ಭೋಜಪುರಿ ಭಾಷೆ

ಭೋಜ್‌ಪುರಿ भोजपुरी
ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ  ಪ್ರದೇಶಗಳು:	ಭಾರತ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳ
ಪ್ರದೇಶ:	ಭೋಜಪುರ-ಪೂರ್ವಾಂಚಲ್
ಒಟ್ಟು  ಮಾತನಾಡುವವರು:	೫೧ ಮಿಲಿಯನ್, ಭಾಗಶಃ ಎಣಿಕೆ
ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬ:	ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್   ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್    ಪೂರ್ವ     ಬಿಹಾರಿ      ಭೋಜ್‌ಪುರಿ
ಬರವಣಿಗೆ:	ದೇವನಾಗರಿ ಕೈತಿ (ಐತಿಹಾಸಿಕ)
ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಾನಮಾನ
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ:	ಫಿಜಿ ಹಿಂದಿ)
ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ:	*ಭಾರತ ಬಿಹಾರ (ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಅಕಾಡೆಮಿ) ದೆಹಲಿ (ಮೈಥಿಲಿ - ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಅಕಾಡೆಮಿ, ದೆಹಲಿ) ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ (ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ)
ಭಾಷೆಯ ಸಂಕೇತಗಳು
ISO 639-1:	ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ
ISO 639-2:	ಸೇರಿಸಬೇಕು
ISO/FDIS 639-3:	—

ಭೋಜ್‌ಪುರಿ (/ / ˌboʊdʒ ˈpʊəri / ;भोजपुरी )ಭಾರತದ ಭೋಜ್‌ಪುರ - ಪೂರ್ವಾಂಚಲ್ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದ ತೇರೈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾದ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಿಹಾರ, ಪೂರ್ವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ವಾಯುವ್ಯ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪೂರ್ವ ಇಂಡೋ ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು 5% ಜನರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಮಾಗಧಿ ಪ್ರಾಕೃತದ ವಂಶಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಮೈಥಿಲಿ, ಮಾಗಾಹಿ, ಬಾಂಗ್ಲಾ, ಒಡಿಯಾ, ಅಸ್ಸಾಮಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.

ಫಿಜಿ, ಗಯಾನಾ, ಮಾರಿಷಸ್, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಸುರಿನಾಮ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬಾಗೋದಲ್ಲಿ ಇದು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಫಿಜಿಯ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾದ ಫಿಜಿ ಹಿಂದಿ, ಇಂಡೋ-ಫಿಜಿಯನ್ನರು ಮಾತನಾಡುವ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ಭೋಜ್‌ಪುರಿಯ ರೂಪಾಂತರವಾಗಿದೆ. ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ, ಭೋಜ್‌ಪುರಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಇಂಡೋ-ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಜನರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಮತ್ತು ಟೊಬಾಗೊ ಮತ್ತು ಗಯಾನಾದಲ್ಲಿ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಿಂದ ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸುರಿನಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ, ಸ್ರಾನನ್ ಟೊಂಗೊ ಕ್ರಿಯೋಲ್, ಸುರಿನಾಮಿಸ್ ಡಚ್ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನ್ನು ಲೆಕ್ಸಿಕನ್ ಆಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿದ ಭಾಷೆಗಳು. ಮಾರಿಷಸ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಇತರ ಉಪಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಳಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಸಾಹಿತ್ಯ

ತೇಗ್ ಅಲಿ ತೇಗ್ ಅವರಿಂದ ಬದ್ಮಾಶ್ ದರ್ಪಣ್ ಕವರ್ ಪೇಜ್

ವಾರದ ದಿನಗಳು

ಕನ್ನಡ	ಭೋಜ್‌ಪುರಿ (ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ)	ಭೋಜಪುರಿ (ದೇವನಗರಿ ಲಿಖೈ)
ಭಾನುವಾರ	Eitwaar	ಏತವಾರ
ಸೋಮವಾರ	Somaar	ಸೋಮಾರ್
ಮಂಗಳವಾರ	Mangar	ಎಮ್.ಆರ್
ಬುಧವಾರ	Budhh	ಬುಧ
ಗುರುವಾರ	Biphey	ಬಿಯಾಫೆ
ಶುಕ್ರವಾರ	Sook	ಸೂಕ್
ಶನಿವಾರ	Sanichar	ಸನಿಚರ್

