಿ ಆಫ್ ದ ಸೋಷಿಯಲ್ ಲೈಫ್. ಯುರೋಪಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ಥಿಯರಿ , 7(3), 355-369.
  7. ↑ ಬಿಯೇಸ್ಟಾ, ಜಿ.ಜೆ.ಜೆ. & ಬರ್ಬುಲ್ಸ್, ಎನ್. (| 2003 ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಎಜುಕೇಶನಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ . ಲನ್ಹಾಮ್, ಎಂಡಿ: ರೊವ್‌ಮನ್ ಮತ್ತು ಲಿಟ್ಲ್‌ಪೀಲ್ಡ್
  8. ↑ ಕೋರ್ನಿಶ್,ಎಫ್. & ಗಿಲ್ಸೆಸ್ಪಿ,ಪಿ. ((2009). ಎ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸ್ಟ್ ಅಪ್ರೋಚ್ ಟು ದ ಪ್ರಾಬ್ಲೆಮ್ ಆಫ್ ನಾಲೆಡ್ಜ್ ಇನ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೈಕಾಲಜಿ ಜರ್ನಲ್ ಅಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೈಕಾಲಜಿ , 14(6), 1-10.
  9. ↑ ಶೀಲ್ಡ್ಸ್,ಪೆಟ್ರಿಶಿಯಾ ಎಂ. 2008. ರೀಡಿಸ್ಕವರಿಂಗ್ ದ ಟಾಪ್ರೋಟ್: ಈಸ್ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ದ ರಿರೊಟ್ ಟು ರಿನ್ಯೂ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ? ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ರಿವ್ಯೂ 68(2) 205-221
  10. ↑ ಹೈಲ್ಡೆಬ್ರಾಂಡ್, ಡೇವಿಡ್ ಎಲ್. 2008. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತವಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠತೆ. ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ರಿವ್ಯೂ.68(2) 222-229
  11. ↑ ಶೀಲ್ಡ್ಸ್,ಪೆಟ್ರಿಶಿಯಾ 2003. ದ ಕಮ್ಯುನಿಟಿ ಆಫ್ ಎನ್‌ಕ್ವಾಯರಿ: ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್." ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ 35(5): 510-538. ಸಾರಾಂಶ Archived 2009-06-18 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  12. ↑ ಮಿಲ್ಲರ್,ಹಗ್. 2004. "ವೈ ಒಲ್ಡ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ನೀಡ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್. ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ 36(2), 234-249.
  13. ↑ ಸ್ಟಾಲ್ಸಿಸ್, ಗ್ರೇಗೊರಿ 2004. "ಕಂದಕದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ: ಮಿಲ್ಲರ್‌ರ ವೈ ಒಲ್ಡ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ನೀಡ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್" ಮೇಲೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ 36(3):326-369
  14. ↑ ವೆಬ್,ಜೇಮ್ಸ್ "ಹಗ್ ಟಿ.ಮಿಲ್ಲರ್‌ರ 'ವೈ ಒಲ್ಡ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ನೀಡ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್' ಮೇಲೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ , 36(4) 479-495.
  15. ↑ ಹಾಚ್,ಸಿ. 2006. "ರೊರ್ಟಿ ಹಳೆಯ ವಾಸ್ತವವಾದಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಎನು ಪಾಠ ಮಾಡಬಹುದು? ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ. 38(3):389-398.ಸಾರಾಂಶ Archived 2008-05-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  16. ↑ ಇವಾನ್ಸ್, ಕರೇನ್. 2005. "ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್ ಆರ್ ಎ ಡಿಫರೆಂಟ್ ಎನಿಮಲ್ ಆಲ್‌ಟುಗೆದರ್? ವೈ ಒಲ್ಡ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಬೆಟರ್ ಇನ್‌ಫಾರ್ಮ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಮ್ಯಾನೆಜ್ಮೆಂಟ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ನ್ಯೂ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಮಿಸ್ಸೆಸ್ ದ ಪಾಯಿಂಟ್". ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ 37(2): 248-255
  17. ↑ ಸ್ನಿಡರ್,ಕೀತ್. 2005. ರೊರ್ಟ್ಯನ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ: "ವೇರ್ ಈಸ್ ದ ಬೀಫ್ ಫಾರ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್." ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ37(2):243-247
  18. ↑ ಹೈಲ್ಡೆಬ್ರಾಂಡ್, ಡೇವಿಡ್. 2005. "ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕತೆ, ಆಧುನಿಕ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ." ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ 37(3): 360-374. ಸಾರಾಂಶ Archived 2008-09-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  19. ↑ ಹಿಕ್ಮನ್,ಲಾರ್ರಿ 2004. "ಆನ್ ಹಗ್ ಟಿ.ಮಿಲ್ಲರ್‌ ಆನ್ 'ವೈ ಒಲ್ಡ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ನೀಡ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್." ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ 36(4): 496-499.
  20. ↑ ಮಿಲ್ಲರ್,ಹಗ್ 2005. "ರೆಸಿಡ್ಯು ಅಫ್ ಫಂಡಮೆಂಟಾಲಿಜಂ ಇನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ. ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ. 37(3):345-359.
  21. ↑ ಶೀಲ್ಡ್ಸ್,ಪೆಟ್ರಿಶಿಯಾ. 2004. "ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ: ಎಂಗೇಜಿಂಗ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಷನರ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯೇನ್ಸ್." ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ, 36(3): 351-361