ಉದಾಹರಣೆ ಪಠ್ಯ

ಕೆಳಗಿನವು ನಾಲ್ಕು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಘೋಷಣೆಯ ಆರ್ಟಿಕಲ್ 1 ಆಗಿದೆ:

• ಭೋಜ್‌ಪುರಿ (ಕೈತಿ) 

• ಭೋಜ್‌ಪುರಿ (ದೇವನಾಗರಿ) – ಅನುಚ್ಛೇದ 1: ಸಬಹಿ ಲೋಕಾನಿ ಆಜಾದೆ ಜನ್ಮಮೇಳ ಆಯುರ್ ಓಖಿನಿಯೋಗೆ ಬರೋಬ್ಬರಿ ತ ಹವೆ. ಓಖಿನಿಯೋಗೆ ಪಾಸ್ ಸಮಾಜ-ಬೂಜ್ ಆಯುರ್ ಅಂತ:ಕರಣದ ಆವಾಜ್ ಹೋಖತಾ ಆಯೋರ್ ಹುನಕನ್ನು ಕೇಳಿದೆ ಬೇವಹಾರ ಕರೇ ಕೆ ಹೋಖಲಾ.
• ಸರ್ನಾಮಿ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ (ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿಯ ಉಪಭಾಷೆ) – Aadhiaai 1: Sab djanne aadjádi aur barabar paidaa bhailèn, iddjat aur hak mê. Ohi djanne ke lage sab ke samadj-boedj aur hierdaai hai aur doesare se sab soemmat sè, djaane-maane ke chaahin Aadhiaai 1: Sab djanne aadjádi aur barabar paidaa bhailèn, iddjat aur hak mê. Ohi djanne ke lage sab ke samadj-boedj aur hierdaai hai aur doesare se sab soemmat sè, djaane-maane ke chaahin .

ಸಹ ನೋಡಿ

• ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
• ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಸಿನಿಮಾ

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

• ರಾಜತಿ, ಜೆ ಮತ್ತು ಪೆರುಮಾಳ್ಸಾಮಿ, ಪಿ (2021). ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಬಿಹಾರ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ "ಭೋಜ್‌ಪುರಿ", ನವದೆಹಲಿ: ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಾರ್ ಜನರಲ್ pp 293–407.

http://lsi.gov.in/MTSI_app/DraftReport/Bihar/9. %20BHOJPURI.pdf

• Pandey, Rasbihari (1986). Bhōpurī Bhāshā kā itihāsa (in ಹಿಂದಿ) (1st ed.). Arrah: Lok Sahitya Sangam.
• Tiwari, Uday Narayan (1960). The Origin And Development Of Bhojpuri. The Asiatic Society.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಭೋಜ್‌ಪುರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಘೋಷಣೆ, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರ, ಭಾರತ (1998)
• ಕೈಪುಲೆಹೋನ್‌ನಿಂದ ಭೋಜ್‌ಪುರಿಯ ಮುಕ್ತ-ಪ್ರವೇಶದ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಆರ್ಕೈವ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ
• ಇಂಗ್ಲಿಷ್-ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಯಂತ್ರ ಅನುವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
• ಭೋಜ್‌ಪುರಿ . ಭಾರತೀಯ ಭಾಷಾ ಸಮೀಕ್ಷೆ
• ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ (CoRSAL) ಆರ್ಕೈವ್‌ಗಾಗಿ ಕಂಪ್ಯೂಟೇಶನಲ್ ರಿಸೋರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಭಾಷೆಯ ದಾಖಲಾತಿಗಳ ಭೋಜ್‌ಪುರಿ ಭಾಷಾ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಗ್ರಹ