  22. ↑ ಶೀಲ್ಡ್ಸ್,ಪೆಟ್ರಿಶಿಯಾ. 2005. "ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಡಸ್ ನಾಟ್ ನೀಡ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಅಪ್‌ಗ್ರೇಡ್: ಲೆಸನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್. ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ & ಸೊಸೈಟಿ. 37(4):504-518. ಸಾರಾಂಶ Archived 2008-07-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  23. ↑ ಪೆರೆಜ್,ಶಿವನ್, "ಅಸೆಸಿಂಗ್ ಸರ್ವೀಸ್ ಲರ್ನಿಂಗ್ ಯೂಸಿಂಗ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಕ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಎಜುಕೇಶನ್: ಎ ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಕೇಸ್ ಸ್ಟಡಿ" (2000). ಅಪ್ಲೈಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ಸ್. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪೇಪರ್ 76. http://ecommons.txstate.edu/arp/76 Archived 2020-08-01 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  24. ↑ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ, ಜಾಸನ್ ಫೀಲ್ಡ್ಸ್, "ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟಿಂಗ್ ಥ್ರು ದ ಲೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ: ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರೆಶನ್ ಆಫ್ ಲೋಕಲ್ ಗವರ್ನ್ಮೆಂಟ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟಿಂಗ್ " (2009). ಅಪ್ಲೈಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ಸ್. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ. Paper 288. http://ecommons.txstate.edu/arp/288 Archived 2020-02-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  25. ↑ ಬಾರ್ಟ್ಲೆ,ಜಾನ್ ಆರ್.ಮತ್ತು ಶೀಲ್ಡ್ಸ್,ಪೆಟ್ರಿಶಿಯಾ ಎಂ., "ಅಪ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಟು ಪಬ್ಲಿಕ್ ಬಡ್ಜೆಟಿಂಗ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಫೈನಾನ್ಶಿಯಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ " (2008). ಫ್ಯಾಕಲ್ಟಿ ಪಬ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್-ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್. ಪೇಪರ್ 48. http://ecommons.txstate.edu/polsfacp/48 Archived 2010-07-19 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  26. ↑ ವಿಲ್ಸನ್,ತಿಮೊಥಿ ಎಲ್., "ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಆ‍ಯ್‍೦ಡ್ ಫರ್ಫಾರ್ಮೆನ್ಸ್ ಮೆಜರ್ಮೆಂಟ್:ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸಸ್ ಇನ್ ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಗವರ್ನ್ಮೆಂಟ್" (2001). ಅಪ್ಲೈಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ಸ್. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ. ಪೇಪರ್ 71. http://ecommons.txstate.edu/arp/71 Archived 2012-03-11 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  27. ↑ ಹೋವಾರ್ಡ್-ವಾಟ್ಕಿನ್ಸ್, ಡೆಮೆಟ್ರಿಯಾ ಸಿ., "ದ ಆಸ್ಟೀನ್, ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಆಫ್ರಿಕನ್-ಅಮೆರಿಕನ್ ಕ್ವಾಲಿಟಿ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಎ ಕಮ್ಯುನಿಟಿ ಆಫ್ ಎನ್‌ಕ್ವಾಯರಿ: ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರೇಟರಿ ಸ್ಟಡಿ" (2006). ಅಪ್ಲೈಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ಸ್. ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ . ಪೇಪರ್ 115. http://ecommons.txstate.edu/arp/115 Archived 2019-06-01 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  28. ↑ ಜಾನ್ಸನ್,ತಿಮೊಥಿ ಲೀ, "ದ ಡೌನ್‌ಟೌನ್ ಆಸ್ಟೀನ್ ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ ಪ್ರೊಸೆಸ್ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಎ ಕಮ್ಯುನಿಟಿ ಆಫ್ ಎನ್‌‍ಕ್ವಾಯರಿ: ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರೇಟರಿ ಸ್ಟಡಿ" (2008). ಅಪ್ಲೈಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ಸ್. ಪೇಪರ್ 276. http://ecommons.txstate.edu/arp/276 Archived 2012-03-11 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  29. ↑ ಸೈಗ್‌ಫ್ರೈಡ್, ಸಿ.ಎಚ್. (2001. ಫೆಮಿನಿಸ್ಟ್ ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ಜಾನ್ ದೆವೆಯ್. ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪಾರ್ಕ್: ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೆನಿಯಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ; ಸೈಗ್‌ಫ್ರೈಡ್, ಸಿ.ಎಚ್. (1996). ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀವಾದ: ಸಾಮಾಜಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನ್ನು ಪುನಃಹೆಣೆಯುವುದು. ಚಿಕಾಗೋ: ಚಿಕಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ.; ಸೈಗ್‌ಫ್ರೈಡ್, ಸಿ.ಎಚ್. (1992). ಎಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ವಾಸ್ತವವಾದಿಗಳು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿಗಳು? ಹೈಪಟಿಯಾ, 6, 8-21.
  30. ↑ ಡುರಾಜ್,ಜೆ. (2001. ಎ ಹಾಲಿಸ್ಟಿಕಲಿ ದೆವೆಯನ್ ಫೆಮಿನಿಜಂ. ಮೆಟಾಫಿಲಾಸಫಿ, 32, 279-292. ಡುರಾನ್,ಜೆ. (1993). ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀವಾದದ ಛೇಧನ. ಹೈಪಟಿಯಾ, 8
  31. ↑ ಕೀತ್,ಎಚ್ (1999). ಸ್ತ್ರೀವಾದ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕತೆ: ಜಾರ್ಜ್ ಹೆರ್ಬರ್ಟ್ ಮೀಡ್‌ರ ಕಾಳಜಿಯ ನೈತಿಕತೆ. ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ದ ಚಾರ್ಲ್ದ್ ಎಸ್. ಪಿಯರ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿ, 35, 328-344.
  32. ↑ ವಿಪ್ಸ್, ಜೆ. ಡಿ. (2004). ಜಾನ್ ಅದ್ದಾಮ್ಸ್ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ-ಸ್ತ್ರೀವಾದ ಕಮ್ಯುನಿಟೇರಿಯಾನಿಜಂಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಸಮಾಜಿಕ ಚಿಂತನೆ. ಹೈಪಟಿಯಾ, 19, 118-113.
  33. ↑ ಸೇಯ್ಗ್‌ಫ್ರೈಡ್, ಸಿ.ಎಚ್. (1996). ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ ವಾದ:ಸಾಮಾಜಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹೆಣೆಯುವುದು. ಚಿಕಾಗೋ: ಚಿಕಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ. ಪು. 21
  34. ↑ in: ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಫಿಶ್,ದೇರ್ ಈಸ್ ನೋ ಸಚ್ ಥಿಗ್ ಅ‍ಯ್‌ಸ್ ಫ್ರೀ ಸ್ಪೀಚ್, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ, 1994.
  35. ↑ ಎಡಿಶನ್,ಮೊರಿಸ್ ಡಿಕ್‌ಸ್ಟೇನ್,ಡ್ಯೂಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ, 1998


ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸ್ಥೂಲ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಜಾನ್ ಜೆ. ಸ್ಟುಹರ್,ಎಡಿಶನ್. ಒನ್ ಹಂಡ್ರೆಡ್ ಇಯರ್ಸ್ ಆಫ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಜಂ: ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸಸ್ ರೆವಲ್ಯೂಷನರಿ ಫಿಲಾಸಫಿ (ಇಂಡಿಯಾನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ; 2010) 215 ಪುಟಗಳು; ವಾಸ್ತವ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಬಂಧ, ವಿವಾದವನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥ ಮತ್ತು ಯೋಚನೆಯ ಒಂದು ದಾರಿಯಾಗಿ ವಾಸ್ತವ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ, ಸತ್ಯದ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿ ವಾಸ್ತವ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ,ಒಂದು ಮನಃಸ್ಥಿತಿ,ದೃಷ್ಟಿಕೋನ,ಮನೋಧರ್ಮವಾಗಿ ವಾಸ್ತವ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಾಸ್ತಾವಿಕ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಷಯಗಳು
ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿ ಇದು ಪ್ರಾಸ್ತಾವಿಕ ಪಟ್ಟಿ:ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಬಿಟ್ಟುಹೋಗಿವೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕಡಿಮೆ ನೆನಪಿನಲ್ಲುಳಿಯುವ ಕೃತಿಗಳು ಅವು ಅದ್ಭುತವಾದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

ದ್ವಿತೀಯ ವಿಷಯಗಳು

  • ಕಾರ್ನೆಲೀಸ್ ಡೆ ವಾಲ್, ಆನ್ ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ
  • ಲೂಯಿಸ್ ಮೆನಾಂಡ್, The Metaphysical Club: A Story of Ideas in America
  • ಹಿಲರಿ ಪುಟ್ನಮ್, ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ :ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಒಪನ್ ಕ್ವೇಶ್ಚನ್
  • ಅಬ್ರಹಾಂ ಅಡೆಲ್, ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಕ್ ಟೇಸ್ಟ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‍೦ಡ್ ಎಥಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸೈಟ್ Archived 2006-12-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  • ಡಿ.ಎಸ್.ಕ್ಲಾರ್ಲೆ, ರ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕ್ಸೆಪ್ಟನ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಎಥಿಕಲ್ ಪರ್ಪಸ್
  • ಹಾಕ್, ಸೂಸನ್ & ಲೇನ್, ರಾಬರ್ಟ್, ಎಡಿಶನ್ಸ್. (2006). ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ ಒಲ್ಡ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ನ್ಯೂ: ಸೆಲೆಕ್ಟೆಡ್ ರೈಟಿಂಗ್ಸ್ . ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್:ಪ್ರೊಮೆಥೆಯಸ್ ಬುಕ್ಸ್.
  • ಲೂಯುಸ್ ಮೆನಾಂಡ್, ಎಡಿಶನ್., ಪ್ರಾಗ್ಮಾಟಿಸಂ : ಎ ರೀಡರ್ ( ಪಿಯರ್ಸ್, ಜೇಮ್ಸ್, ಡೀವಿಯ್, ರೊರ್ಟಿ, ಇತರರಿಂದ ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರಬಂಧಗಳು)

ವಿಮರ್ಶೆ ವಿಷಯಗಳು

ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು
ಹಲವಾರು ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು ಇಣುಕಿ ನೋಡಿ-ಅವಲೋಕನಗಳ ವಾಸ್ತವಿಕ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿದವು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ.

ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮೂಲಗಳು

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ವಾಸ್ತವಿಕವಾದ&oldid=1241264" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